Latvja

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Repubblika tal-Latvja
Latvijas Republika
Latvijas Republika – Bandiera Latvijas Republika – Emblema
Innu nazzjonali: "Dievs, svētī Latviju!"
Stampa:Latvian National Anthem (instrumental).ogg

Lokazzjoni tal-Latvja (aħdar skur)
Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Riga
57°00′N 25°00′E / 57°N 25°E / 57; 25

Lingwi uffiċjali Latvjan
Gvern Repubblika parlamentari
 -  President Egils Levits
 -  Prim Ministru Krišjānis Kariņš
Indipendenza
mir-Russja
 -  Iddikjarata 18 ta' Novembru 1918 
 -  Rikonoxxuta 26 ta' Jannar 1921 
 -  Okkupazzjoni Sovjetika 5 ta' Awwissu 1940 
 -  Okkupazzjoni tal-Ġermanja Nażista 10 ta' Lulju 1941 
 -  Okkupazzjoni Sovjetika 1994 
 -  Indipendenza Imħabbra 4 ta' Mejju 1990 
 -  Indipendenza Restawrata 21 ta' Awwissu 1991 
Sħubija fl-UE 1 ta' Mejju, 2004
Erja
 -  Total 64,589 km2 (124)
24,938 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 1.57
Popolazzjoni
 -  stima tal-2016 1.959.900[1] (143)
 -  ċensiment tal-2011 2,070,371 
 -  Densità 34.3/km2 (166)
88.9/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $37.038 biljun 
 -  Per capita $18,140 
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $27.188 biljun 
 -  Per capita $13,316 
IŻU (2013) 0.814 (għoli ħafna) (44)
Valuta Ewro (EUR)
Żona tal-ħin UTC (UTC+2)
Kodiċi telefoniku +371
TLD tal-internet .lv
Organizzazzjoni territorjali
Il-muntun tal-kastell ta' Rēzne/Rositten/Rzeżyca/ bil-fdalijiet tal-kastell tal-Ordni Livonjan
Barricade fi Triq Jēkaba, Lulju 1991; (Il-Barrikati, Barikādes; 13–27 ta' Jannar 1991)

Il-Latvja (Latvjan:Latvija), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Latvja (Latvjan:Latvijas Republika), hi pajjiż fir-Reġjun Baltiku fl-Ewropa ta' Fuq. Hija mdawra mill-Estonja fit-tramuntana (tul tal-fruntiera 343 km), il-Litwanja fin-nofsinhar (588 km), ir-Russja lejn il-lvant (276 km), u l-Bjelorussja fil-lbiċ (141 km), u magħhom taqsam il-fruntiera marittima lejn il-punent tal-Iżvezja. B'numru ta' 2,070,371 abitant[2] u territorju ta' 64,589 km2 (24,938 mi kw)[3] hija wieħed mill-anqas pajjiżi popolati u bl-inqas densità ta' popolazzjoni tal-Unjoni Ewropea. Il-belt kapitali tal-Latvja hija Riga. Il-lingwa uffiċjali hija l-Latvjan u l-munita hija msejħa Ewro (EUR). l-pajjiż għandu klima moderata staġjonali.

Il-Latvjani huma nies Baltiċi, kulturalment relatati mal-Litwani. Flimkien mal-Finlandiżi Livs (jew Livonjani), il-Latvjani huma l-persuni indiġeni tal-Latvja. Il-Latvjan hija lingwa Indo-Ewropeja u flimkien mal-Litwan l-uniċi żewġ membri superstiti tal-fergħa Baltika. Lingwi minoritarji indiġeni huma l-Latgaljan u l-lingwa Finlandiża Livonjana li hija kważi estinta. Minkejja suġġettazzjoni għar-regola barranija mis-seklu 13 sas-seklu 20, in-nazzjon Latvjan żammet l-identità tagħha matul il-ġenerazzjonijiet, l-aktar il-lingwa, il-kultura, u tradizzjonijiet mużikali sinjuri. Il-Latvja u l-Estonja jaqsmu storja komuni twila. Iż-żewġ pajjiżi huma dar għal numru kbir ta' Russi etniċi (26.9% fil-Latvja[4] u 25.5% fl-Estonja[5]) li uħud minnhom huma non-ċittadini. Il-Latvja hija storikament fil-biċċa tal-Protestant, ħlief għar-reġjun Latgalja fil-lbiċ, li storikament kienet aktar Kattolika Rumana.

Il-Latvja hija repubblika parlamentari unitarja u hija maqsuma f'118-il diviżjonijiet amministrattivi fejn 109 minnhom huma muniċipalitajiet u 9 huma bliet. Hemm ukoll ħames reġjuni ta' ippjanar: Courland (Kurzeme), Latgalja (Latgale), Riga (Rīga), Vidzeme u Zemgale. Ir-Repubblika tal-Latvja kienet ibbażata fit-18 ta' Novembru, 1918. Hi kienet okkupata u annessa mill-Unjoni Sovjetika bejn l-1940–1941 u l-1945–1991 u mill-Ġermanja Nażista bejn l-1941–1945. Il-paċifika "Rivoluzzjoni tal-Kant" bejn l-1987 u l-1991 u l-"Mixja Baltika" ġew murija fit-23 ta' Awwissu, 1989 li waslet għall-indipendenza tal-Istati Baltiċi. Il-Latvja ddikjarat ir-restawr tal-indipendenza tagħha de facto fil-21 ta' Awwissu, 1991. Wara staġnar ekonomiku fil-bidu tad-1990ijiet, il-Latvja stazzjonat il-PGD tal-Ewropa li waslet għall-figuri tat-tkabbir matul is-snin 1998–2006. Fil-kriżi finanzjarja globali tal-2008–2010, il-Latvja kienet l-aktar milquta mill-Istati Membri Ewropej, bi tnaqqis ta' 26.54% tal-PGD f'dak il-perjodu.[6][7] Il-kummentaturi nnutaw sinjali ta' stabbilizzazzjoni fl-ekonomija Latvjana sa mill-2010, u l-istat tal-ekonomija kompla jitjieb, kif il-Latvja għal darb'oħra saret waħda mill-ekonomiji li qed jikbru malajr tal-UE fl-2011.[8][9]

Fruntieri tal-Latvja total: 1,370 km, pajjiżi tal-fruntiera (4): Belarus 161 km; Estonja 333 km; Il-Litwanja 544 km; Russja 332 km.

