Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fin-Nofsinhar tal-Ewropa

Il-Kolossew ta' Ruma minn ġewwa.

L-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) iddeżinjat 183 Sit ta' Wirt Dinji fil-15-il pajjiż sovran (imsejħa wkoll "stati li huma partijiet għall-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji") tan-Nofsinhar tal-Ewropa: l-Albanija, Andorra, il-Bożnija-Ħerzegovina, il-Kroazja, il-Greċja, l-Italja, Malta, il-Montenegro, il-Maċedonja ta' Fuq, il-Portugall, San Marino, is-Serbja, is-Slovenja, Spanja u l-Vatikan, kif ukoll sit wieħed fit-territorju ekstra-Ewropew Brittaniku ta' Ġibiltà. Filwaqt li t-Turkija għandha territorju fin-Nofsinhar tal-Ewropa, is-siti tagħha mhumiex inkluż hawnhekk iżda mas-Siti ta' Wirt Dinji tal-Punent tal-Asja. Is-siti ta' Ċipru huma inklużi wkoll mas-siti tal-Punent tal-Asja.

L-iżjed żewġ pajjiżi li għandhom Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO f'dan ir-reġjun huma l-Italja b'59 sit u Spanja b'50 sit (45 sit jekk wieħed ma jgħoddx dawk tal-Gżejjer Kanarji, li huma inklużi mas-siti fl-Afrika). Seba' siti huma kondiviżi bejn diversi pajjiżi. L-ewwel siti tar-reġjun tniżżlu fl-1979, sena wara li ġiet stabbilita l-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, u kienu jinkludu sitt siti fl-Eks Jugoslavja u sit fl-Italja. Kull sena, il-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO jista' jżid siti ġodda mal-lista, jew ineħħi xi siti li ma jibqgħux jissodisfaw il-kriterji tal-għażla tal-UNESCO.

Siti ta' Wirt Dinji

L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali. Is-siti li jkollhom kriterji kulturali u naturali jissejħu siti mħallta.

NB: * Siti transnazzjonali (bl-asterisk)

Sit	Stampa	Post	Kriterji tal-Għażla	Erja f'ettari (akri)	Sena tad-deżinjazzjoni	Deskrizzjoni
Inċiżjonijiet fuq il-Blat f’Valcamonica		Brescia, Lombardia, l-Italja 45°57′25″N 10°17′50″E	kulturali: (iii)(vi)	7006432000000000000♠432 (1,070)	1979	F'Valcamonica hemm waħda mill-ikbar kollezzjonijiet ta' inċiżjonijiet fuq il-blat fid-dinja. Saru iktar minn 300,000 inċiżjoni fil-wied fuq perjodu ta' 8,000 sena mill-Epipaleolitiku sal-Medju Evu. Juru xeni mill-agrikoltura, min-navigazzjoni, mill-gwerer u mill-maġija.
Ċentru Storiku ta' Ruma, il-Proprjetajiet tal-Vatikan f'Dik il-Belt li Jgawdu Drittijiet Ekstraterritorjali u l-Knisja ta' San Pawl Foris Portas*		Ruma, l-Italja u l-Belt tal-Vatikan 41°53′25″N 12°29′32″E	kulturali: (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	7007148500000000000♠1,485 (3,670)	1980	Il-belt ta' Ruma kienet iċ-ċentru tal-Imperu Ruman u iktar 'il quddiem tad-dinja Kristjana. Fiha bosta monumenti ewlenin tal-antikità, inkluż il-Kolossew (fl-istampa), il-Panteon, u l-Forum Ruman, kif ukoll binjiet Rinaxximentali u Barokki. Oriġinarjament is-sit ġie ddeżinjat bħala ċ-"Ċentru Storiku ta' Ruma", iżda mbagħad tkabbar fl-1990 u ngħata l-isem attwali. Modifika oħra fil-konfini seħħet fl-2015. Is-sit huwa kondiviż mal-Vatikan.
Knisja u Kunvent Dumnikan ta' Santa Marija tal-Grazzji b'"L-Aħħar Ċena" ta' Leonardo da Vinci		Belt Metropolitana ta' Milan, l-Italja 45°27′57″N 9°10′14″E	kulturali: (i), (ii)	1.50 (3.7)	1980	Il-kumpless tal-Kunvent Dumnikan f'Milan inbena fit-tieni nofs tas-seklu 15, u ġie parzjalment attribwit lil Bramante. Il-ħajt tat-Tramuntana tar-refettorju tal-kunvent fih l-affresk ta' L-Aħħar Ċena ta' Leonardo da Vinci, kapulavur tal-arti Rinaxximentali Aħħarija.
Ċentru Storiku ta' Firenze		Belt Metropolitana ta' Firenze, l-Italja 43°46′23″N 11°15′22″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv),(vi)	505 (1,250)	1982	Il-belt ta' Firenze hija s-simbolu tar-Rinaxximent u kienet ċentru importanti tal-umaniżmu Rinaxximentali. Kellha influwenza kbira fuq l-arkitettura u l-arti tal-Italja u tal-Ewropa, u tiġi assoċjata ma' artisti bħal Giotto, Brunelleschi, Botticelli, u Michelangelo. Il-monumenti fil-belt jinkludu l-Katidral ta' Firenze, il-Bażilika ta' Santa Croce, l-Uffizi, u Palazzo Pitti. Fl-2015 u fl-2021 saru modifiki minuri fil-konfini tas-sit.
Venezja u l-Laguna tagħha		Belt Metropolitana ta' Venezja, l-Italja 45°26′3.5″N 12°20′20″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (v), (vi)	—	1987	Il-belt ta' Venezja ġiet stabbilita fis-seklu 5 u żviluppat f'setgħa marittima ewlenija, ir-Repubblika ta' Venezja, fis-seklu 10. Inbniet fuq iktar minn 100 gżira fil-laguna u fiha monumenti bħall-Bażilika ta' San Mark, il-Palazz tad-Doge, u bosta knejjes u pontijiet. Anke wara d-deklin tagħha bħala poter politiku, Venezja baqgħet influwenti fil-qasam tal-arti, bl-innovazzjonijiet ta' pitturi bħal Bellini, Giorgione, Tiziano, Tintoretto, Veronese, u Tiepolo. Venezja hija assoċjata wkoll mal-esploratur tas-seklu 13 Marco Polo.
Pjazza tal-Mirakli, Pisa		Pisa, l-Italja 43°43′23″N 10°23′47″E	kulturali: (i), (ii), (iv), (vi)	8.87 (21.9)	1987	Il-Pjazza tal-Mirakli hija wieħed mill-ifjen kumplessi arkitettoniċi Medjevali fid-dinja. Tħaddan erba' kapulavuri tas-sekli 11-14: il-katidral, il-battisterju, iċ-ċimiterju, u t-torri mmejjel. L-arkitettura Rumaneska ta' Pisa li żviluppat hawnhekk kienet influwenti fi bliet oħra tat-Toskana. Il-kumpless huwa assoċjat ukoll ma' Galileo Galilei li kien iwettaq l-esperimenti tiegħu f'Pisa. Modifika minuri fil-konfini tas-sit seħħet fl-2007.
Ċentru Storiku ta' San Gimignano		San Gimignano,Siena, l-Italja 43°28′5″N 11°2′30″E	kulturali: (i), (iii), (iv)	14 (35)	1990	Ir-raħal ta' San Gimignano kien waqfa importanti għall-pellegrini tal-Via Francigena fil-Medju Evu. Ir-raħal ippreserva l-karattru Medjevali tiegħu, u l-iktar karatteristika prominenti tiegħu huma t-torrijiet għoljin, li nbnew bejn is-sekli 11 u 13 mill-familji nobbli u mill-merkanti tal-klassi medja superjuri. Erbatax minn dawn it-torrijiet waslu sa żminijietna. Il-knejjes u l-palazzi tar-raħal fiho diversi kapulavuri ta' artisti mis-sekli 14 u 15.
Is-Sassi u l-Park tal-Knejjes Rupestri ta' Matera		Matera, l-Italja 40°39′59″N 16°36′37″E	kulturali: (ii), (iv), (v)	1,016 (2,510)	1993	Dan is-sit jinkludi żewġ distretti ta' Matera, b'"għerien" li ilhom abitati mill-Paleolitiku. Fil-qedem in-nies bdew jgħixu fl-għerien naturali tal-promontorju karstiku ta' Murgia u mbagħad bdew iħaffru u jibnu strutturi iktar elaborati, inkluż knejjes, monasteri, u eremitaġġi. Il-Katidral Rumanesk ta' Matera jmur lura għas-seklu 13.
Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto		Padova, Rovigo, Treviso, il-Belt Metropolitana ta' Venezja, Verona, Vicenza, l-Italja 45°32′57″N 11°32′58″E	kulturali: (i), (ii)	334 (830)	1994	Fis-seklu 16, taħt ir-Repubblika ta' Venezja, inbnew diversi vilel fil-belt ta' Vicenza u fir-reġjun ta' Veneto mill-arkitett Andrea Palladio (1508-1580). Id-disinni tiegħu kellhom influwenza kbira fuq l-arkitettura u ispira l-istil Palladjan. Oriġinarjament is-sit tniżżel fl-1994 bħala "Vicenza, il-Belt ta' Palladio", iżda fl-1996 tkabbar biex jiġu inklużi diversi vilel fir-reġjun.
Ċentru Storiku ta' Siena		Siena, l-Italja 43°19′7″N 11°19′54″E	kulturali: (i), (ii), (iv)	170 (420)	1995	Il-belt ta' Siena ppreservat il-karattru Gotiku Medjevali tagħha mis-sekli 12 sa 15. Il-belt inbniet madwar Piazza del Campo. Diversi pitturi Rinaxximentali importanti ħadmu u twieldu fi Siena, inkluż Duccio, Ambrogio Lorenzetti, u Simone Martini.
Ċentru Storiku ta' Napli		Belt Metropolitana ta' Napli, l-Italja 40°51′5″N 14°15′46″E	kulturali: (ii), (iv)	—	1995	Napli, stabbilita fl-470 Q.K. mill-kolonjalisti Griegi, kienet waħda mill-iżjed bliet importanti tal-Magna Graecia, tar-Repubblika Rumana, u l-belt kapitali tar-Renju ta' Napli taħt diversi familji rjali. Kienet influwenti ferm fl-oqsma tal-arti u tal-arkitettura fl-Ewropa. Uħud mill-monumenti importanti jinkludu l-Knisja ta' Santa Kjara tas-seklu 14, Castel Nuovo tas-seklu 13 (fl-istampa), u l-Palazz Irjali tas-seklu 17. Fl-2011 saret modifika minuri fil-konfini tas-sit.
Crespi d'Adda		Crespi d-Adda, Bergamo, l-Italja 45°35′36″N 9°32′18″E	kulturali: (iv), (v)	—	1995	Crespi d'Adda huwa raħal ippreservat sew u li għadu jintuża parzjalment bħala raħal madwar kumpanija. Inbena fis-sekli 19 u 20 għall-forza tax-xogħol tal-manifattur tat-tessuti Cristoforo Crespi. Ir-raħal jinkludi kemm binjiet residenzjali kif ukoll servizzi pubbliċi komuni bħal klinika, skola, teatru u ċentru sportiv.
Ferrara, Belt tar-Rinaxximent, u d-Delta tal-Po tagħha		Ferrara, l-Italja 44°50′16″N 11°37′10″E	kulturali: (ii), (iii), (iv), (v), (vi)	46,712 (115,430)	1995	Ferrara, is-sede tal-familja d'Este, kienet ċentru intellettwali u artistiku matul ir-Rinaxximent Taljan tas-sekli 15 u 16. Attirat l-artisti li żejnu diversi vilel u palazzi (fosthom il-Kastell tal-Familja d'Este fl-istampa), filwaqt li l-iskola arkitettonika influwenzat l-istili fl-Italja u fl-Ewropa. Oriġinarjament tniżżel bħala "Ferrara, belt tar-Rinaxximent", iżda fl-1999 is-sit tkabbar biex jinkludi l-pajsaġġ kulturali tad-Delta tal-Po.
Castel del Monte		Barletta-Andria-Trani, l-Italja 41°5′5″N 16°16′15″E	kulturali: (i), (ii), (iii)	3.10 (7.7)	1996	Il-kastell ottagonali nbena mill-Imperatur Federiku II fis-seklu 13. Fih taħlita ta' elementi arkitettoniċi Musulmani, Gotiċi, Ċisterċensi, u tat-Tramuntana tal-Ewropa, kif ukoll elementi mill-antikità klassika, f'disinn perfettament simetriku.
It-Trulli ta' Alberobello		Alberobello, Bari, l-Italja 40°46′57″N 17°14′13″E	kulturali: (iii), (iv), (v)	11 (27)	1996	It-trulli huma għorfiet tradizzjonali tal-ġebla tal-ġir, tipiċi tar-reġjun ta' Puglia. Bdew jinbnew mill-inqas minn nofs is-seklu 14 b'teknika preistorika mingħajr tkaħħil, u s-soltu jkollhom soqfa koniċi, piramidali jew b'għamla ta' koppla magħmula minn ġebel imdaħħal f'xulxin mingħajr tkaħħil. Is-Sit ta' Wirt Dinji jinkludi t-trulli f'Alberobello, b'iżjed minn 1,500 struttura ppreservata.
Monumenti Kristjani Bikrin ta' Ravenna		Ravenna, l-Italja 44°25′14″N 12°11′47″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	1.32 (3.3)	1996	Dan is-sit huwa magħmul minn tmien monumenti fil-belt ta' Ravenna, li kienet is-sede tal-Imperu Ruman fis-seklu 5. Il-knejjes u l-mawżolej huma mżejna b'mużajk ta' kwalità artistika b'taħlita ta' motivi mill-arti tal-Punent u Biżantina.
Ċentru Storiku tal-Belt ta' Pienza		Pienza, Siena, l-Italja 43°4′37″N 11°40′43″E	kulturali: (i), (ii), (iv)	4.41 (10.9)	1996	Fl-1459, il-Papa Piju II ddeċieda li jittrasforma raħal twelidu skont l-ideat Umanisti Rinaxximentali tad-disinn urban. Il-proġett ħa ħsiebu l-arkitett Bernardo Rossellino li bena pjazez, knejjes u palazzi ġodda. Pienza iktar 'il quddiem saret mudell għall-iżvilupp urban fi bliet Taljani u Ewropejj oħra.
