Marokk

Renju tal-Marokk
المملكة المغربية
*al-Mamlaka l-Magħribijja*
ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ
Renju tal-Marokk المملكة المغربية; al-Mamlaka l-Magħribijja; ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ
	Mottu: "الله، الوطن، الملك" ; "Allāh, al-Waṭan, al-Malik" (transliterazzjoni); "ⴰⵍⵍⴰⵀ, ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵔⵜ, ⴰⴳⵍⵍⵉⴷ"; Alla - Patria - Re
	Innu nazzjonali: "An-Naxid ax-Xarif";
Belt kapitali	Rabat; 34°02′N 6°51′W / 34.033°N 6.85°W
L-ikbar belt	Casablanca
Lingwi uffiċjali	Għarbi Berberi
Gvern	Monarkija kostituzzjonali
Unifikazzjoni	1554
Erja
Popolazzjoni
PGD (PSX)	stima tal-2008
PGD (nominali)	stima tal-2008
IŻU (2007)	▲ 0.654 (medju) (130)
Valuta	Dirham Marokkin (MAD)
Żona tal-ħin	WET (UTC+0)
Kodiċi telefoniku	212
TLD tal-internet	.ma

Il-Marokk (bl-Għarbi: al-Magħrib, kitba Għarbija: المغرب), uffiċjalment Ir-Renju tal-Marokk, huwa pajjiż fl-Afrika ta' Fuq. Hu mdawwar mill-Oċean Atlantiku mill-Punent, bl-istrett ta' Ġibiltà u l-Mediterran minn fuq, l-Alġerija mil-Lvant u mill-Mawritanja minn isfel. Il-belt kapitali tal-Marokk hija r-Rabat.

Il-Marokk huwa Renju bil Konstituzzjoni.

ir-re tal-Marokk renjanti attwali huwa Mohammed VI.

Bliet importanti : Casablanca, Agadir, Fes, Meknès, Marrakexx, Uġda

Demografja[immodifika | immodifika s-sors]

**Lista tal-bliet li għandhom mill-inqas 200000 ruħ**^[7]
Bliet	Populażżjoni 2007
Casablanca	3,209,054
Rabat	1,721,760
Fes	1,001,798
Marrakex	872,015
Agadir	739,161
Tanġa	726,855
Meknès	564,853
Uġda	414,053
Qnitra	381,543
Tetuwan	337,773
Safi	294,856
Lagħjun	190,148
Daħla	72,832
Smara	43,561
Buġdur	42,878

Politika[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Marokk għandu 12-il reġġjun.

1-Tanger-Tetouan-Al Hoceima (Tanġa Tetwan Il-Ħusajme)
2-Oriental (Xarqi)
3-Fès-Meknès (Fas - Maknes)
4-Rabat-Salé-Kénitra (Rabat - Saleh - Il-Kenitra)
5-Béni Mellal-Khénifra (Bani-Melal - Khanifra)
6-Casablanca-Settat (Dar Il-Baydha - Zettat)
7-Marrakech-Safi (Marrakex - Safi)
8-Drâa-Tafilalet (Dragħ - Tafilalt)
9-Souss-Massa (Sus - Massa)
10-Guelmim-Oued Noun (Gelmim - Wed Nun)
11-Laâyoune-Sakia El Hamra (Lagħjun - Saqja ll-Ħamra')
12-Dakhla-Oued Ed-Dahab (Daxla - Wad id-dahab)

