Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii
Il-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii huwa park nazzjonali Amerikan li jinsab fl-istat ta' Hawaii fil-gżira ta' Hawaii, l-Istati Uniti. Il-park jinkludi żewġ vulkani attivi: Kīlauea, wieħed mill-iżjed vulkani attivi fid-dinja, u Mauna Loa, l-ikbar vulkan tat-tip qisu tarka fid-dinja. Il-park jagħti ħjiel lix-xjenzati dwar l-iżvilupp tal-Gżejjer ta' Hawaii u jagħti aċċess għall-istudji tal-vulkaniżmu. Għall-viżitaturi, il-park joffri pajsaġġi vulkaniċi drammatiċi, ħjiel ta' flora u ta' fawna rari, u ħarsa lejn il-kultura tradizzjonali tan-nies ta' Hawaii b'rabta ma' dawn il-pajsaġġi.
Oriġinarjament il-park ġie stabbilit fl-1 ta' Awwissu 1916 bħala l-Park Nazzjonali ta' Hawaii, li mbagħad inqasam f'dan il-park u fil-Park Nazzjonali ta' Haleakalā. Bħala rikonoxximent tal-valuri naturali eċċezzjonali tiegħu, il-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii ġie ddeżinjat bħala Riżerva ta' Bijosfera Internazzjonali fl-1980 u bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1987.[1] Fl-2012, il-park deher fuq l-erbatax-il munita ta' kwart ta' dollura fis-sensiela tal-Isbaħ Muniti ta' Kwart ta' Dollaru tal-Amerka.
Fil-11 ta' Mejju 2018, il-park ingħalaq għall-pubbliku fl-inħawi tal-quċċata tal-vulkan ta' Kīlauea, inkluż iċ-ċentru għall-viżitaturi u s-sede tal-park, minħabba splużjonijiet u sħab bl-irmied tossiku minn Halema'uma'u, kif ukoll terremoti u ħsarat fit-toroq.[2] Partijiet mill-park, inkluż iċ-ċentru għall-viżitaturi, reġgħu fetħu għall-pubbliku fit-22 ta' Settembru 2018.[3][4] Fil-bidu tal-2022, il-biċċa l-kbira tal-park infetaħ; madankollu, xi segmenti ta' toroq u ta' mogħdijiet, kif ukoll il-Mużew ta' Jaggar tal-Osservatorju tal-Vulkani ta' Hawaii baqgħu magħluqa għall-viżitaturi.
L-attività tal-iżbroffar, iċ-ċedimenti tal-art u l-isplużjonijiet waqfu fil-bidu ta' Awwissu 2018, u wara perjodu ta' attivitajiet sismiċi qrib il-vulkan ta' Kīlauea, fl-20 ta' Diċembru 2020 żbroffa l-krater ta' Halema'uma'u.[5]
Ambjent[immodifika | immodifika s-sors]
Il-park jinkludi 323,431 akru (505.36 mil kwadru; 1,308.88 km2) ta' art.[6] Madwar nofs il-park (130,790 akru (529 km2)) ġie ddeżinjat bħala żona tan-Natura Selvaġġa tal-Vulkani ta' Hawaii fl-1978, u b'hekk ġiet ipprovduta s-solitudni għall-mixi u għall-kampeġġi fin-natura.[7] Din id-deżinjazzjoni tkopri n-naħa tal-Majjistral tal-park nazzjonali, inkluż Mokuaweoweo, il-quċċata tal-vulkan ta' Mauna Loa. Fin-naħa tal-Lbiċ tal-park, biċċa kbira min-natura selvaġġa tinkludi diversi mili ta' kosta u parti żgħira fix-Xlokk taċ-ċentru għall-viżitaturi. Il-park fih diversità ta' ambjenti mil-livell tal-baħar sal-quċċata ta' wieħed mill-iżjed vulkani kbar attivi, Mauna Loa, għoli 13,679 pied (4,169 metru). Il-klima tvarja minn foresti pluvjali tropikali folti għal żoni aridi u mingħajr veġetazzjoni bħad-Deżert ta' Ka'ū.