Palazz Irjali ta' Caserta tas-seklu 18, bil-Park, l-Akkwedott ta' Vanvitelli u l-Kumpless ta' San Leucio		Caserta u Benevento, l-Italja 41°4′24″N 14°19′35″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	87 (210)	1997	Il-kumpless fuq skala kbira tal-palazz ġie kkummissjonat mir-Re ta' Napli Karlu III f'nofs is-seklu 18. Ġie ddisinjat mill-arkitett Luigi Vanvitelli u ġie ispirat mill-palazzi f'Versailles u f'Madrid. Ispirat mill-ideat tal-Illuminazzjoni, il-kumpless huwa integrat sew fil-pajsaġġ. Is-sit jinkludi akkwedott u l-kumpless industrijali ta' San Leucio fejn kien jiġi prodott il-ħarir.
Residenzi tal-Familja Rjali tas-Savoia		Belt Metropolitana ta' Torino, Cuneo, l-Italja 45°4′21″N 7°41′9″E	kulturali: (i), (ii), (iv), (v)	371 (920)	1997	Dan is-sit jinkludi 22 palazz u villa li nbnew bħala turija tal-poter li kellha l-monarkija renjanti wara t-trasferiment tal-belt kapitali tal-familja tas-Savoia lejn Torino minn Emmanuele Filiberto fl-1562. Il-binjiet, il-biċċa l-kbir bi stil Barokk, huma rappreżentattivi tal-arkitettura monumentali Ewropea tas-sekli 17 u 18. Fl-2010 saret modifika minuri fil-konfini tas-sit.
Ġnien Botaniku ta' Padova		Padova, l-Italja	kulturali: (ii), (iii)	2.20 (5.4)	1997	Il-Ġnien Botaniku ta' Padova ġie stabbilit fl-1545 bħala l-ewwel ġnien botaniku universitarju tad-dinja. Ilu ċentru tar-riċerka xjentifika għal sekli sħaħ, kif ukoll mudell għal ġonna oħra. Ġie rinnovat fis-seklu 18 iżda għad għandu l-konfigurazzjoni oriġinali.
Portovenere, Cinque Terre, u l-Gżejjer (Palmaria, Tino u Tinetto)		La Spezia, l-Italja 44°6′25″N 9°43′45″E	kulturali: (ii), (iv), (v)	4,689 (11,590)	1997	Il-pajsaġġ kulturali tul il-kosta tal-Liguria ssawret mill-bniedem f'dan l-aħħar millenju. Hemm bosta rħula żgħar xeniċi li nbnew mal-irdumijiet weqfin, u l-art ġiet ikkonvertita f'raba' mtarraġ. Hemm ukoll tliet gżejjer lil hinn mill-kosta bi fdalijiet ta' binjiet monastiċi bikrin. Fl-2021 saret modifika minuri fil-konfini tas-sit.
Katidral, Torri Ċiviku u Piazza Grande, Modena		Modena, l-Italja 44°38′46″N 10°55′32″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	1.20 (3.0)	1997	Il-kumpless tas-seklu 12 magħmul mill-katidral, it-torri u l-pjazza, huwa eżempju eċċellenti ta' arti Rumaneska bikrija, b'influwenza qawwija fuq l-iżvilupp tal-istil. Il-katidral ġie ddisinjat mill-arkitett Lanfranco u ġie mżejjen mill-iskultur Wiligelmo.
Żoni Arkeoloġiċi ta' Pompej, Ercolano u Torre Annunziata		Belt Metropolitana ta' Napli, l-Italja 40°45′0″N 14°29′0″E		98 (240)	1997	Dan is-sit huwa magħmul minn tliet siti li ndifnu taħt l-irmied vulkaniku meta żbroffa l-Vesuvju fid-79 W.K. L-irħula ta' Pompej Ercolano huma żewġ irħula Rumani li ġew ippreservati għalkollox u li jagħtu ħjiel kif kienet il-ħajja fis-seklu 1 W.K., filwaqt li ż-żewġ vilel f'Torre Annunziata fihom affreski ppreservati tajjeb ħafna. Is-siti progressivament ġew skavati minn nofs is-seklu 18.
Kosta ta' Amalfi (Costiera Amalfitana)		Salerno, l-Italja 40°39′0″N 14°36′0″E	kulturali: (ii), (iv), (v)	11,231 (27,750)	1997	Il-pajsaġġ kulturali Mediterranju tal-Kosta ta' Amalfi ssawret b'mod prominenti fiż-żmien id-Dukat Medjevali ta' Amalfi (mis-sekli 9 sa 11) b'taħlita ta' influwenzi tal-Punent u Biżantini. Il-kosta tinkludi l-irħula ta' Amalfi u Ravello, kif ukoll il-vinji, l-għelieqi bis-siġar tal-frott, u l-mergħat, fejn il-muntanji jmissu mal-baħar.
Żona Arkeoloġika ta' Agrigento		Agrigento, Sqallija, l-Italja 37°17′23″N 13°35′36″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	934 (2,310)	1997	Agrigento, kolonja Griega li ġiet stabbilita fis-seklu 6 Q.K., żviluppat f'waħda mill-bliet ewlenin tal-Magna Graecia u tal-Mediterran. Diversi tempji Doriċi ġew ippreservati, u jirrappreżentaw wieħed mill-iżjed siti notevoli tal-arti u tal-kultura Griega.
Villa Romana del Casale		Enna, Sqallija, l-Italja 37°21′58″N 14°20′3″E	kulturali: (i), (ii), (iii)	8.92 (22.0)	1997	Il-villa f'Piazza Armerina hija waħda mill-iktar vilel Rumani lussużi li nbnew fis-seklu 4, u hija eżempju rappreżentattiv tal-ekonomija u tal-istruttura soċjali ta' dak il-perjodu. Hija mżejna b'mużajk rikk ta' kwalità eċċezzjonali.
Su Nuraxi ta' Barumini		Nofsinhar ta' Sardenja, l-Italja 39°42′21″N 8°59′29″E	kulturali: (i), (iii), (iv)	2.33 (5.8)	1997	Su Nuraxi huwa l-ifjen u l-iktar eżempju komplut ta' nuraghe (qisha girna), struttura megalitika difensiva ta' ċiviltà ta' Żmien il-Bronż tat-tieni millenju Q.K. Su Nuraxi oriġinarjament kien għoli iktar minn 18.5-il metru. Is-sit ġie abbandunat fis-seklu 6 Q.K. u l-biċċa l-kbira tan-nuragi ma baqgħux jintużaw wara l-kolonizzazzjoni Rumana fis-seklu 2 Q.K.
Żona Arkeoloġika u l-Bażilika Patriarkali ta' Aquileia		Udine, l-Italja 45°46′6″N 13°22′3″E	kulturali: (iii), (iv), (vi)	155 (380)	1998	Aquileia kienet waħda mill-iktar bliet għonja tal-Imperu Ruman Bikri. Fl-452, ir-rikkezzi tagħha nsterqu mill-Unni taħt Attila; il-biċċa l-kbira tal-belt antika baqgħet ippreservata u għadha ma ġietx skavata. Il-Bażilika Patriarkali, bl-art bil-mużajk tagħha, tmur lura għas-seklu 4. Ġiet rikostruwita bejn is-sekli 11 u 14. Kellha rwol ewlieni fit-tifrix tal-Kristjaneżmu fil-Medju Evu Bikri. Fl-2017 u fl-2018 saru modifiki minuri fil-konfini tas-sit.
Ċentru Storiku ta' Urbino		Pesaro u Urbino, l-Italja 43°43′30″N 12°38′0″E	kulturali: (ii), (iv)	29 (72)	1998	Fis-seklu 15, Urbino iffjorixxiet taħt it-tmexxija ta' Federico da Montefeltro, umanista li attira wħud mill-iżjed artisti u xjenzati prominenti lejn il-belt. Il-biċċa l-kbira tal-arkitettura Rinaxximentali tal-belt ġiet ippreservata minkejja li Urbino daħlet f'perjodu ta' staġnar kulturali u ekonomiku mis-seklu 16 'il quddiem.
Park Nazzjonali ta' Cilento u Vallo di Diano bis-Siti Arkeoloġiċi ta' Paestum u Velia, u l-Monasteru ta' Padula		Salerno, l-Italja 40°17′0″N 15°16′0″E	kulturali: (iii), (iv)	159,110 (393,200)	1998	Il-pajsaġġ kulturali ssawwar minn soċjetajiet differenti matul is-sekli, fosthom l-Etruski, il-Lukanji, il-kolonjalisti Griegi, u iktar 'il quddiem ir-Rumani. Is-sit jinkludi l-fdalijiet ta' Paestum u Velia, żewġ irħula ewlenin taż-żmien klassiku. Il-monasteru Kartużjan ta' Padula jmur lura għall-1306, għalkemm il-biċċa l-kbira ta' dak li hemm illum huwa tas-sekli 17-18 bi stil Barokk.
Villa ta' Adrijanu, Tivoli		Belt Metropolitana ta' Ruma Kapitali, l-Italja 41°56′39″N 12°46′19″E	kulturali: (i), (ii), (iii)	80 (200)	1999	Il-Villa ta' Adrijanu jew "Villa Adriana" f'Tivoli, barra Ruma, inbniet fis-seklu 2 W.K. bħala post ta' rtir għall-Imperatur Adrijanu. Tgħaqqad flimkien elementi arkitettoniċi mill-Greċja, mill-Eġittu u minn Ruma. Il-kumpless jinkludi binjiet rikreattivi u residenzjali, ġonna u pixxini. L-iskoperta tagħha mill-ġdid f'nofs is-seklu 15 influwenzat l-arkitetti tal-perjodi Rinaxximentali u Barokki.
Verona		Verona, l-Italja 45°26′19″N 10°59′38″E	kulturali: (ii), (iv)	453 (1,120)	2000	Verona, stabbilita bħala raħal Ruman fis-seklu 1 Q.K., ilha tiżviluppa bla interruzzjoni għal iktar minn 2,000 sena u tippreserva strutturi urbani u monumenti minn epoki differenti. Dawn jinkludu l-anfiteatru Ruman u daħla Rumana, l-Oqbra Gotiċi tal-familja Della Scala (fl-istampa), kif ukoll diversi pjazez u palazzi storiċi.
Gżejjer Eolji		Messina, Sqallija, l-Italja 38°29′16″N 14°56′44″E	naturali: (viii)	1,216 (3,000)	2000	Dan l-arċipelagu lil hinn mill-kosta ta' Sqallija ġie studjat b'mod estensiv mill-ġeologi mill-inqas mis-seklu 18. Il-gżejjer fihom diversi karatteristiċi klassiċi ta' formazzjonijiet vulkaniċi, li kienu importanti fl-iżvilupp tal-vulkanoloġija bħala dixxiplina xjentifika. Żewġ tipi ta' żbroffar vulkaniku ngħataw isem xi gżira tal-arċipelago, it-tip ta' Stromboli u t-tip ta' Vulcano.
Assisi, il-Bażilika ta' San Franġisk u Siti Franġiskani Oħra		Assisi, Perugia, l-Italja 43°3′58″N 12°37′21″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	14,563 (35,990)	2000	Assisi kienet raħal twelid San Franġisk, il-fundatur tal-Ordni Franġiskana. Il-Bażilika nbniet fis-seklu 13. Fiha pitturi ta' Cimabue, Pietro Lorenzetti, Simone Martini, u Giotto, u ntużat bħala referenza għall-arti Taljana u tal-Punent.
Villa d'Este, Tivoli		Belt Metropolitana ta' Ruma Kapitali, l-Italja 41°57′50″N 12°47′47″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	4.50 (11.1)	2001	Il-ġonna tas-seklu 16 ta' Villa d'Este huma wieħed mill-ewwel u l-aqwa eżempji ta' ġonna Rinaxximantali Taljani. Il-ġonna għandhom konfigurazzjoni ġeometrika f'konformità mal-estetika Rinaxximentali u huma mżejna b'vaski u b'funtani, iddisinjati minn Pirro Ligorio. Kellhom influwenza kbira fuq id-disinn tal-ġonna Ewropej.
Irħula tal-Barokk Aħħari ta' Val di Noto (ix-Xlokk ta' Sqallija)		Catania, Ragusa, Siracusa, Sqallija, l-Italja 36°53′35.5″N 15°4′8″E	kulturali: (i), (ii), (iv), (v)	113 (280)	2002	Fl-1693, terremot qawwi heżżeż lil Sqallija, u qered diversi rħula u bliet. Wara dan l-avveniment, l-irħula ta' Caltagirone, Militello Val di Catania, Catania, Modica, Noto, Palazzolo, Ragusa, u Scicli ġew rikostruwiti f'konformità max-xejriet tal-ippjanar urban Barokk. Jirrappreżentaw il-quċċata tal-Barokk Aħħari fl-Ewropa.
Għoljiet Sagri ta' Piemonte u ta' Lombardia		disa' siti differenti, l-Italja 45°58′28″N 9°10′10″E	kulturali: (ii), (iv)	91 (220)	2003	Il-fenomenu tas-Sacri Monti (Għoljiet Sagri) beda fl-aħħar tas-seklu 15 bl-għan li jinħolqu siti alternattivi tal-pellegrinaġġi u tat-talb minħabba li l-Art Imqaddsa kienet inaċċessibbli. Is-sit jinkludi disa' kumplessi fi Piemonte u fil-Lombardia li nbnew fl-aħħar tas-seklu 16 u fis-seklu 17. Fihom bosta opri tal-arti u huma integrati sew fil-pajsaġġ.
Val d'Orcia		Siena, l-Italja 43°4′N 11°33′E	kulturali: (iv), (vi)	61,188 (151,200)	2004	Il-pajsaġġ kultural ta' Val d'Orcia fil-periferiji ta' Siena ġie ddisinjat mill-ġdid b'reqqa kbira matul is-sekli 14 u 15 f'konformità mal-ideali estetiċi Rinaxximentali. Il-pajsaġġ jikkonsisti minn villaġġi żgħar-irħula, għelieqi, mergħat, imraġ u rziezet żgħar. Dehret b'mod prominenti fil-pitturi tal-Iskola ta' Siena.
Nekropoli Etruski ta' Cerveteri u ta' Tarquinia		Viterbo, Belt Metropolitana ta' Ruma Kapitali, l-Italja 42°0′25″N 12°6′7″E	kulturali: (i), (iii),(iv)	21 (52)	2004	Cerveteri u Tarquinia huma żewġ ċimiterji Etruski mis-sekli 9 sa 1 Q.K. Diversi oqbra, li kienu ddisinjati bħala repliki tad-djar Etruski, huma mżejna b'affreski straordinarji b'xeni tal-ħajja ta' kuljum ta' dak iż-żmien.
