Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Amerka ta' Fuq

Teotihuacan, il-Messiku.

L-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) iddeżinjat 85 Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-Amerka ta' Fuq, li hawnhekk tirreferi għal tliet pajjiżi/stati membri: l-Istati Uniti, il-Kanada u l-Messiku. Barra minn hekk, is-Siti ta' Wirt Dinji ta' Greenland (id-Danimarka), minkejja r-rabtiet kulturali u politiċi tagħha mal-Ewropa, huma elenkati hawnhekk.

Il-lista separata ta' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-Amerka Ċentrali tkopri ż-żoni kontinentali iktar lejn in-Nofsinhar. Il-Messiku għandu l-ikbar ammont ta' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, b'35 sit, u huwa s-seba' l-iktar pajjiż li għandu Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.

Kull sena, il-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO jista' jiddeżinja siti ġodda fil-lista, jew ineħħi s-siti li ma jissodisfawx iktar il-kriterji tal-għażla tal-UNESCO. L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali. Is-siti "mħallta" huma siti li jissodisfaw kriterji bħala sit kulturali u bħala sit naturali.

Il-Kumitat tal-Wirt Dinji jista' jispeċifika wkoll li sit jinsab fil-periklu, u jikkwota "kundizzjonijiet li jheddu l-istess karatteristiċi tal-għażla tal-UNESCO li wasslu biex is-sit jitniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO".

Siti ta' Wirt Dinji

NB: * Siti transnazzjonali (bl-asterisk)

Sit	Stampa	Post	Kriterji tal-Għażla	Erja f'ettari (akri)	Sena tad-deżinjazzjoni	Deskrizzjoni
Ċentru Storiku tal-Belt tal-Messiku u Xochimilco		Belt tal-Messiku 19°25′6″N 99°7′58″W	Kulturali: (ii)(iii)(iv)(v)	—	1987	Mibnija fis-seklu 16 mill-Ispanjoli fuq il-fdalijiet ta' Tenochtitlan, il-belt kapitali antika tal-Azteki, il-Belt tal-Messiku issa hija waħda mill-ikbar bliet fid-dinja u waħda mill-iżjed popolati densament. Fiha ħames tempji tal-Azteki, u l-fdalijiet tagħhom ġew identifikati: katidral (l-ikbar fil-kontinent) u xi binjiet mill-ifjen tas-sekli 19 u 20 bħall-Palacio de las Bellas Artes. Xochimilco tinsab 28 kilometru fin-Nofsinhar tal-Belt tal-Messiku. Bin-network ta' kanali u gżejjer artifiċjali tagħha, tirrappreżenta l-isforzi tal-poplu tal-Azteki biex jibnu ħabitat fil-qalba ta' ambjent mhux favorevoli. L-istrutturi urbani u rurali karatteristiċi tagħha, li nbnew fis-seklu 16 u matul il-perjodu kolonjali; ġew ippreservati b'mod eċċezzjonali.
Ċentru Storiku ta' Oaxaca u s-Sit Arkeoloġiku ta' Monte Albán		Oaxaca 17°3′43″N 96°43′18″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)(iv)	7006375000000000000♠375 (930)	1987	Abitati tul perjodu ta' iktar minn 1,500 sena minn għadd ta' popli – l-Olmeki, iz-Zapoteki u l-Miksteki – ir-raba' mtarraġ, id-digi, il-kanali, il-piramidi u t-tumbati artifiċjali ta' Monte Albán ġew imnaqqxa litteralment mill-muntanja u huma s-simboli ta' topografija sagra. Il-belt fil-qrib ta' Oaxaca, li hija mibnija b'mudell ta' grilja, hija eżempju tajjeb ta' ppjanar tal-bliet Spanjoli. Is-solidità u l-volum tal-binjiet tal-belt juru li ġew adattati għar-reġjun fejn spiss kien ikun hemm it-terremoti.
Ċentru Storiku ta' Puebla		Puebla 19°2′50″N 98°12′13″W	Kulturali: (ii)(iv)	7006690000000000000♠690 (1,700)	1987	Puebla, li ġiet stabbilita ex nihilo fl-1531, tinsab madwar 100 kilometru fil-Lvant tal-Belt tal-Messiku, taħt il-vulkan ta' Popocatepetl. Ippreservat l-istrutturi reliġjużi grandjużi tagħha bħall-katidral tas-sekli 16-17 u binjiet oħra bħall-palazz l-antik tal-arċisqof, kif ukoll sensiela ta' djar miksija bil-madum (azulejos). Il-kunċetti estetiċi ġodda li rriżultaw mill-fużjoni ta' stili Ewropej u Amerikani ġew adottati lokalment u huma partikolari għad-distrett Barokk ta' Puebla.
Belt Pre-Ispanika u Park Nazzjonali ta' Palenque		Chiapas 17°29′0″N 92°3′0″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)(iv)	7007177200000000000♠1,772 (4,380)	1987	Eżempju mill-aqwa ta' santwarju tal-Maja tal-perjodu klassiku, Palenque kien fl-aqwa tiegħu bejn il-500 u s-700 W.K., meta l-influwenza tiegħu kienet estiża fil-baċir kollu tax-xmara Usumacinta. L-eleganza u s-sengħa tal-kostruzzjoni tal-binjiet, kif ukoll ir-reqqa tar-riljievi skolpiti b'temi mitoloġiċi tal-Maja, huma xhieda tal-kreattività ta' din iċ-ċivilizzazzjoni.
Pre-Ispanika tal-Belt ta' Teotihuacán		Stat tal-Messiku 19°41′30″N 98°50′30″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)(iv)	7007338171000000000♠3,381.71 (8,356.4)	1987	Il-belt sagra ta' Teotihuacan ("il-post fejn inħolqu l-allat") tinsab xi 50 kilometru fil-Grigal tal-Belt tal-Messiku. Mibnija bejn is-sekli 1 u 7 W.K., hija kkaratterizzata mid-daqs enormi tal-monumenti tagħha – b'mod partikolari, it-Tempju ta' Quetzalcoatl u l-Piramidi tax-Xemx u tal-Qamar, stabbiliti skont prinċipji ġeometriċi u simboliċi. Bħala wieħed mill-iżjed ċentri kulturali setgħana fil-Mesoamerka, Teotihuacan estendiet l-influwenza kulturali u artistika tagħha fir-reġjun tal-madwar kollu u saħansitra lil hinn.
Sian Ka'an		Quintana Roo 19°23′0″N 87°47′30″W	Naturali: (vii)(x)	7009528000000000000♠528,000 (1,300,000)	1987	Bil-lingwa tal-popli Maja li fl-imgħoddi kienu jgħixu f'dan ir-reġjun, Sian Ka'an tfisser "Oriġini tas-Sema". Din ir-riżerva ta' bijosfera tinsab tul il-kosta tal-Lvant tal-Peniżola ta' Yucatán u fiha foresti tropikali, mangrovji u mraġ, kif ukoll sezzjoni marina kbira bi skoll tal-qroll. Tipprovdi ħabitat għal flora u fawna tassew rikki li jinkludu iktar minn 300 speċi ta' għasafar, kif ukoll għadd kbir ta' vertebrati terrestri karatteristiċi tar-reġjun, li jgħixu flimkien f'dan l-ambjent b'diversità ffurmat mis-sistema idroloġika kumplessa tiegħu.
Belt Storika ta' Guanajuato u l-Minjieri tal-Madwar		Guanajuato 21°1′1″N 101°15′20″W	Kulturali: (ii)(iv)	7007216750000000000♠2,167.5 (5,356)	1988	Stabbilita mill-Ispanjoli fil-bidu tas-seklu 16, Guanajuato saret iċ-ċentru ewlieni dinji tal-estrazzjoni tal-fidda fis-seklu 18. Dan l-imgħoddi jista' jiġi apprezzat mit-"toroq ta' taħt l-art" tal-belt u mill-"Boca del Inferno", xaft ta' minjiera fonda saħansitra 600 metru. Il-binjiet Barokki u Neoklassiċi tal-belt, li rriżultaw mill-prosperità tal-minjieri, influwenzaw binjiet oħra madwar il-Messiku ċentrali. Il-knejjes ta' La Compañía u ta' La Valenciana jitqiesu li huma fost l-isbaħ eżempji ta' arkitettura Barokka fl-Amerka Ċentrali u fl-Amerka t'Isfel. F'Guanajuato seħħew ukoll avvenimenti li biddlu l-istorja tal-pajjiż.
Belt Pre-Ispanika ta' Chichen-Itza		Yucatán 20°40′0″N 88°36′0″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)	—	1988	Dan is-sit sagru kien wieħed mill-ikbar ċentri tal-Maja fil-Peniżola ta' Yucatán. Matul l-istorja tal-belt ta' kważi 1,000 sena, popli differenti ħallew l-impatt tagħhom fuq il-belt. Il-viżjoni tad-dinja u tal-univers min-naħa tal-Maja u tat-Tolteki tiġi żvelata permezz tal-monumenti u x-xogħlijiet artistiċi tal-ġebel tagħhom. Il-fużjoni tat-tekniki tal-kostruzzjoni tal-Maja ma' elementi ġodda mill-Messiku ċentrali twassal biex Chichen-Itza hija wieħed mill-iżjed eżempji importanti taċ-ċivilizzazzjoni tal-Maja u tat-Tolteki fil-Yucatán. Diversi binjiet għadhom jeżistu, fosthom it-Tempju tal-Ġellieda, El Castillo u l-osservatorju ċirkolari magħruf bħala El Caracol.
Ċentru Storiku ta' Morelia		Michoacán 19°42′16″N 101°11′30″W	Kulturali: (ii)(iv)(vi)	7006390000000000000♠390 (960)	1991	Mibnija fis-seklu 16, Morelia hija eżempju straordinarju ta' ppjanar urban li jżewweġ l-ideat tar-Rinaxximent Spanjol mal-esperjenza Mesoamerikana. Adattati sew għax-xaqlibiet tal-għolja li l-belt nbniet fuqha, it-toroq tagħha għadhom isegwu l-pjanta oriġinali. Iżjed minn 200 binja storika, kollha kemm huma bil-ġebla roża karatteristika tar-reġjun, jirriflettu l-istorja arkitettonika tal-belt, u joħorġu fid-dieher taħlita eklettika u tas-sengħa tal-ispirtu Medjevali flimkien ma' elementi Rinaxximentali, Barokki u Neoklassiċi. F'Morelia twieldu diversi personalitajiet importanti tal-Messiku indipendenti u kellha rwol ewlieni fl-istorja tal-pajjiż.