Fost is-siti fejn dan l-aħħar kien hemm attivitajiet ta' żbroffar insibu l-kaldera prinċipali ta' Kīlauea u xaft vulkaniku iżjed attivi iżda iktar remot imsejjaħ Pu'u 'Ō'ō.
Id-daħla prinċipali tal-park hija mit-Triq mad-Dawra ta' Hawaii. It-Triq tal-Katina ta' Krateri twassal sal-kosta, u tgħaddi qrib diversi krateri minn żbroffar storiku. It-triq kienet tkompli sa daħla oħra tal-park qrib ir-raħal ta' Kalapana, iżda dik is-sezzjoni nksiet minn fluss tal-lava, u issa hija disponibbli biss bħala rotta ta' evakwazzjoni f'każ ta' emerġenza. Id-Distrett ta' Kahuku tal-park huwa aċċessibbli mit-Triq ta' Kahuku li tofroq mill-Awtostrada Nru 11 qrib il-plier tal-mil nru 70.
Klima[immodifika | immodifika s-sors]
| Data klimatika għas-sede tal-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii, temp. normali fl-1991-2020, temp. estremi fl-1949-2015 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aww | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja rekord f'°C (°F) | 79
(26) |
82
(28) |
80
(27) |
81
(27) |
81
(27) |
83
(28) |
87
(31) |
84
(29) |
85
(29) |
81
(27) |
80
(27) |
81
(27) |
87
(31) |
| Temp. għolja medja f'°C (°F) | 74.4
(23.6) |
74.7
(23.7) |
74.4
(23.6) |
74.1
(23.4) |
75.8
(24.3) |
76.2
(24.6) |
78.0
(25.6) |
78.8
(26.0) |
77.8
(25.4) |
77.7
(25.4) |
76.1
(24.5) |
75.0
(23.9) |
80.5
(26.9) |
| Temp. għolja ta' kuljum f'°F (°C) | 68.3
(20.2) |
68.2
(20.1) |
67.5
(19.7) |
68.3
(20.2) |
70.5
(21.4) |
71.3
(21.8) |
72.7
(22.6) |
73.7
(23.2) |
73.2
(22.9) |
72.4
(22.4) |
70.3
(21.3) |
68.2
(20.1) |
70.4
(21.3) |
| Temp. medja ta' kuljum f'°F (°C) | 58.8
(14.9) |
58.7
(14.8) |
59.1
(15.1) |
60.1
(15.6) |
61.8
(16.6) |
62.8
(17.1) |
64.1
(17.8) |
64.8
(18.2) |
64.3
(17.9) |
63.7
(17.6) |
62.1
(16.7) |
59.9
(15.5) |
61.7
(16.5) |
| Temp. baxxa medja ta' kuljum f'°F (°C) | 49.4
(9.7) |
49.3
(9.6) |
50.7
(10.4) |
51.9
(11.1) |
53.0
(11.7) |
54.3
(12.4) |
55.6
(13.1) |
56.0
(13.3) |
55.4
(13.0) |
55.1
(12.8) |
54.0
(12.2) |
51.7
(10.9) |
53.0
(11.7) |
| Temp. baxxa medja f'°F (°C) | 42.6
(5.9) |
42.2
(5.7) |
44.3
(6.8) |
45.9
(7.7) |
47.6
(8.7) |
49.5
(9.7) |
50.3
(10.2) |
50.7
(10.4) |
50.0
(10.0) |
49.5
(9.7) |
47.7
(8.7) |
44.2
(6.8) |
40.6
(4.8) |
| Temp. baxxa rekord f'°F (°C) | 34
(1) |
35
(2) |
38
(3) |
40
(4) |
42
(6) |
42
(6) |
45
(7) |
41
(5) |
45
(7) |
45
(7) |
41
(5) |
35
(2) |
34
(1) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 8.77
(223) |
8.15
(207) |
10.27
(261) |
9.16
(233) |
6.46
(164) |
5.10
(130) |
6.29
(160) |
5.91
(150) |
5.98
(152) |
8.19
(208) |
10.59
(269) |
11.37
(289) |
96.24
(2,444) |
| Medja ta' jiem bil-preċipitazzjoni (≥ 0.01 pulzieri) | 21.9 | 20.4 | 25.3 | 26.3 | 25.1 | 25.4 | 25.8 | 25.3 | 23.9 | 24.5 | 26.3 | 25.0 | 295.2 |