Siracusa u n-Nekropoli ta' Pantalica		Siracusa, Sqallija, l-Italja 37°3′34″N 15°17′35″E	kulturali: (ii), (iii),(iv), (vi)	—	2005	Siracusa ġiet stabbilita fis-seklu 8 Q.K. mill-Korinzji u saret waħda mill-iżjed bliet importanti tal-Magna Graecia. Monument importanti ta' dak iż-żmien huwa t-Tempju Doriku ta' Apollo. In-Nekropoli ta' Pantalica (fl-istampa) fiha iktar minn 5,000 qabar, il-biċċa l-kbira minnhom imorru lura għas-sekli 13 sa 7 Q.K., u fdalijiet ta' strutturi ta' żmien il-Biżantini.
Genova: It-Toroq Ġodda u s-Sistema tal-Palazzi tal-Listi		Belt Metropolitana ta' Genova, l-Italja 44°24′44″N 8°55′52″E	kulturali: (ii), (iv)	16 (40)	2006	Is-sit jinkludi żewġ żviluppi urbani f'Genova mis-sekli 16 u 17, meta r-Repubblika ta' Genova laħqet il-quċċata tal-poter. Is-Strade Nuove (Toroq Ġodda) huma grupp ta' toroq (inkluż Via Giuseppe Garibaldi) li nbnew mill-aristokrazjija ta' Genova. Il-Palazzi dei Rolli (Palazzi tal-Listi) huma grupp ta' palazzi Rinaxximentali u Barokki li kienu assoċjati ma' sistema partikolari ta' abitazzjonijiet pubbliċi f'residenzi privati, u b'hekk il-mistednin notevoli fuq xi żjara Statali kienu jiġu ospitati f'wieħed minn dawn il-palazzi f'isem l-Istat.
Il-Linji tal-Kumpanija Ferrovjarja Retika fil-Pajsaġġi ta' Albula / Bernina*		l-Italja, l-Iżvizzera 46°29′54″N 9°50′47″E	kulturali: (ii), (iv)	152 (380)	2008	Il-linji tal-Kumpanija Ferrovjarja Retika fil-pajsaġġi ta' Albula u Bernina huma żewġ linji ferrovjarji storiċi li jaqsmu l-Alpi Żvizzeri. Inbnew fil-bidu tas-seklu 20 biex jipprovdu rottat rapida u faċli lejn bosta insedjamenti Alpini li qabel kienu iżolati. Sabiex il-linji ferrovjarji nbnew, kellhom jingħelbu sfidi tekniċi permezz ta' pontijiet, galleriji u mini. Is-sit huwa kondiviż mal-Iżvizzera.
Mantova u Sabbioneta		Mantova u Sabbioneta, l-Italja 45°9′34″N 10°47′40″E	kulturali: (ii), (iii)	235 (580)	2008	Dawn iż-żewġ irħula jirrappreżentaw żewġ approċċi tal-ippjanar tal-irħula fir-Rinaxximent. Mantova (fl-istampa), li oriġinat fi żmien ir-Rumani u li ppreservat strutturi mis-seklu 11, ġiet rinnovata fis-sekli 15 u 16. Min-naħa l-oħra, Sabbioneta ġiet stabbilita fit-tieni nofs tas-seklu 16 minn Vespasjanu I Gonzaga u nbniet bi pjanta b'għamla ta' grilja, f'konformità mal-viżjoni ta' belt ideali ta' dak iż-żmien.
Id-Dolomiti		disa' żoni differenti, l-Italja 46°36′47″N 12°9′47″E	naturali: (vii), (viii)	141,903 (350,650)	2009	Dan is-sit huwa magħmula minn disa' żoni tad-Dolomiti, katina muntanjuża fit-Tramuntana tal-Alpi Taljani. Hemm 18-il quċċata ta' iktar minn 3,000 metru, b'xenarju muntanjuż li jinkludi rdumijiet tal-blat, ħitan vertikali, u widien twal u dojoq. Mill-perspettiva ġeoloġika, il-blat fih fossili ta' ħlejqiet tal-baħar tat-Triassiku.
Monte San Giorgio*		l-Italja, l-Iżvizzera 45°53′20″N 8°54′50″E	naturali: (viii)	1,089 (2,690)	2010	Monte San Giorgio, li jħares fuq il-Lag ta' Lugano, jitqies bħala l-aqwa ġabra ta' fossili ta' ħlejqiet tal-baħar mit-Triassiku (245-230 miljun sena ilu). F'dak iż-żmien, iż-żona kienet laguna tropikali mimlija rettili, ħut, bivalvi, sponoż, ekinodermi, u krustaċji. Ġew ippreservati wkoll fossili ta' annimali terrestri, peress li l-laguna kienet qrib l-art. Il-parti tas-sit fl-Iżvizzera tniżżlet fl-2003 u l-parti Taljana żdiedet fl-2010.
Longobardi fl-Italja: Postijiet tal-Poter (568-774 W.K.)		seba' siti differenti, l-Italja 46°5′39″N 13°25′59″E	kulturali: (ii), (iii), (vi)	14 (35)	2011	Dan is-sit huwa magħmul minn seba' gruppi ta' monasteri, knejjes u fortizzi assoċjati mal-Longobardi li kienu jmexxu fl-Italja mis-seklu 6 sa 8. L-arti u l-arkitettura jirriflettu s-sinteżi ta' influwenzi Rumani, Kristjani u Ġermaniċi. Il-monumenti inklużi jinsabu f'Brescia, f'Cividale del Friuli (il-katidral fl-istampa), Castelseprio, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento u Monte Sant'Angelo. L-arkitettura tas-sit tiġbor fiha sinteżi ta' diversi stili u t-tranżizzjoni lejn il-Medju Evu.
Siti Preistoriċi bil-Puntali madwar l-Alpi*		111-il sit differenti, l-Awstrija, Franza, il-Ġermanja, l-Italja, is-Slovenja u l-Iżvizzera 47°16′42″N 8°12′27″E	kulturali: (iv), (v)	274 (680)	2011	Dan is-sit transnazzjonali (kondiviż bejn l-Italja, l-Awstrija, Franza, il-Ġermanja, is-Slovenja u l-Iżvizzera) fih 111-il sit individwali bil-fdalijiet ta' abitazzjonijiet preistoriċi bil-puntali ta' insedjamenti preistoriċi madwar l-Alpi, li nbnew mill-5000 sal-500 Q.K. f'xifer il-lagi, ix-xmajjar jew l-artijiet mistagħdra. Fihom minjiera ta' informazzjoni dwar il-ħajja u l-kummerċ fil-kulturi agrarji Neolitiċi u ta' Żmien il-Bronż fl-Ewropa Alpina.
Vilel u Ġonna tal-Familja Medici fit-Toskana		diversi siti fit-Toskana, l-Italja 43°51′28″N 11°18′15″E	kulturali: (ii), (iv), (vi)	ii, iv, vi (kulturali)	2013	Dan is-sit huwa magħmul minn tnax-il villa u żewġ ġonna li nbnew taħt il-patrunaġġ tal-familja Medici fis-sekli 15 sa 17 fit-Toskana. Jirrappreżentaw tip ġdid ta' residenzi aristokratiċi, li jitbiegħdu mill-kastelli militari jew irziezet lussużi. Il-vilel u l-ġonna kienu postijiet ta' divertiment, arti u għarfien, u ġew iddisenjati f'konformità mal-prinċipji tal-umaniżmu Rinaxximentali.
Etna		Catania, Sqallija, l-Italja 37°45′22″N 14°59′48″E	naturali: (viii)	19,237 (47,540)	2013	L-Etna hija l-iżjed stratovulkan attiv fid-dinja, kif ukoll wieħed mill-vulkani l-iktar studjati, bi storja ddokumentata ta' mill-inqas 2,700 sena. Tħaddan diversi fenomeni vulkaniċi tipiċi, fosthom koni tal-ġmamar, flussi tal-lava, u għerien tal-lava. Il-muntanja ssostni wkoll ekosistema partikolari ta' flora u fawna endemiċi.
Pajsaġġ tal-Vinji ta' Piemonte: Langhe-Roero u Monferrato		Alessandria, Asti, Cuneo, l-Italja 44°36′31″N 7°57′49″E	kulturali: (iii), (v)	10,789 (26,660)	2014	It-tkabbir u l-ipproċessar tad-dwieli għall-produzzjoni tal-inbid ta' Piemonte diġà seħħ mill-inqas fis-seklu 5 Q.K. Il-pajsaġġ kulturali fih vinji, villaġġi, kantini, azjendi agrikoli u knejjes Rumaneski. Is-sit jinkludi ħames żoni tal-produzzjoni tal-inbid u l-Kastell ta' Grinzane Cavour.
Palermo Għarbija-Normanna u l-Katidrali ta' Cefalù u Monreale		Belt Metropolitana ta' Palermo, l-Italja 38°6′39″N 13°21′11″E	kulturali: (ii), (iv)	6.24 (15.4)	2015	Dan is-sit jinkludi disa' binjiet, li nbnew fi żmien ir-Renju Normann ta' Sqallija (1130-1194), bi stil li jinkorpora karatteristiċi tal-arti Għarbija, Biżantina u tal-Punent. Żewġ palazzi, tliet knejjes, tliet katidrali (fl-istampa jidher il-Katidral ta' Palermo), u l-Pont tal-Ammirall tniżżlu bħala sit wieħed.
Foresti Antiki u Primordjali tal-Fagu tal-Karpazji u ta' Reġjuni Oħra tal-Ewropa*		diversi siti fl-Albanija, fl-Awstrija, fil-Belġju, fil-Bulgarija, fil-Kroazja, fil-Ġermanja, fl-Italja, fir-Rumanija, fis-Slovakkja, fis-Slovenja, fl-Ukrajna u fi Spanja 49°5′10″N 22°32′10″E	naturali: (ix)	92,023 (227,390)	2017	Il-Foresti Primordjali tal-Fagu tal-Karpazji jintużaw biex jiġi studjat it-tifrix tas-siġar tal-fagu (Fagus sylvatica) fl-Emisferu tat-Tramuntana f'varjetà ta' ambjenti u l-ambjent fil-foresti. Is-sit tniżżel għall-ewwel darba fl-2007 b'komponenti mis-Slovakkja u mill-Ukrajna. Ġie estiż fl-2011, fl-2017, u fl-2021 biex jiġu inklużi l-foresti f'total ta' 18-il pajjiż.
Opri Venezjani tad-Difiża bejn is-sekli 15 u 17: Stato da Terra – Stato da Mar tal-Punent*		l-Italja, il-Montenegro, Kroazja	kulturali: (iii), (iv)	—	2017	Dan is-sit huwa magħmul minn sitt komponenti ta' opri tad-difiża fl-Italja, fil-Kroazja u fil-Montenegro, tul iktar minn 1,000 kilometru bejn ir-reġjun tal-Lombardia fl-Italja u l-Lvant tal-Kosta Adrijatika. Id-disinn tal-fortifikazzjonijiet (imlaqqmin alla moderna) ħabat mal-introduzzjoni tal-porvli fil-gwerer, li wasslet għal bidliet sinifikanti fit-tekniki u fl-arkitettura militari. Fl-Italja hemm tliet siti: il-fortizza b'għamla ta' stilla ta' Palmanova (fl-istampa) u l-fortifikazzjonijiet ta' Bergamo u ta' Peschiera del Garda.
Ivrea, Belt Industrijali tas-Seklu 20		Ivrea, Belt Metropolitana ta' Torino, l-Italja 45°28′0″N 7°53′0″E	kulturali: (iv)	71.185 (175.90)	2018	Il-Belt Industrijali ta' Ivrea ġiet stabbilita fl-1908 minn Camillo Olivetti, il-kap tal-kumpanija Olivetti S.p.A. li kienet tipproduċi t-typewriters, il-kalkolaturi mekkaniċi, u l-kompjuters. Fil-biċċa l-kbira bejn is-snin 30 u 60 tas-seklu 20, il-belt ġiet iddisinjata f'konformità mal-ideat politiċi tal-Moviment Komunità. Il-kumpless jinkludi binjiet industrijali, residenzjali u pubbliċi, u jesprimi viżjoni moderna tar-relazzjoni bejn il-produzzjoni industrijali u l-arkitettura. Fl-2021 saret modifika minuri fil-konfini tas-sit.
Għoljiet tal-Prosecco ta' Conegliano u Valdobbiadene		Treviso, Veneto, l-Italja 45°57′10.9″N 12°13′34″E	kulturali: (v)	20,334.2 (50,247)	2019	Il-pajsaġġ kulturali ta' Conegliano u ta' Valdobbiadene huwa kkaratterizzat minn għoljiet partikolari (magħrufa bħala ciglioni) li ġew imtarrġin u kkonvertiti għal vinji mis-seklu 17. Ir-reġjun jipproduċi l-inbid spumanti Prosecco. Il-pajsaġġ jinkludi wkoll foresti, sisien tax-xitel, irziezet u villaġġi.
Irħula Kbar bi Spa fl-Ewropa*		l-Awstrija, il-Belġju, iċ-Ċekja, Franza, il-Ġermanja, l-Italja u r-Renju Unit	kulturali: (ii), (iii)	—	2021	L-Irħula Kbar bi Spa fl-Ewropa huwa sit magħmul minn 11-il raħal bi spa f'seba' pajjiżi Ewropej fejn l-ilmijiet minerali kienu jintużaw għal skopijiet ta' fejqan u terapewtiċi qabel l-iżvilupp tal-mediċina industrijali fis-seklu 19. Fl-Italja tniżżel ir-raħal ta' Montecatini Terme.
Ċikli ta' affreski tas-seklu 14 ta' Padova		Padova, l-Italja	kulturali: (ii)	—	2021	Is-sit huwa magħmul minn tmien binjiet, kemm reliġjużi kif ukoll lajċi, f'erba' raggruppamenti. Dawn fihom ċikli ta' affreski li ġew impittra bejn l-1302 u l-1397 minn diversi pitturi prominenti: Giotto, Guariento di Arpo, Giusto de' Menabuoi, Altichiero da Zevio, Jacopo d'Avanzi u Jacopo da Verona. L-affreski huma innovattivi fil-mod kif jirrakkontaw ġrajja allegorika u kif jużaw mod ġdid ta' perspettiva.
Portiċi ta' Bologna		Belt Metropolitana ta' Bologna, l-Italja	kulturali: (iv)	—	2021	Il-portiċi jirrappreżentaw wirt kulturali u arkitettoniku importanti tal-belt ta' Bologna. Għal sekli sħaħ, intużaw bħala mogħdijiet imkennija tal-mixi u bħala postijiet ewlenin għall-attivitajiet tal-merkanti. Inbnew bl-injam, bil-brikks u bil-ġebel, u fis-seklu 20 anke bil-konkrit rinfurzat. Xi kultant jinsabu fuq iż-żewġ naħat tat-toroq. B'kollox tniżżlu 12-il kumpless ta' portiċi.
