Premju Nobel għall-Paċi

Il-Premju Nobel għall-Paċi huwa wieħed mill-ħames Premjijiet Nobel li ilu jingħata kull sena (b'xi eċċezzjonijiet) minn Marzu 1901.[1] Dan il-premju jingħata lil dawk li "għamlu l-almu tagħhom jew l-aqwa xogħol favur il-fraternità bejn il-pajjiżi, għall-abolizzjoni jew it-trażżin ta' armati permanenti u għall-promozzjoni ta' kungressi għall-paċi".[2]
B'differenza mill-premjijiet l-oħrajn, il-Premju Nobel għall-Paċi jingħata fin-Norveġja u mhux fl-Iżvezja: iċ-ċerimonja tal-għotja tan-Nobel issir f'Oslo minħabba li fi żmien it-tfassil tal-Premjijiet Nobel, in-Norveġja kienet magħquda mal-Iżvezja. Ir-rebbieħ tal-Premju jiġi magħżul mill-Kumitat Norveġiż tan-Nobel li huwa magħmul minn ħames persuni magħżula mill-Parlament Norveġiż.
Minħabba n-natura l-politika ta' dan il-premju, għall-ħafna mill-istorja, l-għoti ta' dan il-premju kien suġġett għal numru ta' kontroversji. L-iktar premju riċenti ngħata lill-Programm Dinji tal-Ikel fl-2020.
Proċess ta' nominazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Kull sena, il-Kumitat Norveġiż tan-Nobel jistieden lil nies kwalifikati sabiex jissottomettu nominazzjonijiet għall-Premju Nobel għall-Paċi.[3] L-istatuti tal-Fondazzjoni Nobel jispeċifikaw il-kategoriji ta' individwi li huma eliġibbli li jitfgħu n-nomina għal dan il-Premju.[4] In-nominaturi huma:
- Membri ta' assemblaġġi u gvernijiet nazzjonali u membri tal-Unjoni Interparlamentari
- Membri tal-Qorti Permanenti tal-Arbitraġġ u l-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja f'The Hague
- Membri tal-Institut de Droit International
- Akkademiċi fuq livell ta' professur jew professur assoċjat tal-istorja, ix-xjenzi soċjali, il-filosofija, il-liġi u t-teoloġija, retturi tal-università, diretturi tal-università (jew l-ekwivalenti tagħhom), u diretturi ta' istituti dwar ir-riċerka tal-paċi u l-affarijiet internazzjonali
- Rebbieħa preċedenti tal-Premju, inklużi membri tal-bord ta' organizzazzjonijiet li rċevew il-Premju
- Membri preżenti u passati tal-Kumitat Norveġiż tan-Nobel
- Konsulenti permanenti preċedenti tal-Istitut Norveġiż tan-Nobel
In-nominazzjonijiet huma kkunsidrati mill-Kumitat tan-Nobel f'laqgħa fejn tiġi elenkata lista ta' kandidati li għandhom jiġu riveduti. Din il-lista hi mbagħad ikkunsidrata mill-konsulenti permanentii tal-istitut tan-Nobel, li jikkonsisti mid-direttur u d-direttur tar-riċerka tal-istitut u numru żgħir ta' akkademiċi Norveġiżi b'għarfien f'oqsma relatati mal-Premju. Il-konsulenti ġeneralment ikollhom ftit xhur biex ilestu r-rapporti li mbagħad jingħataw lill-kumitat għall-għażla tar-rebbieħ. Il-kumitat ifittex isib deċiżjoni unanima li tasal lejn l-aħħar ta' Settembru jew il-bidu ta' Ottubru.[5]
Rebbieħa
[immodifika | immodifika s-sors]Sena | Rebbieħ (twelid/mewt) | Pajjiż | Raġuni | |