Rincón del Medik/M'diq/المضيق/ⵎⴹⵢⴰⵇ (Altitudni Medja: 0 m s.l.m.; Popolazzjoni (2014): 56,227 abitant)
Mequines/Mequínez/Meknès/Meknes/مكناس/ⵎⴻⴾⵏⴰⵙ
Mausoleum of Moulay Ismail/Mausoleo de Moulay Ismail, Mequines/Mequínez/Meknès/Meknes/مكناس/ⵎⴻⴾⵏⴰⵙ
Mequines/Mequínez/Meknès/Meknes/مكناس/ⵎⴻⴾⵏⴰⵙ Elhedim/Plaza Mayor/Mayor Suare/Pjazza Prinċipali
Mequines/Mequínez/Meknès/Meknes/مكناس/ⵎⴻⴾⵏⴰⵙ
Mequines/Mequínez/Meknès/Meknes/مكناس/ⵎⴻⴾⵏⴰⵙ
Oujda/Uchda/Wuǧda/وجدة
Abel Wahab., Oujda/Uchda/Wuǧda/وجدة
Kenitra/Kénitra/Al-Qunayṭera/القنيطرة/ⵇⵏⵉⵟⵔⴰ, centru/centro/center
Kenitra/Kénitra/Al-Qunayṭera/القنيطرة/ⵇⵏⵉⵟⵔⴰ, triqs/calles/streets
Kenitra/Kénitra/Al-Qunayṭera/القنيطرة/ⵇⵏⵉⵟⵔⴰ, moske/mosque/mezquita
Kenitra/Kénitra/Al-Qunayṭera/القنيطرة/ⵇⵏⵉⵟⵔⴰ, Sbou River/Sbú rió/rivieré/Xmara
Mohamed V Triq/Calle/Street, Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان
Mohamed V Triq/Calle/Street, Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان
Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان
Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan//تطوان Jardines de Cagigas Gardens/Ġonna
Athens/Atenas Triq/Calle/Street, Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان
Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان
Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان, Royal Palace/Palacio Real/Palazz Irjali
Tetuán/Tétouan/Tetouan/Tetuan/تطوان View/Vista/Viuta for/desde/ta' Buanan
Marrakech/Marraquech/Marrakesh/Ciudad de Marruecos/Murrākush/مراكش‎ (Belt ta' Marokk), Le/El jardi´n/The Garden/Ġnien
Marrakech/Marraquech/Marrakesh/Ciudad de Marruecos/Murrākush/مراكش‎ (Belt ta' Marokk), Ejemma el Fna Pjazza/Plaza/Square
Marrakech/Marraquech/Marrakesh/Ciudad de Marruecos/Murrākush/مراكش‎ (Belt ta' Marokk), Ejemma el Fna Pjazza/Plaza/Square
Marrakech/Marraquech/Marrakesh/Ciudad de Marruecos/Murrākush/مراكش‎ (Belt ta' Marokk), Bahia Palace/Palacio/Palazzio de la Bahía/
Marrakech/Marraquech/Marrakesh/Ciudad de Marruecos/Murrākush/مراكش‎ (Belt ta' Marokk), Jardines/Pavillion/Ġonna Menara
Safí/Safi/Safin/Asfé/أسفي/ⴰⵙⴼⵉ
Dan il-monument jirrifletti l-forma tal-peniżola Dakhla.
Cabo Bojador Cape/ra's Būŷadūr/رأس بوجدور
Villa Cisneros/Dajla o ad-Dajla/الداخلة
Merzouga
Erg Chebbi/عرج شبي
Erfud/Erfoud/Arfoud/أرفود/ⴰⵔⴼⵓⴷ
Erfud/Erfoud/Arfoud/أرفود/ⴰⵔⴼⵓⴷ
Erfud/Erfoud/Arfoud/أرفود/ⴰⵔⴼⵓⴷ
Erfud/Erfoud/Arfoud/أرفود/ⴰⵔⴼⵓⴷ
Erfud/Erfoud/Arfoud/أرفود/ⴰⵔⴼⵓⴷ
Oasis Tingheras (Rissani) Tafilálet/تافيلالت/ⵜⴰⴼⵉⵍⴰⵍⵜ (L'oasis du Tafilalet vu du ksar de Tingheras (Rissani))
Mountajna/Mountain/Montaña Jbel Saghro/جبل صغرو/ⴰⴷⵔⴰⵔ ⵏ ⵙⴰⵖⵔⵓ/Adrar Saghro
Río/river/riviere/Xmara Drâa (وادي درعة)
Río/river/riviere/Xmara Drâa (وادي درعة) Oasis
Jbel Sirwa o Monte Sirwa o Siroua (Mount Sirwa)
Pequeño Atlas, Anti Atlas/Little Atlas/Atlas Ftit
Pequeño Atlas, Anti Atlas/Little Atlas/Atlas Ftit
Pequeño Atlas, Anti Atlas/Little Atlas/Atlas Ftit
Mountajna/Mountain/Montaña Jbel Ayachi/جبل العياشي
Monte Toubkal/Tubkal Mount
Monte Toubkal/Tubkal Mount L-ogħla quċċata ta' Toubqal/The High Peak of Toubkal (El Pico más altod el Monte Toubkal)
Alto Atlas (High Atlas/Atlas għoli)
Alto Atlas (High Atlas/Atlas għoli)
Tiznit/تزنيت/ⵜ ⵉ ⵣ ⵏ ⵉ ⵜ
Agadir/أݣادير/ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ
Guelmín, Guelmim, Egleimín, Kulmim, Glimin, Gulimim, Goulimime, Guelmime, Goulmim, Goulimine o Kalmīm,كلميم
Esmara/Smara/Semara/السمارة
Mosque of/Moskea ta' Smara (tard is-seklu 19) riabilitata fl-2010, Esmara/Semara/السمارة (Mezquita de Esmara (finales del siglo xix) rehabilitada en 2010)
Cabo Juby/Tarfaya/طرفاية
Lanzarote u Cabo Juby/Cape Juby/Rā's Ŷūbī/رأس جوبي
Ifni/Sidi Ifni
Sidi Ifni Seafront "Il-Poġġaman", Sidi Ifni (Paseo marítimo de Ifni La Barandilla.).
El Gzira Beach/Bajja tal-Legzira/Lagzira/Gzira, Sidi Ifni (Playa de Legzira, Ifni)
El Gzira Beach/Bajja tal-Legzira/Lagzira/Gzira, Sidi Ifni (Playa de Legzira, Ifni)
El Gzira Beach/Bajja tal-Legzira/Lagzira/Gzira, Sidi Ifni (Playa de Legzira, Ifni)
Cabo Bojador/Cape Bojador/Boujdour/Budjur
Ksar es-Seghir/Alcácer-Ceguer