| Sors 1: NOAA.[8] | |||||||||||||
| Sors 2: WRCC (temp. massimi/minimi medji fl-1981–2010).[9] | |||||||||||||
Storja[immodifika | immodifika s-sors]
Il-vulkan ta' Kīlauea u l-kaldera ta' Halema'uma'u tiegħu tradizzjonalment kienu jitqiesu bħala l-post sagru fejn kienet tgħix id-divinità femminili tal-vulkan imsejħa Pele, u n-nies ta' Hawaii kienu jżuru l-krater biex joffrulha xi doni.
Fl-1790, grupp ta' ġellieda, flimkien man-nisa u mat-tfal li kienu fl-inħawi, inqabdu fi żbroff vjolenti mhux tas-soltu. Bosta nqatlu u oħrajn ħallew impronti fil-lava li għadhom viżibbli.
L-ewwel viżitaturi tas-sit mill-Punent, il-missjunarju Ingliż William Ellis u l-Amerikan Asa Thurston, marru lejn Kīlauea fl-1823. Ellis kiteb dwar ir-reazzjoni tiegħu malli lemaħ il-vulkan jiżbroffa għall-ewwel darba:
"Spettaklu, sublimi u saħansitra tal-waħx, tfaċċa quddiemna. Waqafna ħesrem u tkexkixna bit-theżżiż. Għal xi waqtiet bqajna ċċassati, muti u mistagħġbin, u bħal statwi, bqajna nħarsu lejn l-istess punt, b'għajnejna mwaħħlin fuq l-abiss ta' taħtna".[10]
Il-vulkan sar attrazzjoni turistika fis-snin 40 tas-seklu 19, u negozjanti lokali bħal Benjamin Pitman u George Lycurgus kienu jġestixxu sensiela ta' lukandi fix-xifer tal-vulkan. Id-Dar tal-Vulkani hija l-unika lukanda jew ristorant fi ħdan il-konfini tal-park nazzjonali.
Lorrin A. Thurston, in-neputi tal-missjunarju Amerikan Asa Thurston, kien wieħed mill-muturi wara l-istabbiliment tal-park wara li investa fil-lukanda mill-1891 sal-1904. William R. Castle ppropona l-idea għall-ewwel darba fl-1903. Thurston, li dak iż-żmien kien is-sid tal-gazzetta The Honolulu Advertiser, stampa editorjali favur l-idea tal-park. Fl-1907, it-territorju ta' Hawaii ħallas biex ħamsin membru tal-Kungress iżuru Haleakalā u Kīlauea flimkien mal-familja tagħhom, inkluż ċena msajra fuq ix-xaftijiet bl-istim mil-lava. Fl-1908, Thurston laqa' lis-Segretarju tal-Affarijiet Interni James Rudolph Garfield, u lil delegazzjoni oħra tal-Kungress is-sena ta' wara. Il-Gvernatur Walter F. Frear ippropona abbozz ta' liġi fl-1911 biex jinħoloq il-Park Nazzjonali ta' Kilauea għal $50,000. Thurston u s-sid tal-art lokali William Herbert Shipman ippropona l-konfini, iżda ffaċċja xi oppożizzjoni mir-ranchers. Thurston stampa l-approvazzjonijiet mingħand John Muir, Henry Cabot Lodge, u l-eks President Theodore Roosevelt. Wara diversi tentattivi, il-leġiżlazzjoni introdotta mid-delegat Jonah Kūhiō Kalaniana'ole finalment għaddiet u b'hekk inħoloq il-park. Ir-Riżoluzzjoni Nru 9525 tal-Kungress ġiet iffirmata minn Woodrow Wilson fl-1 ta' Awwissu 1916. Il-Park Nazzjonali ta' Hawaii sar il-ħdax-il park nazzjonali fl-Istati Uniti, u l-ewwel wieħed f'territorju.