---|---|---|---|---|
1901 | ![]() |
Henry Dunant (1828–1910) |
Żvizzera | "għall-isforzi umanitarji biex jgħin suldati midruba u biex joħloq fehim internazzjonali"[6][7] |
![]() |
Frédéric Passy (1822–1912) |
Franza | "għax-xogħol matul ħajtu għal konferenzi internazzjonali, diplomazija u arbitraġġ"[6][7] | |
1902 | ![]() |
Élie Ducommun (1833–1906) |
Żvizzera | "għar-rwol tiegħu bħala l-ewwel Segretarju Onorarju tal-Bureau Internazzjonali tal-Paċi"[6][8] |
![]() |
Charles Albert Gobat (1843–1914) |
"għar-rwol tiegħu bħala l-ewwel Segretarju Ġenerali tal-Unjoni Interparlamentari"[6][8] | ||
1903 | ![]() |
William Randal Cremer (1828–1908) |
Renju Unit | "għar-rwol tiegħu bħala 'l-ewwel missier' tal-Unjoni Interparlamentari"[6][9] |
1904 | ![]() |
Istitut tad-Dritt Internazzjonali (imwaqqaf fl-1873) |
Belġju | "għall-isforzi tagħhom bħala korp mhux uffiċjali sabiex joħroġ il-prinċipji ġenerali għax-xjenza tad-dritt internazzjonali"[6][10] |
1905 | ![]() |
Bertha von Suttner (1843–1914) |
Awstrija-Ungerija | "għall-kitba ta' Die Waffen nieder! u għall-kontribut għall-ħolqien tal-Premju"[6][11] |
1906 | ![]() |
Theodore Roosevelt (1858–1919) |
Stati Uniti | "għall-medjazzjoni b'suċċess sabiex tintemm il-Gwerra Russa-Ġappuniża u għall-interess tiegħu għall-arbitraġġ, wara li pprovda l-ewwel każ għall-qorti tal-arbitraġġ tal-Aja"[6][12] |
1907 | ![]() |
Ernesto Teodoro Moneta (1833–1918) |
Italja | "għal xogħlu bħala mexxej ewlieni għall-moviment għall-paċi Taljana"[6][13] |
![]() |
Louis Renault (1843–1918) |
Franza | "għal xogħlu bħala ġurista Franċiż prominenti u bħala membru tal-Qorti Permanenti tal-Arbitraġġ fl-Aja"[6][13] | |
1908 | ![]() |
Klas Pontus Arnoldson (1844–1916) |
Żvezja | "għal xogħlu bħala fundatur tal-Lega tal-Paċi u Arbitraġġ Żvediża"[6][14] |
![]() |
Fredrik Bajer (1837–1922) |
Danimarka | "bħala l-ikbar promotur tal-paċi fl-Iskandinavja, b'xogħlu fl-Unjoni Interparlamentari u bħala l-ewwel President tal-Bureau Internazzjonali tal-Paċi"[6][14] | |
1909 | ![]() |
Auguste Beernaert (1829–1912) |
Belġju | "bħala rappreżentant taż-żewġ konferenzi tal-Aja u figura prinċipali tal-Unjoni Interparlamentari"[6][15] |
![]() |
Paul Henri d'Estournelles de Constant (1852–1924) |
Franza | "għax-xogħol diplomatiku fil-fehim Franko-Ġermaniż u Franko-Brittaniku b'karriera distinta fl-arbitraġġ internazzjonali"[6][15] | |
1910 | ![]() |
Bureau Permanenti Internazzjonali għall-Paċi (imwaqqaf fl-1891) |
Żvizzera | "minħabba li aġixxa ta' ħolqa bejn is-soċjetajiet ta' paċi ta' diversi pajjiżi"[16][17] |
1911 | ![]() |
Tobias Asser (1838–1913) |
Netherlands | "bħala membru tal-Qorti tal-Arbitraġġ kif ukoll inizjatur tal-Konferenzi dwar id-Dritt Privat Internazjonali."[6][18] |
![]() |
Alfred Fried (1864–1921) |