Rif[immodifika | immodifika s-sors]

Muntanji Rif ħdejn Al Hoceima.
Pajsaġġi fil-Park Nazzjonali ta' Al Hoceima (RIF).
Il-Belt Al Hoceima kienet il-kapitali tar-Rif fl-1921-1926.
Veduta ġenerali ta' Chefchaouen.

Ir-Rif (bl-Għarbi: الريف‎, fil-lingwi Berberi: ⴰⵔⵉⴼ, traduzzjoni: il-Kap, il-kosta) huwa reġjun b’żoni muntanjużi u żoni ħodor fl-Afrika ta’ Fuq, b’kosta fuq il-Mediterran, li jmiss ma’ Tanger u testendi sa Saidia. fuq il-fruntiera mal-Alġerija.

Dan ir-reġjun ilu distint mill-bqija tal-Marokk sa minn żmien iż-żewġ protettorati. Ir-Rif kien taħt protettorat Spanjol b'Tetouan bħala l-kapitali tiegħu, u l-bqija tal-Marokk kien taħt protettorat Franċiż b'Rabat bħala l-kapitali tiegħu.

Ir-Rif jinkludi tmien provinċji fit-tramuntana tal-Marokk, jiġifieri, it-tmien provinċji li kienu taħt protettorat Spanjol, fosthom:

Il-provinċja ta' Fahs-Anyera (41) Il-provinċja ta' Larache (42) Provinċja ta' Chefchaouen (43) Il-provinċja ta' Al Hoceima (45) Provinċja ta' Driuch (76) Il-provinċja ta’ Nador (50). Huwa reġjun tradizzjonalment iżolat u żvantaġġat. Il-lingwa materna tal-parti tal-Lvant tal-Protettorat tar-Rif hija "Riff Berber" jew tarifit (provinċji ta' Al Hoceima, Driuch, Nador) u dik tal-parti tal-punent (provinċji ta' Fahs-Anyera, Larache, Chefchaouen) hija Għarbi djalettali. . Il-Franċiż u l-Ispanjol, li huma l-lingwi barranin ewlenin, għandhom preżenza kbira.