Belt Pre-Ispanika ta' El Tajin		Papantla, Veracruz 20°26′47″N 97°22′38″W	Kulturali: (i)(ii)(iv)	7006176500000000000♠176.5 (436)	1992	Is-sit ta' El Tajin jinsab fl-istat ta' Veracruz, u kien fl-aqwa tiegħu mill-bidu tas-seklu 9 sal-bidu tas-seklu 13. Sar l-iżjed ċentru importanti fil-Grigal tal-Mesoamerka wara l-waqgħa tal-Imperu ta' Teotihuacan. L-influwenza kulturali tiegħu kienet estiża tul il-Golf kollu u ppenetrat fir-reġjun tal-Maja u fil-promontorju għoli tal-Messiku ċentrali. L-arkitettura tas-sit, li hija unika fil-Mesoamerka, hija kkaratterizzata minn riljievi mnaqqxa u freġji elaborati fuq il-kolonni. Il-"Piramida tan-Niċeċ", kapulavur tal-arkitettura Messikana u Amerikana tal-qedem, toħroġ fid-dieher l-importanza astronomika u simbolika tal-binjiet. Is-sit ta' El Tajin baqa' jeżisti bħala eżempju straordinarju tal-kobor u tal-importanza tal-kulturi Pre-Ispaniċi tal-Messiku.
Tpittir fuq il-Blat ta' Sierra de San Francisco		Baja California Sur 27°39′20″N 112°54′58″W	Kulturali: (i)(iii)	7009182600000000000♠182,600 (451,000)	1993	Minn madwar il-100 Q.K. sal-1300 W.K., is-Sierra de San Francisco (fir-riżerva ta' El Vizcaino, f'Baja California) kienet tospita poplu li issa għeb iżda li ħalla warajh waħda mill-iżjed kollezzjonijiet straordinarji ta' tpittir fuq il-blat fid-dinja. It-tpittir baqa' ppreservat b'mod notevoli minħabba l-klima niexfa u n-nuqqas ta' aċċessibbiltà tas-sit. It-tpittir juri figuri umani u bosta figuri ta' speċijiet ta' annimali, u juri r-relazzjoni bejn il-bnedmin u l-ambjent tiegħu. It-tpittir jiżvela kultura tassew sofistikata. Il-kompożizzjoni u d-daqs tat-tpittir, kif ukoll il-preċiżjoni tal-kontorn u l-varjetà ta' kuluri tiegħu, iżda speċjalment l-għadd ta' siti, jixhed tradizzjoni artistika unika u impressjonanti.
Santwarju tal-Balieni ta' El Vizcaino		Baja California Sur 27°47′32″N 114°13′40″W	Naturali: (x)	7009369631000000000♠369,631 (913,380)	1993	Is-santwarju, li jinsab fil-parti ċentrali tal-peniżola ta' Baja California, fih ekosistemi tassew interessanti. Il-laguni kostali ta' Ojo de Liebre u ta' San Ignacio huma siti importanti għar-riproduzzjoni u għall-mistrieħ fix-xitwa tal-balieni griżi, tal-foki tal-port, tal-iljun tal-baħar ta' California, tal-foki iljunfant tat-Tramuntana u tal-balieni blu. Il-laguni jospitaw ukoll erba' speċijiet ta' fkieren tal-baħar fil-periklu.
Ċentru Storiku ta' Zacatecas		Zacatecas 22°46′0″N 102°33′20″W	Kulturali: (ii)(iv)	7006207720000000000♠207.72 (513.3)	1993	Stabbilita fl-1546 wara l-iskoperta ta' vina rikka tal-fidda, Zacatecas kienet fl-aqwa tagħha bħala prosperità fis-sekli 16 u 17. Mibnija fuq xaqlibiet weqfin ta' wied dejjaq, il-belt għandha veduti mill-isbaħ u fiha bosta binjiet antiki, kemm reliġjużi kif ukoll ċivili. Il-katidral, li nbena bejn l-1730 u l-1760, jiddomina ċ-ċentru tal-belt. Huwa notevoli għad-disinn armonjuż tiegħu u għall-faċċati Barokki tiegħu, fejn wieħed jista' jara elementi dekorattivi Ewropej maġenb oħrajn indiġeni.
L-Iżjed Monasteri Bikrin tas-seklu 16 fuq ix-xaqlibiet ta' Popocatepetl		Morelos u Puebla 18°56′5″N 98°53′52″W	Kulturali: (ii)(iv)	—	1994	Dawn l-14-il monasteru jinsabu fix-xaqlibiet tal-vulkan ta' Popocatepetl, lejn ix-Xlokk tal-Belt tal-Messiku. Jinsabu f'kundizzjoni eċċellenti ta' konservazzjoni u huma eżempji tajbin tal-istil arkitettoniku adottat mill-ewwel missjunarji – Franġiskani, Dumnikani u Wistinjani – li kkonvertew il-popolazzjonijiet indiġeni għall-Kristjaneżmu fil-bidu tas-seklu 16. Dawn jirrappreżentaw ukoll eżempju ta' kunċett arkitettoniku ġdid fejn l-ispazji miftuħa reġgħu ngħatw importanza. L-influwenza ta' dan l-istil tinħass fit-territorju Messikan kollu u saħansitra lil hinn mill-fruntieri tal-pajjiż.
Żona tal-Monumenti Storiċi ta' Querétaro		Querétaro 20°35′0″N 100°22′0″W	Kulturali: (ii)(iv)	—	1996	Il-belt kolonjali antika ta' Querétaro mhix tas-soltu peress li kkonservat il-pjanta ġeometrika tat-toroq tal-konkwistaturi Spanjoli flimkien mat-toroq u mas-sqaqien iserrpu tal-kwartieri Indjani. L-Otomi, it-Tarasco, iċ-Chichimeca u l-Ispanjoli kienu jgħixu flimkien fil-paċi. Il-belt hija notevoli għall-bosta monumenti Barokki ċivili u reliġjużi mill-epoka tad-deheb tagħha fis-sekli 17 u 18.
Raħal Pre-Ispaniku ta' Uxmal		Yucatán 20°21′42″N 89°46′13″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)	—	1996	Ir-raħal tal-Maja ta' Uxmal, fil-Yucatán, ġie stabbilit għall-ħabta tas-700 W.K. u kellu xi 25,000 abitant. Il-konfigurazzjoni tal-binjiet, li jmorru lura għal bejn is-700 u l-1000, toħroġ fid-dieher l-għarfien li l-Maja kellhom dwar l-astronomija. Il-Piramida tal-Qarrej tax-Xorti, kif kienu jsejħulha l-Ispanjoli, tiddomina ċ-ċentru ċerimonjali, b'binjiet iddisinjati u mżejna sew b'firxa ta' motivi simboliċi u skulturi ta' Chaac, id-divinità tax-xita. Is-siti ċerimonjali ta' Uxmal, ta' Kabah, ta' Labna u ta' Sayil jitqiesu bħala uħud mill-aqwa tal-arti u tal-arkitettura tal-Maja.
Hospicio Cabañas, Guadalajara		Jalisco 20°40′26″N 103°20′23″W	Kulturali: (i)(ii)(iii)(iv)	—	1997	Il-Hospicio Cabañas inbena fil-bidu tas-seklu 19 biex jipprovdi l-kura u l-kenn għal dawk li kienu inqas ixxurtjati – l-orfni, l-anzjani, in-nies b'diżabbiltà u dawk b'invalidità kronika. Dan il-kumpless notevoli, li jinkorpora diversi karatteristiċi mhux tas-soltu ddisinjati b'mod speċifiku biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tal-okkupanti tiegħu, kien uniku għaż-żmien meta nbena. Huwa notevoli wkoll għar-relazzjoni armonjuża bejn l-ispazji miftuħa u mibnija, is-sempliċità tad-disinn tiegħu, u d-daqs. Fil-bidu tas-seklu 20, il-kappella ġiet imżejna b'sensiela mill-isbaħ ta' affreski, li issa jitqiesu bħala wħud mill-kapulavuri tal-arti Messikana. Huma frott ix-xogħol ta' José Clemente Orozco, wieħed mill-ikbar artisti Messikani ta' dak iż-żmien.
Żona tal-Monumenti Storiċi ta' Tlacotalpan		Veracruz 18°36′30″N 95°39′30″W	Kulturali: (ii)(iv)	7005750000000000000♠75 (190)	1998	Tlacotalpan, belt portwali kolonjali Spanjola mal-kosta tal-Golf tal-Messiku, ġiet stabbilita f'nofs is-seklu 16. Ippreservat in-nisġa urbana oriġinali b'mod notevoli, b'toroq wesgħin, djar bil-kolonni b'diversi stili u kuluri, u bosta siġar antiki fil-ġonna pubbliċi u privati tal-belt.
Żona Arkeoloġika ta' Paquimé, Casas Grandes		Chihuahua 30°22′33″N 107°57′20″W	Kulturali: (iii)(iv)	7006146720000000000♠146.72 (362.6)	1998	Paquimé, Casas Grandes, li laħqet l-apoġew tagħha fis-sekli 14 u 15, kellha rwol ewlieni fil-kuntatti kummerċjali u kulturali bejn il-kultura ta' Pueblo tal-Lbiċ tal-Istati Uniti u t-Tramuntana tal-Messiku u ċ-ċivilizzazzjonijiet iktar avvanzati tal-Mesoamerka. Il-fdalijiet estensivi, li parti minnhom biss ġew skavati, huma evidenza ċara tal-vitalità ta' kultura li ġiet adattata perfettament għall-ambjent fiżiku u ekonomiku, iżda li għebet ħesrem mal-wasla tal-konkwistaturi Spanjoli.