Stari Ras u Sopoćani		Novi Pazar, is-Serbja 43°7′8″N 20°25′22″E	kulturali: (i), (iii)	199 (490)	1979	Stari Ras kienet l-ewwel belt kapitali tas-Serbja u fiha grupp impressjonanti ta' monumenti Medjevali li jikkonsistu minn fortizzi, knejjes u monasteri. Il-Monasteru ta' Sopoćani jfakkar il-kuntatti bejn iċ-ċivilizzazzjoni tal-Punent u d-dinja Biżantina.
Monasteru ta' Studenica		Kraljevo, is-Serbja 43°29′10″N 20°32′12″E	kulturali: (i), (ii), (iv), (vi)	1.16 (2.9)	1986	Il-Monasteru ta' Studenica, li ġie stabbilit fl-aħħar tas-seklu 12 minn Stefan Nemanja, il-fundatur tal-istat Serbjan Medjevali, huwa l-ikbar monasteru Ortodoss Serbjan u l-iktar wieħed rikk. Iż-żewġ monumenti prinċipali tiegħu, il-Knisja tal-Madonna u l-Knisja tar-Re, it-tnejn mibnija bl-irħam abjad, iħaddnu kollezzjonijiet prezzjużi ta' affreski Biżantini tas-sekli 13 u 14.
Monumenti Medjevali fil-Kosovo		Dečani, Gračanica, Peć, Prizren, il-Kosovo/is-Serbja 42°39′40″N 20°15′56″E	kulturali: (ii), (iii), (iv)	2.88 (7.1)	2004	Is-sit jinkludi erba' monumenti: il-Monasteru ta' Gračanica, il-Knisja tal-Madonna ta' Ljeviš, il-Monasteru tal-Patriarkat ta' Peć, u l-Monasteru ta' Visoki Dečani. L-erba' binjiet tas-sit jirriflettu l-qofol tal-kultura ekkleżjastika Biżantina-Rumaneska, bi stil distint ta' affreski mal-ħitan, li żviluppa fil-Balkani bejn is-sekli 13 u 17. L-istil kellu rwol deċiżiv fl-arti sussegwenti fil-Balkani. Dan is-sit tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fil-periklu fl-2006 minħabba d-diffikultajiet fil-ġestjoni u fil-konservazzjoni tiegħu li jirriżultaw min-nuqqas ta' stabbiltà politika fir-reġjun.
Gamzigrad-Romuliana, il-Palazz ta' Galerju		Zaječar, is-Serbja 43°53′57.5″N 22°11′10″E	kulturali: (iii), (iv)	179 (440)	2007	Il-kumpless tal-palazz iffortifikat u tal-mafkar tal-Aħħar ta' Żmien ir-Rumani ġie kkummissjonat mill-Imperatur Caius Valerius Galerius Maximianus fl-aħħar tas-seklu 3 u fil-bidu tas-seklu 4 W.K. Kien magħruf bħala Felix Romuliana, f'ġieħ omm l-imperatur. Is-sit jikkonsisti minn fortifikazzjonijiet, il-palazz fil-parti tal-Majjistral tal-kumpless, bażiliki, tempji, banjijiet termali, kumpless ta' mafkar, u monument b'erba' pilastri (tetrapylon). Il-grupp ta' binjiet huwa uniku wkoll minħabba t-taħlita ta' funzjonijiet ċerimonjali u ta' mafkar li kellu.
Ċimiterji tal-Oqbra Medjevali magħrufa bħala Stećci*		il-Bożnija-Ħerzegovina, il-Kroazja, is-Serbja, il-Montenegro 43°5′31.97″N 17°55′26.59″E	kulturali: (iii), (vi)	49 (120)	2016	L-iStećci (singular: stećak) huma l-oqbra monolitiċi Medjevali li jinsabu fil-Bożnija-Ħerzegovina kif ukoll f'partijiet tal-Kroazja, tas-Serbja u tal-Montenegro. Tfaċċaw għall-ewwel darba fis-seklu 12 u laħqu l-qofol tagħhom fis-sekli 14 u 15. Hemm tliet siti fis-Serbja, f'Perućac, f'Rastište u f'Hrta.
Għerien ta' Škocjan		Škocjan (il-Muniċipalità ta' Divača), is-Slovenja 45°40′0″N 14°0′0″E	naturali: (vii), (viii)	413 (1,020)	1986	Is-sistema tal-Għerien ta' Škocjan u l-madwar tagħhom jirrappreżentaw uħud mill-iżjed fenomeni topografiċi karstiċi sinifikanti, inkluż wieħed mill-ikbar kanjons bi xmara taħt l-art magħrufa fid-dinja. Jinsabu fil-Promontorju Karstiku li għandu importanza speċjali fl-istorja tax-xjenzi tad-Dinja.
Wirt tal-Merkurju. Almadén u Idrija*		Idrija, is-Slovenja, u Almadén, Spanja 38°46′31″N 4°50′20″W	kulturali: (ii), (iv)	104 (260)	2012	Idrija kellha waħda mill-ikbar żewġ minjieri tal-merkurju fid-dinja. Il-merkurju ġie skopert għall-ewwel darba f'Idrija fl-1490. Is-sit jinkludi l-karatteristiċi tal-infrastruttura u tat-teknoloġija b'rabta max-xogħol fil-minjieri u l-produzzjoni tal-merkurju u huwa xhieda tal-kummerċ interkontinentali tal-merkurju, li ġġenera skambji importani bejn l-Ewropa u l-Amerka matul is-sekli. Id-daħla tal-minjiera ta' Antonijev rov tidher fir-ritratt. Is-sit huwa kondiviż mar-raħal tax-xogħol tal-minjieri ta' Almadén, Spanja.
Xogħlijiet ta' Jože Plečnik f'Ljubljana – Disinn Urban Iċċentrat fuq il-Bniedem		Ljubljana, is-Slovenja	kulturali: (iv)	—	2021	Is-sit jinkludi wħud mill-iżjed xogħlijiet prominenti tal-arkitett Sloven Jože Plečnik f'Ljubljana. Matul il-perjodu bejn il-gwerer, Plečnik ħadem biex jittrasforma Ljubljana minn belt provinċjali għall-belt kapitali tas-Slovenja billi ħoloq sensiela ta' spazji u istituzzjonijiet pubbliċi u integrahom fin-nisġa urbana eżistenti tal-belt. Fost is-siti hemm il-Knisja ta' San Mikiel f' Črna Vas, u s-siti li ġejjin f'Ljubljana: l-ispazju għall-mixi tul ix-xtut tax-xmara Ljubljanica u l-pontijiet li jaqsmu minn naħa għall-oħra tagħha (fir-ritratt jidher il-Pont Triplu), ix-"Xatt Aħdar": it-Triq Vegova bil-Librerija Nazzjonali u Universitarja mill-Pjazza tar-Rivoluzzjoni Franċiża sal-Pjazza tal-Kungress u l-Park tal-Istilla, il-Pont ta' Trnovo, il-Ħitan Rumani f'Mirje, il-Knisja ta' San Franġisk t'Assisi, u l-Ġnien tal-Qaddisin Kollha fiċ-Ċimiterju ta' Žale.
Wied ta' Madriu-Perafita-Claror		Madriu-Perafita-Claror, Andorra 42°29′41″N 1°35′44″E	kulturali: (iii)	—	2004	Dan il-wied jinsab fil-Pirinej tal-Andorra fejn hemm stil ta' għajxien marbut mar-ragħa, kif ukoll kenn għall-organiżmi selvaġġi rari jew fil-periklu ta' estinzjoni.
Ċentru Storiku ta' San Marino u Monte Titano		San Marino43°55′58″N 12°27′7″E	kulturali: (iii)	55 (140)	2008	Dan is-Sit ta' Wirt Dinji jinkludi lil Monte Titano fejn tinsab il-Belt ta' San Marino, flimkien mal-Muniċipju u l-Bażilika ta' San Marino.
Belt tal-Vatikan		il-Vatikan 41°54′8″N 12°27′27″E	kulturali: (i), (ii), (iv), (vi)	—	1984
Butrint		Vlorë, Sarandë, l-Albanija 39°45′4″N 20°1′34″E	kulturali: (iii)	3,980 (9,800)	1992	Butrint (bil-Latin: Buthrōtum) kienet belt Griega antika, imbagħad belt Rumana u s-sede ta' veskovat Ruman aħħari. Wara perjoduta' abbandun, ġiet okkupata mill-Biżantini, mill-Anġojini u mill-Venezjani. Finalment ġiet abbandunata fl-aħħar tal-Medju Evu. Fost is-siti arkeoloġiċi prominenti hemm teatru Grieg, battisterju tal-aħħar tal-antikità, bażilika tas-seklu 9, u fortifikazzjonijiet mill-perjodu tal-kolonja Griega sal-Medju Evu.
Ċentri Storiċi ta' Berat u Gjirokastër		Berat u Gjirokastër, l-Albanija 40°4′10″N 20°8′0″E	kulturali: (iii), (iv)	59 (150)	2005	Berat u Gjirokastër ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO bħala eżempji rari ta' arkitettura tipika tal-perjodu Ottoman. Berat hija xhieda tal-koeżistenza ta' diversi komunitajiet reliġjużi u kulturali tul is-sekli. Fiha kastell, li l-biċċa l-kbira minnu nbena fis-seklu 13, għalkemm l-oriġini tiegħu jmorru lura għas-seklu 4 Q.K. Iż-żona taċ-ċittadella fiha bosta knejjes Biżantini, l-iktar mis-seklu 13, kif ukoll diversi moskej li nbnew fis-seklu 15. Gjirokastër fiha sensiela ta' djar b'żewġ sulari li nbnew fis-seklu 17. Ir-raħal għad għandu wkoll bażar, moskea tas-seklu 18 u żewġ knejjes tal-istess perjodu. Oriġinarjament Gjirokastër tniżżel waħdu fl-2005, imbagħad Berat żdied fl-2008.
Wirt Naturali u Kulturali tar-Reġjun ta' Ohrid*		l-Albanija u l-Maċedonja ta' Fuq 41°7′5″N 20°48′48″E	kulturali: (i), (iii), (iv), (vii)	83,350 (206,000)	1979	Ir-raħal ta' Ohrid huwa wieħed mill-eqdem insedjamenti umani fl-Ewropa bi fdalijiet arkeoloġiċi minn Żmien il-Bronż sal-Medju Evu. Huwa xhieda prominenti tal-arti u tal-arkitettura Biżantina, bħall-knejjes ta' San Ġwann ta' Kaneo u ta' Santa Sofija. Ohrid fih l-iżjed monasteru Slav antik u l-ewwel università Slava fil-Balkani. Il-Lag ta' Ohrid imur lura għall-perjodu preglaċjali u jipprovdi refuġju uniku għal bosta speċijiet endemiċi u relitti ta' flora u ta' fawna tal-ilma ħelu. Is-sit ġie estiż fl-1980 u fl-2009 saret modifika minuri fiż-żona ta' lqugħ tas-sit. Fl-2019, is-sit ġie estiż biex tiġi inkluża l-parti Albaniża tal-lag.
Pont Antik ta' Mostar		Mostar, il-Bożnija-Ħerzegovina 43°20′53″N 17°48′39″E	kulturali: (vi)	—	2005	Dan is-sit jinkludi l-Pont Antik ta' Mostar u ż-żona tal-madwar. Il-pont Ottoman, li jaqsam ix-xmara Neretva, ġie kkummissjonat minn Suleiman il-Manjifiku u tlesta fl-1566/1567. Fl-1993, matul il-Gwerra tal-Bożnija, ġie mmirat u meqrud apposta mill-Kunsill tad-Difiża Kroat. Wara l-gwerra, il-pont ġie rikostruwit b'metodi tal-kostruzzjoni tradizzjonali u b'materjali lokali, u reġa' nfetaħ fl-2004.
Pont ta' Mehmed Paša Sokolović		Višegrad, il-Bożnija-Ħerzegovina 43°46′53″N 19°17′17″E	kulturali: (ii), (iv)	1.50 (3.7)	2007	Il-Pont ta' Mehmed Paša Sokolović, li jaqsam ix-xmara Drina, tlesta fl-1577 mill-arkitett tal-qorti Ottomana Mimar Sinan skont l-ordnijiet tal-Gran Viżier Mehmed Paša Sokolović. Il-pont huwa twil 179.5 metru (589 pied) u fih 11-il ħnejja. Il-pont għandu wkoll tifsira simbolika bħala post ta' għajxien paċifiku bejn il-Kristjaneżmu u l-Iżlam.
Reġjun Naturali, Kulturali u Storiku ta' Kotor		Kotor, Herceg Novi, Tivat, il-Montenegro 42°29′0″N 18°42′0″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	—	1979	Il-Bajja ta' Kotor, port naturali strateġiku fil-Lvant tal-Baħar Adrijatiku, kienet ċentru importanti tal-arti u tal-kummerċ matul il-Medju Evu. Il-valur tar-reġjun huwa integrat fil-kwalità tal-arkitettura tal-bliet iffortifikati u miftuħa, tal-insedjamenti, tal-palazzi u tal-kumplessi monastiċi, kif ukoll l-integrazzjoni tagħhom fil-pajsaġġ imtarraġ ikkultivat fuq ix-xaqlibiet tal-għoljiet tal-blat għoljin. Is-sit jinkludi l-bliet ta' Kotor, Perast u Risan, kif ukoll il-fortifikazzjonijiet ta' Kotor. Bejn l-1979 u l-2003, is-sit tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji fil-Periklu minħabba li ħsara li ġarrab mit-terremot tal-1979 tal-Montenegro. Fl-2012 u fl-2015 saru xi modifiki minuri fil-konfini taż-żona ta' lqugħ tas-sit.
Park Nazzjonali ta' Durmitor		Žabljak, il-Montenegro 43°7′59″N 19°1′0″E	naturali: (vii), (viii), (x)	32,100 (79,000)	1980	Durmitor hija katina muntanjuża tal-ġebla tal-ġir li tifforma parti mill-Alpi Dinariċi. Issawret permezz tal-glaċieri u mimlija kanjons bix-xmajjar. Il-Kanjon tax-xmara Tara għandhom l-iżjed fniedaq tax-xmajjar fondi fl-Ewropa, ta' madwar 1,300 metru (4,300 pied). Hemm 18-il lag glaċjali fil- park u l-ikbar wieħed huwa l-Lag l-Iswed. Il-Park Nazzjonali ta' Durmitor huwa wkoll post importanti għall-bijodiversità. Wara li s-sit tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1980, il-konfini taż-żona ta' lqugħ tas-sit ġew immodifikati fl-2005 biex ikunu l-istess bħall-konfini tal-park nazzjonali.