Is-sistema politika[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Latvja hija repubblika parlamentari b'kap tal-gvern - il-prim ministru - li jagħżel il-kunsill tal-ministri u kap tal-istat - il-president - li għandu l-aktar rwol ċerimonjali u jinnomina lill-prim ministru. Il-gvern jibqa’ soġġett għall-approvazzjoni tal-Parlament matul kull mandat. Il-pajjiż huwa subdiviż f’110 muniċipalitajiet b’livell wieħed u 9 ibliet. Dawn għandhom il-kunsilli lokali u l-amministrazzjonijiet muniċipali tagħhom stess.[10]

Il-kummerċ u l-ekonomija[immodifika | immodifika s-sors]

L-aktar setturi importanti tal-ekonomija tal-Latvja fl-2018 kienu l-kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut, it-trasport, l-akkomodazzjoni u s-servizzi tal-ikel (25.4%), l-industrija (16.1%) u l-amministrazzjoni pubblika, id-difiża, l-edukazzjoni, is-saħħa tal-bniedem u l-attivitajiet ta' xogħol soċjali (15.8%).[10]

Il-kummerċ fi ħdan l-UE jammonta għal 67% tal-esportazzjonijiet tal-Latvja (il-Litwanja 15%, l-Estonja 11% u l-Ġermanja u l-Iżvezja 7%), filwaqt li barra mill-UE 14% jmorru fir-Russja u 4% fl-Istati Uniti.[10]

F’termini ta’ importazzjonijiet, 75% jiġu minn Stati Membri tal-UE (il-Litwanja 17%, il-Ġermanja 11% u l-Polonja 9%), filwaqt li barra mill-UE 8% jiġu mir-Russja u 4% mill-Kanada.[10]

Il-Latvja fl-UE[immodifika | immodifika s-sors]

Hemm 8 membri fil-Parlament Ewropew mil-Latvja. [10]

Fil-Kunsill tal-UE, il-ministri nazzjonali jiltaqgħu b'mod regolari biex jadottaw il-liġijiet tal-UE u jikkoordinaw il-politiki. Il-laqgħat tal-Kunsill jattendu għalihom regolarment rappreżentantiFittex it-traduzzjonijiet disponibbli tal-link preċedentiEN••• tal-gvern Latvjan, skont il-qasam tal-politika li jkun qed jiġi indirizzat.[10]

Il-Kunsill tal-UE m’għandux persuna waħda permanenti bħala president (bħal pereżempju, il-Kummissjoni jew il-Parlament). Minflok, ix-xogħol jitmexxa mill-pajjiż li jkollu l-Presidenza tal-Kunsill, li jinbidel kull sitt xhur.[10]

Matul dawn is-6 xhur, il-ministri mill-gvern ta' dak il-pajjiż jippresiedu u jgħinu jiddeterminaw l-aġenda tal-laqgħat tal-Kunsill f'kull qasam ta' politika, u jiffaċilitaw id-djalogu ma' istituzzjonijiet oħra tal-UE. Dati tal-presidenzi Latvjani: Jan-Ġun 2015[10]

Il-Kummissarju nominat mil-Latvja għall-Kummissjoni Ewropea huwa Valdis Dombrovskis, il-Viċi President Eżekuttiv għal Ekonomija għas-servizz tan-Nies.[10]

Il-Kummissjoni hija rrappreżentata f’kull pajjiż tal-UE minn uffiċċju lokali, imsejjaħ “rappreżentanza”.[10]

Il-Latvja għandha 7 rappreżentanti fil-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew. Dan il-korp konsultattiv – li jirrappreżenta lil dawk li jħaddmu, il-ħaddiema u gruppi oħra ta’ interess – huwa kkonsultat dwar il-liġijiet proposti, biex ikun hemm idea aħjar tal-bidliet possibbli tas-sitwazzjonijiet soċjali u tax-xogħol fil-pajjiżi membri.[10]

Il-Latvja għandha 7 rappreżentanti fil-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, l-assemblea tal-UE tar-rappreżentanti reġjonali u lokali. Dan il-korp konsultattiv jiġi kkonsultat dwar il-liġijiet proposti, biex jiżgura li dawn il-liġijiet iqisu l-perspettiva minn kull reġjun tal-UE.[10]

Il-Latvja tikkomunika wkoll mal-istituzzjonijiet tal-UE permezz tar-rappreżentanza permanenti tagħha fi Brussell. Bħala l-“ambaxxata għall-UE” tal-Latvja, il-kompitu ewlieni tagħha hu li tiżgura li l-interessi u l-politiki tal-pajjiż huma segwiti b’mod effettiv kemm jista’ jkun fl-UE.[10]

L-ammont li jħallas kull pajjiż tal-UE fil-baġit tal-UE huwa kkalkulat b’mod ġust, skont il-mezzi. Aktar ma tkun kbira l-ekonomija tal-pajjiż, aktar iħallas – u viċi versa. L-għan tal-baġit tal-UE mhuwiex li jipprova jqassam mill-ġdid il-ġid, iżda pjuttost jiffoka fuq il-ħtiġijiet tal-Ewropej b’mod ġenerali. [10]

Ċifri tal-2018 għal-Latvja:[10] Nefqa totali tal-UE fil-Latvja – € 1.212-il biljun (ekwivalenti għal 4.14% tal-ekonomija Latvjana) Kontribuzzjoni totali għall-baġit tal-UE – € 0.234 biljun (ekwivalenti għal 0.80% tal-ekonomija Latvjana)

Il-flus imħallsa fil-baġit tal-UE mil-Latvja jgħinu biex jiġu ffinanzjati programmi u proġetti fil-pajjiżi kollha tal-UE – bħall-bini ta’ toroq, is-sussidjar ta’ riċerkaturi u l-ħarsien tal-ambjent.[10]

Livonja[immodifika | immodifika s-sors]

LIVONIAE NOVA DESCRIPTIO 1573-1578
Livonia fl-1534
Livonia Svediża, bejn l-Estonja Svediża u Kurlandja (seklu 17)

Livonia, jew f'rekords preċedenti Livland, huwa reġjun storiku fuq ix-xtut tal-Lvant tal-Baħar Baltiku. Huwa msemmi għal-Livonians, li għexu fuq ix-xtut tal-Latvja tal-lum.

Sa tmiem is-seklu 13, l-isem infirex għall-biċċa l-kbira tal-Estonja u l-Latvja tal-lum, li kienu maħkuma matul il-Kruċjata Livonjana (1193–1290) mill-Aħwa Livonjani tax-Xabla. Livonia Medjevali, jew Terra Mariana, laħqet l-akbar firxa tagħha wara r-Rewwixta tal-Lejl ta’ San Ġorġ li fl-1346 ġiegħlet lid-Danimarka tbigħ id-Dukat tal-Estonja (it-Tramuntana tal-Estonja maħkuma mid-Danimarka fis-seklu 13) lill-Istat tal-Ordni Tewtoniku. Livonia, kif kien mifhum wara l-irtirar tad-Danimarka fl-1346, kienet tmiss mal-Golf tal-Finlandja fit-tramuntana, il-Lag Peipus u r-Russja fil-lvant, u l-Litwanja fin-nofsinhar.