Raħal Iffortifikat Storiku ta' Campeche		Campeche 19°50′47″N 90°32′14″W	Kulturali: (ii)(iv)	7006181000000000000♠181 (450)	1999	Campeche hija eżempju tipika ta' belt portwali mill-perjodu kolonjali Spanjol fid-Dinja l-Ġdida. Iċ-ċentru storiku ppreserva s-swar esterni u s-sistema ta' fortifikazzjonijiet tiegħu, iddisinjati biex jiddefendu dan il-port tal-Karibew mill-attakki mill-baħar.
Żona tal-Monumenti Arkeoloġiċi ta' Xochicalcoi		Morelos 18°48′37″N 99°16′30″W	Kulturali: (iii)(iv)	7006707650000000000♠707.65 (1,748.6)	1999	Xochicalco hija eżempju ppreservat b'mod eċċellenti ta' ċentru politiku, reliġjuż u kummerċjali ffortifikat mill-perjodu tal-għawġ ta' bejn is-650 u d-900, wara l-waqgħa tal-istati l-kbar Mesoamerikani bħal Teotihuacan, Monte Albán, Palenque u Tikal.
Missjonijiet Franġiskani fis-Sierra Gorda ta' Querétaro		Querétaro de Arteaga 21°12′16″N 99°27′51″W	Kulturali: (ii)(iii)	7006103700000000000♠103.7 (256)	2003	Il-ħames missjonijiet Franġiskani ta' Sierra Gorda nbnew matul l-aħħar fażi tal-konverżjoni għall-Kristjaneżmu tal-partijiet interni tal-Messiku f'nofs is-seklu 18 u saru referenza importanti għall-kontinwazzjoni tal-evanġelizzazzjoni ta' California, ta' Arizona u ta' Texas. Il-faċċati mżejna b'mod rikk tal-knejjes huma ta' interess speċjali peress li jirrappreżentaw eżempju tal-isforzi kreattivi konġunti tal-missjunarji u tal-Indios. L-insedjamenti rurali li kibru madwar il-missjonijiet żammew il-karattru vernakolari tagħhom.
Dar u Studjo ta' Luis Barragán		Belt tal-Messiku 19°25′6″N 99°11′54″W	Kulturali: (i)(ii)	7003116100000000000♠0.1161 (0.287)	2004	Mibnija fl-1948, id-Dar u l-Istudjo tal-arkitett Luis Barragán fis-subborgi tal-Belt tal-Messiku jirrappreżentaw eżempju straordinarju tax-xogħol kreattiv tal-arkitett fil-perjodu ta' wara t-Tieni Gwerra Dinjija. Il-binja tal-konkos, b'erja ta' 1,161 m2, tikkonsisti minn pjan terran u żewġ sulari oħra, kif ukoll ġnien privat żgħir. Ix-xogħol ta' Barragán integra x-xejriet u l-elementi artistiċi u vernakolari tradizzjonali f'sinteżi ġdida, li kien tassew influwenti, speċjalment fid-disinn kontemporanju tal-ġonna, tal-pjazez u tal-pajsaġġ.
Gżejjer u Żoni Protetti tal-Golf ta' California†		Baja California, Baja California Sur, Sonora, Sinaloa u Nayarit 27°37′36″N 112°32′45″W	Naturali: (vii)(ix)(x)	7009688558000000000♠688,558 (1,701,460)	2005	Is-sit jinkludi 244 gżira, gżejra u żona kostali li jinsabu fil-Golf ta' California fil-Grigal tal-Messiku. Il-Baħar ta' Cortez u l-gżejjer ta' ġo fih jitqiesu bħala laboratorju naturali għall-investigazzjoni tal-ispeċijiet differenti. Barra minn hekk, kważi l-proċessi oċeanografiċi ewlenin kollha jseħħu fis-sit, u b'hekk għandu importanza straordinarja għall-istudju.
Pajsaġġ tal-Agave u l-Faċilitajiet Industrijali Antiki ta' Tequila		Jalisco 20°51′47″N 103°46′43″W	Kulturali: (ii)(iv)(v)(vi)	7008350188520000000♠35,018.852 (86,533.47)	2006	Is-sit ta' 34,658 ettaru, bejn l-għoljiet ta' taħt il-Vulkan ta' Tequila u l-wied fond tax-xmara Rio Grande, huwa parti minn pajsaġġ estiż tal-agave blu, imsawwar mill-kultivazzjoni tal-pjanta li ilha tintuża mis-seklu 16 għall-produzzjoni tat-tequila u għal mill-inqas 2,000 sena għall-produzzjoni tax-xarbiet iffermentati u tad-drapp. Fil-pajsaġġ hemm distilleriji operattivi li jirriflettu t-tkabbir fil-konsum internazzjonali tat-tequila fis-sekli 19 u 20. Illum il-ġurnata, il-kultivazzjoni tal-agave titqies bħala parti mill-identità nazzjonali. Iż-żona tinkludi pajsaġġ abitabbli u operattiv ta' għelieqi tal-agave blu u ta' insedjamenti urbani bħal Tequila, Arenal u Amatitan, b'distilleriji kbar fejn il-qalba tal-agave tiġi ffermentata u distillata. Is-sit huwa wkoll xhieda tal-kulturi ta' Teuchitlan li sawru ż-żona ta' Tequila mill-200 sad-900, l-iktar permezz tal-ħolqien ta' raba' mtarraġ għall-agrikoltura, għall-abitazzjonijiet, għat-tempji, għat-tumbati ċerimonjali u għal-logħba antika tal-Maja tal-ballun.
Kampus Ċentrali tal-Università tal-Belt tal-Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM)		Belt tal-Messiku 19°19′56″N 99°11′17″W	Kulturali: (i)(ii)(iv)	7006176500000000000♠176.5 (436)	2007	Il-kumpless ta' binjiet, faċilitajiet sportivi u spazji miftuħa tal-Kampus Ċentrali tal-Belt Universitarja tal-Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM), inbena mill-1949 sal-1952 minn iktar minn 60 arkitett, inġinier u artist li kienu involuti fil-proġett. B'riżultat ta' dan, il-kampus jikkostitwixxi eżempju uniku tal-Moderniżmu tas-seklu 20 li jintegra l-urbaniżmu, l-arkitettura, l-inġinerija, id-disinn tal-pajsaġġ u l-belle arti b'referenzi għat-tradizzjonijiet lokali, speċjalment mill-imgħoddi Pre-Ispaniku tal-Messiku. Il-kumpless jintegra valuri soċjali u kulturali ta' importanza universali u huwa wieħed mill-iżjed ikoni sinifikanti tal-Moderniżmu tal-Amerka Latina.
Riżerva ta' Bijosfera tal-Friefet Monarki		Michoacán u l-Istat tal-Messiku 19°36′23″N 100°14′30″W	Naturali: (vii)	7008135515520000000♠13,551.552 (33,486.61)	2008	Il-bijosfera ta' 56,259 ettaru tinsab fil-muntanji bil-foresti bejn l-istati ta' Michoacán u tal-Messiku. Kull ħarifa, miljuni, x'aktarx biljuni, ta' friefet minn żoni mifruxa tal-Amerka ta' Fuq li jirritornaw lejn is-sit u jinġemgħu f'żoni żgħar tar-riżerva forestali, fejn is-siġar isiru oranġjo bil-friefet u l-friegħi litteralment jitgħawġu bil-piż kollettiv tagħhom. Fir-rebbiegħa, dawn il-friefet jibdew migrazzjoni ta' tmien xhur saħansitra sal-Lvant tal-Kanada u lura. Matul dan iż-żmien erba' ġenerazzjonijiet suċċessivi jitwieldu u jmutu. Kif dawn il-friefet jirnexxielhom jerġgħu lura għas-sit tal-mistrieħ fix-xitwa għadu misteru.
Raħal Protettiv ta' San Miguel de Allende u s-Santwarju ta' Jesús Nazareno de Atotonilco		Guanajuato 20°54′52″N 100°44′47″W	Kulturali: (ii)(iv)	7005469500000000000♠46.95 (116.0)	2008	Il-belt iffortifikata, li ġiet stabbilita għall-ewwel darba fis-seklu 16 sabiex tiġi protetta l-Mogħdija Rjali interna, laħqet l-apoġew tagħha fis-seklu 18 meta bosta mill-binjiet reliġjużi u ċiviċi straordinarji tagħha nbnew bl-istil Barokk Messikan. Uħud minn dawn il-binjiet huma kapulavuri tal-istil li evolva fit-tranżizzjoni mill-Barokk għan-Neoklassiku. Is-santwarju tal-Ġiżwiti, li jinsab 14-il kilometru mill-belt, huwa wieħed mill-ifjen eżempji tal-arti u tal-arkitettura Barokka fi Spanja l-Ġdida. Jikkonsisti minn knisja kbira, u diversi kappelli iżgħar, imżejna kollha kemm huma b'pitturi biż-żejt ta' Rodriguez Juárez u b'affreski ta' Miguel Antonio Martínez de Pocasangre. Minħabba l-pożizzjoni tagħha, San Miguel de Allende serviet bħala post fejn ġew attirati l-Ispanjoli, il-Creole u l-Amerindjani li skambjaw l-influwenzi kulturali filwaqt li s-Santwarju ta' Jesús Nazareno de Atotonilco jikkostitwixxi eżempju eċċezzjonali tal-iskambju bejn il-kulturi Ewropej u u tal-Amerka Latina. L-arkitettura u tiżjin intern tiegħu huma xhieda tal-influwenza tad-duttrina ta' San Injazju ta' Loyola.