Ipoġew ta' Ħal Saflieni		Ħal Saflieni, Raħal Ġdid, Malta 35°52′17″N 14°30′27″E	kulturali: (iii)	—	1980	L-ipoġew huwa struttura kbira taħt l-art li kienet tintuża bħala ċimiterju taħt l-art bejn l-4000 Q.K. u l-2500 Q.K. u ġie skopert fl-1902. Tliet livelli sovraimposti ta' kompartimenti tħaffru fil-blat artab tal-franka, u xi kompartimenti imitaw l-arkitettura tat-tempji megalitiċi kontemporanji fuq l-art. L-ipoġew inizjalment kellu l-fdalijiet ta' xi 7,000 individwi. L-iskavi taw ħjiel dwar ir-ritwali funebri Neolitiċi, li x'aktarx li kienu jsiru f'diversi stadji. Reċipjenti tal-fuħħar u amuleti tal-ġebel u tat-tafal instabu fis-sit, kif ukoll figuri umani tal-ġebel u tat-tafal, inkluż statwa famuża tal-mara rieqda.
Il-Belt Valletta		Il-Belt Valletta, Malta 35°54′2″N 14°30′52″E	kulturali: (i), (vi)	56 (140)	1980	Il-Belt Valletta ġiet stabbilita fl-1566. Il-Kavallieri ta' San Ġwann ippjanaw u fasslu l-belt bħala ħolqien olistiku uniku tal-aħħar tar-Rinaxximent, b'konfigurazzjoni uniformi ta' grilja fi ħdan swar iffortifikati. Għalkemm esperjenzat rinnovazzjonijiet u ħsarat estensivi matul it-Tieni Gwerra Dinjija, proporzjon kbir tan-nisġa urbana ġiet ippreservata jew irrestawrata. Uħud mit-320 monument tal-Belt Valletta jinkludu l-Kon-Katidral ta' San Ġwann, il-Palazz tal-Gran Mastru, il-Berġa ta' Kastilja, il-Berġa ta' Provenza, il-Berġa tal-Italja, il-Berġa ta' Aragona, u l-Knejjes tal-Vitorja, ta' Santa Katarina u ta' Ġieżu, kif ukoll kostruzzjonijiet tas-seklu 18 bħall-Berġa ta' Bavarja, il-Knisja tan-Nawfraġju ta' San Pawl, u t-Teatru Manoel.
Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex		Xagħra, Qrendi, Mġarr, u Tarxien, Malta u Għawdex 36°2′57″N 14°16′10″E	kulturali: (iv)	—	1980	Is-sit huwa magħmul minn seba' tempji preistoriċi f'sitt siti (oriġinarjament, is-sit kien jinkludi ż-żewġ tempji ta' Ġgantija u ġie estiż fl-1992) li nbnew matul ir-raba' u t-tielet millenji Q.K. Dawn it-tempji huma fost l-eqdem strutturi mingħajr tkaħħil fid-dinja u x'aktarx kellhom importanza ritwali kbira għal soċjetà organizzata ferm. Għalkemm kull tempju huwa differenti bħala disinn arkitettoniku, normalment kollha kellhom spazju elittiku quddiem faċċata konkava. Il-vireg orizzontali fil-ġebel li għadhom viżibbli jindikaw li l-monumenti kienu msaqqfin, xi ħaġa pjuttost sofistikata għal dak iż-żmien. Il-karatteristiċi dekorattivi tat-tempji jinkludu panewijiet b'toqob imħaffrin u panewijiet b'bassoriljievi b'motivi spirali, siġar, pjanti u annimali varji.
Park Nazzjonali tal-Lagi ta' Plitvice		Plitvička Jezera, il-Kroazja 44°52′40″N 15°36′52″E	naturali: (vii), (viii), (ix)	19,200 (47,000)	1979	Tul iż-żmien, il-fluss tal-ilma għadda fuq il-ġebla tal-ġir u l-ġibs naturali, u ħoloq digi naturali, li min-naħa tagħhom ħolqu sensiela ta' lagi konnessi, kaskati u għerien. Il-foresti fil-qrib jospitaw orsijiet, lupi u ħafna speċijiet rari ta' għasafar.
Kumpless Storiku ta' Split bil-Palazz ta' Djoklezjanu		Split, il-Kroazja 43°30′34″N 16°26′36″E	kulturali: (ii), (iii), (iv)	21 (52)	1979	Il-palazz inbena mill-imperatur Ruman Djoklezjanu għall-ħabta tas-seklu 4 W.K., u iktar 'il quddiem intuża bħala l-bażi tal-belt ta' Split. Fil-Medju Evu nbena katidral ġo mawżolew antik, flimkien ma' knejjes, fortifikazzjonijiet, u palazzi Gotiċi u Rinaxximentali. L-istil Barokk intuża għall-kumplament tal-binjiet taż-żona.
Belt Antika ta' Dubrovnik		Dubrovnik, il-Kroazja 42°39′2″N 18°5′29″E	kulturali: (i), (iii), (iv)	97 (240)	1979	Dubrovnik saret Repubblika Marittima sinjura matul il-Medju Evu u saret l-unika belt-stat fil-Lvant tal-Baħar Adrijatiku li kienet tħaqqaqha ma' Venezja. Appoġġata mill-ġid u mid-diplomazija għaqlija, il-belt kisbet livell notevoli ta' żvilupp, b'mod partikolari matul is-sekli 15 u 16.
Kumpless Episkopali tal-Bażilika Ewfrasjana fiċ-Ċentru Storiku ta' Poreč		Poreč, il-Kroazja 45°13′45″N 13°35′40″E	kulturali: (ii), (iv)	1.10 (2.7)	1997	Il-kumpless episkopali, bil-mużajk tiegħu, imur lura għas-seklu 6, u huwa wieħed mill-aqwa eżempji tal-arti u tal-arkitettura Biżantini bikrija fil-Mediterran u fid-dinja. Il-kumpless jinkludi l-bażilika stess, sagristija, battisterju, u t-torri tal-kampnar tal-palazz tal-arċisqof fil-qrib.
Belt Storika ta' Trogir		Trogir, il-Kroazja 43°30′45″N 16°15′6″E	kulturali: (ii), (iv)	6.40 (15.8)	1997	Il-kultura rikka ta' Trogir inħolqot taħt l-influwenza tal-Griegi, tar-Rumani u tal-Venezjani tal-qedem. Fiha l-iżjed kumpless Rumanesk-Gotiku ppreservat tajjeb mhux biss fl-Adrijatiku, iżda fl-Ewropa Ċentrali kollha. Il-qalba Medjevali ta' Trogir, imdawra bil-ħitan, tinkludi kastell u torri ppreservati u sensiela ta' abitazzjonijiet u palazzi mill-perjodi Rumaneski, Gotiċi u Barokki.
Katidral ta' San Ġakbu ta' Šibenik		Šibenik, il-Kroazja 43°44′11″N 15°53′25″E	kulturali: (i), (ii), (iv)	0.10 (0.25)	2000	Il-katidral huwa bażilika bi tlieta navati, bi tliet apsidi u b'koppla għolja 32 metru minn ġewwa. Huwa ukoll wieħed mill-iżjed monumenti arkitettoniċi Rinaxximentali importanti fil-Lvant tal-Adrijatiku.
Pjanura ta' Stari Grad		Hvar, il-Kroazja 43°10′54″N 16°38′19″E	kulturali: (ii), (iii), (v)	1,377 (3,400)	2008	Il-Pjanura ta' Stari Grad hija pajsaġġ agrikolu li ġie stabbilit mill-kolonjalisti Griegi tal-qedem fis-seklu 4 Q.K. li għadu jintuża sa llum. Il-pjanura ġeneralment għadha fil-forma oriġinali tagħha. Il-konfigurazzjoni tal-qedem ġiet ippreservata permezz tal-manutenzjoni bir-reqqa tal-ħitan tas-sejjieħ matul 24 seklu.
Monasteru tal-Ġlormini u t-Torri ta' Belém f'Liżbona		Liżbona, il-Portugall 38°41′31″N 9°12′57″W	kulturali: (iii), (vi)	2.66 (6.6)	1983	Kemm il-Monasteru kif ukoll it-Torri, li jinsabu fid-distrett ta' Belém f'Liżbona tul ix-xmara Tagus, huma marbutin simbolikament mal-Era tal-Iskoperti meta l-Portugall esplora d-dinja. Il-Monasteru ġie stabbilit għall-memorja tal-Prinċep Enriku n-Navigatur u għall-patrijiet biex ikunu jistgħu jitolbu għar-re u għall-baħħara. It-Torri (fl-istampa) inbena biex jitfakkar il-vjaġġ ta' Vasco da Gama u biex il-port jiġi protett. Iż-żewġ binjiet inbnew fil-bidu tas-seklu 16 bl-istil Manwelin. Modifika minuri taż-żona ta' lqugħ tas-sit saret fl-2008.
Monasteru ta' Batalha		Batalha, il-Portugall 39°39′28″N 8°49′37″W	kulturali: (i), (ii)	0.98 (2.4)	1983	Il-Monasteru Dumnikan ta' Batalha nbena fil-bidu tas-seklu 15 biex titfakkar ir-rebħa Portugiża fuq il-Kastiljani fil-Battalja ta' Aljubarrota fl-1385. Il-monasteru huwa kapulavur tal-arkitettura Gotika, b'żidiet li saru wara bl-istil Manwelin. Għal iktar minn żewġ sekli, intuża bħala studjo tax-xogħol importanti għall-monarkija Portugiża, bħala sit fejn ġew stabbilit l-karatteristiċi tal-arti nazzjonali.
Kunvent ta' Kristu f'Tomar		Tomar, il-Portugall 39°36′17″N 8°25′3″W	kulturali: (i), (vi)	—	1983	Il-kunvent ġie stabbilit fis-seklu 12 bħala fortizza tat-Templari. Meta l-ordni ġiet xolta fis-seklu 14, il-fergħa Portugiża nbidlet fil-Kavallieri tal-Ordni ta' Kristu li iktar 'il quddiem appoġġaw l-iskoperti marittimi tal-Portugall tas-seklu 15. Il-kunvent inbena tul diversi sekli u fih elementi tal-arkitettura Rumaneska, Gotika, Manwelina, Rinaxximentali, Barokka u Manjerista.
Ċentru Storiku ta' Évora		Évora, il-Portugall 38°24′23″N 7°54′28″W	kulturali: (ii), (iv)	—	1986	Il-belt ta' Évora hija l-ifjen eżempju ta' belt tal-epoka tad-deheb tal-Portugall (peress li Liżbona nqerdet kważi għalkollox fit-terremot tal-1755). Il-belt fiha monumenti minn perjodi differenti, inkluż it-Tempju Ruman (fl-istampa), fortifikazzjonijiet tal-Għarab Iberiċi, u knejjes u palazzi li nbnew wara s-seklu 15 meta Évora saret ir-residenza tal-monarki Portugiżi. Karatteristika tipika tal-belt huma d-djar miżbugħin bl-abjad mis-seklu 16 sas-seklu 18. Huma mżejna b'madum impitter (azulejos) u b'gallariji bil-ħadid ferrobattut. Il-monumenti ta' Évora ispiraw l-arkitettura kolonjali Portugiża fil-Brażil.
Monasteru ta' Alcobaça		Alcobaça	kulturali: (i), (iv)	—	1989	Il-monasteru taċ-Ċisterċensi ġie stabbilit fis-seklu 12 u sar ċentru reġjonali kulturali, reliġjuż u politiku. Il-knisja u l-binjiet monastiċi nbnew fis-seklu 13 bi stil Gotiku, filwaqt li l-faċċata ġiet rinnovata fis-seklu 18 bi stil Barokk. Il-kċina wkoll tmur lura għas-seklu 18. Il-knisja fiha l-oqbra ħdejn xulxin tar-Re Pedro I u ta' Inês de Castro, mill-1360, li huma eżempji fini ta' skulturi funebri Gotiċi.
Pajsaġġ Kulturali ta' Sintra		Sintra, il-Portugall 38°47′0″N 9°25′0″W	kulturali: (ii), (iv), (v)	946 (2,340)	1995	Il-pajsaġġ kulturali jinsab fil-Muntanji ta' Sintra. Fis-seklu 19, l-inħawi saru ċentru tal-arkitettura Romantika. Fost l-attrazzjonijiet prominenti hemm il-Palazz ta' Pena, li huwa fdalijiet ta' monasteru li ġew ikkonvertiti f'kastell b'taħlita eklettika ta' stili, il-Palazz Nazzjonali ta' Sintra (fl-istampa), Quinta da Regaleira, il-Palazz ta' Monserrate, u l-Kastell tal-Għarab Iberiċi. Il-parks biswit il-palazzi jospitaw diversi speċijiet ta' pjanti eżotiċi.
Ċentru Storiku ta' Oporto, il-Pont ta' Luiz I u l-Monasteru ta' Serra do Pilar		Porto, il-Portugall 41°8′30″N 8°37′0″W	kulturali: (iv)	—	1996	Il-belt ta' Oporto jew Porto, tinsab fil-bokka tax-xmara Douro. Oriġinarjament kienet insedjament kummerċjali tal-Feniċi, u ilha abitata kontinwament minn żmien ir-Rumani. Il-monumenti fil-belt imorru lura għal perjodi differenti: il-Katidral inbena bir-Rumanesk, il-Knisja ta' Santa Klara bil-Manwelin, u l-Palazz tal-Borża bl-istil Neoklassiku.
Siti tal-Arti Preistorika Mnaqqxa fil-Blat fil-Wied ta' Côa u Siega Verde*		il-Portugall u Spanja 40°41′51″N 6°39′40″W	kulturali: (i), (iii)	—	1998	Dan is-sit transnazzjonali huwa magħmul minn żewġ siti b'tinqix fil-blat fil-beraħ. Is-sit Portugiż, elenkat fl-1998, jinsab fil-Wied ta' Côa. Siega Verde fi Spanja ġiet miżjuda bħala estensjoni fl-2010. It-tinqix, li jirrappreżenta speċjalment l-annimali (iżjed minn 5,000 figura), saru matul diversi millenji, mill-Paleolitiku Superjuri sal-Magdalenjan/Epipaleolitiku (22,000 sa 8,000 Q.K.).
