Romantiċiżmu
“ Ir-raġuni tagħmilna pupi; l-emozzjoni tagħmilna allat. ”
“ Billi nlibbes dak li hu komuni b'tifsira sublimi; dak li hu ordinarju b'aspett misterjuż; dak li hu familjari bl-impressjoni ta' dak li mhux; dak li hu finit b'sura ta' infinità; b'hekk nirromantiċizza. ”
Ir-Romantiċiżmu kien moviment artistiku, letterarju, intellettwali u li ġie żviluppat fil-Ġermanja fit-tmiem tas-seklu tmintax u mbagħad nfirex madwar l-Ewropa. Ir-Romantiċiżmu kiseb qawwa matul ir-Rivoluzzjoni Industrijali. Ir-Romantiċiżmu kienet dik ir-reazzjoni fejn l-idejat kienu kontra l-Illuminiżmu u li fosthom kienu jiġu minn filosfi tas-seklu tmintax.
Karatteristiċi
[immodifika | immodifika s-sors]Fis-sens bażiku, it-terminu "romantiċiżmu" ġie użat biex jirreferi għal ċerti artisti, poeti, kittieba, mużiċisti, kif ukoll politiċi, filosofiċi u ħassieba soċjali tad-tard tas-seklu tmintax sal-bidu tan-nofs ta seklu dsatax.
Ir-Romantiċiżmu rawwem kuxjenza ossessiva dwar is-sbuħija tan-Natura u l-misteri tagħha. In-Natura tinbidel f'dinja animata fejn kull element u kull ħlejqa huma mogħnija b' sensibbiltà li tħoss u taħseb. Ir-Romantiċiżmu wettaq l-emozzjoni u l-esperjenzi sensorji filwaqt li ċaħad ir-raġuni u l-intellett. Ir-raġuni ma tistax tasal biex tagħti tifsira xierqa lil kulma jinħass f'ruħ il-bniedem; għalhekk is-superjorità tas-sentiment. Ir-Romantiċiżmu donnu qed jgħid: "Jien inħoss, allura neżisti."
Ir-Romantiċiżmu enfasizza l-burdati estremi u t-taqbidiet interjuri tal-bniedem. Għalhekk jispikkaw sentimenti qawwija ta' mħabba u mibegħda, ħlewwa u rabja, hena u niket, qlubija u biża', tama u disperazzjoni. Barra li fittex is-sabiħ u l-veru fl-imgħoddi, igglorifika l-passat taħt lenti nostalġika. Ir-Romantiċiżmu:
- Xeħet ħarstu fuq dak li hu eżotiku, remot, stramb u misterjuż; għalhekk is-sopravvent tal-fantasija.
- Ħares lejn l-artist bħala forza kreattiva li kapaċi tittraxxendi r-regoli stabbiliti. L-artist romantiku hu bniedem ispirat, ħafna drabi b'ego minfuħ; għalhekk, iqis lilu nnifsu bħala profeta jew viżjonarju.
- Ippropaga l-kunċett tal-ġenju li jeħodha kontra l-konvenzjoni u l-kunċett ta' l-eroj li jissagrifika ruħu għall-ideali tiegħu.
- Rewwaħ is-sens ta' nazzjonaliżmu. Il-patrija hija jedd ta' kull ċittadin filwaqt li hu d-dmir ta' kulħadd li jqim lil ġensu.
- Kebbes interess fil-folklor u l-kultura popolari. Is-sens demokratiku jitlob rispett lejn l-ilsien, it-tradizzjonijiet, il-valuri u l-miti tal-poplu.
- Ħares lejn id-dinja mhux kif tidher iżda kif xtaqha. Kollox hu trasportat f'dinja alternattiva fejn dak li jgħodd mhuwiex il-materja fiżika iżda l-ispirtu.
Ir-Romantiċiżmu jimplika l-libertà ta' l-ispirtu:
- Huwa liberu fil-ħsieb għalhekk ir-Romantiċiżmu hu l-moviment ta' l-immaġinazzjoni u l-ħolm.
- Huwa liberu fis-sentimenti għalhekk ir-Romantiċiżmu hu l-moviment tal-passjoni u l-emozzjoni.
- Huwa liberu fil-politika għalhekk ir-Romantiċiżmu hu l-moviment tan-nazzjonaliżmu u d-demokrazija.
- Huwa liberu fil-konfront ma' l-ambjent għalhekk ir-Romantiċiżmu hu l-moviment li jirritorna lejn in-Natura u l-ġenesi ta' l-istorja.
Ħafna storiċi intellettwali raw ir-Romantiċiżmu bħala moviment li serva bħala muftieħ fil-Kontro-Illuminiżmu, li kienet ir-reazzjoni kontra ż-Żmien l-Illuminiżmu.
Romantiċiżmu u l-mużika
[immodifika | immodifika s-sors]- Biex tapprofondixxi, ara l-artiklu: Mużika Romantika.