Ir-reġjun tar-Rif m'għandux jiġi konfuż mal-muntanji Rif, li jestendu lil hinn mir-reġjun bl-istess isem.

L-aktar bliet notevoli huma Chauen, Taunat, Targuís, Al Hoceima (qabel Villa Sanjurjo), Driuch, Melilla, Nador u Kebdana.

Parti minn dik iż-żona ġeografika fl-Afrika ta' Fuq tinkludi l-ibliet Spanjoli awtonomi ta' Melilla u Ceuta.

Reġjun tar-Rif: Koordinati: 35°N 4°W / 35, -4; Tul: 360km; Għoli massimu Muntanja Tidiguín (2.46 km); Tul 360km; Wisa '80km

Protettorat Spanjol tal-Marokk (Protectorado Español de Marruecos/حماية إسبانيا في المغرب, Himāyat Isbāniyā fi-l-Magrib) Protettorat ta' Spanja 27 ta' Novembru, 1912-6 ta' April, 1956[immodifika | immodifika s-sors]

Il-protettorat Spanjol tal-Marokk (bl-Għarbi: حماية إسبانيا في المغرب, Himāyat Isbāniyā fi-l-Magrib), komunement imsejjaħ il-Marokk Spanjol, huwa l-figura legali applikata għal sensiela ta’ territorji tas-Sultanat tal-Marokk li fihom Spanja, skont ftehimiet Franko-Spanjol iffirmat fis-27 ta’ Novembru 1912, eżerċita reġim protettorat sal-1956 u l-1958.

Il-protettorat kien jikkonsisti f'żewġ territorji tal-Marokk tal-lum, ġeografikament diskonġunti:

Iż-żona tat-tramuntana, li kienet tinkludi r-reġjuni ta' Rif u Yebala, kellha fruntiera tat-tramuntana mal-bliet ta' Ceuta u Melilla u l-pjazez tas-sovranità —li ma kinux jappartjenu għat-territorju tal-protettorat peress li kienu territorju Spanjol u għadhom sal-lum — u bi iż-Żona Internazzjonali ta’ Tanger; kemm fin-nofsinhar kif ukoll lejn il-lvant, il-protettorat Spanjol kien imiss mal-Franċiż. iż-żona tan-Nofsinhar, magħrufa wkoll bħala Cape Juby, bil-kapitali tagħha fil-belt omonima Cape Juby, li jmiss mal-kolonja Spanjola tas-Saħara Spanjola fin-Nofsinhar, u fit-tramuntana mal-protettorat Franċiż bix-Xmara Draa bħala l-fruntiera tagħha. Tmien xhur qabel il-ftehimiet, Franza kienet ħolqot il-protettorat tagħha stess fuq il-biċċa l-kbira tal-Marokk tal-lum. Madankollu, il-ħolqien ta 'amministrazzjoni kolonjali fuq it-territorji tal-protettorat fir-Rif ma jseħħx qabel l-1927, ladarba ż-żona kienet paċifikata. Il-protettorat kien se jdum sas-7 ta' April 1956, ħlief għaż-żona tan-Nofsinhar li Spanja kienet amministrata flimkien mas-Saħara Spanjola, u li ġiet mogħtija lill-Marokk fl-1958.

