Aqbeż għall-kontentut

Munich

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Munich
 Ġermanja
Amministrazzjoni
Stat sovranĠermanja
Federated state of GermanyBavarja
RegierungsbezirkBavarja ta' Fuq
Kap tal-Gvern Dieter Reiter
Isem uffiċjali München
Ismijiet oriġinali München
Kodiċi postali 80331–81929u 85540
Ġeografija
Koordinati 48°08′15″N 11°34′30″E / 48.1375°N 11.575°E / 48.1375; 11.575Koordinati: 48°08′15″N 11°34′30″E / 48.1375°N 11.575°E / 48.1375; 11.575
Munich is located in Germany
Munich
Munich
Munich (Germany)
u
Superfiċjenti 310.71 kilometru kwadru
Għoli 519 m
Fruntieri ma' Munich (en) Translate, Dachau (en) Translate, Fürstenfeldbruck (en) Translate, Garching bei München (en) Translate, Q55278376 Translate, Q55278629 Translate, Neubiberg (en) Translate, Oberschleißheim (en) Translate, Ismaning (en) Translate, Unterföhring (en) Translate, Aschheim (en) Translate, Feldkirchen (en) Translate, Haar (en) Translate, Putzbrunn (en) Translate, Unterhaching (en) Translate, Grünwald (en) Translate, Pullach (en) Translate, Neuried (en) Translate, Planegg (en) Translateu Gräfelfing (en) Translate
Demografija
Popolazzjoni 1,512,491 abitanti (31 Diċembru 2022)
Informazzjoni oħra
Fondazzjoni 1158
Kodiċi tat-telefon 089
Żona tal-Ħin UTC+1u UTC+2
bliet ġemellati Edinburgu, Kiev, Verona, Bordeaux, Sapporo, Cincinnati, Harareu Monterrey
stadt.muenchen.de…, stadt.muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, stadt.muenchen.de, stadt-muenchen.de, stadtmuenchen.deu muenchen.travel

Munich (/ˈmjuːnɪk / MEW-nik; Ġermaniż: München [ˈmʏnçn̩] hija l-belt kapitali u l-aktar popolata tal-Istat Ħieles tal-Bavarja. B'popolazzjoni ta' 1,558,395 abitant fil-31 ta' Lulju 2020,[1] hija t-tielet l-akbar belt fil-Ġermanja, wara Berlin u Hamburg, u għalhekk l-akbar li ma tikkostitwixxix l-istat tagħha stess, kif ukoll il-11-il l-akbar belt fl-Unjoni Ewropea. Fir-reġjun metropolitan tal-belt jgħixu madwar 6 miljun ruħ.[2]

F'nofs ix-xtut tax-xmara Isar fit-Tramuntana tal-Alpi, Munich hija s-sede tar-reġjun amministrattiv tal-Bavarja ta' Fuq, filwaqt li hija l-muniċipalità l-aktar popolata fil-Ġermanja b'4,500 ruħ kull km2. Munich hija t-tieni l-akbar belt fiż-żona tad-djalett tal-Bavarja, wara l-kapitali Awstrijaka, Vjenna.

Il-belt issemmiet għall-ewwel darba fl-1158. Munich Kattolika irreżistiet bil-qawwa r-Riforma u dan kien punt politiku ta' diverġenza matul il-Gwerra ta' Tletin Sena li rriżultat minn dan id-diżgwid. Madankollu baqgħet fiżikament mhux mittiefsa minkejja okkupazzjoni mill-Protestanti Żvediżi. Meta l-Bavarja ġiet stabbilita bħala r-Renju tal-Bavarja fl-1806, Munich saret ċentru Ewropew ewlieni tal-arti, l-arkitettura, il-kultura u x-xjenza.

Fis-snin għoxrin, Munich rat fiha diversi fazzjonijiet politiċi, fosthom il-Partit Nazista. Wara li n-Nazi telgħu fil-poter, Munich ġiet iddikjarata bħala l-"Kapitali tal-Moviment". Il-belt kienet ibbumbardjata ħafna matul it-Tieni Gwerra Dinjija, iżda ħafna mill-belt il-qadima tagħha kienet rrestawrata wara l-gwerra. Wara t-tmiem tal-okkupazzjoni Amerikana ta' wara l-gwerra fl-1949, kien hemm żieda kbira fil-popolazzjoni u s-setgħa ekonomika matul is-snin tal-Wirtschaftswunder (tkabbir ekonomiku kbir). Il-belt ospitat l-Olimpjadi tas-Sajf tal-1972.

Illum, Munich hija ċentru globali tax-xjenza, it-teknoloġija, il-finanzi, l-innovazzjoni, in-negozju u t-turiżmu. Munich tgawdi minn standard u kwalità ta' għajxien għoljin ħafna, u laħqet l-ewwel fil-Ġermanja u t-tielet madwar id-dinja skont l-istħarriġ tal-Mercer tal-2018,[3] u hija kklassifikata bħala l-aktar belt abitabbli fid-dinja mill-Istħarriġ tal-Kwalità tal-Ħajja tal-Monocle tal-2018.[4] Munich hija kklassifikata b'mod konsistenti bħala waħda mill-ibliet l-aktar għaljin fil-Ġermanja f'termini ta' prezzijiet tal-proprjetà immobbli u spejjeż tal-kiri.[5][6]

  1. ^ Stadtverwaltung, Landeshauptstadt München. "Bevölkerung". stadt.muenchen.de (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.
  2. ^ "Metropolregion München". web.archive.org. 2019-07-01. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-07-01. Miġbur 2023-04-10.
  3. ^ Martin, Will. "The 21 cities with the best quality of life in the world". Business Insider (bl-Ingliż). Miġbur 2023-04-10.
  4. ^ Bishop, Jordan. "Munich Named The Most Livable City In The World". Forbes (bl-Ingliż). Miġbur 2023-04-10.
  5. ^ Orosz, Marta (2021-07-15). "Immobilien: Das sind die 10 teuersten Städte in Deutschland". Business Insider (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.
  6. ^ "Die 10 teuersten Städte Deutschlands 2020". DAS HAUS (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.