Bħala konsegwenza tal-Gwerra Livonjana tal-1558–1583, it-territorju Livonjan kien imnaqqas għan-nofs tan-Nofsinhar tal-Estonja u n-nofs tat-Tramuntana tal-Latvja.

L-abitanti indiġeni ta' Livonia kienu diversi tribujiet Finlandiżi fit-tramuntana u tribujiet Baltiċi fin-nofsinhar. Dixxendenti tal-Kruċjati ffurmaw in-nukleu tal-klassi l-ġdida li ħakmu Livonjana wara l-Kruċjata Livonjana, u eventwalment saru magħrufa bħala l-Ġermaniżi Baltiċi.

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Livonia fl-1820
Livonia fl-Ewropa, 1190 AD.

Mibda fis-seklu 12 E.K., Livonia saret mira għall-espansjoni ekonomika u politika Daniża u Ġermaniża, partikolarment għal-Lega Anseatika u l-Ordni Ċisterċjan. Madwar l-1160 negozjanti Anseatiċi minn Lübeck stabbilixxew post tal-kummerċ fis-sit tal-belt futura ta’ Riga, li l-Isqof Albrecht von Buxthoeven waqqaf fl-1201. Ordna (1215) il-bini ta’ katidral u sar l-ewwel prinċep-isqof. minn Livonia.

Aħwa Livonjani tax-Xabla 1204–1237[immodifika | immodifika s-sors]

L-Isqof Albert ta' Riga (Albert ta' Buxhoeveden) waqqaf l-ordni militari tal-Aħwa Livonjani tax-Xabla (Latin: Fratres militiæ Christi Livoniae, Ġermaniż: Schwertbrüderorden) fl-1202; Il-Papa Innoċenz III sanzjona l-istabbiliment fl-1204. Il-membri tal-ordni kienu komposti minn "patrijiet gwerriera" Ġermaniżi. Ismijiet alternattivi għall-ordni jinkludu l-Kavallieri ta 'Kristu, l-Aħwa tax-Xabla, u l-Milizja Livonjana ta' Kristu. Wara t-telfa tagħhom minn idejn il-forzi Litwani fil-Battalja ta' Saule fl-1236, l-Aħwa li baqgħu ħajjin ġew amalgamati fl-Ordni Teutonika bħala fergħa awtonoma (1237) u saru magħrufa bħala l-Ordni Livonjan.

Albert, Isqof ta' Riga (jew Prinċep-Isqof ta' Livonia), waqqaf il-Fratellanza biex jassisti lill-isqof ta' Riga fil-konverżjoni tal-Kuruni, Livoni, Semigalljani u Latgali pagani li kienu jgħixu fuq ix-xatt tal-Golf ta’ Riga. Mit-twaqqif tiegħu, l-Ordni mhux dixxiplinat kellu t-tendenza li jinjora s-suppost vassallaġġ tiegħu lill-isqfijiet. Fl-1218, Albert talab lir-Re Valdemar II tad-Danimarka għall-għajnuna, iżda Valdemar minflok irranġa ftehim mal-Fratellanza u rebaħ it-Tramuntana tal-Estonja għad-Danimarka. Il-Fratellanza kellha l-kwartieri ġenerali tagħha f'Fellin (Viljandi) fl-Estonja tal-lum, fejn għadhom hemm il-ħitan tal-kastell tas-Surmast. Forzi oħra kienu jinkludu Wenden (Cēsis), Segewold (Sigulda) u Ascheraden (Aizkraukle). Il-kmandanti ta' Fellin, Goldingen (Kuldīga), Marienburg (Alūksne), Reval (Tallinn) u l-marixxall ta' Weißenstein (Paide) kienu jappartjenu għall-kuntrarju ta' ħames membri tal-Kaptan tal-Ordni.

Il-Papa Girgor IX sejjaħ lill-Aħwa biex jiddefendu l-Finlandja mill-attakki ta' Novgorodja fl-ittra tiegħu tal-24 ta' Novembru, 1232; madankollu, ma baqgħu ħajjin l-ebda informazzjoni magħrufa dwar l-attivitajiet possibbli tal-kavallieri fil-Finlandja. (L-Isvezja fl-aħħar ħadet f'idejha l-Finlandja wara t-Tieni Kruċjata Svediża fl-1249.) Fil-Battalja ta' Saule fl-1236, il-Litwani u s-Semigalljani ddeċimaw l-Ordni. Dan id-diżastru wassal biex l-Aħwa li baqgħu ħajjin ingħaqdu mal-Ordni tal-Kavallieri Teuttoni s-sena ta' wara, u minn dak iż-żmien 'il quddiem saru magħrufa bħala l-Ordni Livonjan.Madankollu, baqgħu jiffunzjonaw f'kull aspett (ħakma, ilbies, u politika) bħala fergħa awtonoma tal-Ordni Teutonika, immexxija mill-Mastru tagħhom stess (hu nnifsu de jure soġġett għall-Gran Mastru tat-Teutonika).

Kruċjata Livonjana 1198–1227[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Kronika ta' Enriku ta' Livonia mill-1220s tagħti rendikont dirett tal-Kristjanizzazzjoni ta’ Livonia, mogħtija bħala fief mill-Hohenstaufen (de facto iżda mhux magħruf bħala) Re tal-Ġermanja, Filippu tas-Swabia (r. 1198–1208), lill-Isqof Albert ta' Buxthoeven, li salpa mal-Arċisqof II, neputi ta’ Hartwin, neputi. konvoj ta’ bastimenti mimlijin kruċjati armati biex jaqtgħu territorju Kattoliku fil-Lvant bħala parti mill-Kruċjata Livonjana.

Stat monastiku tal-Kavallieri Teuttoni 1237–1561[immodifika | immodifika s-sors]

Stat Monastiku tal-Kavallieri Teuttoni fl-1250

Livonia kienet tikkonsisti fis-suddiviżjonijiet li ġejjin:

stat immexxi mill-Ordni Livonjan (imwaqqaf minn Albert fl-1202, assimilat fil-Kavallieri Tewtoni fl-1237); l-Isqof ta' Riga (arċisqof mill-1255); l-isqof tal-Kurlandja, Ösel-Wiek u Dorpat, fejn ħu Albert Hermann stabbilixxa ruħu bħala prinċep-isqof (Terra Mariana). Il-Livonian Rhymed Chronicle tiddeskrivi l-konkwista ta' Livonia mill-Ġermaniżi.

