Ħal Tarxien

Ħal Tarxien
Malta
Amministrazzjoni
Stat sovran	Malta
Reġjuni ta’ Malta	Port Region (Port) (en)
Kodiċi postali	TXN
Ġeografija
Koordinati	35.865°N 14.5111°E / 35.865; 14.5111
Ħal Tarxien Ħal Tarxien (Malta)
Superfiċjenti	0.9 kilometru kwadru
Għoli	59 m
Fruntieri ma'	Ħal Luqa
Demografija
Popolazzjoni	8,583 abitanti (31 Marzu 2014)
Informazzjoni oħra
bliet ġemellati	Veliko Tarnovo, Ovindoliu Muniċipalità ta' Veliko Tarnovo
tarxienlc.gov.mt

Ħal Tarxien huwa villaġġ żgħir fil-parti tan-nofsinhar ta' Malta. Dan ir-raħal huwa dar ta' 7,724 raħħala (Diċembru 2008).

Storja

Il-villaġġ ta' Ħal Tarxien jinsab fin-nofsinhar ta' Malta u huwa meqjus bħala wieħed mill-eqdem villaġġi abitat minn nies. L-isem Tarxien huwa meħud mill-kelma ‘tirxa’ li tfisser ġebla kbira. L-eżistenza ta’ din il-lokalità tmur lura 4000 sena u skont l-arkeologi t-Tempji Neolitiċi servew ta’ post sakru fejn kienet tiġi adurata l-Mara tal-Fertilità. Ħal Tarxien huwa magħruf għall-eskavazzjonijiet varji ta’ siti storiċi.

Il-popolazzjoni attwali tilħaq id-disat elef resident. Sas-sena 1960 iċ-ċittadini kienu kienu jaqilgħu l-għajxien tagħhom primarjament mill-agrikoltura, speċjalment mill-bejgħ tal-ħalib tal-mogħoż. Illum dan huwa kollu storja tal-passat u ftit fadal nies li jaqilgħu l-għajxien tagħhom minn prodotti agrikoli.

Knisja

Fin-naħa ta' fuq ta' Ħal Tarxien, fi Triq Santa Marija, tinsab knisja żgħira imma ferm ħelwa li hija msejħa ta' Santa Marija Tar-Rokna. Hija waħda mill-eqdem knejjes u għandha faċċata mill-isbaħ, b'żewġ kampnari pariġġ u bejniethom statwa tal-Madonna tiela' s-sema u warajha koppla żgħira. Jingħad li meta nbniet il-faċċata ta' din il-Knisja, fl-1909, swiet 86 liri Maltin. Wieħed mill-kampnari jsemma leħnu bi tliet qniepen żgħar. Il-forma tal-knisja kif nafuha llum bi speċi ta' koppla saret bejn l-1729 u l-1737.

Il-knisja hija antika ħafna u kienet hemm ħafna qabel ma' Ħal Tarxien sar parroċċa. Infatti naqraw fir-rapport tal-Isqof Cagliares li nbniet għall-ħabta tal-1415 minn Duminka, armla ta' Gentile Azzopardi, li għanietha b'xi renti, fi żmien l-Isqof Antonio di Platamone.

Ġewwa hemm żewġ altari. Il-maġġur għandu kwadru tal-Assunta magħmul fl-1771 minn Rokku Buhagiar u mdawwar bl-iskultura. Fuq l-uniku altar, barra dak tat-titular, f'din il-knisja hemm kwadru ieħor antik tal-Madonna tar-Rużarju bil-Bambin u x-xbihat ta' San Duminku u Santa Katerina, li kien fil-Knisja Parrokkjali qabel is-sena 1770.

Dari f'din il-knisja kien hemm bosta kwadri żgħar pittura għall-wegħdi, xogħlijiet bla valur artistiku iżda ta' siwi storiku. Fost dawn fadal biss tnejn eks voto li huma xhieda tad-devozzjoni antika li kellhom missirijietna speċjalment min-nies tal-baħar lejn il-Verġni Mbierka Mtella' s-Sema.

Dun Frangisk Penza, li għal xi żmien kien il-prokuratur ta' din il-knisja, fl-1909 żejjinha b'faċċata ġdida, żewġ kampnari u statwa ta' Marija Santissima magħmula minn Francesco Faure'. Barra minn hekk, Dun Frangisk kien ħalla f'din il-knisja Kurċifiss artistiku ferm sabiħ tal-avorju mqiegħed ġewwa kaxxa li fuq nett iġġib l-arma ta' Penza.

F'nofs din il-Knisja hemm midfun wieħed mill-aqwa benefatturi tagħha, Lorenzo Bugeja li miet fid-19 ta' Marzu 1800.

Nies famużi

• Dom Mintoff
• Joseph Cassar
• Jimmy Farrugia
• Thea Garrett
• Jesmond Mugliette
• Chris Fearne
• Silvio Parnis
• Pawlu Boffa

Kunsill Lokali

• Farrugia Paul (Sindku, PL)
• Darmanin Keith (Viċi Sindku, PL)
• Agius Frans (PL)
• Vella Maria Doris (PL)
• Bonavia Lawrence (PN)
• Genuis Luke (PL)
• Dalli Ismael (PN)

Ġemellati

• Ovindoli, Italja
• Veliko Tarnovo, Bulgarija

Toroq prinċipali

• Misraħ ir-Repubblika
• Misraħ is-Suq
• Triq Birżebbuġa
• Triq Brittanika
• Triq Ħal Tarxien
• Triq id-Dejma
• Triq il-Kbira
• Triq il-Palma
• Triq Paola
• Triq San Anard
• Triq Santa Marija
• Triq Tal-Barrani
• Triq il-Knisja
• Triq iż-Żejtun
• Triq Marju Schembri

Ħoloq esterni

• Kunsill Lokali ta' Ħal Tarxien
• It-Tempji ta' Ħal Tarxien