Awstrija-Ungerija | "għal xogħlu bħala fundatur tad-Deutsche Friedensgesellschaft (Soċjetà tal-Paċi Ġermaniża)."[6][18] | |
1912 | ![]() |
Elihu Root (1845–1937) |
Stati Uniti | "għall-interessi qawwi li kellu fl-arbitraġġ internazzjonali u għal pjan tiegħu għal qorti dinji."[6][19] |
1913 | ![]() |
Henri La Fontaine (1854–1943) |
Belġju | "għal xogħlu bħala kap tal-Bureau Internazzjonali tal-Paċi."[6][20] |
1914 | Ma ngħatax minħabba l-Ewwel Gwerra Dinjija. | |||
1915 | ||||
1916 | ||||
1917 | ![]() |
Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar (imwaqqaf fl-1863) |
Żvizzera | "għall-isforzi biex jieħu ħsieb suldati midruba u priġunieri tal-gwerra u familthom."[6][21] |
1918 | Ma ngħatax minħabba l-Ewwel Gwerra Dinjija. | |||
1919 | ![]() |
Woodrow Wilson (1856–1924) |
Stati Uniti | "għar-rwol kruċjali fit-twaqqif tal-Lega tan-Nazzjonijiet"[6][22] |
1920 | ![]() |
Léon Bourgeois (1851–1925) |
Franza | "għall-parteċipazzjoni kemm fil-Konferenzi tal-Aja tal-1899 u l-1907, u għal xogħlu lejn il-Lega tan-Nazzjonijiet tant li kien imsejjaħ bħala 'l-missier spirtwali' tagħha."[6][23] |
1921 | ![]() |
Hjalmar Branting (1860–1925) |
Żvezja | "għal xogħlu fil-Lega tan-Nazzjonijiet."[6][24] |
![]() |
Christian Lange (1869–1938) |
Norveġja | "għal xogħlu bħala l-ewwel segretarju tal-Kumitat Nobel Norveġiż u s-segretarju ġenerali tal-Unjoni Interparlamentari."[6][24] | |
1922 | ![]() |
Fridtjof Nansen (1861–1930) |
Norveġja | "għall-għajnuna li ta lil miljuni fir-Russja li sofrew il-ġuħ u għar-refuġjati tal-Asja Minuri u Thrace."[25][26] |
1923 | Ma ngħatax | |||
1924 | ||||
1925 | ![]() |
Sir Austen Chamberlain (1863–1937) |
Renju Unit | "għal xogħlu fuq it-Trattati ta' Locarno."[6][27] |
![]() |
Charles Gates Dawes (1865–1951) |
Stati Uniti | "għal xogħlu fuq il-Pjan Dawes għar-riparazzjonijiet Ġermaniżi li fassal il-bażi ekonomika wara t-Trattati ta' Locarno tal-1925."[6][27] | |
1926 | ![]() |
Aristide Briand (1862–1932) |
Franza | "għal xogħlohom fit-Trattati ta' Locarno."[6][28] |
![]() |
Gustav Stresemann (1878–1929) |
Ġermanja | ||
1927 | ![]() |
Ferdinand Buisson (1841–1932) |
France | "għall-kontributi tagħhom lejn ir-rikonċiljazzjoni Franko-Ġermaniża."[6][29] |
![]() |
Ludwig Quidde (1858–1941) |
Ġermanja | ||
1928 | Ma ngħatax | |||
1929 | ![]() |
Frank Billings Kellogg (1856–1937) |
Stati Uniti | "għall-patt Kellogg–Briand, fejn il-firmatarji qablu li jeliminaw il-gwerra bħala strument ta' politika internazzjonali."[6][30] |
1930 | ![]() |
Nathan Söderblom (1866–1931) |
Żvezja | "għall-isforzi tiegħu biex jinvolvi lill-knejjes mhux biss għal skopijiet ta' unità Ekumenika iżda wkoll bħall-paċi dinjija."[6][31] |
1931 | ![]() |
Jane Addams (1860–1935) |