Ċentru Storiku ta' Guimarães		Guimarães, il-Portugall 41°26′27″N 8°17′41″W	kulturali: (ii), (iii), (iv)	16 (40)	2001	Bħala r-residenza tad-duki li ddikjaraw l-indipendenza fis-seklu 12, Guimarães huwa raħal importanti fl-istorja tal-Portugall. Kien l-ewwel belt kapitali tal-pajjiż. L-iżvilupp tar-raħal Medjevali seħħ madwar il-kastell u l-kumpless monastiku. Bejn l-aħħar tas-seklu 15 u s-seklu 17, inbnew djar tan-nobbli u binjiet ċiviċi fiċ-ċentru storiku li ġie ppreservat sew. It-tekniki speċjalizzati tal-kostruzzjoni żviluppati f'Guimarães fil-Medju Evu ġew trażmessi lill-kolonji Portugiżi fl-Afrika u fl-Amerki.
Reġjun tal-Inbid ta' Alto Douro		Provinċja ta' Trás-os-Montes u Alto Douro, il-Portugall 41°6′6″N 7°47′56″W	kulturali: (ii), (iv), (v)	24,600 (61,000)	2001	Il-wied tax-xmara Douro u t-tributarji prinċipali tagħha huwa pajsaġġ kulturali fejn l-inbid ilu jiġi prodott għal madwar żewġ millenji. Il-pajsaġġ issawwar mill-attivitajiet tal-bniedem, b'vinji mtarrġin, quintas (azjendi li jipproduċu l-inbid), toroq, u kappelli. Minn nofs is-seklu 18, l-iżjed prodott magħruf tar-reġjun huwa l-inbid ta' Porto.
Raħal tal-Fruntiera tal-Gwarniġjon ta' Elvas u l-Fortifikazzjonijiet Tiegħu		Elvas, il-Portugall 38°52′50″N 7°9′48″W	kulturali: (iv)	179 (440)	2012	Il-belt ta' Elvas tinsab qrib il-fruntiera ma' Spanja. Il-Portugall reġa' kiseb l-indipendenza minn Spanja fl-1640 u madwar il-belt inbniet sistema kumplessa ta' fortifikazzjonijiet bil-bastjuni u bil-ħniedaq mingħajr ilma (fortijiet b'għamla ta' stilla). Ġiet iddisinjata mill-patri Ġiżwita Olandiż Cosmander skont l-aħħar xejriet difensivi Olandiżi. Is-sit jinkludi wkoll il-Forti ta' Nossa Senhora da Graça tas-seklu 18 u l-Akkwedott ta' Amoreira tas-seklu 16. Fl-2013 saret modifika minuri fiż-żona ta' lqugħ tas-sit.
Università ta' Coimbra – Alta u Sofia		Coimbra, il-Portugall 40°12′28″N 8°25′32.79″W	kulturali: (ii), (iv), (vi)	36 (89)	2013	L-Università ta' Coimbra ġiet stabbilita lejn l-aħħar tas-seklu 13 fuq l-għolja faċċata tar-raħal (Alta). Fl-1537, ġiet ittrasferita lejn il-Palazz Irjali ta' Alcáçova u iktar 'il quddiem żviluppat sensiela ta' kulleġġi. Intużat bħala mudell għall-universitajiet fil-kolonji Portugiżi. L-istorja tal-belt ta' Coimbra hija minsuġa mill-qrib ma' dik tal-università. Uħud mill-binjiet ewlenin jinkludu l-Katidral l-Antik tas-seklu 12, il-Librerija Ġwannina Barokka, il-Kappella ta' San Mikiel, u l-kulleġġi tul Triq Sofia fil-belt. Fl-2019 saret modifika minuri fiż-żona ta' lqugħ tas-sit.
Binja Rjali ta' Mafra – Palazz, Bażilika, Kunvent, Ġnien ta' Cerco u l-Park tal-Kaċċa (Tapada)		Mafra, il-Portugall 38°56′12″N 9°19′35″W	kulturali: (iv)	1,213.17 (2,997.8)	2019	Il-kumpless tal-palazz ta' Mafra ġie kkummissjonat fil-bidu tas-seklu 18 mir-Re João V. Il-kumpless jinkludi bażilika, il-palazzi tar-re u tar-reġina, monasteru, u librerija. Inbena bl-istil Barokk Taljan, ispirat b'mod partikolari mill-arkitettura ta' Ruma. Is-sit jinkludi wkoll il-Ġnien ta' Cerco, biswit il-palazz, u l-artijiet irjali tal-kaċċa.
Santwarju ta' Bom Jesus do Monte fi Braga		Braga, il-Portugall 41°26′27″N 8°17′41″W	kulturali: (iv)	16 (40)	2019	Is-santwarju jinsab fuq ix-xaqlibiet tal-Għolja ta' Espinho fuq Braga, u huwa eżempju ta' sit sagru tal-pellegrinaġġi fuq għolja. Il-binjiet prinċipali nbnew bl-istil Barokk, u l-iżjed kostruzzjoni emblematika hi t-Taraġ tal-Ħames Sensi (fl-istampa).
Għar ta' Altamira u l-Arti Paleolitika fl-Għerien tat-Tramuntana ta' Spanja		Santillana del Mar, Spanja 43°22′57″N 4°6′58″W	kulturali: (i), (iii)	2,235 (5,520)	1985	L-Għar ta' Altamira fih eżempji ta' pitturi fl-għerien mill-Paleolitiku Superjuri, li jmorru lura bejn il-35,000 sal-11,000 Q.K. Oriġinarjament is-sit kien jinkludi 17-il għar impitter. L-għerien huma ppreservati tajjeb minħabba l-iżolament kbir tagħhom mill-klima esterna.
Ċentru Storiku ta' Segovia u l-Akkwedott		Segovia, Spanja 40°56′54.5″N 4°7′9″W	kulturali: (i), (iii), (iv)	—	1985	L-akkwedott Ruman inbena fis-seklu 1 W.K., il-palazz Medjevali tal-Alcázar fis-seklu 11 u l-Katidral fis-seklu 16.
Monumenti ta' Oviedo u tar-Renju tal-Asturjas		Oviedo, Spanja 43°21′45″N 5°50′35″W	kulturali: (i), (ii), (iv)	—	1985	Ir-Renju tal-Asturjas baqa' l-uniku reġjun Kristjan fi Spanja fis-seklu 9. Żviluppa l-istil tiegħu stess ta' arti u ta' arkitettura Pre-Rumaneska li joħroġ fid-dieher f'diversi knejjes u monumenti oħra. Is-sit oriġinali bit-titlu "Knejjes tar-Renju tal-Asturjas" ġie estiż sabiex jiġu inklużi monumenti oħra bħal La Foncalada.
Ċentru Storiku ta' Córdoba		Córdoba, Spanja 37°52′45″N 4°46′47″W	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	—	1984	Is-sit oriġinali kien il-Moskea l-Kbira ta' Córdoba, li hija Knisja Kattolika tas-seklu 7 li ġiet ikkonvertita f'moskea fis-seklu 8; u reġgħet ġiet irrestawrata għal Katidral Kattoliku Ruman fis-seklu 13 minn Ferdinandu III. Matul l-aqwa perjodu tar-renju tal-Għarab Iberiċi fir-reġjun, Córdoba kellha iktar minn 300 moskea u arkitettura simili għal dik ta' Kostantinopli, Damasku u Bagdad.
Alhambra, Generalife u Albayzín		Granada, Spanja 37°10′36″N 3°35′40″W	kulturali: (i), (iii), (iv)	—	1984	It-tliet siti huma fdalijiet tal-influwenza Għarbija Iberika fin-Nofsinhar ta' Spanja. Il-fortizza tal-Alhambra u l-palazz ta' Generalife nbnew mill-mexxejja tal-Emirat ta' Granada. Id-distrett ta' Albayzín fih eżempji ta' arkitettura vernakolari Għarbija Iberika u ġie miżjud mas-sit fl-1994.
Katidral ta' Burgos		Burgos, Spanja 42°20′25″N 3°42′14.5″W	kulturali: (ii), (iv), (vi)	—	1984	Il-katidral bi stil Gotiku nbena bejn is-sekli 13 u 16 u huwa s-sit fejn indifen l-eroj nazzjonali Spanjol, El Cid.
Monasteru u Sit ta' El Escorial		San Lorenzo de El Escorial, Spanja 40°34′54″N 4°7′35″W	kulturali: (i), (ii), (vi)	—	1984	El Escorial huwa wieħed mid-diversi siti rjali Spanjoli minħabba l-istorja tiegħu bħala residenza tal-familja rjali. Il-palazz ġie ddisinjat mir-Re Filippu II u l-arkitett Juan Bautista de Toledo bħala monument għar-rwol ċentrali ta' Spanja fid-dinja Kristjana.
Xogħlijiet ta' Antoni Gaudí		Barċellona, Spanja 41°24′48″N 2°9′11″E	kulturali: (i), (ii), (iv)	—	1984	L-arkitettura ta' Antoni Gaudí hija parti mill-istil Modernist, iżda d-disinni tiegħu jiġu deskritti bħala tassew uniċi. Oriġinarjament is-sit kien jinkludi Park Güell, Palau Güell u Casa Milà; l-estensjoni tal-2005 żiedet Casa Vicens, il-kripta u l-faċċata tan-nattività tas-Sagrada Família, Casa Batlló, u l-kripta f'Colònia Güell.
Santiago de Compostela (iċ-Ċentru Storiku)		Santiago de Compostela, Spanja	kulturali: (i), (ii), (vi)	—	1985	Il-Katidral ta' Santiago de Compostela huwa magħruf bħala l-post fejn indifen l-appostlu Ġakbu, u huwa d-destinazzjoni finali tal-Pellegrinaġġ ta' San Ġakbu fit-Tramuntana ta' Spanja. Ir-raħal kien inqered mill-Musulmani fis-seklu 10 u ġie rikostruwit fis-seklu ta' wara.
Raħal Antik ta' Ávila u l-Knejjes Extra-Muros		Ávila, Spanja 40°39′23″N 4°42′0″W	kulturali: (iii), (iv)	—	1985	Il-ħajt difensiv madwar ir-raħal oriġinali nbena fis-seklu 11. Fih 82 torri semiċirkolari u 9 daħliet, u huwa wieħed mill-iżjed eżempji kompluti ta' swar tal-irħula fi Spanja.
Arkitettura Mudéjar ta' Aragona		Provinċji ta' Teruel u ta' Zaragoza, Spanja 40°20′38″N 1°6′26″W	kulturali: (ii), (iv), (vi)	—	1986	Is-sit oriġinali kien jinkludi erba' knejjes f'Teruel bl-istil Mudéjar, li huwa taħlita ta' stil Iżlamiku tradizzjonali u Ewropew kontemporanju. Fl-2001 is-sit ġie estiż sabiex jiġu inklużi sitt monumenti oħra.
Belt Storika ta' Toledo		Toledo, Spanja 39°52′1″N 4°1′46″W	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	—	1986	Toledo ġiet stabbilita mir-Rumani, intużat bħala l-belt kapitali tar-Renju tal-Viżigoti, kienet importanti fi Spanja Musulmana u matul ir-Reconquista, u għal żmien qasir kienet il-belt kapitali ta' Spanja. Il-belt tħaddan l-influwenzi Kristjani, Musulmani u Lhud.
Paseo del Prado u Buen Retiro, pajsaġġ tal-arti u tax-xjenza	1560 !	Madrid, Spanja	kulturali: (ii), (iv), (vi)	—	2021	Il-Paseo del Prado hija waħda mit-toroq u mill-boulevards prinċipali f'Madrid, il-belt kapitali ta' Spanja.
Ċentru Storiku ta' Salamanca		Salamanca, Spanja 40°57′55″N 5°39′52″W	kulturali: (i), (ii), (iv)	—	1988	Salamanca hija importanti bħala belt universitarja, peress li l-Università ta' Salamanca, stabbilita fl-1218, hija l-eqdem fi Spanja u fost l-eqdem fl-Ewropa. Il-belt l-ewwel inħakmet mill-Kartaġiniżi fis-seklu 3, u iktar 'il quddiem ġiet immexxija mir-Rumani u mill-Għarab Iberiċi. Iċ-ċentru tal-belt jirrappreżenta l-arkitettura Rumaneska, Gotika, Rinaxximentali u Għarbija Iberika.
Katidral, Alcázar u Arkivju tal-Indji f'Sivilja		Sivilja, Spanja37°23′2″N 5°59′30″W	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv)	12 (30)	1987	L-Alcázar inbena matul id-dinastija tal-Almoħadin li mexxiet in-Nofsinhar ta' Spanja sar-Reconquista. Il-katidral imur lura għas-seklu 15 u fih l-oqbra ta' Ferdinandu III u ta' Kristofru Kolombu. L-arkivju fih dokumenti marbuta mal-kolonizzazzjoni tal-Amerki.
Ċentru Storiku ta' Cáceres		Cáceres, Spanja 39°28′28″N 6°22′12″W	kulturali: (iii), (iv)	—	1986	Iċ-ċentru storiku jħaddan influwenzi Rumani, Iżlamiċi, Gotiċi tat-Tramuntana u Rinaxximentali Taljani, u jinkludi iktar minn 30 torri Iżlamiku.
Ibiza, Bijodiversità u Kultura		Ibiza, Gżejjer Baleariċi, Spanja 38°54′40″N 1°26′7″E	imħallat: (ii), (iii), (iv), (ix), (x)	8,564 (21,160)	1999	Il-kosta ta' Ibiza fiha l-posidonia oceanica, speċi ta' ħaxix tal-baħar li tinsab fil-Mediterran biss li ssostni d-diversità tal-ekosistema kostali u marina. Il-gżira fiha wkoll bosta fdalijiet tal-Feniċi, u l-partijiet antiki tal-belt iffortifikati bis-swar imorru lura għas-seklu 16.
Monasteru ta' Poblet		Vimbodí, Katalonja, Spanja 41°22′51″N 1°4′57″E	kulturali: (i),(iv)	—	1991	Il-monasteru ġie stabbilit miċ-Ċisterċensi fl-1151 u huwa wieħed mill-ikbar fi Spanja. Huwa sit funebri u huwa assoċjat mal-Kuruna ta' Aragona.
Kumpless Monumentali Rinaxximentali ta' Úbeda u Baeza		Úbeda u BaezaProvinċja ta' Jaén, Spanja 38°0′41″N 3°22′16″W	kulturali: (ii),(iv)	9.00 (22.2)	2003	Ir-rinnovazzjonijiet fiż-żewġ irħula saru fis-seklu 16 bl-istil Rinaxximentali emerġenti u huma fost l-ewwel eżempji ta' dan l-istil fi Spanja.