Bandiera merkantili użata mill-vapuri merkantili tal-Protettorat Spanjol tal-Marokk.
Tarka tar-Protettorat Spanjol tal-Marokk
Mappa tar-Protettorat Spanjol tal-Marokk
Organizzazzjoni taż-Żona tat-Tramuntana tal-Protettorat (1955)
Il-Battalja ta' Tetuan, minn Mariano Fortuny.
Mappa bl-Ingliż li turi l-evoluzzjoni territorjali Spanjola fil-Marokk u s-Saħara tal-Punent bejn l-1885 u l-1912.
Bolol tal-Protettorat Spanjol tal-Marokk
Kartun fl-istampa li jalludi għat-trattat Franko-Spanjol (Gideon, 22-07-1904)
Il-mument tal-iffirmar tat-Trattat li bih inħoloq il-Protettorat Spanjol.
Estensjoni tar-Repubblika tar-Rif madwar l-1924, matul il-Gwerra tar-Rif, għad-detriment tat-territorji tal-Protettorat Spanjol.
Fdalijiet ta' bażi militari Spanjola f'Tanaqob.
In-netwerk ferrovjarju tal-Nador, tal-protettorat beda bil-kostruzzjoni tal-port ta' Melilla u l-linji għall-konċessjonijiet tal-minjieri fiż-żona (CEMR) (Estacíón de ferrocarril de Nador).
Il-vjaġġaturi sħabi ta' Walter Mittelholzer jilagħbu l-ballun fuq il-bajja f'Cape Juby, immaġni bejn l-1930 u l-1931.
Mappa tal-1924 tal-Protettorat Spanjol fil-Marokk u territorji Spanjoli oħra fl-Afrika (Mapa del Protectorado Español en Marruecos y otros territorios españoles de África, 1924).
Plakka kolonjali fi triq f'Tetouan bl-isem tal-Gran Viżir Ahmed Ganmia, li kien l-ewwel Marokkin li ngħata s-Salib Rebbieħ ta' San Fernando. Tista 'tara t-tarka Spanjola. It-triq żammet l-isem mogħti lilha mill-amministrazzjoni Spanjola.
Diviżjonijiet taż-Żona tat-Tramuntana tal-Protettorat Spanjol, organizzati f'reġjuni u Kabyles u bl-aktar bliet importanti. (Cabilas del Protectorado Español de Marruecos)
Mappa tal-1920 taż-"żona Spanjola fil-Marokk", bi stampi ta' González Tablas, Berenguer u Silvestre. Il-mappa tikkorrispondi mal-parti tat-Tramuntana tal-protettorat assenjat lil Spanja, peress li ma tinkludix lil Cabo Juby. (Mapa de 1920 de la "zona española en Marruecos", con imágenes de González Tablas, Berenguer y Silvestre. El mapa corresponde a la parte norte del protectorado asignado a España, puesto que no incluye Cabo Juby.)
Bandiera tar-Repubblika Separatista tar-Rif
Tarka tar-Repubblika Separatista tar-Rif
Mappa tar-Repubblika Separatista tar-Rif
Gwerra ta' Rif Data 8 ta' Ġunju, 1911 – 8 ta' Lulju, 1927 (16-il sena), Poġġi protettorat Spanjol u protettorat Franċiż tal-Marokk, Casus belli Rewwixta Tribali u Iżlamika kontra l-amministrazzjoni kolonjali Spanjola-Franċiża, Riżultat Rebħa Spanjola-Franċiża, Konsegwenzi Paċifikazzjoni taż-żona u xoljiment tar-Repubblika tar-Rif

Innu: Marcha Real (Marċ Irjali); Koordinati: 35°00′N 4°30′W; Kapitali: Tetouan; Entità: Protettorat ta' Spanja; Lingwa Uffiċjali: Spanjol, Għarbi tal-Magrebi, Lingwi oħra Rifeño, Haquetía, Franċiż; Żona (1927) 20,948 km², 21,321 km² (1940-1945 ma' Tangier); Reliġjon: Iżlam, Kattoliċiżmu Ruman, Ġudaiżmu; Munita: Peseta Spanjola; Perjodu Storiku: Kolonjalizmu, Scramble for Africa, L-Ewwel Gwerra Dinjija, Perjodu ta' Interwar, It-Tieni Gwerra Dinjija, Gwerra Bierda; 30 ta' Marzu tal-1912-Trattat ta' Fez, 27 ta' Frar tal-1912-Digriet Irjali, 1920-1927-Gwerra tar-Rif, 17 ta' Lulju tal-1936-Kop ta' stat Spanjol, 17 ta' Lulju, 1936-1 ta' April, 1939-Gwerra Ċivili Spanjola, 6 ta' April, 1956-Indipendenza Forma ta' Gvern: Protettorat; Khalifa: 1913-1923 Mohammed Mehedi Ould Ben Ismael, 1924-1956 Muley El Hassan Ben El Mehdi; Kummissarju Għoli: 1913 Felipe Alfau, 1951-1956 Mendoza Rafael Garcia Valino; Żona tal-Ħin: Africa/Ceuta

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

Minbarra l-kapitali ta' kull territorju, kien hemm sensiela ta' bliet ta' xi importanza fin-naħa ta' fuq tal-protettorat Spanjol. Dawn kienu, skont iċ-ċensiment tal-1935:14 Tetuán 49,622, Larache 32,010, Alcazarquivir 29,625, Arcila 6,158, Xauen 6,065, Villa Sanjurjo 4,829, Villa Nador 4,699.