Stati Uniti | "għax-xogħol ta' riforma soċjali u għat-tmexxija tal-Lega Internazzjonali tan-Nisa għall-Paċi u l-Libertà (Women's International League for Peace and Freedom)."[6][32] |
![]() |
Nicholas Murray Butler (1862–1947) |
Stati Uniti | "għall-promozzjoni tal-patt Kellogg-Briand u għal xogħlu bħala mexxej tal-moviment Amerikan għall-paċi, speċifikament il-parti orjentata lejn l-istabbiliment."[6][32] | |
1932 | Ma ngħatax | |||
1933 | ![]() |
Sir Norman Angell (1872–1967) |
Renju Unit | "għall-ktiba ta' The Great Illusion u bħala sostenitur tal-Lega tan-Nazzjonijiet kif ukoll bħala pubbliċista u edukatur influwenti favur il-paċi in ġenerali."[33] |
1934 | ![]() |
Arthur Henderson (1863–1935) |
Renju Unit | "għal xogħlu għal-Lega tan-Nazzjonijiet, partikularment fl-isforzi tagħhha favur id-diżarm."[6][34] |
1935 | ![]() |
Carl von Ossietzky (1889–1938) |
Ġermanja | "għall-ġlieda kontra l-armament mill-ġdid tal-Ġermanja."[6][35] |
1936 | ![]() |
Carlos Saavedra Lamas (1878–1959) |
Arġentina | "għall-medjazzjoni bejn il-Paragwaj u l-Bolivja fil-Gwerra ta' Chaco."[6][36] |
1937 | ![]() |
Il-Viskonti Cecil ta' Chelwood (1864–1958) |
Renju Unit | "għal xogħlu fil-Lega tan-Nazzjonijiet."[6][37] |
1938 | ![]() |
Uffiċċju Internazzjonali ta' Nansen għar-Refuġjati (1930–1939) |
Lega tan-Nazzjonijiet | "għax-xogħol ta' għajnuna lir-refuġjati."[38] |
1939 | Ma ngħatax minħabba t-Tieni Gwerra Dinjija. | |||
1940 | ||||
1941 | ||||
1942 | ||||
1943 | ||||
1944 | ![]() |
Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar (imwaqqaf fl-1863) |
Żvizzera | "għax-xogħol kbir li twettaq matul il-gwerra f'isem l-umanità."[39][40] |
1945 | ![]() |
Cordell Hull (1871–1955) |
Stati Uniti | "għall-ġlieda tiegħu kontra l-iżolazzjoniżmu, l-isforzi tiegħu sabiex joħloq blokk ta' paċi tal-istati fil-kontinenti Amerikani, u għax-xogħol fil-Ġnus Magħquda."[41] |
1946 | ![]() |
Emily Greene Balch (1867–1961) |
Stati Uniti | "għal xogħlha mal-Lega Internazzjonali tan-Nisa għall-Paċi u l-Libertà (Women's International League for Peace and Freedom)."[42] |
![]() |
John Raleigh Mott (1865–1955) |
Stati Uniti | "għall-ħolqien u t-tisħiħ tal-organizzazzjonijiet Kristjani Protestanti internazzjonali għall-istudenti li ħadmu biex jippromwovu l-paċi."[42] | |
1947 | ![]() |
Il-Quakers (rappreżentati mill-Friends Service Council u l-American Friends Service Committee)[43][44] (beda lejn nofs l-1600) |
Stati Uniti / Renju Unit | "għal xogħol ta' għajnuna u salvataġġ tal-vittmi tan-Nazi."[43] |
1948 | Ma ngħatax minħabba li "ma kienx hemm kandidat xieraq li huwa ħaj." (B'tifkira ta' Gandhi li kien maqtul riċentament fl-Indja.)[45] | |||
1949 | ![]() |
John Boyd Orr (1880–1971) |
Renju Unit | "għar-riċerka xjentifika fin-nutrizzjoni u għal xogħlu bħala l-ewwel Direttur-Ġenerali tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura."[46] |