Ordni Livonjan 1237-1561[immodifika | immodifika s-sors]

Livonia Medjevali fl-1260

L-Ordni Livonjana kienet fergħa fil-biċċa l-kbira awtonoma tal-Kavallieri Teuttoni (jew Ordni Teutonika) u membru tal-Konfederazzjoni Livonjana mill-1418 sal-1561. Wara li ġiet megħluba mill-forzi Litwani fil-Battalja ta' Saule tal-1236, il-fdalijiet tal-Aħwa Livonjani tax-Xabla ġew inkorporati fil-Kavallieri Livonjani u 12377. 1290, l-Ordni Livonjan rebaħ il-Kurlandja, Livonia u Semigallia kollha, iżda l-attakk tagħhom fuq it-Tramuntana tar-Russja ġie mkeċċi fil-Battalja ta' Rakvere (1268). Fl-1346, wara l-Lejla ta' San Ġorġ, l-Ordni xtara l-bqija tal-Estonja mingħand ir-Re Valdemar IV tad-Danimarka. Il-Livonian Chronicle of Henry u l-Livonian Rhymed Chronicle jiddeskrivu l-kundizzjonijiet fit-territorju tal-Ordni. L-Ordni Teutonika waqgħet fi tnaqqis wara t-telfa tagħha fil-Battalja ta' Grunwald fl-1410 u s-sekularizzazzjoni ta' Albert ta' Brandenburg tat-territorji Prussjani tagħha fl-1525, iżda l-Ordni Livonjan irnexxielu jżomm eżistenza indipendenti. Madankollu, matul il-ħafna snin tal-Gwerra Livonjana (1558-1582), sofrew telfa deċiżiva f'idejn it-truppi Russi Moskoviti fil-Battalja ta’ Ergeme fl-1560 u baqgħu jgħixu taħt theddida kbira. Ittri mferrgħin lill-Imperatur Ruman Imqaddes minn ħafna pajjiżi Ewropej, li jwissu li Moska għandha għajnejha fuq ħafna aktar minn ftit portijiet jew il-provinċja ta' Liefland... il-Baħar tal-Lvant (Ostsee-Baħar Baltiku) u l-Baħar tal-Punent (Baħar Atlantiku). ) huma ugwalment fil-periklu. Duka Barnim l-Anzjan, Duka ta' Pomerania ta' 50 sena, wissa li qatt ma esperjenza biża' bħal issa, fejn anke fuq art tiegħu, fejn nies mibgħuta minn Moska jinsabu kullimkien. [ċitazzjoni meħtieġa] F'riskju kien ir-rotta tal-kummerċ Narva u prattikament il-kummerċ kollu fit-Tramuntana, u magħha l-Ewropa kollha. Minħabba r-rewwixti reliġjużi tar-Riforma l-Imperu Ruman Qaddis imbiegħed ma setax jibgħat truppi, li xorta ma setgħux iħallsu għalihom. Id-Dukat tal-Prussja ma setax jgħin għall-istess raġuni, u d-Duka Albrecht (r.  1525–1568) kien taħt projbizzjoni kontinwa mill-Imperu. Il-Lega Anseatika ddgħajjef ħafna b'dan [kjarifika meħtieġa] u l-istat tal-belt ta 'Lübeck ġġieled l-aħħar gwerra kbira tagħha. L-Imperatur Massimiljanu II (r.  1564–1576) neħħiet l-akbar theddida billi baqab' termini ta' ħbiberija ma' Tsar Ivan IV tar-Russja (r.  1533–1584) .), iżda ma bagħatx it-truppi ta' Ivan IV kif mitlub fil-ġlidiet tiegħu mal-Commonwealthan Pollakk-Litwan.

Fl-1570 Tsar Ivan IV tar-Russja installa Duka Magnus bħala Re ta 'Livonia. Il-forzi l-oħra opponew din il-ħatra. L-Ordni Livonjan ma ra l-ebda mod ieħor ħlief li jfittex il-protezzjoni ta 'Sigismund II Augustus (Re tal-Polonja u Gran Duka tal-Litwanja), li kien intervjena fi gwerra bejn l-Isqof Wilhelm ta' Riga u l-Aħwa fl-1557. Wara li laħaq ftehim ma 'Sigismund II Augustus u r-rappreżentanti tiegħu (speċjalment Mikołaj "l-Iswed Master), l-Ordni Livonjani sejlet, Gołziwild Raddard. u kkonvertu għal-Luteraniżmu.. Fin-naħa t’isfel tal-artijiet tal-Aħwa waqqaf id-Dukat ta’ Kurlandja u Semigallja għall-familja tiegħu. Il-biċċa l-kbira tal-art li kien fadal ġiet maqbuda mill-Gran Dukat tal-Litwanja. Id-Danimarka u l-Isvezja reġgħu okkupaw it-Tramuntana tal-Estonja.

Mis-seklu 14 sas-16, il-Ġermaniż Nofs-Baxx, kif mitkellem fl-ibliet tal-Lega Anseatika, ħadmet bħala l-lingwa stabbilita tal-artijiet Livonjani, iżda l-Ġermaniż Għoli sussegwentement irnexxieluh bħala l-lingwa uffiċjali fil-kors tas-sekli 16 u 17. sekli.

Konfederazzjoni Livonjana 1418-1561[immodifika | immodifika s-sors]

Fl-1418, l-Arċisqof ta' Riga, Johannes Ambundii, organizza l-ħames stati ekkleżjastiċi tal-Imperu Ruman Imqaddes f’Livonia medjevali (l-Ordni Livonjan, Kurlandja, Ösel-Wiek, Dorpat u Riga) fil-Konfederazzjoni Livonjana. Dieta jew Landtag ġiet iffurmata fl-1419. Il-belt ta 'Walk intgħażlet bħala s-sit tad-dieta.

Gwerra Livonjana (1558-1583)[immodifika | immodifika s-sors]

Ewropa, 1550.