Camino Real de Tierra Adentro		Diversi stati 22°36′29″N 102°22′45″W	Kulturali: (ii)(iv)	7007310191000000000♠3,101.91 (7,665.0)	2010	Il-Camino Real de Tierra Adentro kien mogħdija rjali interna, magħrufa wkoll bħala r-Rotta tal-Fidda. Is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO jikkonsisti minn 55 sit u ħames Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO eżistenti tul sezzjoni ta' 1,400 kilometru mir-rotta sħiħa ta' 2,600 kilometru, li hija estiża lejn it-Tramuntana mill-Belt tal-Messiku sa Texas u New Mexico, l-Istati Uniti. Ir-rotta kienet tintuża b'mod attiv bħala rotta kummerċjali għal 300 sena, minn nofs is-seklu 16 sas-seklu 19, l-iktar għat-trasport tal-fidda estratt mill-minjieri ta' Zacatecas, Guanajuato u San Luis Potosí, u tal-merkurju importati mill-Ewropa. Għalkemm hija rotta li kienet motivata u kkonsolidata mill-industrija tal-estrazzjoni, xprunat ukoll il-ħolqien ta' rabtiet soċjali, kulturali u reliġjużi, b'mod partikolari bejn il-kulturi Spanjoli u Amerindjani.
Għerien Preistoriċi ta' Yagul u ta' Mitla fil-Wied Ċentrali ta' Oaxaca		Oaxaca 16°57′3″N 96°25′16″W	Kulturali: (iii)	7007151517000000000♠1,515.17 (3,744.1)	2010	Dan is-sit jinsab fix-xaqlibiet tat-Tramuntana tal-wied ta' Tlacolula f'Oaxaca ċentrali u subtropikali u jikkonsisti minn żewġ kumplessi arkeoloġiċi Pre-Ispaniċi u sensiela ta' għerien preistoriċi u postijiet imkennija fil-blat. Uħud minn dawn tal-aħħar jipprovdu evidenza arkeoloġika u tpittir fuq il-blat għall-progress tal-kaċċaturi u tal-bdiewa nomadiċi . Iż-żrieragħ Cucurbitaceae ta' 10,000 sena ilu li nstabu f'għar partikolari, Guilá Naquitz, jitqiesu bħala l-iżjed evidenza bikrija ta' pjanti ddomestikati fil-kontinent, filwaqt li l-frammenti taċ-ċifċiegħ tal-qamħirrum mill-istess għar jingħad li huma l-iżjed evidenza bikrija ddokumentata għad-domestikazzjoni tal-qamħirrum. Il-pajsaġġ kulturali tal-Għerien Preistoriċi ta' Yagul u ta' Mitla juri r-rabta bejn il-bniedem u n-natura li wasslet għad-domestikazzjoni tal-pjanti fl-Amerka ta' Fuq, li ppermettiet iż-żieda taċ-ċivilizzazzjonijiet Mesoamerikani.
Riżerva ta' Bijosfera ta' El Pinacate u Gran Desierto de Altar		Sonora 32°0′0″N 113°55′0″W	Naturali: (vii)(viii)(x)	7009714566000000000♠714,566 (1,765,730)	2013	Is-sit ta' 714,566 ettaru (2,758.95 mil kwadru) huwa magħmul minn żewġ partijiet distinti: il-medda vulkanika rieqda ta' Pinacate ta' flussi tal-lava ħomor u suwed u l-meded ta' deżert fil-Lvant, u fil-Punent, id-Deżert ta' Gran Altar bl-għaram varjati u dejjem jevolvu u li jistgħu jilħqu għoli ta' 200 metru. Dan il-pajsaġġ ta' kuntrast drammatika fih għaram lineari, ta' għamla ta' still u ta' koppla, kif ukoll diversi muntanji aridi tal-granit, uħud għoljin sa 650 metru. L-għaram jitfaċċaw qishom gżejjer minn baħar ta' ramel u fihom diversità kbira u distinta ta' komunitajiet ta' pjanti u ta' organiżmi selvaġġi, inkluż speċijiet ta' ħut tal-ilma ħelu u l-pjanta endemika ta' Antilocapra americana sonoriensis, li tinstab biss fil-Majjistral ta' Sonora u fil-Lbiċ ta' Arizona, l-Istati Uniti. Għaxar krateri enormi, fondi u kważi ċirkolari għalkollox, huwa maħsub li ġew iffurmati minn kombinament ta' żbroffar u ċedimenti, jikkontribwixxu wkoll għall-isbuħija drammatika tas-sit b'karatteristiċi eċċezzjonali ta' interess xjentifiku kbir.
Belt Antika tal-Maja u Foresti Tropikali Protetti ta' Calakmul, Campeche		Campeche 18°3′11″N 89°44′14″W	Imħallat: (i)(ii)(iii)(iv)(ix)(x)	7009331397000000000♠331,397 (818,900)	2014	Is-sit jinsab fil-parti ċentrali u tan-Nofsinhar tal-Peniżola ta' Yucatán, fin-Nofsinhar tal-Messiku u jinkludi l-fdalijiet tal-belt importanti tal-Maja ta' Calakmul, stabbilita fil-qalba tal-foresta tropikali tat-Tierras Bajas. Il-belt kellha rwol ewlieni fl-istorja ta' dan ir-reġjun għal iktar minn tnax-il seklu u hija kkaratterizzata minn strutturi ppreservati sew li jipprovdu stampa ċara tal-ħajja fil-belt kapitali antika tal-Maja. Is-sit jinsab ukoll f'hotspot ta' bijodiversità tal-Mesoamerka, it-tielet l-ikbar fid-dinja, u jinkludi l-ekosistemi subtropikali u tropikali kollha mill-Messiku ċentrali sal-Kanal tal-Panama.
Sistema Idrawlika tal-Akkwedott ta' Padre Tembleque		Stat tal-Messiku u Hidalgo 19°50′7″N 98°39′45″W	Kulturali: (i)(ii)(iv)	7007654000000000000♠6,540 (16,200)	2015	Dan l-akkwedott tas-seklu 16 jinsab bejn l-istati tal-Messiku u ta' Hidalgo, fuq il-Promontorju tal-Messiku Ċentrali. Din is-sistema ta' kanali storiċi tinkludi maqbad tal-ilma, fawwariet, kanali, tankijiet tad-distribuzzjoni u pontijiet bl-arkati tal-akkwedott. Is-sit jinkorpora l-ogħla arkata unika li qatt inbniet f'akkwedott. Mibdija mill-patri Franġiskan, Padre Tembleque, u mibnija bl-appoġġ mill-komunitajiet indiġeni lokali, din is-sistema idrawlika hija eżempju tal-iskambju ta' influwenzi bejn it-tradizzjoni Ewropea tal-idrawlika Rumana u t-tekniki tradizzjonali tal-kostruzzjoni Mesoamerikani, inkluż l-użu tal-brikks u tat-tajn.
Arċipelagu ta' Revillagigedo		Colima 18°47′17″N 110°58′31″W	Naturali: (vii)(ix)(x)	7009636685375000000♠636,685.375 (1,573,283.82)	2016	Dan l-arċipelagu jinsab fil-Lvant tal-Oċean Paċifiku u huwa magħmul minn erba' gżejjer remoti u mill-ilmijiet ta' madwarhom: San Benedicto, Socorro, Roca Partida u Clarión. Dan l-arċipelagu huwa parti minn katina muntanjuża taħt l-ilma, u l-erba' gżejjer jirrappreżentaw il-qċaċet ta' vulkani fuq wiċċ il-baħar. Il-gżejjer jipprovdu ħabitat kritiku għal firxa ta' organiżmi selvaġġi u huma ta' importanza partikolari għall-għasafar tal-baħar. L-ilmijiet tal-madwar fihom abbundanza notevoli ta' speċijiet pelaġiċi, bħar-rgħajja ġganteski, il-balieni, id-dniefel u l-klieb il-baħar.
Wied ta' Tehuacán-Cuicatlán: ħabitat oriġinarju tal-Mesoamerka		Puebla u Oaxaca 17°59′24″N 97°11′14″W	Imħallat: (iv)(x)	7009145255200000000♠145,255.2 (358,933)	2018	Il-Wied ta' Tehuacán-Cuicatlán, li huwa parti mir-reġjun Mesoamerikan, huwa żona arid jew semiarida bl-iżjed bijodiversità rikka fl-Amerka ta' Fuq kollha. Is-sit huwa magħmul minn tliet komponenti, Zapotitlán-Cuicatlán, San Juan Raya u Purrón, u huwa wieħed miċ-ċentri prinċipali ta' diversifikazzjoni għall-familja ta' kakti, li madwar id-dinja tinsab f'periklu kritiku. Il-wied fih l-iżjed foresti densi b'kakti b'għamla ta' kolonni fid-dinja, li jsawru pajsaġġ uniku li jinkludi wkoll l-agave, il-jukka u l-ballut. Il-fdalijiet arkeoloġiċi juru l-iżviluppi teknoloġiċi u d-domestikazzjoni bikrija tal-għelejjel. Il-wied fih sistema eċċezzjonali ta' ġestjoni tal-ilma magħmula minn kanali, bjar, akkwedotti u digi, l-eqdem fil-kontinent, li ppermetta l-iżvilupp tal-insedjamenti agrikoli.
Park Nazzjonali ta' Mesa Verde		Colorado	kulturali: (iii)	—	1978	Il-promontorju ta' Mesa Verde ġie okkupat mill-popli Pueblo tal-qedem bejn is-sekli 6 u 12. Ġew skoperti iktar minn 4,000 sit arkeoloġiku, fosthom abitazzjonijiet fl-irdumijiet. Dawn ivarjaw bħala daqs minn kmamar żgħar għal kumplessi li fihom iktar minn 100 kamra. Eżempji notevoli jinkludu l-Palazz tal-Irdum (fl-istampa), id-Dar tal-Gallarija, u d-Dar tat-Torri Kwadru.
Park Nazzjonali ta' Yellowstone		Wyoming, Montana, Idaho	naturali: (vii), (viii), (ix), (x)	—	1978	Yellowstone ġie stabbilit fl-1872 u huwa l-ewwel park nazzjonali fid-dinja. Ikopri kważi 3,500 mil kwadru (9,000 kilometru kwadru). Fih bosta karatteristiċi ġeotermiċi, inkluż iktar minn 300 geyser (iktar minn nofs il-geysers fid-dinja kollha), fawwariet sħan (fl-istampa tidher il-Fawwara Priżmatika Grandjuża), baqbaqa tat-tajn u rilaxxi tal-gassijiet. Fl-inħawi hemm bosta depożiti tal-fossili, fejn ġew identifikati kważi 150 speċi ta' pjanti. Il-park jospita merħliet kbar ta' biżonti, kif ukoll l-ors grizzly u l-lupu griż. Il-park jiffunzjona bħala sistema mudell għall-fehim tal-proċessi li jseħħu fl-ekosistema. Is-sit tniżżel fil-lista tas-siti fil-periklu bejn l-1995 u l-2003 minħabba li kienu ppjanati operazzjonijiet ta' estrazzjoni.