1950 | ![]() |
Ralph Bunche (1904–1971) |
Stati Uniti | "għal xogħlu fis-soluzzjoni tal-kunflitt Għarbi-Iżraeljan fil-Palestina."[47] |
1951 | ![]() |
Léon Jouhaux (1879–1954) |
Franza | "għal xogħlu għall-ugwaljanza soċjali u r-rikonċiljazzjoni Franko-Ġermaniża."[48] |
1952 | ![]() |
Albert Schweitzer (1875–1965) |
Franza | "għat-tkattir lejn ir-reverenza għall-ħajja, il-vera fundazzjoni tal-paċi dejjiema bejn individwi, pajjiżi u razez."[49] |
1953 | ![]() |
George Catlett Marshall Jr. (1880–1959) |
Stati Uniti | "għal xogħlu fl-irkupru tal-Ewropa wara l-gwerra."[50] |
1954 | ![]() |
Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Refuġjati (imwaqqaf fl-1950) |
Ġnus Magħquda | "għall-protezzjoni tar-refuġjati, il-komunitajiet spostati bil-forza u persuni mingħajr stat, u għall-assistenza fir-ripatrijazzjoni voluntajra, l-integrazzjoni lokali u r-rilokazzjoni lejn pajjiż terz ta' dawn il-persuni."[51] |
1955 | Ma ngħatax | |||
1956 | ||||
1957 | Lester Bowles Pearson (1897–1972) |
Kanada | "għar-rwol tiegħu biex jintemm il-kunflitt ta' Swejz u biex tissolva l-kwistjoni tal-Lvant Nofsani permezz tal-Ġnus Magħquda."[52][6] | |
1958 | ![]() |
Dominique Pire (1910–1969) |
Belġju | "għall-għajnuna lir-refuġjati tal-Ewropa ta' wara t-Tieni Gwerra Dinjija."[53] |
1959 | ![]() |
Philip Noel-Baker (1889–1982) |
Renju Unit | "għax-xogħol li wettaq matul ħajtu favur il-paċi u l-kooperazzjoni internazzjonali."[54] |
1960 | ![]() |
Albert Lutuli (1898–1967) |
Afrika t'Isfel | "għar-rwol fil-ġlieda mhux vjolenti kontra l-apartheid fl-Afrika t'Isfel."[55][6] |
1961 | ![]() |
Dag Hammarskjöld (1905–1961) |
Żvezja | "għat-tisħiħ tal-fondazzjoni tal-Organizzazzjoni tal-Ġnus Magħquda."[56][6] |
1962 | ![]() |
Linus Pauling (1901–1994) |
Stati Uniti | "għall-kampanja tiegħu kontra l-ittestjar tal-armi nukleari."[57] |
1963 | ![]() |
Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar (imwaqqaf fl-1863) |
Żvizzerra | "għal xogħolhom għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-mitt sena tal-eżistenza tal-ICRC."[58] |
![]() |
Lega tas-Soċjetajiet tas-Salib l-Aħmar (imwaqqaf fl-1919) | |||
1964 | ![]() |
Martin Luther King Jr. (1929–1968) |
Stati Uniti | "għall-ġlieda kontra l-inugwaljanza razzjali permezz ta' reżistenza mhux vjolenti."[59] |
1965 | ![]() |
UNICEF (imwaqqaf fl-1946) |
Ġnus Magħquda | "għall-isforzi biex jipprovu għajnuna umanitarja u ta' żvilupp lit-tfal madwar id-dinja."[60] |
1966 | Ma ngħatax | |||
1967 | ||||
1968 | ![]() |
René Cassin (1887–1976) |
Franza | "għall-ħolqien tal-ewwel abbozz tal-Dikjarazzjoni Internazzjonali u għal xogħlu fil-Qorti Ewropew għad-Drittijiet tal-Bniedem."[61] |
1969 | ![]() |
Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (imwaqqfa fl-1919) |