Fiż-żona tan-Nofsinhar, l-unika belt ta' xi importanza kienet Cabo Juby (il-lum Tarfaya).

Región	Superficie (km²)	Capital
Lucus	3.114	Larache
Yebala	3.038	Tetuán, capital del Protectorado
Gomara	3.912	Xauen
Rif	3.475	Villa Sanjurjo (actual Alhucemas)
Kert	6.117	Villa Nador (actual Nador)

Dejta ġeopolitika taż-Żona tat-Tramuntana[immodifika | immodifika s-sors]

Limiti: fit-tramuntana mal-Baħar Mediterran u l-enklavi Spanjoli, lejn il-punent mal-Oċean Atlantiku u ż-żona internazzjonali tal-belt ta' Tanger, fin-nofsinhar u lejn il-lvant mal-Protettorat Franċiż tal-Marokk. Żona: 20,948 km², li fiha ż-żoni muntanjużi u l-pjanuri niexfa ħallew ftit spazju għal art li tinħarat (madwar 14 % taż-żona totali).

Ir-Repubblika tar-Rif (ⵜⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵏ ⴰⵔⵔⵉⴼ, Tagduda n Arrif, Repu´blica del Rof)[immodifika | immodifika s-sors]

Ismijiet oħra: Repubblika Konfederata tat-Tribijiet tar-Rif;Innu: ⴰⵔⵔⵉⴼ ⵜⴰⵎⵎⵓⵔⵜ ⵏⴰⵖ Wasal Tamurt neɣ; (f'Riffian: «Ir-Rif hija Patrija tagħna!»)

Ir-Repubblika tar-Rif, (bil-Riffjan: ⵜⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵏ ⴰⵔⵔⵉⴼ, Tagduda n Arrif; bl-Għarbi: جمهورية الريف, Ǧumhūriyat Ǧumhūriyat) kien isseparat it-territorju Spanjol tal-Afrika ta' Fuq mit-territorju tal-Afrika ta' Fuq. 1921, tipproklama ruħha indipendenti, qed reintegra fl-1926 fil-protettorat Spanjol. Xi tribujiet konfederati tar-reġjun muntanjuż tar-Rif adottaw dak l-isem biex jindikaw it-territorju li sar indipendenti minn Spanja matul il-gwerra li għamlu kontra l-pajjiż Ewropew, bejn l-1921 u l-1926 (Gwerra tar-Rif). Xi drabi jirċievi l-isem tar-Repubblika Konfederata tat-Tribijiet Rif, iżda dan l-isem ma kienx uffiċjali. Ir-repubblika ġiet xolta fis-27 ta’ Mejju, 1926 mill-koalizzjoni militari Franko-Spanjola, wara l-falliment tal-Konferenza tal-Paċi ta’ Oujda ta’ dik l-istess sena. Abd el-Krim u l-mexxejja tar-Rif irrifjutaw li jaċċettaw is-sovranità tas-Sultan tal-Marokk fuq ir-Rif li l-qawwiet Ewropej talbu minnu bħala kundizzjoni biex tiġi stabbilita l-paċi.