Kluane / Wrangell–St. Elias / Bajja tal-Glaċieri / Tatshenshini-Alsek*		Yukon	naturali: (vii), (viii), (ix), (x)	—	1992	L-erba' parks nazzjonali u żoni protetti jinsabu tul il-fruntiera bejn l-Istati Uniti u l-Kanada u jinkludu l-ikbar art bis-silġ mhux polari fid-dinja u bosta glaċieri kbar. L-inħawi ssawru bl-attività glaċjali u tettonika kontinwa, u jinkludu tipi differenti ta' ħabitats, li jvarjaw minn muntanji għoljin iktar minn 16,000 pied (5,000 metru) għal witgħat oċeaniċi, foresti kostali u widien bix-xmajjar. Fost l-ispeċijiet importanti ta' annimali hemm l-ors grizzly, il-karibu, in-nagħaġ ta' Dall, u l-mogħoż tal-muntanji. Ix-xmajjar huma żoni tar-riproduzzjoni għas-salamun li mbagħad jimraħ lejn l-oċean. Il-Bajja tal-Glaċieri (l-Istati Uniti) oriġinarjament tniżżlet fl-1979. Kluane (il-Kanada; fl-istampa) u Wrangell–St. Elias (l-Istati Uniti) żdiedu fl-1992, u Tatshenshini-Alsek (il-Kanada) fl-1994.
Park Nazzjonali tal-Grand Canyon		Arizona	naturali: (vii), (viii), (ix), (x)	—	1979	Il-Kanjon il-Kbir (bl-Ingliż: Grand Canyon) huwa fondoq spettakolari li x-xmara Colorado ħaffret matul dawn l-aħħar sitt miljun sena filwaqt li l-Promonotrju ta' Colorado ġie olzat. Il-kanyon huwa twil 277 mil (446 kilometru) u huwa wiesa' sa 18-il mil (29 kilometru). Jilħaq sa fond ta' 0.93 mili (1.5 kilometru). Ix-xmara ħaffret fl-istrati ġeoloġiċi ta' madwar żewġ biljun sena, mill-perjodu Pre-Kambrijan sal-perjodu Ċenożojku, u l-partijiet Pre-Kambrijani u Paleożojċi huma esposti sew u fihom rikkezza ta' fossili. Minħabba d-diversità tat-topografija tagħha, iż-żona fiha bosta speċijiet ta' annimali u ta' pjanti, li jvarjaw minn komunitajiet tax-xmajjar deżertiċi għal komunitajiet tal-foresti boreali.
Park Nazzjonali ta' Everglades		Florida	naturali: (viii), (ix), (x)	—	1979	Il-park tal-Everglades huwa magħmul minn għadd kbir ta' artijiet mistagħdra ċatti flimkien ma' ekosistemi kostali u marittimi. Il-ħabitats jinkludu il-foresti tropikali tal-injam iebes, il-foresti tal-mangrovji, l-artijiet tal-blat bis-siġar taż-żnuber (fl-istampa), l-imraġ tal-ilma ħelu u tal-ilma salmastru, u l-irqajja' tal-alka. Fl-inħawi jgħixu l-baqar tal-baħar, il-panteri ta' Florida, l-astuni tal-bebbux, l-alligaturi u l-kukkudrilli. Is-sit tqiegħed fil-lista tas-siti fil-periklu mill-1993 sal-2007 minħabba l-ħsarat imġarrba mill-uragani kif ukoll id-deterjorament tal-fluss u tal-kwalità tal-ilma minħabba l-iżvilupp agrikolu u urban, u mill-ġdid fl-2010 minħabba d-degradazzjoni tas-sit li wasslet f'telf tal-ħabitats marittimi u fi tnaqqis tal-ispeċijiet tal-baħar. Il-park huwa wkoll Art Mistagħdra tar-Ramsar.
Independence Hall		Pennsylvania	kulturali: (vi)	—	1979	Il-binja ġiet iddisinjati minn Andrew Hamilton u tlestiet fl-1753 biex tospita l-assemblea kolonjali tal-Provinċja ta' Pennsylvania. Ġiet rinnovata diversi drabi wara l-kostruzzjoni tagħha. Fil-kampnar tal-injam oriġinali kienet tinżamm il-Qanpiena tal-Libertà. Is-sala kienet is-sit tat-Tieni Kungress Kontinentali, li matulu ġiet iffirmata d-Dikjarazzjoni tal-Indipendenza fl-1776. Wara r-Rivoluzzjoni Amerikana, fil-binja sar il-Konvenju Kostituzzjonali li ddibatta u ffirma l-Kostituzzjoni tal-Istati Uniti fl-1787. Iż-żewġ dokumenti servew ta' ispirazzjoni għall-fassala tal-liġijiet u għall-karti tal-gvernijiet madwar id-dinja.
Parks Nazzjonali u Statali tas-Siġar tal-Injam tal-Aħmar		California	naturali: (vii), (ix)	—	1980	Is-sit huwa magħmul minn park nazzjonali wieħed u tliet parks statali li jinsabu tul il-kosta tat-Tramuntana ta' California. Fihom jgħixu l-ikbar foresti kostali kontigwi tas-siġar tal-injam tal-aħmar, li huma l-itwal speċijiet ta' siġar fid-Dinja. Il-parks jinkludu wkoll żoni kostali mhux mimsusa li fihom jgħixu l-iljuni tal-baħar, l-ajkli Amerikani, u l-pellikani kannella ta' California.
Park Nazzjonali ta' Mammoth Cave		Kentucky	naturali: (vii), (viii), (x)	—	1981	Mammoth Cave hija l-itwal sistema magħrufa ta' għerien fid-dinja, b'iżjed minn 285 mil (459 kilometru) ta' passaġġi esplorati. Fis-sistema ta' għerien jgħixu iktar minn 130 speċi li jgħammru fl-għerien. Is-sistema ta' għerien u l-inħawi tal-madwar fihom bosta eżempji ta' topografija karstika, b'ħofor taħt l-art, xmajjar taħt l-art, speleotemi, u kompartimenti kbar taħt l-art. Is-sistema ta' għerien għandha wkoll varjetà kbira ta' minerali tas-sulfati.
Park Nazzjonali Olimpiku		Washington	naturali: (vii), (ix)	—	1981	Il-park huwa magħmul minn diversità ta' ħabitats, inkluż l-ikbar żona protetta ta' foresti tropikali miti fir-reġjun, żoni estiżi ta' xtut mhux żviluppati tal-Paċifiku, mergħat Alpini, u qċaċet muntanjużi miksija bil-glaċieri. Ix-xmajjar huma ħabitats importanti għal diversi speċijiet anadromi ta' ħut. Minħabba l-iżolament relattiv tiegħu, fil-park jgħixu diversi speċijiet jew sottospeċijiet endemiċi. Fost l-ispeċijiet importanti hemm il-kokka tat-tikek tat-Tramuntana, l-urjetta lewn l-irħam, u t-trota ta' rasha ċatta.
Sit Storiku Statali tat-Tumbati tal-Ħamrija ta' Cahokia		Illinois	kulturali: (iii), (iv)	—	1982	It-Tumbati tal-Ħamrija ta' Cahokia kienu l-ikbar insedjament urban u l-iktar wieħed importanti tal-kultura ta' Mississippi. Barra minn hekk, huma l-ikbar sit arkeoloġiku pre-Kolombjan fit-Tramuntana tal-Messiku. Is-soċjetà laħqet il-quċċata tagħha bejn l-1050 u l-1150, meta huwa stmat li kien hemm popolazzjoni ta' bejn 10,000 u 20,000 ruħ. Is-sit jinkludi madwar 120 tumbata tal-ħamrija, inkluż it-Tumbata tal-Patrijiet (fl-istampa), li hija l-ikbar struttura preistorika tal-ħamrija fl-Amerki. Is-sit jinkludi wkoll l-istruttura ta' Woodhenge, li hija maħsuba li kienet tintuża bħala osservatorju astronomiku. Il-konfigurazzjoni tal-insedjament turi l-eżistenza ta' ġerarkija politika u ekonomika tas-soċjetà.
Park Nazzjonali ta' Great Smoky Mountains		North Carolina, Tennessee	naturali: (vii), (viii), (ix), (x)	—	1983	Il-park huwa refuġju tal-flora u tal-fawna mill-era tal-Ġeoflora Terzjarja li baqgħet teżisti minkejja l-glaċjazzjonijiet Kwaternarji. Għandu bijodiversità rikka, b'iktar minn 3,500 speċi ta' pjanti u bosta speċijiet ta' annimali, inkluż l-ikbar varjetà ta' salamandri fid-dinja, b'mod partikolari s-salamandri bla pulmuni.
Sit Nazzjonali Storiku ta' La Fortaleza u San Juan f'Puerto Rico		San Juan, Puerto Rico, l-Istati Uniti 18°28′0″N 66°7′30″W	kulturali:(vi)	7005330000000000000♠33 (82)	1983	Bejn is-sekli 16 u 20 inbnew sensiela ta' strutturi difensivi f'punt strateġiku fil-Baħar tal-Karibew sabiex jipproteġu l-belt u l-bajja ta' San Juan. Dawn l-istrutturi jirrappreżentaw wirja fina ta' arkitettura militari Ewropea adattata għas-siti tal-port fil-kontinent Amerikan.