Ġnus Magħquda | "għat-titjib tal-fraternità u l-paċi bejn in-nazzjonijiet, il-ħidma lejn xogħol diċenti u ġust għall-ħaddiema, u għall-assistenza teknika lil pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw."[62] |
1970 | ![]() |
Norman Ernest Borlaug (1914–2009) |
Stati Uniti | "għall-kontribuzzjonijiet tiegħu lejn ir-'rivoluzzjoni ħadra' li kellha impatt fuq il-produzzjoni tal-ikel, partikularment fl-Asja u l-Amerika Latina."[63][6] |
1971 | ![]() |
Willy Brandt (1913–1992) |
Ġermanja | "għall-isforzi tiegħu lejn it-tisħiħ tal-kooperazzjoni fi ħdan l-Ewropa tal-Punent permezz tal-Komunità Ekonomika Ewropea u biex titwettaq ir-rikonċiljazzjoni bejn il-Ġermanja tal-Punent u l-pajjiżi l-oħra tal-Ewropa tal-Lvant."[64] |
1972 | Ma ngħatax | |||
1973 | ![]() |
Henry Kissinger (twieled fl-1923) |
Stati Uniti | "għall-ftehim ta' Pariġi mifhum biex iġib il-waqfien mill-ġlied fil-Gwerra tal-Vjetnam u l-irtirar tat-truppi Amerikani."[6][65] |
![]() |
Lê Đức Thọ (1911–1990) |
Vjetnam ta' Fuq | ||
1974 | ![]() |
Seán MacBride (1904–1988) |
Irlanda | "għall-interess qawwi lejn id-drittijiet tal-bniedem bil-pilotaġġ tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem permezz tal-Kunsill tal-Ewropa, l-għajnuna fl-iffundar u t-tmexxija tal-Amnesty International u talli serva bħala segretarju-ġenerali tal-Kummissjoni Internazzjonali tal-Ġuristi."[66][6] |
![]() |
Eisaku Satō (1901–1975) |
Ġappun | "għar-rinunzja tal-għażla nukleari għall-Ġappun u l-isforzi tiegħu lejn ir-rikonċiljazzjoni reġjonali."[66][6] | |
1975 | ![]() |
Andrei Sakharov (1921–1989) |
Unjoni Sovjetika | "għall-isforzi tiegħu favur id-drittijiet tal-bniedem, iż-żarmar tal-armi u għall-kooperazzjoni bejn il-pajjiżi kollha."[67] |
1976 | ![]() |
Betty Williams (1943–2020) |
Renju Unit | "għal xogħolhom bħala ko-fundaturi tal-Community of Peace People, organizzazzjoni ddeddikata lejn soluzzjoni paċifika tal-kwistjoni tal-Iralnda ta' Fuq."[68] |
![]() |
Mairead Corrigan (twieldet fl-1944) | |||
1977 | Amnesty International (imwaqqfa fl-1961) |
Renju Unit | "għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem tal-priġunieri tal-kuxjenza."[6][69] | |
1978 | ![]() |
Muhammad Anwar el-Sadat (1918–1981) |
Eġittu | "għall-Ftehim ta' Camp David li wasslu għal paċi innegozjata bejn l-Eġittu u l-Iżrael."[70] |
Menachem Begin (1913–1992) |
Iżrael | |||
1979 | ![]() |
Madre Tereża (1910–1997) |
Indja | "għal xogħolha fil-ġlieda kontra l-faqar u l-uġigħ, li lkoll huma theddida għall-paċi."[71] |
1980 | ![]() |
Adolfo Pérez Esquivel (twieled fl-1931) |
Arġentina | "għall-isforzi tiegħu lejn id-difiża tad-drittijiet tal-bniedem u għall-oppożizzjoni tiegħu tal-aħħar dittatorjat fl-Arġentina."[72][6] |
1981 | ![]() |
Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Refuġjati (imwaqqaf fl-1950) |