Kumpless Arkeoloġiku ta' Mérida		Mérida, Spanja 38°54′58″N 6°20′16″W	kulturali: (iii),(iv)	—	1993	Mérida ġiet stabbilita fil-25 Q.K. mir-Rumani bħala Emerita Augusta u kienet il-belt kapitali tal-provinċja ta' Lusitania. Fost il-fdalijiet minn żmien ir-Rumani hemm pont, akkwedott, anfiteatru, teatru, ċirkwit, u forum.
Monasteru Rjali ta' Santa Marija ta' Guadalupe		Guadalupe, Spanja 39°27′10″N 5°19′39″W	kulturali: (iv),(vi)	—	1993	Il-monasteru huwa ddedikat lill-Madonna ta' Guadalupe u fih santwarju ta' Santa Marija li nstab fis-seklu 13 wara li kien intradam mill-invażuri Musulmani fis-714. Il-Madonna ta' Guadalupe u l-monasteru kienu simboli importanti matul ir-Reconquista, speċjalment fl-1492, l-istess sena tal-iskoperta tal-Amerka minn Kristofru Kolombu. Il-Madonna ta' Guadalupe saret simbolu importanti matul l-evanġelizzazzjoni tal-Amerki.
Rotot ta' Santiago de Compostela: Camino Francés u Rotot tat-Tramuntana ta' Spanja		Aragona, Kastilja u León, Galicia, Navarre, u La Rioja, it-Tramuntana ta' Spanja 42°27′33″N 5°53′0″W	kulturali: (ii), (iv),(vi)	—	1993	Il-Pellegrinaġġ ta' San Ġakbu, magħruf ukoll bħala l-Camino de Santiago, huwa pellegrinaġġ mill-fruntiera bejn Franza u Spanja sal-Katidral ta' Santiago de Compostela, fejn huwa maħsub li ġie midfun l-appostlu San Ġakbu.
Park Nazzjonali ta' Doñana		Provinċji ta' Huelva u Sivilja, Spanja 36°56′52″N 6°21′32″W	naturali: (vii),(ix), (x)	54,252 (134,060)	1994	Il-park jikkonsisti mill-inħawi tad-delta fejn ix-xmara Guadalquivir tilħaq l-Oċean Atlantiku. Jospita diversità sħiħa ta' bijotopi, fosthom laguni, imraġ, għaram u makkja. Il-park huwa wieħed mill-ikbar ħabitats tar-russetti fil-Mediterran u jkun fih iktar minn 500,000 għasfur tal-ilma matul ix-xitwa.
Pirenej-Monte Perdido*		Hautes-Pyrénées, Franza u l-Provinċja ta' Huesca, Spanja 42°41′8″N 0°0′2″E	imħallat:(iii), (iv), (v), (vii), (viii)	7008306390000000000♠30,639 (75,710)	1997	Is-sit jinkludi l-katina muntanjuża tal-Pirinej tul il-fruntiera bejn Spanja u Franza. Il-parti Spanjola fiha tnejn mill-ikbar kanjons fl-Ewropa, filwaqt li n-naħa Franċiża fiha tliet cirques kbar. Dan huwa sit transnazzjonali kondiviż ma' Spanja.
Raħal Iffortifikat Storiku ta' Cuenca		Cuenca, Spanja 40°4′36″N 2°7′54″W	kulturali:(ii), (v)	—	1996	L-Għarab Iberiċi bnew il-belt iffortifikata fil-bidu tas-seklu 8, u nħakmet mill-Kristjani fis-seklu 12. Il-katidral huwa l-ewwel eżempju Gotiku fi Spanja. Ir-raħal huwa famuż ukoll għall-casas colgadas, djar "imdendlin" f'xifer irdum.
Loġġa tal-Ħarir ta' Valencia		Valencia, Spanja 39°28′28″N 0°22′42″W	kulturali:(i), (iv)	—	1996	Il-Loġġa (bl-Ispanjol: Lonja; bid-djalett ta' Valencia: Llotja) tal-Ħarir, u l-grupp ta' binjiet Gotiċi juru l-ġid ta' Valencia bħala belt merkantili Mediterranja u Ewropea ta' dak iż-żmien.
Las Médulas		Ponferrada, Spanja 42°28′10″N 6°46′15″W	kulturali:(i), (ii), (iii), (iv)	—	1997	Ir-Rumani stabbilew minjiera tad-deheb u operaw is-sit għal żewġ sekli. Huma użaw forma bikrija ta' estrazzjoni idrawlika u ħaffru l-akkwedotti fl-irdumijiet tal-blat sabiex jipprovdu l-ilma għall-operazzjonijiet. Ir-Rumani telqu fil-bidu tas-seklu 3, u ħallew warajhom uċuħ sħaħ ta' rdumijiet u infrastruttura tal-estrazzjoni intatta sal-lum.
Palau de la Música Catalana u Hospital de Sant Pau, Barċellona		Barċellona, Spanja 41°23′16″N 2°10′30″E	kulturali:(i), (ii), (iv)	—	1997	Iż-żewġ binjiet inbnew fil-bidu tas-seklu 20 u ġew iddisinjati minn Lluís Domènech i Montaner tal-moviment Modernist tal-Art Nouveau li kien popolari ħafna f'Barċellona f'dak il-perjodu. Iż-żewġ binjiet huma l-iżjed opri famużi ta' Montaner.
Monasteri ta' Yuso u ta' Suso		San Millán de la Cogolla, Spanja 42°19′33″N 2°51′54″W	kulturali:(ii), (iv), (vi)	19 (47)	1997	Il-monasteru oriġinali ta' Suso ġie stabbilit f'nofs is-seklu 6, u huwa l-post fejn inkitbu l-Glosas Emilianenses. Il-kodiċijiet jitqiesu bħala l-ewwel eżempji bil-miktub tal-Ispanjol u tal-Bask, u l-monasteru jitqies bħala l-post tat-twelid tal-lingwa Spanjola mitkellma u miktuba. Il-monasteru iktar ġdid ta' Yuso nbena fis-seklu 16.
Tpittir fuq il-Blat tal-Baċir Mediterran Iberiku		Andalusija, Aragona, Kastilja-La Mancha, Katalonja, Murcia u Valencia, Spanja 39°47′24″N 1°2′0″W	kulturali:(iii)	—	1998	Is-sit jinkludi iktar minn 750 eżempju ta' tpittur fuq il-blat mill-Preistorja Aħħarija, b'figuri li jvarjaw minn għamliet ġeometriċi għal xeni ta' rġiel jikkaċċjaw l-annimali.
Kumpless Arkeoloġiku ta' Tárraco		Tarragona, Spanja 41°6′53″N 1°15′34″E	kulturali:(ii), (iii)	100 (250)	2000	Il-belt Rumana prominenti ta' Tárraco fil-belt moderna ta' Tarragona kienet il-belt kapitali tal-provinċji ta' Hispania Citerior u iktar 'il quddiem ta' Hispania Tarraconensis. L-anfiteatru nbena fis-seklu 2. Il-biċċa l-kbira tal-fdalijiet huma frammenti biss jew ġew ippreservati taħt binjiet iktar moderni.
Università u Kwartier Storiku ta' Alcalá de Henares		Alcalá de Henares, Madrid, Spanja 40°28′53″N 3°22′5″W	kulturali:(ii), (iv), (vi)	—	1998	Il-Kardinal Cisneros stabbilixxa l-Università ta' Alcalá fl-1499. Il-belt hija l-ewwel eżempju ta' belt universitarja ppjanata, li serviet bħala mudell għal universitajiet Ewropej oħra u missjonarji Spanjoli fl-Amerki. Il-belt hi l-post tat-twelid ta' Miguel de Cervantes, magħruf għall-kontributi tiegħu għal-lingwa Spanjola u l-letteratura tal-Punent.
Masġar tal-Palm ta' Elche		Elche, Spanja 38°16′10″N 0°41′54″W	kulturali: (ii), (v)	—	2000	Il-masġar tal-palm tat-tamal ġie stabbilit formalment b'sistemi tal-irrigazzjoni taħt l-Għarab Iberiċi fis-seklu 10. Il-masġar tal-palm huwa eżempju rari ta' prattiki agrikoli Għarab fl-Ewropa.
Ħitan Rumani ta' Lugo		Lugo, Spanja 43°0′40″N 7°33′12″W	kulturali: (iv)	—	2000	Il-ħitan li nbnew bħala protezzjoni għar-raħal Ruman ta' Lucus fis-seklu 3 għadhom intatti għalkollox u huma l-aqwa eżempju ta' ħitan simili li għad fadal fil-Punent tal-Ewropa.
Knejjes Rumaneski Katalani ta' Vall de Boí		Vall de Boí, Katalonja, Spanja 42°30′17″N 0°48′13″E	kulturali: (ii), (iv)	—	2000	Il-wied żgħir fit-tarf tal-Pirinej fih knejjes bl-istil Rumanesk imżejna b'affreski, bi statwi, u b'artali Rumaneski. Il-knejjes huma uniċi bis-saħħa tat-torrijiet tal-kampnari kwadri u twal tagħhom.
Sit Arkeoloġiku ta' Atapuerca		Atapuerca, Spanja 42°22′17″N 3°32′50″W	kulturali: (iii), (v)	—	2000	L-għerien fil-Muntanji ta' Atapuerca fihom fdalijiet ta' fossili tal-iżjed bnedmin bikrin skoperti fl-Ewropa li jmorru lura għal kważi miljun sena ilu. Is-Sima de los Huesos jew "il-Foss tal-Għadam" fih l-ikbar kollezzjoni ta' fossili ta' ominidi fid-dinja.
Pajsaġġ Kulturali ta' Aranjuez		Aranjuez, Madrid, Spanja 40°2′11″N 3°36′34″W	kulturali: (ii), (iv)	2,048 (5,060)	2001	Il-pajsaġġ madwar il-Palazz Irjali ta' Aranjuez ġie żviluppat mill-familja rjali Spanjola matul tliet sekli u fih ideat innovattivi tal-ortikultura u tad-disinn. Iż-żona kienet proprjetà esklużiva tal-familja rjali sas-seklu 19 meta ġiet żviluppata l-belt ċivili.
Pont ta' Vizcaya		Portugalete, Pajjiż Bask, Spanja 43°19′23″N 3°1′1″W	kulturali: (i), (ii)	0.86 (2.1)	2006	Il-pont ġie ddisinjat minn Alberto Palacio minn naħa għall-oħra tax-xmara Nervion mingħajr ma jiġi mfixkel it-trasport marittimu sal-Port ta' Bilbao. Inbena fl-1893 u huwa l-ewwel pont trasportatur fid-dinja.
Torri ta' Erkole		A Coruña, Spanja 43°23′9″N 8°24′23″W	kulturali: (iii)	233 (580)	2009	Ir-Rumani bnew dan il-fanal għoli 55 metru (180 pied) fuq blata ta' 57 metru (187 pied) sabiex jimmarkaw id-daħla tal-port ta' A Coruña. Huwa l-unika fanal Ruman ippreservat u li għadu jiffunzjona.
Pajsaġġ Kulturali ta' Serra de Tramuntana		Majorka, Gżejjer Baleariċi, Spanja 39°43′51″N 2°41′41″E	kulturali: (ii), (iv), (v)	30,745 (75,970)	2011	Il-pajsaġġ kulturali ta' Serra de Tramuntana mal-kosta tal-Majjistral ta' Majjorka ġie ttrasformat minn millenji ta' agrikoltura, bl-użu ta' tagħmir għall-ġestjoni tal-ilma bħal raba' agrikolu mtarraġ, impjanti tal-ilma interkonnessi, inkluż imtieħen tal-ilma, u ħitan tas-sejjieħ u rziezet. Dan il-pajsaġġ huwa marbut mal-unitajiet agrikoli ta' oriġini fewdali.
Sit tad-Dolmens ta' Antequera	999 !	Antequera, Andalusija, Spanja	kulturali: (i), (iii), (iv)	—	2016	Is-sit jinsab fil-qalba tal-Andalusija fin-Nofsinhar ta' Spanja u huwa magħmul minn tliet monumenti megalitiċi: id-dolmens ta' Menga u ta' Viera u t-Tholos ta' El Romeral, kif ukoll żewġ monumenti naturali: La Peña de los Enamorados u l-l-formazzjonijiet muntanjużi ta' El Torcal, li huma attrazzjonijiet ewlenin fit-territorju tas-sit. Mibnija fin-Neolitiku u fi Żmien il-Bronż minn blokok kbar tal-ġebel, dawn il-monumenti jiffurmaw kompartimenti b'soqfa orizzontali mirfuda fuq blokok vertikali jew b'koppli foloz. Dawn it-tliet oqbra, mirduma taħt it-tumbati tal-ħamrija u tat-tajn oriġinali tagħhom, huma wħud mill-iżjed opri arkitettoniċi notevoli tal-preistorja Ewropea u wħud mill-iżjed eżempji importanti tal-Megalitiżmu Ewropew.
Belt-Kaliffat ta' Medina Azahara	1560 !	Córdoba, Andalusija, Spanja 37°53′10″N 4°52′04″W	kulturali: (iii), (iv)	—	2018	Il-belt-kaliffat ta' Medina Azahara hija sit arkeoloġiku ta' belt li nbniet f'nofs is-seklu 10 W.K. mid-dinastija Umajjad bħala s-sede tal-Kaliffat ta' Cordoba. Wara diversi snin ta' prosperità, ġiet abbandunata matul il-gwerra ċivili li temmet il-Kaliffat fl-1009-1010.
Tempju ta' Apollo Epikurju f'Bassae		Peniżola Peloponniża, il-Greċja 37°26′6″N 21°53′49″E	kulturali: (i), (ii), (iii)	20 (49)	1986	It-tempju, iddedikat lil Apollo Epikurju, inbena fis-seklu 5 Q.K. fil-muntanji ta' Arkadja. Jitqies mill-UNESCO bħala wieħed mill-iżjed monumenti ppreservati tajjeb tal-antikità klassika. Huwa l-iżjed monument antik li fih it-tliet ordnijiet klassiċi: Doriku, Joniku, u Korinzju. Wara li ma baqax jintuża, it-tempju ntesa' għal kważi 1,700 sena. Ġie skopert mill-ġdid fis-seklu 18 u attira l-attenzjoni tal-istudjużi u tal-artisti.
Sit Arkeoloġiku ta' Delphi		il-Greċja Ċentrali 38°28′53″N 22°29′46″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	51 (130)	1987	Delphi, taħt il-Muntanja ta' Parnassus, kienet is-sit ta' Tempju ta' Apollo, santwarju Pan-Elleniku, f'għajnejn il-Griegi tal-qedem "iż-żokkra tad-dinja" (Omphalos). Pythia, l-oraklu, kien jirresjedi fit-tempju, u kien jilqa' l-pellegrini mill-Greċja kollha. Fis-seklu 6 Q.K., Delphi kienet titqies bħala ċentru reliġjuż u simbolu tal-unità tad-dinja tal-Greċja Antika.