Statwa tal-Libertà		Belt ta' New York	kulturali: (i), (vi)	—	1984	L-istatwa ġiet inawgurata fl-1886 u kienet rigal minn Franza biex jitfakkar iċ-ċentenarju tal-indipendenza Amerikana. Ġiet iddisinjata minn Frédéric Bartholdi b'kollaborazzjoni mal-inġinier Gustave Eiffel,u l-kostruzzjoni tagħha, b'qafas tal-metall li jirfed il-"ġilda" tagħha, l-użu tal-konkos fil-bażi, u l-elettriku biex tinxtegħel it-torċa, tqiesu bħala l-bidu ta' era ġdida. L-istatwa tinsab fid-daħla tal-port ta' New York fejn laqgħet miljuni ta' migranti. Hija simbolu ta' ideat bħal-libertà, il-paċi u d-drittijiet tal-bniedem.
Park Nazzjonali ta' Yosemite		California	naturali: (vii), (viii)	—	1984	Il-park jinsab fil-muntanji tas-Sierra Nevada. Matul il-glaċjazzjoni Kwaternarja, il-glaċieri ħolqu pajsaġġ uniku fis-saff ewlieni tal-granit, bħal widien, irdumijiet, koppli ġeoloġiċi, moreni, u kaskati. Hemm mergħat muntanjużi u foresti tas-siġar ġganteski tal-injam tal-aħmar. Fl-istampa tidher il-veduta panoramika tal-Wied ta' Yosemite, bil-formazzjonijiet ġeoloġiċi tan-Nofs Koppla u ta' El Capitan.
Kultura Chaco		New Mexico	kulturali: (iii)	—	1987	Il-Kanjon ta' Chaco kien ċentru ewlieni tal-Puebloani Anċestrali u kien okkupat bejn it-850 u l-1250, l-iktar bejn l-1020 u l-1110. Is-soċjetà organizzata ferm kienet tgħix f'ambjent iebes u bniet strutturi monumentali, jew "djar kbar", li kellhom funzjonijiet residenzjali, ta' ħżin u ċerimonjali. Abbażi tad-daqs, x'aktarx li kien ċentru reġjonali tal-inħawi tal-Erba' Rkejjen. Fl-istampa tidher il-kiva l-kbira ta' Chetro Ketl. Is-Sit ta' Wirt Dinji jinkludi wkoll il-fdalijiet tal-Monument Nazzjonali tal-Fdalijiet tal-Azteki u xi siti iżgħar.
Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii		Hawaii	naturali: (viii)	—	1987	Il-park fil-gżira ta' Hawaii fih Kīlauea u Mauna Loa, tnejn mill-iżjed vulkani attivi u l-iktar studjati fid-dinja. Mauna Loa jilħaq għoli ta' 13,680 pied (4,170 metru) 'il fuq mil-livell tal-baħar, iżda meta wieħed ikejlu mill-qiegħ tal-oċean, huwa l-ikbar massa vulkanika fid-dinja. Il-pajsaġġ tal-park qed jissawwar u jinbidel b'mod kontinwu mill-iżbroffar vulkaniku frekwenti. Fil-park jgħixu speċijiet ta' għasafar rari u foresta ta' felċi ġganteski. Fl-istampa jidher fluss tal-lava.
Monticello u l-Università ta' Virginia f'Charlottesville		Virginia	kulturali: (i), (iv), (vi)	—	1987	Il-binja ta' Monticello (li nbniet bejn l-1769 u l-1809) ġiet iddisinjati minn Thomas Jefferson, it-tielet President tal-Istati Uniti u l-awtur tad-Dikjarazzjoni tal-Indipendenza, bħala l-binja tal-pjantaġġuni tiegħu. Jefferson iddisinja wkoll (1817-1826) il-binjiet bikrin tal-Università ta' Virginia f'Charlottesville, abbażi tal-idea tiegħu ta' "villaġġ akkademiku" ideali. Ir-Rotunda hija mmudellata fuq il-Panteon ta' Ruma. Il-binjiet tal-università huma eżempji prominenti tal-arkitettura Neo-Klassika.
Taos Pueblo		New Mexico	kulturali: (iv)	—	1992	Taos Pueblo huwa l-ikbar wieħed fost il-Pueblos stabbiliti tul ix-xmara Rio Grande u t-tributarji tagħha fl-aħħar tas-seklu 13 u fil-bidu tas-seklu 14. Ġie abitat b'mod kontinwu minn dak iż-żmien u huwa eżempju importanti ta' kultura li żammet il-biċċa l-kbira tat-tradizzjonijiet Pre-Kolombjani tagħha. L-insedjament jikkonsisti minn żewġ binjiet b'diversi sular magħmula bil-brikks u bit-tajn, kivas ċerimonjali, knisja Kattolika, u l-fdalijiet ta' binjiet preċedenti.
Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad		New Mexico	naturali: (vii), (viii)	—	1995	Il-park fih iktar minn 100 għar karstiku, inkluż l-Għerien ta' Carlsbad (fl-istampa) u l-Għar ta' Lechuguilla. Dan tal-aħħar fih speleotemi rari u uniċi, inkluż uħud magħmula mill-ġibs. Il-formazzjonijiet jinkludu wkoll eliktiti, strutturi tal-kalċit, u bijotemi. Il-formazzjoni ta' dawn tal-aħħar hija megħjuna mill-batterji. L-għerien iffurmaw fil-kumpless tal-Iskoll tal-Qroll ta' Capitan matul il-perjodu Permjan, u b'hekk ir-riċerkaturi setgħu jistudjaw l-iskoll tal-qroll antik kemm minn ġewwa kif ukoll mill-partijiet esposti fil-kanjon fuq barra.
Parks Internazzjonali tal-Paċi ta' Waterton-tal-Glaċieri*		Montana	naturali: (vii), (ix)	—	1995	Dan is-sit jinkludi l-Park Nazzjonali tal-Lagi ta' Waterton (fl-istampa) fil-Kanada u l-Park Nazzjonali tal-Glaċieri fl-Istati Uniti. Iż-żewġ parks huma magħrufa għas-sbuħija xenika straordinarja tagħhom bis-saħħa tal-muntanji u tal-formazzjonijiet glaċjali. Il-parks jinsabu tul il-Linja Diviżorja Kontinentali u jinkludu l-Quċċata Diviżorja Tripla. Il-muntanji jiltaqgħu mal-mergħat mingħajr għoljiet bejniethom u l-ġeografija ppermettiet lill-ispeċijiet ta' annimali u ta' pjanti tipiċi tal-Majjistral tal-Paċifiku jinfirxu 'l ġewwa. Dan irriżulta f'għadd kbir ta' speċijiet ta' annimali u ta' pjanti preżenti f'żona żgħira.
Papahānaumokuākea		Hawaii u l-Gżejjes Minuri tal-Madwar tal-Istati Uniti	imħallat: (iii), (vi), (viii), (ix), (x)	—	2010	Papahānaumokuākea, l-ikbar żona protetta tal-baħar fid-dinja, tinsab fil-Punent tal-gżejjer prinċipali ta' Hawaii. Hija estiża fuq madwar 1,200 mil (1,930 kilometru) u tkopri għadd ta' gżejriet, gżejjer tal-iskolli tal-qroll, u muntanji tal-baħar, flimkien mal-oċean tal-madwar. Flimkien dawn joħorġu fid-dieher il-progress gradwali taż-żona protetta ta' Hawaii. Fil-ħabitats terrestri u tal-baħar jgħixu bosta speċijiet ta' għasafar, ħut, foki, qroll u pjanti, u ħafna minnhom huma endemiċi. Il-gżejjer jitqiesu li għandhom importanza tradizzjonali għall-kultura ħajja tan-nattivi ta' Hawaii, u hemm siti arkeoloġiċi fil-gżejjer ta' Nihoa u ta' Makumanamana li jmorru lura għal qabel il-kuntatt mal-Ewropej. Fl-istampa tidher rizza tal-ispeċi Heterocentrotus mamillatus.
Tumbati Monumentali tal-Ħamrija ta' Poverty Point		Louisiana	kulturali: (iii)	—	2014	Il-kumpless enormi ta' tumbati tal-ħamrija ta' Poverty Point inbena bejn l-1700 u l-1100 Q.K., matul l-Perjodu Arkajku Aħħari. Inħoloq minn soċjetà tal-foraġġ ta' sajjieda, kaċċaturi u ġemmiegħa, minflok soċjetà agrikola insedjata. Il-kumpless jikkonsisti minn qishom ħitan semiellittiċi bi pjazza ċentrali, u diversi tumbati. Kien jintuża għal skopijiet residenzjali u ċerimonjali. Kien ukoll ċentru ta' network kummerċjali enormi, estiż fuq mijiet ta' kilometri għall-provvista tal-ġebel u tal-minerali. Dan it-tip ta' kostruzzjonijiet tal-ħamrija baqa' jeżisti fl-Amerka ta' Fuq għal iktar minn 2,000 sena.
Missjonijiet ta' San Antonio		Texas	kulturali: (ii)	—	2015	Is-sit huwa magħmul minn ħames kumpless ta' missjonijiet fil-fruntiera, mibnija fis-seklu 18 mill-missjunarji Franġiskani Spanjoli, kif ukoll ranch fil-qrib. Il-missjonijiet inbnew tul ix-xmara ta' San Antonio sabiex ir-reliġjon tinfirex, iż-żona tiġi kkolonizzata, u l-fruntiera tiġi difiża. Joħorġu fid-dieher l-interazzjonijiet kulturali bejn l-Ispanjoli u l-Coahuiltecan u gruppi oħra ta' kaċċaturi u ġemmiegħa, li saru bdiewa insedjati fi żmien ġenerazzjoni waħda. L-elementi dekorattivi fil-knejjes jirrappreżentaw taħlita ta' motivi indiġeni u Kattoliċi. Fl-istampa tidher il-Missjoni ta' Espada.
L-Arkitettura tas-Seklu 20 ta' Frank Lloyd Wright		Arizona, California, Illinois, New York, Pennsylvania, Wisconsin	kulturali: (ii)	—	2019	Dan is-sit jinkludi tmien binjiet iddisinjati mill-arkitett Frank Lloyd Wright fl-ewwel nofs tas-seklu 20. Wright żviluppa l-kunċett ta' "arkitettura organika", li hija l-arkitettura adattata għall-ambjent u għall-ħtiġijiet tal-utenti. L-istil tiegħu huwa mmarkat mill-użi ġodda ta' materjali bħall-azzar u l-konkos. Il-binjiet elenkati jinkludu binjiet residenzjali (fl-istampa tidher il-binja residenzjali ta' Fallingwater), knisja, u l-Mużew ta' Solomon R. Guggenheim. Ix-xogħol ta' Wright influwenza lil arkitetti oħra madwar id-dinja.