Kif iddikjarat fid-dokument tal-istabbiliment:
L-iskop tal-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii huma l-protezzjoni u l-istudju ta' Kīlauea u ta' Mauna Loa, kif ukoll l-aċċess għal tnejn mill-iżjed vulkani attivi fid-dinja; barra minn hekk jiġu perpetwati l-ekosistemi endemiċi ta' Hawaii u l-kultura tradizzjonali tan-nies ta' Hawaii b'rabta ma' dawn il-pajsaġġi.
Fi żmien ftit ġimgħat, l-Att dwar l-Organiku tas-Servizz tal-Park Nazzjonali ħoloq is-Servizz tal-Park Nazzjonali biex jieħu ħsieb is-sistema. Il-park uffiċjalment issejjaħ bħala l-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii wara li nqata' mill-Park Nazzjonali ta' Haleakalā fit-22 ta' Settembru 1961.
Tubu tal-lava aċċessibbli faċilment issemmiet għall-familja Thurston. Sezzjoni mhux żviluppata tat-Tubu tal-Lava ta' Thurston testendi għal 1,100 pied (340 metru) oħra lil hinn miż-żona żviluppata u tieqaf ħesrem fil-ġenb tal-għolja, iżda hija magħluqa għall-pubbliku ġenerali.
Pittura ta' Pele[immodifika | immodifika s-sors]
Għall-ħabta tal-1929, D. Howard Hitchcock għamel pittura taż-żejt fuq it-tila ta' Pele, id-divinità femminili tan-nar, tas-sajjetti, tar-riħ u tal-vulkani ta' Hawaii. Fl-1966, iben l-artist, Harvey, ta l-pittura b'donazzjoni lill-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii, fejn tpoġġiet għall-wiri fiċ-ċentru għall-viżitaturi mill-1966 sal-2005. Il-pittura ġiet ikkritikata minħabba li ntqal li tat bixra Kawkasika lid-divinità femminili ta' Hawaii.
Fl-2003, iċ-Ċentru tal-Arti tal-Vulkani ħabbar kompetizzjoni għal "rappreżentazzjoni iktar moderna u iktar awtentika kulturalment" tad-divinità femminili. Ġurija anonima ta' anzjani nattivi minn Hawaii għażlu pittura ta' Arthur Johnsen minn Puna, Hawaii fost il-140 pittura tal-kompetizzjoni. Fil-pittura ta' Johnsen, id-divinità femminili għandha fattizzi ċarament Polineżjani. F'idha x-xellugija tidher qed iżżomm ħatar tat-tħaffir ('ō'ō) u f'idha l-leminija qed iżżomm il-bajda li minnha faqqset oħtha ż-żgħira Hi'iaka. Fl-2005, il-pittura ta' Hitchcock ġiet sostitwita bil-pittura ta' Johnsen.
Tkabbir tad-Distrett ta' Kahuku[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-2003, 115,788 akru (468.58 km2) addizzjonali tar-Ranch ta' Kahuku żdiedu mal-park, u din kienet l-ikbar akkwiżizzjoni ta' art fl-istorja ta' Hawaii. Issa msejjaħ bħala d-Distrett ta' Kahuku, il-park tkabbar b'56 % permezz tal-art il-ġdida li tinsab fil-Punent tar-raħal ta' Wai'ōhinu u fil-Lvant ta' Ocean View. L-art inxtrat għal $21.9 miljun mill-proprjetà ta' Samuel Mills Damon, b'finanzjament mingħand The Nature Conservancy.