Ferdinand I, Imperatur tas-Santu Ruman, reġa’ talab l-għajnuna lil Gustav I ta’ l-Isvezja, u r-Renju tal-Polonja wkoll beda negozjati diretti ma’ Gustav, iżda ma ħareġ xejn minħabba li fid-29 ta’ Settembru 1560 miet Gustav I Vasa. Iċ-ċansijiet ta' suċċess għal Magnus (li kien sar Isqof ta' Kurlandja u ta' Ösel-Wiek) fl-1560 u s-segwaċi tiegħu dehru partikolarment tajbin fl-1560 (u fl-1570). Fl-1560 kien ġie rikonoxxut bħala s-sovran tiegħu mill-isqof ta' Ösel-Wiek u mill-isqof ta' Kurlandja, u bħala ħakkiem futur tiegħu mill-awtoritajiet tal-isqof ta' Dorpat; l-Isqof ta’ Reval bil-parità ta’ Harrien-Wierland kien fuq in-naħa tiegħu; l-Ordni Livonjan irrikonoxxa kondizzjonalment id-dritt tal-proprjetà tagħhom lill-Estonja (Prinċipalità tal-Estonja). Imbagħad, flimkien mal-Arċisqof Wilhelm von Brandenburg tal-Arċisqof ta’ Riga u l-Kurat tiegħu Christoph von Mecklenburg, Kettler, l-aħħar Surmast tal-Ordni Teutonika, ta lil Magnus il-partijiet tar-Renju Livonjan li kien ħa l-pussess tagħhom, iżda huma rrifjutaw li jagħtuh aktar art.

Ladarba Eric XIV tal-Iżvezja sar sultan f'Settembru tal-1560, ħa passi malajr biex jinvolvi ruħu fil-gwerra. Huwa nnegozja paċi kontinwa ma 'Muscovy u tkellem mal-burgers tal-belt ta' Reval. Offriilhom oġġetti biex jissottomettuh u heddidhom. Fis-6 ta' Ġunju, 1561, issottomettewlu kontra l-persważjonijiet ta’ Kettler lill-burgers. Ħu Re Eric u Re futur Johan żżewweġ lill-Prinċipessa Pollakka Catherine Jagiellon fl-1562. Ried jikseb l-art tiegħu stess f’Livonia, sellef flus lill-Polonja u mbagħad talab li l-kastelli li kienu pawned bħala tiegħu aktar milli jużahom biex jagħmel pressjoni fuq il-Polonja. Wara li Johan irritorna l-Finlandja, kien ipprojbit minn Erik XIV li jittratta ma 'pajjiżi barranin mingħajr il-kunsens tagħhom.

Ftit wara, Erik XIV malajr tilef l-alleati kollha li kien se jikseb, sew jekk fil-forma ta 'Magnus jew l-Arċisqof ta' Riga. Magnus kien imdejjaq li kien ġie mkeċċi mill-wirt Holstein tiegħu. Wara li l-Iżvezja okkupat Reval, Frederick II tad-Danimarka għamel trattat ma 'Erik XIV tal-Isvezja f'Awwissu 1561. Magnus u ħuh Frederick II kienu f'diffikultà kbira, u Frederick II innegozja trattat ma' Ivan IV fis-7 ta' Awwissu 1562 biex jgħin lil ħuh jikseb aktar art u jwaqqaf aktar avvanzi Svediżi. Dan ma għoġobx lil Erik XIV u faqqgħet il-Gwerra tas-Seba' Snin tat-Tramuntana (1563-1570), bl-Isvezja tpoġġiet kontra l-Belt Ħielsa ta' Lübeck, id-Danimarka u l-Polonja. Filwaqt li tilfu biss l-art u l-kummerċ, Frederick II u Magnus ma kinux sejrin tajjeb. Iżda fl-1568 Erik XIV miġnun u ħuh Johan ħa postu bħala Re Ġwanni III tal-Isvezja.

Johan III, minħabba l-ħbiberija tiegħu mal-Polonja, beda politika kontra Muscovy. Kien jipprova jikseb aktar art f’Livonia u jiddomina lid-Danimarka. Wara li l-partijiet kollha kienu eżawriti finanzjarjament, Frederik II ħalla lill-alleat tiegħu, ir-Re Siġimundo II Augustus tal-Commonwealth Pollakk-Litwan, jaf li kien lest għall-paċi. Fil-15 ta’ Diċembru, 1570, it-Trattat ta’ Stettin ikkonkluda l-Gwerra tas-Seba’ Snin tat-Tramuntana.

Madankollu, huwa aktar diffiċli li jiġi stmat il-firxa u l-kobor tal-appoġġ li rċieva Magnus fl-ibliet Livonjani. Meta mqabbel man-nobbli ta' Harrien-Wierland, il-kunsill Reval, u għalhekk probabbilment il-maġġoranza taċ-ċittadini, wera attitudni ferm aktar riservata lejn id-Danimarka u lejn ir-Re Magnus ta' Livonia. Madankollu, m'hemm l-ebda raġuni biex wieħed jitkellem dwar sentimenti qawwija favur l-Iżvezja fost ir-residenti tar-Reval. Iċ-ċittadini li kienu ħarbu lejn l-isqof ta’ Dorpat jew li kienu ġew deportati lejn Muscovy faħħru lil Magnus bħala s-salvatur tagħhom sal-1571. Analiżi tindika li matul il-Gwerra Livonjana qamet ġwienaħ favur l-indipendenza fost in-nobbli u nies komuni Livonjani, li jiffurmaw l-hekk imsejjaħ “Partit tal-Paċi”. [[ċitazzjoni meħtieġa ]Jwarrbu l-ostilitajiet, dawn il-forzi pperċepew ftehim ma' Muscovy bħala opportunità biex jaħarbu mill-atroċitajiet tal-gwerra u jevitaw il-qsim ta' Livonia. Għalhekk Magnus, li rrappreżenta lid-Danimarka u aktar tard daħal f'termini ma 'Ivan IV, wera figurehead xierqa għal din il-fazzjoni.

Il-Partit tal-Paċi, madankollu, kellu l-forzi armati tiegħu stess: baned imxerrda ta 'truppi tad-dar (Hofleute) taħt kmand divers, ingħaqdu biss fl-azzjoni fl-1565 (Battalja ta' Pärnu u Assedju ta' Reval), fl-1570-1571 (Assedju ta' Reval); 30 ġimgħa), u fl-1574-1576 (l-ewwel fuq in-naħa tal-Isvezja, imbagħad daħal il-bejgħ ta' Ösel-Wiek lill-kuruna Daniża u t-telf tat-territorju lit-Tsardom tar-Russja). Fl-1575, wara li Muscovy attakkat it-talbiet Daniżi f'Livonia, Frederik II telaq mill-kompetizzjoni, kif għamel l-Imperatur Ruman. Wara dan, Johan III dewwem it-tfittxija tiegħu għal aktar art minħabba li Muscovy kisbet art li l-Iżvezja tikkontrolla. Hu uża s-sentejn ta’ tregwa ta' wara biex ipoġġi lilu nnifsu f'pożizzjoni aħjar. Fl-1578 reġa’ beda jiġġieled, mhux biss għal Livonia, imma wkoll kullimkien minħabba fehim li għamel mar-Rzeczpospolita. Fl-1578, Magnus irtira lejn Rzeczpospolita, u ħuh kważi abbanduna l-art f'Livonia.