Akropoli ta' Ateni		Attika, Ateni, il-Greċja 37°58′15″N 23°43′34″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	3.04 (7.5)	1987	L-Akropoli ta' Ateni tinsab fil-quċċata ta' għolja wieqfa fuq il-belt. Oriġinarjament kienet fortifikazzjoni u gradwalment żviluppat f'santwarju reliġjuż, assoċjat mal-qima tad-divinità femminili, Atena. Fis-seklu 5 Q.K., wara r-rebħa tagħhom kontra l-Persjani, l-Atenjani taħt Perikle bnew għadd kbir ta' monumenti, fosthom il-Parthenon, l-Erechtheion, il-Propylaia, u t-Tempju ta' Atena Nike. Il-monumenti fl-Akropoli ġew ispirati b'mod prominenti mill-arkitettura Neoklassika.
Muntanja ta' Athos		Muntanja ta' Athos, il-Greċja 40°16′0″N 24°13′0″E	imħallat: (i), (ii), (iv), (v), (vi), (vii)	33,042 (81,650)	1988	Il-Muntanja ta' Athos tinsab fuq peniżola dejqa u ilha ggvernata bħala entità awtonoma minn żmien il-Biżantini. Ilha ċentru spiritwali Ortodoss mis-seklu 10, u tospita madwar 20 monasteru attiv. Il-Muntanja ta' Mount kellha influwenza fit-tul fuq l-iżvilupp tal-arkitettura reliġjuża u l-pittura monumentali.
Meteora		Thessaly, il-Greċja 39°43′0″N 21°38′0″E	imħallat: (i), (ii), (iv), (v), (vii)	272 (670)	1988	Meteora hija formazzjoni tal-blat bi qċaċet tal-ġebel ramli, fejn hemm 24 monasteru Ortodoss. Bosta minnhom inbnew fuq il-qċaċet kważi inaċċessibbli matul ir-rinaxximent tal-ideali eremitiċi fis-seklu 15. Il-monasteri huma mżejnin b'affreski tas-seklu 16, li jirrappreżentaw stadju ewlieni fl-iżvilupp tal-pittura post-Biżantina.
Monumenti Paleokristjani u Biżantini ta' Thessaloniki		Maċedonja Ċentrali, il-Greċja 40°38′18″N 22°57′54″E	kulturali: (i), (ii), (iv)	5.33 (13.2)	1988	Thessaloniki kienet waħda mill-ewwel bażijiet għat-tifrix tal-Kristjaneżmu. Dan is-sit jinkludi diversi knejjes (inkluż il-Knisja ta' Hosios David u ta' Hagios Demetrios (fl-istampa)), li nbnew mis-seklu 4 sas-seklu 15, swar mill-perjodu Biżantin bikri, u r-Rotunda, li ġiet ikkummissjonata fis-seklu 4 mill-Imperatur Ruman Galerju u li iktar 'il quddiem ġiet ikkonvertita fi knisja.
Santwarju ta' Asklepju f' Epidaurus		Peniżola Peloponniża, il-Greċja 37°40′0″N 23°7′0″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	1,394 (3,440)	1988	Il-qima ta' Asklepju, id-divinità tal-mediċina, żviluppat fil-belt-stat ta' Epidaurus mhux iktar tard mis-seklu 6 Q.K. Il-monumenti prinċipali fis-sit jinkludu t-Tempju ta' Asklepju, it-Tholos, u t-Teatru, li jitqies li huwa l-ifjen teatru tal-Greċja tal-qedem. Is-santwarju huwa importanti fl-istorja tal-mediċina, peress li jimmarka t-tranżizzjoni mit-twemmin fil-fejqan divin għax-xjenza tal-mediċina.
Belt Medjevali ta' Rodi		in-Nofsinhar tal-Eġew, il-Greċja 36°26′50″N 28°13′40″E	kulturali: (ii), (iv), (v)	66 (160)	1988	Il-gżira ta' Rodi ġiet okkupata mill-Ordni ta' San Ġwann ta' Ġerusalemm (il-Kavallieri Ospitalieri) mill-1309 sal-1523, li ttrasformaw il-belt ta' Rodi f'fortizza mdawra b'4 kilometri (2.5 mili) ta' swar. Il-fortifikazzjonijiet inbnew fuq oħrajn Biżantini eżistenti. In-naħa ta' fuq tal-belt fiha diversi binjiet mill-perjodu Gotiku, inklu il-Palazz tal-Gran Mastri, l-Isptar il-Kbir, u t-Triq tal-Kavallieri. Meta l-Ottomani ħadu l-gżira, ikkonvertew il-biċċa l-kbira tal-knejjes f'moskej. Matul l-okkupazzjoni Taljana, fil-bidu tas-seklu 20 saret xi rikostruzzjoni.
Sit Arkeoloġiku ta' Mystras		Peniżola Peloponniża, il-Greċja 37°4′50″N 22°22′0″E	kulturali: (ii), (iii), (iv)	54 (130)	1989	Ir-raħal ta' Mystras żviluppa madwar il-fortizza li nbniet fl-1249 taħt il-Prinċep ta' Achaia, William ta' Villehardouin, fuq ix-xaqlibiet tal-Muntanja ta' Taygetus. Fl-1262, ir-raħal ġie ċedut lill-Biżantini u esperjenza prosperità kbira matul ir-Rinaxximent Paleoloġiku. Iktar 'il quddiem ittieħed mill-Ottomani u mbagħad mill-Venezjani. Wara l-1834, l-abitanti bdew jitilqu minn Mystras biex imorru lejn ir-raħal modern ta' Sparta, u Mytras tħalla fi stat ta' fdalijiet.
Sit Arkeoloġiku ta' Olimpja		il-Punent tal-Greċja 37°39′0″N 21°40′0″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	106 (260)	1989	Fis-seklu 10 Q.K., Olimpja saret ċentru għall-qima ta' Żeus. Kienet santwarju Pan-Elleniku u l-post fejn kienu jsir il-Logħob Olimpiku tal-qedem, li ġie organizzat għall-ewwel darba fis-776 Q.K. Minbarra l-bosta tempji u santwarji, tinkludi l-fdalijiet ta' diversi strutturi sportivi, bħall-istadium.
Delos		in-Nofsinhar tal-Eġew, il-Greċja 37°24′0″N 25°16′0″E	kulturali: (ii), (iii), (iv), (vi)	351 (870)	1990	Skont il-mitoloġija Griega f'Delos twieldu Apollo u Artemis. Il-gżira sagra kienet waħda mill-iżjed santwarji Pan-Elleniċi importanti matul il-perjodi Arkajċi u Klassiċi. Is-santwarju ta' Apollo f'Delos attira l-pellegrini mill-Greċja kollha, u b'hekk Delos saret port kummerċjali għani. Wara d-69 Q.K. Delos qabdet it-triq tan-niżla.
Monasteri ta' Daphni, Hosios Loukas u Nea Moni ta' Chios		il-Greċja Ċentrali, Attika, it-Tramuntana tal-Eġew, il-Greċja 38°24′0″N 22°45′0″E	kulturali: (i), (iv)	3.70 (9.1)	1990	Dawn it-tliet monasteri, għalkemm jinsabu f'partijiet differenti tal-Greċja, huma eżempji rappreżentattivi tal-perjodu nofsani tal-arkitettura reliġjuża Biżantina u jaqsmu l-istess karatteristiċi estetiċi. It-tliet knejjes kollha għandhom pjanta ottagonali; Nea Moni għandha għamla ottagonali sempliċi filwaqt li ż-żewġ knejjes l-oħra għandhom spazju ċentrali mdawwar b'sensiela ta' niċeċ. Il-monasteri ġew imżejna b'opri tal-irħam u bil-mużajk fis-sekli 11 u 12 (fl-istampa hemm il-Monasteru ta' Hosios Loukas).
Pythagoreion u Heraion ta' Samos		it-Tramuntana tal-Eġew, il-Greċja 37°41′27″N 26°56′36″E	kulturali: (ii), (iii)	668 (1,650)	1992	Il-gżira ta' Samos għandha pożizzjoni strateġika fil-Baħar Eġew qrib l-Asja Minuri. Kienet setgħa nawtika u kummerċjali qawwija, u laħqet il-quċċata tagħha fis-seklu 6 Q.K. Is-sit jikkonsisti mill-belt iffortifikata antika (Pythagoreion) u mit-Tempju antik ta' Ħera (Heraion). Samos hija marbuta ma' filosfi u matematiċi importanti tad-dinja tal-qedem, fosthom Pitagora, Epikurju u Aristarku ta' Samos.
Sit Arkeoloġiku ta' Aigai (Vergina)		Maċedonja Ċentrali, il-Greċja 40°28′17″N 22°19′6″E	kulturali: (i), (iii)	1,421 (3,510)	1996	Il-belt antika ta' Aigai kienet l-ewwel belt kapitali tar-Renju tal-Maċedonja. Minbarra l-palazz monumentali, imżejjen b'mod lussuż bil-mużajk u bl-istukko mpitter, is-sit jinkludi sit funebri b'iktar minn 300 tumbata tal-ħamrija, li wħud minnhom imorru lura għas-seklu 11 Q.K. Waħda mit-tumbati tal-ħamrija ġiet identifikata bħala dik ta' Filippu II tal-Maċedonja, missier Alessandru l-Kbir.
Sit Arkeoloġiku ta' Mycenae u Tiryns		Peniżola Peloponniża, il-Greċja 37°44′0″N 22°45′0″E	kulturali: (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	—	1999	Mycenae u Tiryns kienu l-iżjed żewġ bliet importanti tal-Greċja Miċenjana, u ffjorixxew bejn is-sekli 15 u 12 Q.K. Il-bliet kienu ekonomiji bil-palazzi b'arkitettura monumentali, bħad-Daħla tal-Iljuni u t-Teżor ta' Atreus. It-Tavli Lineari B huma l-ewwel xhieda tal-lingwa Griega. Iż-żewġ bliet huma kkollegati mal-ġrajjiet epiċi ta' Omeru, l-Ilijade u l-Odissea, li influwenzaw il-letteratura u l-arti Ewropej minn dak iż-żmien 'l hawn.
Ċentru Storiku (Chorá) bil-Monasteru ta' San Ġwann it-Teologu u l-Għar tal-Apokalissi fil-Gżira ta' Pátmos		in-Nofsinhar tal-Eġew, il-Greċja 37°18′0″N 26°33′0″E	kulturali: (iii), (iv), (vi)	—	1999	Il-Monasteru ta' San Ġwann it-Teologu huwa ddedika lil San Ġwann li kiteb il-Vanġelu u l-Apokalissi fuq il-gżira ta' Pátmos, skont it-tradizzjoni Kristjana. Ġie stabbilit fl-aħħar tas-seklu 10 u minn dak iż-żmien 'l hawn kien post tal-pellegrinaġġi u tat-tagħlim Ortodoss Grieg. L-insedjament antik ta' Chorá, assoċjat mal-monasteru, fih bosta binjiet reliġjużi u lajċi.
Ċentru Storiku ta' Korfù		Korfù, il-Gżejjer Joniċi, il-Greċja 39°37′26″N 19°55′39″E	kulturali: (iv)	70 (170)	2007	L-għeruq taċ-Ċentru Storiku ta' Korfù, fil-gżira bl-istess isem, imorru lura għas-seklu 8 Q.K. Il-belt tinsab fid-daħla tal-Baħar Adrijatiku u kienet importanti għad-difiża tal-interessi marittimi tar-Repubblika tal-Venezja kontra l-Imperu Ottoman. L-inġiniera Venezjani bnew tliet fortijiet fil-belt. Il-binjiet taċ-ċentru storiku tal-belt huma fil-biċċa l-kbira mill-perjodu Venezjan u mis-seklu 19, meta l-gżira kienet parti mill-protettorat Brittaniku.
Sit Arkeoloġiku ta' Philippi		il-Lvant tal-Maċedonja u Traċja, il-Greċja	kulturali: (iii), (iv)	—	2016	Philippi ġiet stabbilita fit-356 Q.K. minn Filippu II tal-Maċedonja. Il-belt kienet waqfa tul il-Via Egnatia u s-sit tal-Battalja ta' Philippi fit-42 Q.K. Ir-Rumani sawruha mill-ġdid f'"Ruma żgħira", u żiedu binjiet pubbliċi, inkluż Forum, mal-binjiet Ellenistiċi. Wara żjara minn Pawlu l-appostlu għall-ħabta tad-49-50 W.K., il-belt saret ċentru bikri tal-fidi Kristjana, kif joħroġ fid-dieher mill-fdalijiet ta' bażiliki Kristjani u knisja ottagonali.
Formazzjonijiet u Għerien Karstiċi Evaporitiċi tar-Reġjun ta' Emilia Romagna		diversi siti, l-Italja	naturali: (viii)	—	2023	Dan is-sit huwa magħmul minn erba' żoni b'formazzjonijiet karstiċi evaporitiċi, żewġ żoni b'anidriti Triassiċi, u żewġ żoni bil-ġibs Messinjan (pereżempju tal-Park tal-Ġibs ta' Bologna fl-istampa). Hemm iżjed minn 700 għar b'firxa wiesgħa ta' karatteristiċi karstiċi b'minerali rari. Fihom jgħixu wkoll diversi speċijiet ta' pjanti, bosta minnhom fil-periklu ta' estinzjoni.
Siti Preistoriċi ta' Menorca	1560 !	Menorca, Gżejjer Baleariċi, Spanja	kulturali: (iii), (iv)	—	2023
Pajsaġġ Kulturali ta' Zagori		Epirus, il-Greċja	kulturali: (v)	—	2023	Il-pajsaġġ kulturali tul ix-xmara Voidomatis fil-muntanji Pindus jinkludi 45 villaġġ tal-ġebel. Il-villaġġi huma kkollegati ma' xulxin permezz ta' network ta' mogħdijiet u ta' pontijiet tal-ġebel (fl-istampa) tul l-art imħarbta tas-sit.

Ara wkoll

• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Albanija
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Bożnija-Ħerzegovina
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Kroazja
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Greċja
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Italja
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji f'Malta
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Montenegro
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Maċedonja ta' Fuq
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fil-Portugall
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Serbja
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fis-Slovenja
• Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fi Spanja
• Il-Belt tal-Vatikan hi minnha nnifisha Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.