Avvenimenti reċenti[immodifika | immodifika s-sors]
Fid-19 ta' Marzu 2008 kien hemm splużjoni żgħira f'Halema'uma'u, u dan kien l-ewwel avveniment splussiv mill-1924 u l-ewwel żbroff fil-kaldera ta' Kīlauea minn Settembru 1982. Id-detriti mill-isplużjoni ġew sparpaljati fuq erja ta' 74 akru (30 ettaru). Ammont żgħir ta' rmied ġie rrapportat ukoll f'komunità fil-qrib. L-isplużjoni ksiet parti mit-triq madwar xifer il-krater u kkawżat ħsara lill-punt tal-veduta ta' Halema'uma'u mill-għoli. L-isplużjoni ma kinitx tinvolvi xi ħruġ ta' lava, u dan issuġġerixxa lix-xjenzati li kienet ikkawżata minn sorsi idrotermali jew gassużi.
Dan l-avveniment splussiv seħħ wara l-ftuħ ta' xaft ewlieni tal-gass tad-diossidu tal-kubrit u kompliet iżżid il-livelli ta' gass minn Halema'uma'u. Iż-żieda perikoluża ta' gass tad-diossidu tal-kubrit wasslet għall-għeluq tat-triq max-xifer tal-krater bejn il-Mużew ta' Jaggar fin-Nofsinhar/fix-Xlokk sat-Triq tal-Katina ta' Krateri, u l-mogħdijiet kollha li jwasslu sa Halema'uma'u, inkluż dawk minn Byron Ledge, il-Mogħdija ta' 'Iliahi u l-Mogħdija tad-Deżert ta' Ka'ū.
F'nofs Mejju 2018, id-Distrett ta' Kīlauea fil-park ingħalaq minħabba żbroffar splussiv f'Halema'uma'u, għalkemm id-Distrett ta' Kahuku baqa' miftuħ. Id-Distrett ta' Kīlauea, inkluż iċ-ċentru għall-viżitaturi, reġa' nfetaħ għall-pubbliku fit-22 ta' Settembru 2018. L-attività tal-iżbroffar, iċ-ċedimenti tal-art u l-isplużjonijiet fil-park waqfu għalkollox fil-bidu ta' Awwissu ta' dik is-sena. Fil-quċċata, is-sismiċità u d-deformazzjoni huma negliġibbli. Ir-rati ta' emissjonijiet tad-diossidu tal-kubrit kemm fil-quċċata kif ukoll fiż-Żona tal-Fondoq fil-Baxx tal-Lvant naqsu ferm; ir-rata kkombinata hija inqas minn dik ta' kwalunkwe żmien mill-aħħar tal-2007 'l hawn. Id-data dwar it-terremoti u d-deformazzjoni turi li ma kien hemm l-ebda akkumulu, irtirar jew ċaqliq sinifikanti nett tal-magma taħt il-wiċċ tal-art jew żieda fil-pressjoni kif kien ikun mistenni li kieku s-sistema kienet qed tibda tbaqbaq qabel it-tkomplija ta' xi attività vulkanika.
Għadira żgħira tal-ilma tfaċċat f'Halema'uma'u fis-sajf tal-2019. L-għadira saret iktar fonda u kibret f'lag żgħir mill-ewwel darba li ġiet osservata, u saret fonda 160 pied (49 metru) fl-1 ta' Diċembru 2020. Żbroffar fil-krater li beda fl-20 ta' Diċembru 2020 wassal biex l-ilma tal-lag għala għalkollox u l-krater beda jerġa' jimtela mill-ġdid bil-lava.
