Mellieħa

Mellieħa
Malta
Amministrazzjoni
Stat sovran	Malta
Reġjuni ta’ Malta	Tramuntana
Kodiċi postali	MLH
Ġeografija
Koordinati	35.95°N 14.37°E / 35.95; 14.37
Mellieħa Mellieħa (Malta)
Superfiċjenti	22.6 kilometru kwadru
Għoli	150 m
Demografija
Popolazzjoni	10,087 abitanti (31 Marzu 2014)
Informazzjoni oħra
bliet ġemellati	Cavriglia (en) , Adenau (en) u Agia Napa
melliehalc.gov.mt

Il-Mellieħa huwa villaġġ fit-Tramuntana ta' Malta. Jokkupa l-peninsula li ħafna jirreferu għaliha bħala 'd-denb tal-ħuta', minħabba l-forma tagħha.

L-etimoloġija ta' l-isem 'Mellieħa' possibilment hi dik ta' nisel Grieg, peress illi Melleca (li tittraduċi bħala għasel) jirrappreżenta industrija antika f'din il-parti tal-pajjiż. Alternattiva oħra hija x-xebħ mal-kelma 'melħ' (kelma t'oriġini Semitika), peress illi fil-Mellieħa probabbilment kien jinġabar il-melħ minn salini li kien hemm mal-kosta, fil-Medjuevu u anke qabel.

Ġeografija

Ġeografikament dan il-villaġġ igawdi minn varjeta' ta' pajsaġġi, bi ħdura u msaġar żgħar (bħal tal-Miżieb u ta' l-Aħrax), ir-Riserva Naturali ta' l-Għadira (li probabbilment hi l-unika roqgħa ilma naturali eżistenti s-sena kollha fil-pajjiż) li hi żona protetta, l-irdumijiet fil-Lvant (tax-Xquq, qrib Il-Prajjet, imsejjaħ Popeye Village) bl-Ingliż u fil-Punent (tal-Madonna ta' l-Aħrax). Insibu wkoll l-ikbar ammont ta' xagħri fil-gżejjer Maltin fejn jikber ħafna sagħtar li minnu jinġabar għasel imfittex ħafna. Naraw ħafna widien tant fertili, b'ilma ġieri s-sena kollha, bosta siġar tal-frott u raba' saqwi. Insibu wkoll numru ta' bajjiet mrammla bħar-Ramla taċ-Ċirkewwa Paradise Bay, l-Armier kif ukoll l-akbar bajja ramlija ġewwa Malta: il-Bajja tal-Mellieħa jew kif inhi aħjar magħrufa mal-Maltin, l-Għadira.

Storja

Instabu diversi traċċi preistoriċi mxerrdin mal-Mellieħa illi juru biċ-ċar illi din il-lokalita' kellha preżenza ta' nies li kellhom livell ta' żvilupp, snajja u xi forma ta' twemmin reliġjuż.

Minħabba n-numru ta' fdalijiet Rumani u Puniċi fil-viċin tal-Mellieħa, bħall-banjijiet Rumani f'Għajn Tuffieħa, is-Salini u San Pawl Milqi f'Burmarrad, wieħed jista' jimmaġina illi fil-Mellieħa seta' kien hawn xi forma ta' abitanti illi kienu nvoluti fl-agrikoltura (bħall-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa u għasel) u forsi anke s-sajd.

Huwa mifhum li fil-Medju Evu il-popolazzjoni tal-Mellieħa kienet waħda limitata meta kkomparata ma' dik ta' villaġġi u bliet 'l bogħod mit-tramuntana tal-gżira, l-aktar dawk qrib iċ-ċentru u madwar il-Port il-Kbir. Hu wkoll possibbli li din iż-żona setgħet kienet diżabitata għal medda ta' snin, jew forsi abitata biss temporanjament matul ċerti staġuni. Dan jirrefletti realtajiet ekonomiċi diffiċli f'perjodi meta d-distanzi, il-mezzi tat-trasport u l-kommunikazzjoni kienu ristretti, jekk mhux ineżistenti għal kollox.

Kien lejn l-aħħar parti tal-preżenza f'Malta tal-Kavallieri ta' San Ġwann, fis-Seklu XVII illi l-Mellieħa esperjenzat interess probabbilment minħabba l-pożizzjoni loġistikament favorevoli tagħha għal dawk illi jivvjaġġaw regolarment minn/lejn il-gżira t'Għawdex, u għal dawk illi xtaqu jesplojtaw il-potenzjal agrikolu ta' din iż-żona fertili.

Kien hemm ukoll fattur ieħor ferm importanti, dak tas-sigurtà illi Malta akkwistat ftit ftit hekk kif il-piraterija (li kienet industrija ewlenija tal-Kavallieri, assistiti minn bosta Maltin u Għawdxin) spiċċat fix-xejn u magħha naqsu l-invażjonijiet pjuttost frekwenti mis-sibbien f'dawn l-inħawi 'il bogħod mill-protezzjoni tas-swar ta' l-ibliet.