Dukat ta' Livonia (1561–1621)[immodifika | immodifika s-sors]

Kontorn tal-Commonwealth Pollakk-Litwan bis-suddiviżjonijiet ewlenin tagħha wara t-Tregwa ta' Deulino tal-1618, superimpost fuq il-fruntieri nazzjonali attwali. Kuruna tar-Renju tal-Polonja fir-roża artab; Il-Gran Dukat tal-Litwanja fir-roża; Dukat ta’ Livonia bl-iswed, Dukat tal-Prussja bil-griż, fief Pollakk; Dukat ta' Kurland bil-vjola u Semigallia, fief tal-Commonwealth
Livonia fuq il-mappa tal-1570.

Fl-1561, matul il-Gwerra Livonjana, Livonia waqgħet f'idejn il-Gran Dukat tal-Litwanja u saret vassall dipendenti tal-Litwanja. qerdu territorji Muskovjani u ħarqu Moska (ara[8] Tmien snin wara, fl-1569, meta l-Gran Dukat tal-Litwanja u r-Renju tal-Polonja ffurmaw il-Commonwealth Pollakk-Litwan, Livonia saret dominju konġunt amministrat direttament mir-re u l-Gran Duka. Ivan il Terribbli sab ruħu f’pożizzjoni diffiċli fl-1579, meta l-Khanate tal-Krimea (Gwerer Russa-Krimea), in-nixfa u l-epidemiji affettwaw b'mod fatali l-ekonomija, l-Oprichnina kienet ħarbtet kompletament il-gvern, filwaqt li l-Gran Prinċipat tal-Litwanja kien ingħaqad mar-Renju tal-Polonja (1385-1569) 6 (1385-1569) akkwistat mill-Imperu enerġetiku u l-Imperu Batto akkwistat. Stefan Batory wieġeb b'sensiela ta' tliet offensivi kontra Muscovy, u pprova jifred ir-Renju ta' Livonia mit-territorji Muskovjani. Matul l-ewwel offensiva tiegħu fl-1579, bi 22,000 raġel, reġa ħa Polotsk; matul it-tieni, fl-1580, b'armata ta' 29,000, ħa Velikie Luki, u fl-1581 b’armata ta' 100,000 beda l-assedju ta' Pskov. Frederick II tad-Danimarka u n-Norveġja kellu problemi biex ikompli l-ġlieda kontra Muscovy b'differenza mill-Isvezja u l-Polonja. Laħaq ftehim ma' Ġwanni III fl-1580 li jagħtih it-titli f’Livonia. Dik il-gwerra kienet se ddum mill-1577 sal-1582. Muscovy għarfet il-kontroll Pollakk-Litwan ta' Ducatus Ultradunensis biss fl-1582. Wara li Magnus von Lyffland miet fl-1583, il-Polonja invadiet it-territorji tiegħu fid-Dukat ta' Kurlandja u Frederick II iddeċieda li jbigħ id-drittijiet tal-wirt tiegħu. 1598, il-Voivodeship tal-Inflanty kien maqsum fi:

Voivodeship ta' Wenden (województwo wendeńskie, Kieś) Voivodeship ta' Dorpat (województwo dorpackie, Dorpat) Voivodeship ta' Parnawa (województwo parnawskie, Parnawa) Ibbażat fuq garanzija minn Siġimund II Augustus mill-1560, il-lingwa Ġermaniża żammet l-istatus uffiċjali tagħha.

Renju Livonjan (1570–1578)[immodifika | immodifika s-sors]

Livonia, kif muri fuq il-mappa tal-1573 ta' Theatrum orbis terrarum.

L-armati ta' Ivan il-Terribbli fil-bidu kellhom suċċess, billi ħadu Polotsk (1563) u Parnawa (1575) u qabżu ħafna mill-Gran Dukat tal-Litwanja sa madwar 250 km (160 mi) fil-viċin ta' Vilnius. Fl-aħħarnett, il-Gran Dukat tal-Litwanja u r-Renju tal-Polonja ffurmaw il-Commonwealth Pollakk-Litwan fl-1569 taħt l-Unjoni ta 'Lublin. Eric XIV tal-Iżvezja ma għoġobux dan u faqqgħet il-Gwerra tas-Seba' Snin tat-Tramuntana bejn il-Belt Ħielsa ta' Lübeck, id-Danimarka, il-Polonja u l-Isvezja. Għalkemm tilfu biss l-art u l-kummerċ, Frederick II tad-Danimarka u Magnus von Lyffland ta' Œsel-Wiek ma marrux tajjeb. Iżda fl-1569, Erik XIV miġnun u ħuh Ġwanni III tal-Isvezja ħa postu. Wara li l-partiti kollha kienu ġew eżawriti finanzjarjament, Frederik II ħalla lill-alleat tiegħu, ir-Re Siġimund II ta’ Awissu, jaf li kien lest għall-paċi. Fil-15 ta’ Diċembru, 1570, ġie ffirmat it-Trattat ta' Stettin.

Fil-fażi li jmiss tal-kunflitt, fl-1577 Ivan IV ħa vantaġġ mill-ġlied intern tal-Commonwealth (imsejjaħ il-gwerra kontra Gdańsk fl-istorjografija Pollakka), u matul ir-renju ta 'Stefan Batory fil-Polonja, invada Livonia, malajr ħa kważi t-territorju kollu. bl-eċċezzjoni ta’ Riga u Reval. Fl-1578, Magnus ta' Livonia rrikonoxxa s-sovranità tal-Commonwealth Pollakk-Litwan (mhux ratifikat mis-Sejm tal-Polonja-Litwanja u lanqas rikonoxxut mid-Danimarka). Ir-Renju Livonjan ġie megħlub minn Muscovy fuq il-fronti kollha. Fl-1578 Magnus ta' Livonia irtira fl-isqof ta' Kurlandja, u ħuh prattikament ċeda l-art f'Livonia.