Mill-2022, il-biċċa l-kbira tal-park miftuħ, għalkemm xi segmenti ta' toroq, mogħdijiet u l-Mużew ta' Jaggar tal-Osservatorju tal-Vulkani ta' Hawaii għadhom magħluqin. It-Tubu tal-Lava ta' Thurston (Nāhuku) reġa' nfetaħ għall-pubbliku fil-21 ta' Frar 2020. Diversi ċedimenti kbar ta' blat ġew ikklerjati u ġew installati sensuri għall-monitoraġġ ta' xquq ġodda, flimkien mat-titjib fid-drenaġġ tal-ilma u l-parkeġġ. Dawn iċ-ċedimenti ta' blat u l-formazzjoni ta' xquq kienu ġew ikkawżati minn uħud mis-60,000 terremot li ġew irreġistrati matul l-iżbroffar ta' Kīlauea.
Fl-2022, wara bosta snin, il-vulkan ta' Mauna Loa żbroffa.
Tkabbir tal-Bajja ta' Pohue[immodifika | immodifika s-sors]
Il-park tkabbar fl-2022 meta l-Fond Fiduċjarju tal-Art Pubblika ttrasferixxa s-sjieda tiegħu tal-Bajja ta' Pohue ta' (16,451 akru) u tal-art tal-madwar (6,657 ettaru) lis-Servizzi tal-Park Nazzjonal. Il-Bajja ta' Pōhue tospita bosta siti kulturali ppreservati sew ta' Hawaii, inkluż l-ikbar barriera rreġistrata f'Hawaii, it-tubi tal-lava, sit funebri, mogħdijiet mauka-makai (mill-muntanji għall-baħar), santwarji tas-sajd, fdalijiet ta' villaġġi kostali li fl-imgħoddi kienu jiffjorixxu f'Hawaii, u petroglifiċi. Parti ppreservata sew tal-Mogħdija Storika Nazzjonali ta' Ala Kahakai jew ta' Ala Loa, sistema ta' mogħdijiet kostali tal-qedem, tgħaddi mal-kosta.
Il-kosta tal-Bajja ta' Pōhue hija ħabitat kritiku għall-ispeċijiet fil-periklu ta' Hawaii elenkati federalment, fosthom il-fekruna tal-baħar ta' Hawaii (honu'ea) u l-foka monaka ta' Hawaii. L-opae'ula (il-gambli ħomor) endemiċi rari jgħixu fl-għadajjar ankjalini tal-inħawi, u l-bajja sikwit iżuruha għasafar nattivi u tal-passa, inkluż l-'iwa (il-fregati), il-koa'e kea (l-għasafar tropikali ta' denbhom abjad), il-kōlea (il-pluviera żgħar), l-'ulili (it-tringi) u l-'auku'u (il-kwakka).
Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Park Nazzjonali tal-Vulkani ta' Hawaii ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1987.[1]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (viii) "Eżempju straordinarju li jirrappreżenta stadji importanti tal-istorja tad-dinja, inkluż it-trapass tal-ħajja, il-proċessi ġeoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-iżvilupp tat-tipi differenti ta' art, jew il-karatteristiċi ġeomorfiċi jew fiżjografiċi sinifikanti".[1]
Postijiet storiċi[immodifika | immodifika s-sors]
Diversi Postijiet Storiċi fir-Reġistru Nazzjonali jinsabu fi ħdan il-park fil-gżira ta' Hawaii:
- l-Impronti tal-1790;
- ir-Residenza ta' Ainahou;
- il-Mogħdija ta' Ainapo;
- il-Krater ta' Kīlauea;
- id-Distrett Storiku ta' Puna-Kā'u;
- id-Dar tal-Vulkani;
- l-Impjant Nru 29 tas-Sismografi ta' Whitney fl-Osservatorju tal-Vulkani ta' Hawaii;
- is-sit tal-kampeġġ ta' Wilkes.