Ġnus Magħquda | "għax-xogħol kontinwu u effettiv mar-refuġjati."[73] |
1982 | ![]() |
Alva Myrdal (1902–1986) |
Żvezja | "għal xogħolhom fin-negozjati tal-Ġnus Magħquda għaż-żarmar tal-armi, fejn it-tnejn li huma lagħbu rwol kruċjali u rċievu rikonomexximent internazzjonali."[74][75] |
![]() |
Alfonso García Robles (1911–1991) |
Messiku | ||
1983 | ![]() |
Lech Wałęsa (twieled fl-1943) |
Polonja | "għall-kontribuzzjoni u s-sagrifiċċju personali sabiex jassigura d-dritt tal-ħaddiema li jistabbilixxu l-organizzazzjonijiet tagħhom."[76] |
1984 | ![]() |
Desmond Tutu (twieled fl-1931) |
Afrika t'Isfel | "għar-rwol tiegħu bħala figura ta' għaqda fil-kampanja sabiex tissolva l-problema tal-apartheid fl-Afrika t'Isfel."[77] |
1985 | ![]() |
Assoċjazzjoni Internazzjonali ta' Fiżiċi għall-Prevenzjoni ta' Gwerra Nukleari (imwaqqfa fl-1980) |
Stati Uniti | "għall-informazzjoni awtorevoli u talli ħolqu għarfien fuq il-konsegwenzi katastrofiċi ta' gwerrer bil-bombi atomiċi."[78] |
1986 | ![]() |
Elie Wiesel (1928–2016) |
Stati Uniti | "għall-isforzi mingħajr heda kontra l-vjolenza, ir-ripressjoni u r-razziżmu."[79] |
1987 | ![]() |
Óscar Arias (twieled fl-1940) |
Kosta Rika | "għal xogħlu favur il-paċi fl-Amerika Ċentrali, sforzi li wasslu għall-ftehim iffirmat fil-Gwatemala fis-7 ta' Awwissu ta' din is-sena."[80]
|
1988 | ![]() |
Forzi tan-Nazzjonijiet Uniti għaż-Żamma tal-Paċi (imwaqqfa fl-1945) |
Ġnus Magħquda | "għall-isforzi tagħhom li għamlu kontribut importanti lejn it-twettiq ta' wieħed mill-prinċipji fundamentali tal-Ġnus Magħquda."[81][82] |
1989 | Tenzin Gyatso, l-14 Dalai Lama (twieled fl-1935) |
Indja[83] | "għall-ġlieda mhux vjolenti favur il-ħelsien tat-Tibet u t-tħabrik lejn soluzzjonijiet paċifiċi bbażati skont it-tolleranza u r-rispett reċiproku sabiex jiġi ppreservat il-wirt storiku u kulturali tal-poplu tiegħu."[84][85] | |
1990 | ![]() |
Mikhail Gorbachev (twieled fl-1931) |
Unjoni Sovjetika | "għar-rwol prinċipali fil-proċess ta' paċi li llum jikkaratterizza partijiet importanti tal-komunità internazzjonali."[86] |
1991 | ![]() |
Aung San Suu Kyi (twieldet fl-1945) |
Burma | "għall-ġlieda mhux vjolenti favur id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem."[87] |
1992 | ![]() |
Rigoberta Menchú (twieldet fl-1959) |
Gwatemala | "għal xogħolha favur il-ġustizzja soċjali u r-rikonċiljazzjoni etno-kulturali bbażata fuq ir-rispett lejn id-drittijiet tal-popli indiġeni."[88] |
1993 | ![]() |
Nelson Mandela (1918–2013) |
Afrika t'Isfel | "għal xogħolhom biex jintemm ir-reġim tal-apartheid u talli fasslu l-pedamenti tal-Afrika t'Isfel demokratika."[89] |
![]() |
Frederik Willem de Klerk (twieled fl-1936) |
Afrika t'Isfel | ||
1994 | ![]() |
Yasser Arafat (1929–2004) |