Svediża Livonia (1629-1721)[immodifika | immodifika s-sors]

Il-pajjiżi Baltiċi fis-seklu 17

L-Isvezja rċeviet bejn wieħed u ieħor l-istess żona bħall-eks Dukat ta' Livonia wara l-Gwerra Pollakka-Svediż tal-1626-1629. Iż-żona, ġeneralment magħrufa bħala Svediża Livonia, saret dominju Żvediż importanti ħafna, b'Riga tkun it-tieni l-akbar belt Svediża u Livonia tħallas terz tal-ispejjeż tal-gwerra Żvediżi. L-Iżvezja tilfet il-Livonia Svediża, l-Estonja Svediża u l-Ingria lill-Imperu Russu kważi 100 sena wara, bil-Kapitulazzjoni Estonjana-Livonjana fl-1710 u t-Trattat ta' Nystad fl-1721.

Voivodeship Livonjan bejn (1620 u 1772)[immodifika | immodifika s-sors]

Stampa:RP Livland voivodship.PNG
Voivodeship Infanty, (1620-1772).

Il-Voivodeship Livonjan (Litwan: Livonijos vaivadija; Pollakk: Województwo inflanckie) kien unità ta' diviżjoni amministrattiva u gvern lokali fid-Dukat ta' Livonia, parti mill-Commonwealth Pollakk-Litwan, mill-formazzjoni tiegħu fl-1620s mill-Voivodeship ta' Wenden sal-Ewwel qasma tal-Polonja.

Governatorat ta' Riga (1721-1796)[immodifika | immodifika s-sors]

Ewropa, fl-1740.

L-Imperu Russu rebaħ il-Livonia Svediża matul il-Gwerra l-Kbira tat-Tramuntana u akkwista l-provinċja fil-Kapitulazzjoni Estonjana-Livonjana fl-1710, ikkonfermata mit-Trattat ta 'Nystad fl-1721. Pietru l-Kbir ikkonferma l-Ġermaniż bħala l-lingwa uffiċjali esklussiva. Ir-Russja mbagħad żiedet il-Livonia Pollakka fl-1772 waqt il-qsim tal-Polonja.

Governatorat Livonjan (1796-1918)[immodifika | immodifika s-sors]

Ewropa, fl-1815.

Fl-1796, il-Gvern ta' Riga ngħata l-isem ġdid ta' Livonjan Governorate (Russu: Лифляндская губе́рния / Liflyandskaya guberniya, Latvjan: Vidzemes guberņa, Estonjan: Liivimaa kubermang). Livonia baqgħet fi ħdan l-Imperu Russu sa tmiem l-Ewwel Gwerra Dinjija, meta kienet maqsuma bejn l-istati indipendenti ġodda tal-Latvja u l-Estonja. Fl-1918-1920, kemm it-truppi tal-Freikorps Sovjetiċi kif ukoll dawk Ġermaniżi ġġieldu kontra truppi Latvjani u Estonjani għall-kontroll ta 'Livonia, iżda t-tentattivi tagħhom ġew megħluba.

Gvernaturi Ġenerali tal-Estonja, Livonia u Kurlandja 1845–1876[immodifika | immodifika s-sors]

Stampa:Gobernación de Liflandia Rizhsky uezd.svg
Post tal-Kontea ta' Riga (Rīgas apriņķis, 1630-1949) fil-Gvernatur ta' Livonia
Rīgas apriņķis (Rigische Kreis) fuq il-mappa (1798) ta' Ludwig August Mellin (1754-1835) "Dan ix-xogħol li fih 14-il mappa huwa l-ewwel atlas komplut tal-Latvja u l-Estonja. Il-kompilatur tal-atlas, il-Konti Ludwig August Mellin (1754-1835), kien Ġermaniż Baltiku li twieled f'Tuhala, l-Estonja, dak iż-żmien provinċja tar-Russja. Imperu Fi żjara f'Riga fl-1782, il-Prinċep Kurunata Pawlu tar-Russja allegatament talab biex jara mappa li turi l-post tad-diviżjoni Livonjana tal-armata Russa.Meta rriżulta li ma teżisti l-ebda mappa bħal din, Mellin, dak iż-żmien uffiċjal żagħżugħ fil- armata Mħarreġ fit-tpinġija tekniku ġie mitlub ipinġi wieħed.. Hekk kif beda jinteressa ruħu fil-mapep, Mellin wettaq dak li sar sforz ta' 28 sena biex jipproduċi dan l-atlas".
Livonia, fl-1898.
Il-Gvern tal-Kurlandja, il-Gvern tal-Livonja, il-Gvern tal-Estonja tal-Imperu Russu qabel ir-Rivoluzzjoni ta' Frar tal-1917.

Mill-1845 sal-1876, il-Gvernaturi Baltiċi tal-Estonja, Livonia u Kurlandja żona li tikkorrispondi bejn wieħed u ieħor għal Livonia medjevali storika kienu amministrativament subordinati għal Gvernatur Ġenerali komuni. Fost id-detenturi ta' din il-kariga kien hemm il-Konti Alexander Arkadyevich Suvorov u l-Konti Pyotr Andreyevich Shuvalov.

Dukat ta' Kurlandja u Semigalia (1918)[immodifika | immodifika s-sors]

Baltiċi, il-Kmand Għoli Ġermaniż kompla l-politika li jinkorpora l-Baltiku fir-Reich billi bbaża ruħu fuq il-Ġermaniżi Baltiċi.1

F'Ottubru 1918, il-Kanċillier Ġermaniż, il-Prinċep Maximilian ta' Baden, ippropona li l-amministrazzjoni militari fil-Baltiku tissostitwixxi b'awtorità ċivili. Wara r-Rivoluzzjoni Ġermaniża, fit-18 ta’ Novembru, 1918, il-Latvja ddikjarat l-indipendenza tagħha, u fis-7 ta’ Diċembru, l-armata Ġermaniża tat l-awtorità lill-Gvern Nazzjonali Latvjan immexxi minn Kārlis Ulmanis.

Vidzeme fil-Latvja indipendenti 1918-1940[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Latvja madwar Riga, l-Estonja madwar Tallinn fl-1923.
L-arma tad-distrett ta' Riga, il-Latvja, 2006-2009. Intuża wkoll bħala l-arma tal-Kontea ta' Riga fl-1936-1940.

Westland (1941-1944)[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Ġermaniż javvanza mit-22 ta' Ġunju sal-25 ta' Awwissu, 1941.