Ċentru għall-viżitaturi u mużewijiet[immodifika | immodifika s-sors]
Iċ-ċentru għall-viżitaturi prinċipali, li jinsab qrib id-daħla tal-park fil-koordinati 19°25′46″N 155°15′25.5″W, jinkludi wirjiet u informazzjoni dwar il-karatteristiċi tal-park. Iċ-Ċentru tal-Arti tal-Vulkani fil-qrib, li jinsab fil-lukanda oriġinali tad-Dar tal-Vulkani tal-1877, huwa elenkat fir-Reġistru Nazzjonali tal-Postijiet Storiċi u jospita wirjiet storiċi u gallerija tal-arti.
Il-Mużew ta' Thomas A. Jaggar, li issa jinsab magħluq minħabba l-ħsarat mill-iżbroffar tal-2018, jinsab ftit mili fil-Punent tul it-Triq tax-Xifer tal-Krater. Il-mużew kellu diversi wirjiet u kien joffri veduta mill-qrib tax-xaft attiv ta' Kīlauea, Halema'uma'u. Il-mużew ingħata isem Thomas Jaggar, l-ewwel direttur tal-Osservatorju tal-Vulkani ta' Hawaii, biswit il-mużew. L-osservatorju stess huwa operat mill-Istħarriġ Ġeoloġiku tal-Istati Uniti u mhux miftuħ għall-pubbliku.
Il-Kamp Militari ta' Kilauea jipprovdi akkomodazzjoni għall-persunal militari tal-Istati Uniti. Xi gruppi ta' volontiera jisponsorjaw ukoll xi avvenimenti fil-park.
Sovraintendenti[immodifika | immodifika s-sors]
Sovraintendenti tal-park nazzjonali:
- 1922–1922 — Albert O. Burkland;
- 1922–1926 — Thomas Boles;
- 1926–1926 — Albert O. Burkland;
- 1927–1928 — Richard T. Evans;
- 1928–1931 — Thomas J. Allen;
- 1931–1933 — Ernest P. Leavitt;
- 1933–1946 — Edward G. Wingate;
- 1946–1946 — Gunnar O. Fagerlund;
- 1946–1953 — Francis R. Oberhansley;
- 1953–1959 — John B. Wosky;
- 1959–1965 — Fred T. Johnston;
- 1965–1967 — Glen T. Bean;
- 1967–1970 — Daniel J. Tobin;
- 1970–1971 — Gene J. Balaz;
- 1971–1975 — G. Bryan Harry;
- 1975–1978 — Robert D. Barbee;
- 1979–1987 — David B. Ames;
- 1987–1987 — James F. Martin;
- 1987–1993 — Hugo H. Huntzinger;
- 1993–2004 — James F. Martin;
- 2004–2019 — Cynthia Orlando;
- mill-2019 — Rhonda Loh.
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ a b ċ "Hawaii Volcanoes National Park". whc.unesco.org.
- ^ Perez, Rob (2018-05-28). "Volcano park closed for record stretch due to Kilauea eruption". Honolulu Star-Advertiser (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ Wu, Nina (2018-08-23). "Volcanoes park reopening good news for Big Island". Honolulu Star-Advertiser (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ Dayton, Kevin (2018-09-23). "Visitors flock to reopened Hawai'i Volcanoes National Park". Honolulu Star-Advertiser (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ "Kīlauea - Volcano Updates | U.S. Geological Survey". www.usgs.gov. Miġbur 2024-07-02.
- ^ "AcreageReports - Land and Water Conservation Fund (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ "Visit Wilderness". wilderness.net (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ US Department of Commerce, NOAA. "National Weather Service". www.weather.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-02.
- ^ "HAWAII VOL NP HQ 54, HAWAII - Climate Summary". wrcc.dri.edu. Miġbur 2024-07-02.
- ^ "Hawaii National Park (Nature Notes)". web.archive.org. 2012-10-23. Miġbur 2024-07-02.