Żona Internazzjonali Tanger (منطقة طنجة الدولية/Zona Internacional de Tánger/Zone internationale de Tanger/Tangier International Zone) 1923-1940, 1945-1956[immodifika | immodifika s-sors]

Iż-Żona Internazzjonali ta' Tanġer (Għarbi: منطقة طنجة الدولية‎, Manṭiqat Ṭanja ad-Dawliyya; Franċiż: Zone internationale de Tanger; Ingliż: Tangier International Zone) kienet formalment protettorat ta' diversi pajjiżi li jinsab fil-belt tal-istess isem. Marokkina u tagħha hinterland bejn l-1923 u l-1956. L-entità kellha erja ta' 373 kilometru kwadru u kienet żona ta' kontroll internazzjonali, jiġifieri li l-gvern u l-amministrazzjoni tagħha kienu f’idejn kummissjoni internazzjonali magħmula minn numru ta’ pajjiżi. L-istatus tagħha ġie stabbilit mill-Istatut ta’ Tanger tal-1923 u nżamm uffiċjalment sal-indipendenza tal-Marokk fl-1956, għalkemm il-Marokk ma kisebx is-sovranità sħiħa fuq il-belt qabel l-1960.1 2

Bejn l-1940 u l-1945, il-protettorat internazzjonali fuq il-belt ġie sospiż, bi Spanja ta’ Franco teżerċita sovranità effettiva billi tintegraha fil-protettorat Marokkin.

Koordinati: 35°44′24″N 5°48′41″W; Kapitali: Tanger; Entità: Protettorat: Lingwa uffiċjali Maghrebi Għarbi, Franċiż, Spanjol, Ingliż; Żona: 373 km²; Popolazzjoni (1956): 125,000 abitant, Densità: 335.12 abitant/km²; Storja: 18 ta' Diċembru tal-1923-Istatut ta' Tanger, 14 ta' Ġunju 1940-Annessjoni Spanjola, 11 ta' Ottubru 1945-Twaqqif mill-ġdid, 29 ta' Ottubru mill-1956 Riintegrazzjoni fil-Marokk; Forma tal-Gvern: Kummissjoni Internazzjonali; Amministratur: 1926-1929 Paul Lodge, 1955-1956 Robert van de Kerckhove d'Hallebast

Bandiera tar-Żona Internazzjonali Tanger
Tarka tar-Żona Internazzjonali Tanger
Il-Marokk u s-Saħara fiż-żmien tal-kolonizzazzjoni. Fir-rokna ta' fuq tax-xellug tal-kontinent, iż-Żona Internazzjonali ta’ Tangier (1956).
Moskea Tanger fil-bidu tas-seklu 20

Protettorat Franċiż tal-Marokk (Protectorat français du Maroc/ححماية فرنسا في المغرب) 1912-2 ta' Marzu tal-Indipendenza tal-Marokk tal-1956[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Protettorat Franċiż tal-Marokk (Franċiż: Protectorat français au Maroc; Għarbi: حماية فرنسا في المغرب‎, Himaïet Fransa fi el-Maghreb) kien protettorat Franċiż stabbilit fil-Marokk matul l-ewwel nofs tas-seklu 20.

Kien jeżisti mill-1912, meta ġie stabbilit formalment protettorat permezz tat-Trattat ta’ Fez, sal-indipendenza tal-Marokk fit-2 ta' Marzu 1956. It-territorju taħt l-amministrazzjoni tiegħu kien estiż fuq parti kbira mill-Marokk, f’żona li kienet tgħaddi minn Fez u r-Rabat lejn sa in-nofsinhar, jilħaq Mogador, u lejn il-lvant, jilħaq il-Muntanji Atlas. Il-parti tat-tramuntana saret it-territorju tal-Protettorat Spanjol tal-Marokk, li fil-fatt kien sub-kera tal-protettorat Franċiż.

Bandiera merkantili tal-Marokk Franċiż bejn l-1919 u l-1946.
Tarka tal-Protettorat Franċiż tal-Marokk
Territorji Marokkini (bil-vjola) taħt protettorat Franċiż
Karikatura ta' Tovar bl-isem “Il-Koran il-ġdid tal-Moru”, ippubblikata f'Heraldo de Madrid fil-25 ta' April, 1912.
Il-konkwista Franċiża tal-Marokk, c. 1907-1927
Il-Magreb fit-tieni nofs tas-seklu 19
Il-cruiser Franċiż Gloire qed jibbumbardja Casablanca, 5–7 ta' Awwissu, 1907 stampat fuq kartolina; Dan irriżulta fil-Konkwista u l-Okkupazzjoni Franċiża ta' Casablanca.
Raġel jispezzjona l-lokomotiva ta' Decauville li ħarġet fuq il-post tal-bumbardament li serva bħala skuża għall-bumbardament Franċiż ta' Casablanca fl-1907.