Tumbati Ċerimonjali tal-Ħamrija ta' Hopewell		Ohio	kulturali: (i), (iii)		2023	Is-sit jinkludi sensiela ta' karatteristiċi tal-kultura ta' Hopewell mill-perjodu ta' Woodland tal-ewwel millenju W.K. Dawn bnew tumbati ċerimonjali tal-ħamrija fuq skala kbira, fosthom tumbati tat-tajn u ħitan b'disinni ġeometriċi. Fort Ancient huwa eżempju ta' forti fil-quċċata ta' għolja. Il-Park Storiku Nazzjonali tal-Kultura ta' Hopewell jinkludi ħames siti (fl-istampa tidher Belt it-Tumbati li fiha iktar minn 30 tumbata tat-tajn u tal-ħamrija) b'ħitan b'għamliet kwadri u tondi. It-Tumbati tal-Ħamrija ta' Newark fihom kompartimenti kbar magħluqa b'konfini. L-iskavi fis-siti żvelaw diversi oġġetti ta' artiġjanat fin li nkisbu permezz tal-ivvjaġġar lejn żoni remoti saħansitra sal-baċir ta' Yellowstone.
Sit Storiku Nazzjonali ta' Anse aux Meadows		Newfoundland u Labrador	kulturali: (iv)	—	1978	Anse aux Meadows huwa insedjament tas-seklu 11 fit-tarf tal-Peniżola l-Kbira tat-Tramuntana, u huwa l-iżjed insedjament Ewropew bikri ddokumentat fid-Dinja l-Ġdida. Il-kumpless fih tmien djar bis-soqfa bil-ħaxix: tliet abitazzjonijiet, fonderija, u erba' postijiet tat-tiswija tal-bastimenti. L-arkitettura u l-artefatti għandhom l-istess stil bħal dawk tal-Vikingi ta' Greenland u l-Iżlanda tal-istess perjodu. Fl-2007 saret modifika minuri fiż-żona ta' lqugħ tas-sit.
Park Nazzjonali ta' Nahanni		Territorji tal-Majjistral	naturali: (vii), (viii)	—	1978	Il-park huwa magħruf għall-karatteristiċi ġeomorfoloġiċi straordinarji tiegħu. Ix-xmajjar, b'mod partikolari x-xmara tan-Nofsinhar ta' Nahanni, ħaffret kanjons fondi minn ġol-ktajjen muntanjużi u ħolqot diversi kaskati (fl-istampa jidhru l-Kaskati ta' Virginia). Hemm formazzjonijiet karstiċi, inkluż sistemi ta' għerien tal-ġebla tal-ġir. Il-park mhux mimsus mill-bniedem u fih jgħixu l-annimali tal-foresti boreali, fosthom l-ors grizzly, il-lupu, u l-karibu.
Park Provinċjali tad-Dinosawri		Alberta	naturali: (vii), (vii)	—	1979	Il-park prattikament huwa steppa semiarida mhux mimsusa b'topografija ta' art imħarbta mhux tajba għall-biedja. Fil-park ġew skoperti l-fossili ta' iktar minn 44 speċi, 34 ġeneri, u 10 familji ta' dinosawri, li jirrappreżentaw kull grupp magħruf ta' dinosawri tal-perjodu Kretaċju. Ġew żvelati iktar minn 150 skeletru sħiħ, flimkien ma' diversi fossili mhux ta' dinosawri. Dawn jagħtu ħjiel dwar il-ħajja fl-inħawi madwar 77 sa 75 sena ilu.
SG̱ang Gwaay		British Columbia	kulturali: (iii)	—	1981	Dan is-sit jippreserva villaġġ tas-seklu 19 tal-poplu Haida fuq l-arċipelagu ta' Haida Gwaii lil hinn mill-kosta tal-British Columbia. Is-sit jinkludi l-fdalijiet ta' djar twal kbar taċ-ċedru u diversi pilastri totem funebri u ta' mafkar imnaqqxin (fl-istampa jidhru xi eżempji). Dawn joħorġu fid-dieher l-arti u t-tradizzjonijiet tal-poplu Haida.
Qabża tal-Biżonti Sfrakassati		Alberta	kulturali: (vi)	—	1981	Il-qabża tal-bufli kienet mod tradizzjonali ta' kaċċa tal-biżonti fil-Pjanuri Indjani matul kważi sitt millenji. Il-kaċċaturi kienu jafu t-topografija u l-imġiba tal-biżonti sew, u kienu jiddirezzjonaw merħliet ta' biżonti f'korsiji naturali li kienu jintemmu f'irdum, u b'hekk il-biżonti kienu jmutu sfrakassati. Is-sit huwa wieħed mill-eżempji prominenti ta' din it-tradizzjoni. Il-karkassi tal-biżonti mbagħad kienu jiġu mbiċċra u pproċessati f'kamp iktar 'l isfel. Fl-2021 saret modifika minuri fiż-żona ta' lqugħ tas-sit.
Park Nazzjonali ta' Wood Buffalo		Alberta, it-Territorji tal-Majjistral	naturali: (vii), (ix), (x)	—	1983	Il-park ikopri żoni kbar ta' bwar tal-ħaxix u mergħat tas-sogħda, foresti boreali, lagi, xmajjar, u l-ikbar delta interna tad-dinja, id-Delta tal-Paċi–Athabasca. Hemm ukoll pjanuri tal-melħ u karatteristiċi karstiċi tal-ġibs. Fil-park hemm l-ikbar popolazzjoni ta' biżonti selvaġġi fl-Amerka ta' Fuq, u huwa l-post tat-tnissil tal-grawwi Amerikan.
Parks tal-Muntanji tar-Rockies Kanadiżi		Alberta, British Columbia	naturali: (vii), (vii)	—	1984	Seba' parks nazzjonali fir-Rockies Kanadiżi, tnejn minnhom li żdiedu fl-1990, joħorġu fid-dieher pajsaġġ muntanjuż ta' sbuħija naturali eċċezzjonali, bi glaċieri, artijiet bis-silġ, mergħat Alpini, sistemi ta' għerien, lagi u kaskati. Il-formazzjoni tax-Shale ta' Burgess, waħda mill-iżjed ġabriet importanti ta' fossili fid-dinja, tinsab hawnhekk. Din tippreserva l-fdalijiet ta' annimali li kellhom ġisem artab fil-perjodu Kambrijan, li jagħtu ħjiel dwar l-iżvilupp tal-phylum tal-annimali ewlenin.
Distrett Storiku ta' Québec		Quebec	kulturali: (iv), (vi)	—	1985	Stabbilit mill-Franċiżi fis-seklu 17 bħala l-belt kapitali ta' Franza l-Ġdida u mbagħad żviluppata mill-Brittaniċi wara s-snin 60 tas-seklu 18, id-distrett storiku ta' Quebec joħroġ fid-dieher stadji differenti tal-insedjament kolonjali Ewropew fl-Amerka ta' Fuq. Barra minn hekk, apparti ċ-ċentru urban ippreservat sew, il-fortifikazzjonijiet tal-belt, bil-bastjuni, bis-swar, u bi strutturi difensivi oħra, huma uniċi fit-Tramuntana tal-Messiku.
Park Nazzjonali ta' Gros Morne		Newfoundland u Labrador	naturali: (vii), (viii)	—	1987	Il-park fih irqajja' ta' art fejn il-qoxra oċeanika fonda u l-blat tas-saff ta' taħt il-qoxra tad-dinja huma esposti. B'hekk il-park joħroġ fid-dieher it-tettonika tal-plakek tad-dinja kif ukoll l-ispostament tal-kontinenti. Fjordi tal-ilma ħelu li ma jmissux mal-baħar, artijiet għoljin illixxati bil-glaċieri f'ambjent oċeaniku jikkontribwixxu għas-sbuħija naturali ta' din ir-roqgħa ta' natura selvaġġa.
Kluane / Wrangell–St. Elias / Bajja tal-Glaċieri / Tatshenshini-Alsek*		Yukon	naturali: (vii), (viii), (ix), (x)	—	1992	L-erba' parks nazzjonali u żoni protetti jinsabu tul il-fruntiera bejn l-Istati Uniti u l-Kanada u jinkludu l-ikbar art bis-silġ mhux polari fid-dinja u bosta glaċieri kbar. L-inħawi ssawru bl-attività glaċjali u tettonika kontinwa, u jinkludu tipi differenti ta' ħabitats, li jvarjaw minn muntanji għoljin iktar minn 16,000 pied (5,000 metru) għal witgħat oċeaniċi, foresti kostali u widien bix-xmajjar. Fost l-ispeċijiet importanti ta' annimali hemm l-ors grizzly, il-karibu, in-nagħaġ ta' Dall, u l-mogħoż tal-muntanji. Ix-xmajjar huma żoni tar-riproduzzjoni għas-salamun li mbagħad jimraħ lejn l-oċean. Il-Bajja tal-Glaċieri (l-Istati Uniti) oriġinarjament tniżżlet fl-1979. Kluane (il-Kanada; fl-istampa) u Wrangell–St. Elias (l-Istati Uniti) żdiedu fl-1992, u Tatshenshini-Alsek (il-Kanada) fl-1994.
Parks Internazzjonali tal-Paċi ta' Waterton-tal-Glaċieri*		Alberta	naturali: (vii), (ix)	—	1995	Dan is-sit jinkludi l-Park Nazzjonali tal-Lagi ta' Waterton (fl-istampa) fil-Kanada u l-Park Nazzjonali tal-Glaċieri fl-Istati Uniti. Iż-żewġ parks huma magħrufa għas-sbuħija xenika straordinarja tagħhom bis-saħħa tal-muntanji u tal-formazzjonijiet glaċjali. Il-parks jinsabu tul il-Linja Diviżorja Kontinentali u jinkludu l-Quċċata Diviżorja Tripla. Il-muntanji jiltaqgħu mal-mergħat mingħajr għoljiet bejniethom u l-ġeografija ppermettiet lill-ispeċijiet ta' annimali u ta' pjanti tipiċi tal-Majjistral tal-Paċifiku jinfirxu 'l ġewwa. Dan irriżulta f'għadd kbir ta' speċijiet ta' annimali u ta' pjanti preżenti f'żona żgħira.
