Ġermanja

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Repubblika Federali tal-Ġermanja
Bundesrepublik Deutschland
Bundesrepublik Deutschland – Bandiera Bundesrepublik Deutschland – Emblema
Mottu: "Einigkeit und Recht und Freiheit"
Unità u Ġustizzja u Libertà
Innu nazzjonali: 
It-tielet stanza ta'
Lied der Deutschen (Kanzunetta tal-Ġermaniżi)

Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Berlin
52°31′N 13°23′E / 52.517°N 13.383°E / 52.517; 13.383

Lingwi uffiċjali Ġermaniż
Gvern Repubblika kostituzzjonali Federali parlamentari
 -  President Frank-Walter Steinmeier
 -  Kanċillier Olaf Scholz
 -  President tal-Bundestag Wolfgang Schäuble
 -  President tal-Bundesrat Michael Müller
Formazzjoni
 -  Imperu Ruman Imqaddes 2 ta' Frar 962 
 -  Unifikazzjoni 18 ta' Jannar 1871 
 -  Repubblika Federali 23 ta' Mejju 1949 
 -  Riunifikazzjoni 3 ta' Ottubru 1990 
Sħubija fl-UE 25 ta' Marzu 1957
Erja
 -  Total 357,021 km2 (63)
137,847 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 2.416
Popolazzjoni
 -  stima tal-2012 80,219,695[1] (16)
 -  ċensiment tal-2011 80,399,30 
 -  Densità 225/km2 (58)
583/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $3.197 triljun[2] (5)
 -  Per capita $39,028[2] (17)
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $3.401 triljun[2] (4)
 -  Per capita $41,513[2] (22)
IŻU (2013) Increase 0.816[3] (għoli ħafna) (43)
Valuta Ewro () (EUR)
Żona tal-ħin CET (UTC+1)
Kodiċi telefoniku +49
TLD tal-internet .de
Il-bini Gallileo fi Frankfurt
Berlin Zoologischer Garten Station (Stazzjon taż-Żoo ta' Berlin)
Hackescher Markt Station, bil-ferroviji RegionalExpress u S-Bahn, Stazzjon Ċentrali ta' Berlin - Ferroviji Urbani (Berlin Stadtbahn)
Hotel de Rome, Berlin
Bieb ta' Brandenburg f’Berlin, simbolu nazzjonali tal-Ġermanja tal-lum u r-riunifikazzjoni tagħha fl-1990
Folol fil-Bieb ta' Brandenburg fl-1 ta' Diċembru 1989. Id-daħla għan-naħa tal-punent kienet għadha ma miftuħa.

Il-Ġermanja (En-uk-Germany.ogg ˈdʒɜrməni ; Ġermaniż:Deutschland), uffiċjalment ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja (Ġermaniż:Bundesrepublik Deutschland),[4] repubblika kostituzzjonali federali fl-Ewropa tal-punent-ċentrali. Il-pajjiż jikkonsisti f'16-il stat, u l-belt kapitali u l-akbar belt hija Berlin (3,821,881 abitant). Il-Ġermanja tkopri erja ta' 357,021 kilometru kwadru (137,847 mi kw) u għandha klima moderata staġjonali ħafna. Bi 80.3 miljun abitant, hija l-istat membru l-aktar popolat fl-Unjoni Ewropea. Il-Ġermanja hija l-qawwa kbira fl-ekonomika u l-politika tal-kontinent Ewropew u mexxej storiku f'ħafna oqsma teoretiċi u tekniċi.

Il-pajjiż imiss ma' Franza, l-Żvizzera u l-Awstrija fin-nofsinhar; il-Belġju, l-Pajjiżi l-Baxxi u l-Lussemburgu lejn il-punent; Id-Danimarka fit-tramuntana u l-Polonja u r-Repubblika Ċeka fil-lvant.

Ġeografija[immodifika | immodifika s-sors]

Stati[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Ġermanja (1990-preżent)
Organizzazzjoni territorjali
Organizzazzjoni territorjali

Fil-Ġermanja hemm dawn is-16-il stat:

Stat Indiċi Belt kapital Erja (km²) Popolazzjoni[5]
Amburgu 02 Amburgu (Hamburg) 755 1,734,300
Baden-Württemberg 08 Stuttgart 35,752 10,569,100
Bavarja 09 Munich (München) 70,549 12,519,600
Berlin 11 Berlin 892 3,375,200
Brandenburg 12 Potsdam 29,477 2,449,500
Bremen 04 Bremen 404 654,800
Hessen 06 Wiesbaden 21,115 6,016,500
Mecklenburg-Vorpommern 13 Schwerin 23,174 1,600,300
Nordrhein-Westfalen 05 Düsseldorf 34,043 17,554,300
Rheinland-Pfalz 07 Mainz 19,847 3,990,300
Saarland 10 Saarbrücken 2,569 994,300
Sassonja 14 Dresden 18,416 4,050,200
Sassonja-Anhalt 15 Magdeburg 20,445 2,259,400
Sassonja l-Baxxa 03 Hanover 47,618 7,779,000
Schleswig-Holstein 01 Kiel 15,763 2,806,500
Thüringen 16 Erfurt 16,172 2,170,500

Bliet ewlenin[immodifika | immodifika s-sors]

Muzew ta' Ġermanja[immodifika | immodifika s-sors]

Id-Muzew ta' Ġermanja (Mużew Ġermaniż, uffiċjalment Deutsches Museum von Meisterwerken der Naturwissenschaft und Technik (Ingliż: Mużew Ġermaniż tal-Kapolavuri tax-Xjenza u t-Teknoloġija)) fi Munich, il-Ġermanja, huwa l-akbar mużew fid-dinja tax-xjenza u t-teknoloġija, b'madwar 28,000 oġġett esebit minn 50 qasam tax-xjenza u t-teknoloġija. Jirċievi madwar 1.5 miljun viżitatur fis-sena.

Il-mużew twaqqaf fit-28 ta' Ġunju 1903, f'laqgħa tal-Assoċjazzjoni tal-Inġiniera Ġermaniża (VDI) bħala inizjattiva ta' Oskar von Miller. Huwa l-akbar mużew fi Munich. Għal perjodu ta' żmien il-mużew intuża wkoll biex jospita kunċerti pop u rock fosthom The Who, Jimi Hendrix u Elton John.

Imwaqqfa: 28 ta' Ġunju, 1903; Post: Museumsinsel 180538 Munich il-Ġermanja; Tip: Mużew tax-xjenza mużew tat-teknoloġija; Daqs tal-ġbir: 28,000; Viżitaturi: 1.5 miljun

League Hanseatic[immodifika | immodifika s-sors]

Fost il-bliet Anseatiċi kien hemm bliet portwali fir-reġjuni kostali kif ukoll bliet tul xmajjar interni ewlenin. Permezz ta' kummerċ ħieles u bourgeoisie intraprenditorjali, ħafna minn dawn l-ibliet kisbu livell għoli ta' prosperità, li wħud minnhom għadhom juru karatteristiċi kulturali u arkitettoniċi ta' valur.

Din ir-rotta kummerċjali kienet magħrufa sew matul iż-żmien medjevali, u għalhekk kienu organizzati fieri meta waslet bl-injam, ambra, qamħ, pil jew bjankerija.

Fondazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Ix-xrieqi (Hansa, bil-Ġermaniż dak iż-żmien) imbagħad ħadmu biex jakkwistaw privileġġi għall-membri tagħhom. Pereżempju, in- negozjanti ta' Cologne kkonvinċu lir- Re Enriku II tal- Ingilterra biex fl- 1157 jagħtihom privileġġi speċjali u d- dritt għall- kummerċ f’Londra, kif ukoll eżenzjonijiet taʼ pedaġġi. Ir-“Reġina tal-Hansa”, Lübeck, fejn in-negozjanti bagħtu merkanzija lejn il-Baħar tat-Tramuntana u l-Baltiku, kisbet l-istatus ta' “belt imperjali ħielsa” fl-1227, l-ewwel lvant tax-Xmara Elba li gawdiet minn tali privileġġ. Lübeck, li kellha aċċess għall-postijiet tas-sajd taż-żewġ ibħra, iffurmat alleanza fl-1241 ma 'Hamburg, belt merkantili oħra li tikkontrolla l-aċċess għar-rotot tal-melħ ta' Lüneburg. L-alleati l-ġodda kkontrollaw il-kummerċ tal-ħut immellaħ, speċjalment fis-suq Skanjan, u Cologne eventwalment ingħaqdet mal-koalizzjoni billi saret membru tal-Hansetag, id-Dieta tal-Lega Anseatika fl-1260.

L-unjoni Lübeck-Hamburg irnexxielha tiffirma trattati kummerċjali mal-Flanders fl-1252. Għalhekk, Bruges, il-belt ewlenija ta’ Flanders, dehret b’mod prominenti fl-iżvilupp tal-Lega Anseatika. Rostock u Wismar kkonkludew ukoll alleanza ma' Lübeck fl-1259, sabiex jieħdu azzjoni komuni kontra banditi u pirati. Fl-1266 Enriku III tal-Ingilterra ta l-permess lin-negozjanti ta’ Lübeck u Hamburg biex joperaw fl-Ingilterra, u ngħaqdu ma’ Cologne Hanse fl-1282 biex jiffurmaw l-aktar kolonja merkantili Ġermaniża qawwija f’Londra.