Koordinati: 32°N 6°W; Kapitali: Fez (1912-1925), Rabat (1925-1956); Entità tal-Kolonja u Protettorat; Pajjiż: Franza, Territorju: Afrika ta' Fuq Franċiża; Lingwa Uffiċjali: Franċiż, Għarbi, Lingwi Oħra: Spanjol; Kolonjalizmu, Scramble for Africa, L-Ewwel Gwerra Dinjija, Perjodu ta' Interwar, It-Tieni Gwerra Dinjija, Gwerra Bierda; Reliġjon: Iżlam, Kattoliċiżmu Ruman, Ġudaiżmu; Munita: Rial Marokkin, Franc Marokkin; Perjodu Storiku: ; 1912-Trattat ta' Fez, 2 ta' Marzu tal-1956-Indipendenza tal-Marokk; Forma ta' Gvern: Protettorat; Sultan: 1912-1927, Yusuf 1955-1956 Mohamed V; Resident Ġenerali: 1912-1925 Hubert Lyautey, 1955-1956 André Louis Dubois; Membru tal-Imperu Kolonjali Franċiż.

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

^ Kostituzzjoni Marokkina, 1996
^ http://www.maroc.ma/NR/rdonlyres/EE8E1B01-9C86-449B-A9C2-A98CC88D7238/8650/bo5952F.pdf
^ (lingwa taxelħita) ⵉⵙⵜⵉ ⴱⴰⴱ ⵏ ⵡⴰⴷⴷⵓⵔ ⵎⴰⵙⵙ ⵄⴰⵣⵉⵣ ⴰⵅⵏⵓⵛ ⴰⴷ ⵉⴳ ⴰⵏⵙⵙⵉⵅⴼ ⵏ ⵜⵏⴱⴰⴹⵜ ⵉⵙⵎⴳⵍⵜ ⵙ ⵜⵓⴳⵉ ⵏ ⵜⵏⴱⴰⴹⵜ ⵜⴰⵎⴰⵢⵏⵓⵜ
^ Recensement général de la Population et de l'Habitat 2004, Haut-Commissariat Au Plan, 2004
^ World Population Prospects, Table A.1, Nazzjonijiet Uniti, 2008.
^ ^a ^b ^ċ ^d Fond Monetarju Internazzjonali (ed.). "Morocco" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf |aċċess= injorat (forsi ridt tuża |data-aċċess= minflok) (għajnuna)
^ Les villes les plus grandes avec des statistiques de la population du Maroc sur World Gazetteer

Maroc.Ma

[1] Kostituzzjoni Marokkina, 1996

[2] ttp://www.maroc.ma/NR/rdonlyres/EE8E1B01-9C86-449B-A9C2-A98CC88D7238/8650/bo5952F.pdf

[3] (lingwa taxelħita) ⵉⵙⵜⵉ ⴱⴰⴱ ⵏ ⵡⴰⴷⴷⵓⵔ ⵎⴰⵙⵙ ⵄⴰⵣⵉⵣ ⴰⵅⵏⵓⵛ ⴰⴷ ⵉⴳ ⴰⵏⵙⵙⵉⵅⴼ ⵏ ⵜⵏⴱⴰⴹⵜ ⵉⵙⵎⴳⵍⵜ ⵙ ⵜⵓⴳⵉ ⵏ ⵜⵏⴱⴰⴹⵜ ⵜⴰⵎⴰⵢⵏⵓⵜ

[hcp-4] Recensement général de la Population et de l'Habitat 2004, Haut-Commissariat Au Plan, 2004

[unpop-5] World Population Prospects, Table A.1, Nazzjonijiet Uniti, 2008.

[imf2-6] ċ ^d Fond Monetarju Internazzjonali (ed.). "Morocco" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf |aċċess= injorat (forsi ridt tuża |data-aċċess= minflok) (għajnuna)

[7] Les villes les plus grandes avec des statistiques de la population du Maroc sur World Gazetteer

[1]

[2]

[3]

[5]

[4]

[6]

[7]