Raħal Antik ta' Lunenburg		Nova Scotia	kulturali: (iv), (v)	—	1995	Stabbilit mill-Brittaniċi fl-1753, Lunenburg huwa l-aqwa eżempju eżistenti ta' insedjament kolonjali Brittaniku fl-Amerka ta' Fuq. Il-pjanta b'għamla ta' grilja mis-seklu 18, kif ukoll uħud mill-binjiet tal-injam minn dak il-perjodu għadhom viżibbli. Il-komunità hija bbażata fuq is-sajd Atlantiku lil hinn mill-kosta.
Park Nazzjonali ta' Miguasha		Quebec	naturali: (viii)	—	1999	Il-park jinkludi partijiet mill-Formazzjoni ta' Escuminac, li hija formazzjoni ġeoloġika li tmur lura għall-perjodu Devonjan ta' 370 miljun sena ilu. Huwa sit eċċezzjonali tal-paleontoloġija, peress li fih għadd kbir ta' fossili ppreservati sew ħafna ta' ħut, b'mod partikolari tal-ħut b'żewġ pari ta' pinen li iktar 'il quddiem wasslu għat-tetrapodi. Barra minn hekk, instabu wkoll fossili ta' speċijiet ta' invertebrati u ta' pjanti.
Kanal ta' Rideau		Ontario	kulturali: (i), (iv)	—	2007	Dan il-kanal huwa l-eqdem kanal operattiv b'mod kontinwu fl-Amerka ta' Fuq, u l-biċċa l-kbira tal-istruttura oriġinali għadha intatta. Il-Kanal ta' Rideau jikkollega l-belt ta' Ottawa, max-xmara ta' Ottawa, ma' Kingston, mal-Lag ta' Ontario. Infetaħ fl-1832 bħala prekawzjoni f'każ ta' gwerra mal-Istati Uniti, u jippermetti t-tranżitu ta' bastimenti li jaħdmu bl-istim. Is-sit jinkludi diversi opri difensivi f'Kingston. Fl-istampa jidhru l-Imgħalaq ta' Ottawa f'Colonel By Valley.
Irdumijiet tal-Fossili ta' Joggins		Nova Scotia	naturali: (viii)	—	2008	F'dan is-sit instabu wħud mill-aqwa eżempji ta' fossili mill-perjodu Karboniferu, b'mod partikolari minn 318-il sena sa 303 snin ilu. Matul dak iż-żmien, l-inħawi kienu miksijin bil-foresti tropikali, u l-fdalijiet tagħhom huma s-sorsi prinċipali tal-faħam tal-lum il-ġurnata. Apparti l-fossili ta' pjanti (fl-istampa tidher fossila ta' likopsida), il-fdalijiet tal-iżjed amnjoti bikrin joħorġu fid-dieher l-evoluzzjoni tal-vertebrati terrestri.
Pajsaġġ ta' Grand Pré		Nova Scotia	kulturali: (v), (vi)	—	2012	Il-pajsaġġ kulturali ssawwar mill-Akkadjani, id-dixxendenti tal-insedjaturi Franċiżi, fis-sekli 17 u 18. Bl-użu ta' tekniki tal-kostruzzjoni ta' digi msejħa aboiteau, il-bdiewa rkupraw l-art tal-imraġ salmastri miż-żoni tal-marea sabiex jużawhom għall-agrikoltura. Is-sistema tal-immaniġġjar tal-ilma għadha tintuża sal-lum. Is-sit tniżżel ukoll bħala mafkar tal-istil ta' ħajja tal-Akkadjani u tad-deportazzjoni tagħhom, li bdiet fl-1755, magħrufa bħala l-Grand Dérangement.
Stazzjon Bask tal-Kaċċa tal-Balieni tal-Bajja Ħamra		Newfoundland u Labrador	kulturali: (iii), (iv)	—	2013	L-istazzjon Bask tal-kaċċa tal-balieni ġie stabbilit fis-snin 30 tas-seklu 16 u ntuża għal madwar 70 sena. Ipprovda s-sostenn għall-kaċċa u għall-ipproċessar tal-balieni għall-produzzjoni taż-żejt tal-balieni li kien jinbigħ fl-Ewropa. Il-Bajja Ħamra fiha fdalijiet arkeoloġiċi li joħorġu fid-dieher l-istadji differenti tal-proċess preindustrijali tal-kaċċa tal-balieni, u l-istazzjon Bask ta' hemmhekk huwa l-aqwa stazzjon ippreservat minn dak il-perjodu.
Mistaken Point		Newfoundland u Labrador	naturali: (viii)	—	2016	Ir-riżerva ekoloġika fiha l-Formazzjoni ta' Mistaken Point, li fiha waħda mill-iżjed kollezzjonijiet iddiversifikati u ppreservati sew ta' fossili Prekambrijani fid-dinja. Il-fossili Edjakarani, li jmorru lura għal 580-560 miljun sena ilu, jikkostitwixxu l-eqdem fdalijiet magħrufa ta' ħajja multiċellulari fid-Dinja.
Pimachiowin Aki		Manitoba, Ontario	imħallat: (iii), (vi), (ix)	—	2018	Il-pajsaġġ kulturali ta' Pimachiowin Aki huwa l-art twelid anċestrali ta' erba' komunitajiet tal-Ewwel Nazzjonijiet ta' Anishinaabe: Poplar River, Little Grand Rapids, Pauingassi, u Bloodvein. Huwa magħmul minn network ta' abitazzjonijiet, siti ċerimonjali, rotot kummerċjali u mogħdijiet tal-ilma. Mill-perspettiva naturali, l-inħawi jirrappreżentaw l-ikbar eżempju ta' għata boreali tal-Amerka ta' Fuq, b'annimali bħall-alċi, il-lupu, il-wolverine, u l-isturjun tal-lagi.
Writing-on-Stone / Áísínai’pi		Alberta	kulturali: (iii)	—	2019	Dan il-pajsaġġ kulturali jikkonsisti minn mergħat u minn l-hekk imsejħa coulee u huwa sagru għall-poplu Blackfoot. Għal millenji sħaħ, in-nies naqqxu l-arti b'tifsira spiritwali fuq il-formazzjonijiet tal-ġebel ramli tul ix-xmara Milk. L-eqdem tinqix li nstab imur lura għal madwar 3,000 sena ilu.
Tr'ondëk-Klondike		Yukon	kulturali: (iv)	—	2023	L-iskoperta tad-deheb u l-kilba sussegwenti għad-deheb lejn l-aħħar tas-seklu 19 wasslu biex għexieren ta' eluf ta' prospetturi jistabbilixxu ruħhom f'Klondike (fl-istampa jidher ritratt storiku mill-Mogħdija Muntanjuża ta' Chilkoot fl-1898). L-interazzjonijiet bejn dawn in-nies ġodda u l-indiġeni Tr'ondëk Hwëch'in irriżultaw f'pajsaġġ kulturali uniku b'kampijiet, irħula u infrastruttura tal-estrazzjoni.
Anticosti		Quebec	naturali: (viii)	—	2023	Il-ġabriet ta' fossili fil-Gżira ta' Anticosti jmorru lura għall-aħħar tal-perjodu Ordoviċjan sal-bidu tal-perjodu Silurjan, bejn 450 u 435 miljun sena ilu. Jagħtu ħjiel eċċezzjonali tas-suċċessjoni tal-ħajja marittima tul 15-il miljun sena, inkluż il-kważi għejbien tal-ispeċijiet marittimi fl-estinzjoni tal-massa tal-perjodu Ordoviċjan Aħħari.
Fjord tas-Silġ ta' Ilulissat		Avannaata, Greenland, id-Danimarka	naturali: (vii), (viii)	—	2004	Il-Fjord tas-Silġ ta' Ilulissat huwa wieħed mill-ftit postijiet fid-dinja fejn il-medda tas-silġ ta' Greenland tmiss mal-baħar, fil-glaċier ta' Sermeq Kujalleq. Dan huwa wieħed mill-iżjed glaċieri attivi fid-dinja; kull sena jisseparaw iktar minn 35 kilometru kubu (8.4 mili kubi) ta' silġ. Ġie studjat għal iktar minn 250 sena, u pprovda informazzjoni dwar il-glaċjoloġija tal-medda tas-silġ u dwar it-tibdil fil-klima.
Kujataa: Biedja Nordika u tal-Inuit fit-Tarf tal-Medda tas-Silġ		Kujalleq, Greenland, id-Danimarka	kultura: (v)	—	2017	Kujataa huwa pajsaġġ tal-biedja fin-Nofsinhar ta' Greenland li ssawwar minn żewġ kulturi — min-Nordiċi bejn is-sekli 10 u 15, u l-Inuit mis-seklu 18. Għalkemm iż-żewġ kulturi huma distinti, it-tnejn li huma kienu jiddependu fuq il-biedja, il-pastoraliżmu u l-kaċċa tal-mammiferi tal-baħar.
Aasivissuit-Nipisat: Territorju tal-Kaċċa tal-Inuit bejn is-Silġ u l-Baħar	mhux disponibbli	Qeqqata, Greenland, id-Danimarka	kulturali: (v)	—	2018	It-territorju fih evidenza ta' 4,200 sena ta' storja umana, marbuta mal-kaċċa tal-annimali terrestri u tal-baħar, bħall-karibu. Is-sit arkeoloġiċi jmorru lura għal diversi perjodi, inkluż dawk tal-kultura Saqqaq (2500-700 Q.K.), ta' Dorset (800 Q.K.-1 W.K.), tal-Inuit ta' Thule (mis-seklu 13) u l-perjodi kolonjali (mis-seklu 18).