L-iżvilupp tal-kooperazzjoni kummerċjali ġie bħala konsegwenza tal-frammentazzjoni politika u territorjali li ħolqot insigurtà u instabbiltà kummerċjali. Matul il-50 sena li ġejjin, il-Lega Hanseatic ħarġet bħala sett ta 'ftehimiet ta' kooperazzjoni u konfederazzjoni biex jikkollaboraw fuq rotot tal-baħar lejn il-Punent u l-Lvant. Id-direzzjoni ċentrali waqgħet fuq Lübeck, l-ewwel Dieta li laqgħet hemmhekk fl-1356 u l-Lega kisbet struttura uffiċjali f'dik li hija meqjusa bħala d-data tat-twaqqif tagħha.

Espansjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Il-post privileġġjat ta' Lübeck fuq il-Baltiku taha aċċess għal rotot lejn l-Iskandinavja u r-Repubblika ta' Novgorod, u b'hekk kienet kompetitur dirett għall-Iskandinavi għas-swieq Baltiċi ewlenin. Trattat mal-belt ta 'Visby temm il-kompetizzjoni għall-kontroll tar-rotot kummerċjali u ta lill-negozjanti ta' Lübeck aċċess għall-port ta' ġewwa ta' Novgorod, iċ-ċentru tar-Repubblika ta 'Novgorod, fejn stabbilixxew post tal-kummerċ jew Kontor ("uffiċċju" bl-Iżvediż modern). Alleanzi oħra ġew iffurmati madwar l-Imperu Ruman Imqaddes. Il-Lega qatt ma kienet struttura magħquda ħafna u l-assemblaġġi saru b'mod irregolari mill-1356 f'Lübeck, permezz tal-Hansetag, li għalih ħafna bliet ippreferew li ma jibagħtux rappreżentanti. Maż-żmien, in-netwerk ta’ alleanzi kiber biex jinkludi bejn 70 u 170 belt.3

Il-Lega rnexxielha tistabbilixxi aktar Kontors fi Bruges (Kontea ta’ Flanders, il-Belġju tal-lum), Bergen (Norveġja) u Londra (Ingilterra). Dawn il-postijiet tal-kummerċ kienu enklavi importanti. Minbarra dawn il-Kontors kbar, kien hemm bliet Anseatiċi li kellhom rappreżentant u mħażen fi bliet bħal Boston (Lincolnshire), Bristol, Bishop's Lynn (issa King's Lynn), l-unika waħda li tibqa' llum, Hull, Ipswich, Norwich, Yarmouth. (issa Yarmouth ) u York.

Hansa ġdida[immodifika | immodifika s-sors]

Bħalissa fil-belt ta' Lübeck hemm organizzazzjoni li reġgħet ħadet l-isem tal-Lega Anseatika. L-għan tiegħu huwa "li jżomm ħaj l-ispirtu tal-Lega Hanseatic." L-organizzazzjoni tikkostitwixxi l-federazzjoni volontarja tal-akbar bliet fid-dinja, li tikkontribwixxi għall-unifikazzjoni ekonomika, politika, soċjali u kulturali tal-Ewropa. Il-bliet membri huma mferrxa madwar il-kontinent, u twettaq attivitajiet differenti, bħall-laqgħa annwali tal-Hansetag ("Dieta Hanse").

Wara t-tkabbir tal-Unjoni Ewropea f'Mejju 2004, kien hemm esperti li tkellmu dwar irxoxt tal-Lega Hanseatic.

Pajjiżi ġirien[immodifika | immodifika s-sors]

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ Zensus 2011: Bevölkerung am 9. Mai 2011. Miġjuba fl-1 ta' Ġunju 2013.
  2. ^ a b ċ d "Germany". Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2013-04-01.
  3. ^ "Human Development Report 2013" (PDF). Nazzjonijiet Uniti. 2013. Miġbur 2013-03-14.
  4. ^ Dudenverlag, ed. (1995). Duden, Aussprachewörterbuch (bil-Ġermaniż) (6 ed.). pp. 271, 53f. ISBN 978-3-411-20916-3
  5. ^ "Bevölkerungszahlen 2011 und 2012 nach Bundesländern" (bil-Ġermaniż). Statistisches Bundesamt Deutschland. 2013-08-01. Miġbur 2013-12-16.