Ostland kienet waħda mir-Reichskommissariats stabbiliti, b'Digriet tal-Führer datat 17 ta' Lulju 1941, bħala unitajiet amministrattivi tal-"Großdeutsches Reich" (Reich Ġermaniż il-Kbir). L-istruttura tar-Reichskommissariats kienet definita bl-istess digriet. L-amministrazzjoni lokali fir-Reichskommissariats tkun organizzata taħt "Direttur Nazzjonali" (Reichskomissar) fl-Estonja, "Direttur Ġenerali" fil-Latvja, u "Konsulent Ġenerali" fil-Litwanja. L-amministrazzjoni lokali tar-Reichskommissariat Ostland kienet taħt Reichskomissar Hinrich Lohse. Taħt lilu kien hemm ġerarkija amministrattiva: Generalkomissar imexxi kull Generalbezirke, u Hauptkommissars amministra Kreigsbietes u Hauptgenbietes, rispettivament. L-awtorità ministerjali ta' Alfred Rosenberg (Ministru für die besetzten Ostgebiete (Ministeru tar-Reich għat-Territorji Okkupati tal-Lvant)) kienet, fil-prattika, limitata ħafna. L-ewwel raġuni kienet li ħafna mill-aspetti prattiċi kienu kmandati x'imkien ieħor: il-Wehrmacht u l-SS kienu jieħdu ħsieb l-aspetti militari u tas-sigurtà, Fritz Sauckel (Direttur tax-Xogħol tar-Reich) kellu kontroll fuq il-ħaddiema u l-oqsma tax-xogħol, Hermann Göring u Albert Speer kellhom ġestjoni sħiħa tal-aspetti ekonomiċi fit-territorji, u s-servizz postali tar-Reich kien jamministra s-servizzi postali tal-eastern. Dawn l-interventi mill-gvern ċentrali Ġermaniż fl-affarijiet ta' Ostland, li jegħlbu l-ministeri xierqa, saru magħrufa bħala "Sonderverwaltungen" (amministrazzjoni speċjali). Sussegwentement, minn Settembru, l-amministrazzjoni ċivili li kienet ġiet iddigrietata f’Lulju ta’ qabel kienet effettivament installata. Lohse u inkella Koch ma kinux se jbaxxu l-awtorità tagħhom billi jfittxu li jamministraw it-territorji tagħhom bl-indipendenza u l-awtorità tal-Gauleiters. Fl-1 ta 'April 1942 ġie stabbilit arbeitsbereich (litteralment, "sfera tax-xogħol", isem għall-organizzazzjoni ta' quadri tal-partit barra r-Reich proprju) fil-parti tal-amministrazzjoni ċivili tat-territorji Sovjetiċi okkupati, u wara Koch u Lohse gradwalment waqfu l-komunikazzjoni magħha, u ppreferew jittrattaw direttament ma 'Hitler permezz ta' Martin Bormann u l-Kanċillerija tal-partit. Fil-proċess, huma spostaw ukoll l-atturi l-oħra kollha, inklużi b'mod partikolari l-SS, ħlief fiċ-ċentru tal-Belarus, fejn l-HSSPF Erich von dem Bach-Zelewski kellu kmand speċjali li jkopri t-territorji tal-amministrazzjoni militari u ċivili u wettaq atroċitajiet "anti-partiġjani".

Legazzjonijiet Baltiċi (1940-1991)[immodifika | immodifika s-sors]

Bejn l-1944 u l-1991 kien hemm korp li kien jopera Is-Servizz Diplomatiku Latvjan (1940-1991) fil-Legazzjonijiet Baltiċi (1940-1991), (Rikonoxxuti Internaz ukoll); Dawn kienu jikkonsistu fil-kontroll tal-Ambaxxati tal-Pajjiżi Baltiċi (l-Estonja, il-Latvja u l-Litwanja) Okkupati mis-Sovjetiċi.

Okkupazzjoni Sovjetika[immodifika | immodifika s-sors]

F'dan il-perjodu kien maqsum bejn l-SSR tal-Latvja, l-SSR tal-Estonja u parti żgħira fil-punent tal-SSR Russa, f'dan il-perjodu kien hemm deportazzjoni u qtil tal-massa, li jipprojbixxi l-libertà tal-espressjoni bħall-bqija tal-Unjoni Sovjetika, din kienet se terġa 'tiġi restawrata gradwalment minn nofs is-snin tmenin biex talimenta l-movimenti ta' indipendenza kemm fl-Estonja kif ukoll fir-Repubblika tal-Latvja kif ukoll fir-Repubblika tal-Latvja.

Pajjiżi Baltiċi mill-1990[immodifika | immodifika s-sors]

Minn dak iż-żmien 'l hawn, l-art storika ta' Livonia ġiet maqsuma bejn il-Latvja u l-Estonja. Il-lingwa Livonjana titkellem minn inqas minn 100 persuna bħala t-tieni lingwa, u huwa maħsub li qed joqrob malajr għall-estinzjoni. L-aħħar kelliem indiġenu tal-Livonjan miet f'Ġunju 2013. L-innu (mhux uffiċjali) tal-Livonjani huwa Min izāmō, min sindimō li jaqsam il-melodija tal-innijiet Finlandiżi u Estonjani.

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ "Population number, its changes and density". csb.gov.lv (bl-Ingliż). Central Statistical Bureau. Miġbur 2016-07-15.
  2. ^ "Population Census 2011 – Key Indicators" (bl-Ingliż). Central Statistical Bureau of Latvia. 2012-04-02. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2012-06-10. Miġbur 2012-06-02.
  3. ^ "Latvia in Brief" (PDF) (bl-Ingliż). Latvijas Institūts. 2008. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2012-11-08.
  4. ^ "Etniskais sastāvs un mazākumtautību kultūras identitātes veicināšana". mfa.gov.lv (bil-Latvjan). Latvijas Republikas Ārlietu Ministrija. 2011-05-30. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-07-12.
  5. ^ "Estonia at a glance". Estonia.eu (bl-Ingliż). 2011. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-07-20. Miġbur 2011-11-05.
  6. ^ Peach, Gary (2010-03-11). "2009 worst year on record for Latvia, Estonia". BusinessWeek (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-05-16. Miġbur 2010-06-06.
  7. ^ "Report for Selected Countries and Subjects". imf.org (bl-Ingliż). International Monetary Fund. 2009. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-05-04. Miġbur 2010-06-06.
  8. ^ "Baltic thaw, Aegean freeze" (bl-Ingliż). The Economist. 2010-02-25. Miġbur 2011-11-05.
  9. ^ "Euro area and EU27 GDP down by 0.3" (PDF). Eurostat (bl-Ingliż). 2012. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2012-02-16. Miġbur 2012-02-15.
  10. ^ a b ċ d e f ġ g h ħ i ie j k l "Il-Latvija". europa.eu (bil-Malti). Miġbur 2021-04-24.