Kien f'dan il-perjodu illi l-popolazzjoni rabbiet il-kunfidenza neċessarja biex tistabilixxi kolonji ta' Maltin u anke Għawdxin fil-lokalita' Melleħija. Kien wara dan iż-żmien ukoll illi naraw l-istituzzjoni tal-parroċċa tal-Mellieħa (wara li ma baqatx taqa' taħt dik tan-Naxxar) fuq bażi aktar permanenti.

Il-preżenza ta' l-Ingliżi f'Malta kompliet tinkoraġġixxi t-tkabbir tal-Mellieħa, l-aktar matul it-Tieni Gwerra Dinjija meta l-perikli kontinwi ta' l-attakki mill-ajru tal-Ġermaniżi u Taljani fiż-żona tal-Port il-Kbir u ċ-ċentru u n-Nofsinhar ta' Malta ħeġġeġ aktar nies sabiex jerħu r-residenzi tagħhom fl-ibliet u jimxu lejn it-Tramuntana tal-gżira fejn il-periklu u l-attakki kienu ferm inqas.

Wara t-Tieni Gwerra Dinjija, il-Mellieħa rat żviluppi notevoli, b'aktar bini, titjib ta' toroq u fl-infrastruttura (bħas-sistemi tad-dawl elettriku, drenaġġ u ilma) u l-bini ta' l-iskola tal-gvern.

Il-Mellieħa kienet lokalità pijuniera fis-settur turistiku lokali għaliex fil-bidu tas-snin sittin rat investiment f'bini ta' lukandi qrib il-kosta, u aktar tard ristoranti u ħwienet relatati ma' din l-industrija.

Għall-popolazzjoni taż-żona, illi pjuttost ma tantx kienet gawdiet mill-industriji tal-port u tarznari kif ukoll mix-xogħol maħluq mis-servizzi militari Ingliżi, it-turiżmu kien opportunita' li ħalliet marka profonda fuq il-lokal sal-ġurnata tal-lum mhux biss mill-aspett ekonomiku iżda wkoll dak soċjali u ambjentali.

Ħafna mill-Melliħin antiki (dawk illi kien ilhom residenti f'din il-lokalita' sa minn qabel il-gwerra) kellhom artijiet agrikoli, jew konnessjonijiet oħrajn mal-biedja (trobbija ta' l-annimali, tkabbir ta' frott u ħxejjex, eċċ.). Dan l-istil ta' ħajja inqered kważi għal kollox lejn it-tmiem tas-Seklu XX għaliex l-orjentazzjoni ekonomika tal-Mellieħa saret waħda ibbażata fuq it-turiżmu u servizzi relatati.

It-turiżmu u l-progress ekonomiku nazzjonali ġab l-ispekulazzjoni ta' l-artijiet tal-lokalita' lejn l-aħħar tas-snin tmenin u l-bidu tas-snin disgħin. Din l-ispekulazzjoni wieħed jista' jiddeskriviha bħala evidenza ta' stat ekonomiku affluenti. Dan ta' l-aħħar kien effett sekondarju tal-progress in ġenerali f'Malta li wieħed seta' josserva f'partijiet oħra tal-pajjiż, speċjalment ġo Tas-Sliema, f'Buġibba, u saħansitra f'Għawdex.

Mill-aspett ambjentali, ħafna esprimew li dan sarraf ukoll f'rigress ambjentali l-aktar minħabba l-istili ta' bini adottati (bil-liġi illi tobbliga l-użu tal-ġebla tal-franka fil-bini tal-faċċati fis-snin sebgħin f'Malta, u l-bini illegali fl-hekk imsejħa 'green areas'). Insibu l-garaxxijiet/kmamar ta' villeġġjatura li tfaċċaw mil-lejl għan-nhar f'ħafna żoni mal-kosta.

Sfortunatament ftit hemm rimedji għal din is-sitwazzjoni ambjentali llum il-ġurnata. Fil-futur, bl-impenn tal-Kunsill Lokali hu mistenni kontroll aktar strett fuq il-permessi għal bini ġdid.

Il-Mellieħa tilfet ukoll ħafna mill-karatteristiċi rurali li jiftakru sew dawk imwielda qabel is-snin sebgħin. Illum din il-lokalità hija raħal imdaqqas, b'popolazzjoni illi tvarja darbtejn fis-sena: b'medja ta' madwar 6,000 persuna bejn Novembru u April, u medja ta' madwar 17,000 fix-xhur sajfin bejn Mejju u Ottubru. Post tajjeb biex tghum!

Ħoloq

• Sit uffiċjali tal-Kunsill Lokali tal-Mellieħa
• Sit ufficjali ta' l-'Ghaqda Korali u Orkestrali Maria Bambina'
• Sit elettroniku tal-Banda Imperial
• Sit dwar il-Banda Vittorja
• Mellieħa Football Club