Palestina | "sabiex jiġi onorat att politiku li wassal għal kuraġġ kbir miż-żewġ naħat, u li fetaħ opportunitajiet għal żvilupp ġdid lejn fraternità fil-Lvant Nofsani."[90] |
![]() |
Yitzhak Rabin (1922–1995) |
Iżrael | ||
![]() |
Shimon Peres (1923–2016) |
Iżrael | ||
1995 | ![]() |
Joseph Rotblat (1908–2005) |
Polonja | "għall-isforzi tagħhom sabiex inaqqsu l-irwol tal-armi nukleari fil-politika internazzjonali u fit-tul, sabiex jiġu eliminati l-armi."[91] |
![]() |
Konferenzi ta' Pugwash dwar ix-Xjenza u l-Affarijiet tad-Dinja | Kanada | ||
1996 | ![]() |
Carlos Filipe Ximenes Belo (twieled fl-1948) |
Timor tal-Lvant | "għal xogħolhom lejn soluzzjoni paċifika u ġusta tal-kunflitt f'Timor tal-Lvant."[92] |
![]() |
José Ramos-Horta (twieled fl-1949) |
Timor tal-Lvant | ||
1997 | ![]() |
Kampanja Internazzjonali għall-Projbizzjoni tal-Mini Kontra l-Persunal (imwaqqfa fl-1992) |
Żvizzera | "għal xogħolhom lejn il-projbizzjoni u t-tneħħija ta' mini kontra l-persunal."[93] |
![]() |
David Trimble (twieled fl-1944) |
Renju Unit | ||
1999 | ![]() |
Médecins Sans Frontières | Żvizzera | "bħala rikonoxximent tax-xogħol umanitarju f'diversi kontinenti."[94] |
2000 | ![]() |
Kim Dae-jung (1924–2009) |
Korea t'Isfel | "għal xogħlu favur id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem fil-Korea t'Isfel u fl-Asja tal-Lvant, u partikularment għall-paċi u r-rikonċiljazzjoni mal-Korea ta' Fuq."[95] |
2001 | ![]() |
Ġnus Magħquda | Ġnus Magħquda | "għal xogħolhom favur dinja iktar organizzata u paċifika."[96] |
![]() |
Kofi Annan (1938–2018) |
Gana | ||
2002 | ![]() |
Jimmy Carter (twieled fl-1924) |
Stati Uniti | "għal deċennji ta' xogħol bla heda sabiex isib soluzzjonijiet paċifiċi f'kunflitti internazzjonali, fl-avvanz tad-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem, u biex jippromwovi żvilupp ekonomiku u soċjali."[97] |
2003 | ![]() |
Shirin Ebadi (twieldet fl-1947) |
Iran | "għall-isforzi tagħha għad-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem, partikularment għad-drittijiet tan-nisa u tat-tfal."[98] |
2004 | ![]() |
Wangari Muta Maathai (1940–2011) |
Kenja | "għall-kontribuzzjoni tagħha lejn żvilupp sostenibbli, id-demokrazija u l-paċi."[99] |
2005 | ![]() |
Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika (imwaqqfa fl-1957) |
Ġnus Magħquda | "għall-isforzi tagħhom sabiex jipprevjenu l-enerġika nukleari milli tiġi wżata għal skopijiet militari u sabiex jassiguraw li l-enerġija nukleari tiġi wżata bl-iktar mod sigur għal raġunijiet paċifiċi."[100] |
![]() |
Mohamed ElBaradei (twieled fl-1942) |
Eġittu | ||
2006 | ![]() |
Muhammad Yunus (twieled fl-1940) |
Bangladexx | "talli avvanzaw l-opportunitajiet ekonomiċi u soċjali għall-foqra, speċjalment in-nisa, permezz tax-xogħol tal-mikrokreditu."[101] |
![]() |
Grameen Bank (imwaqqaf fl-1983) |
Bangladexx | ||
2007 | ![]() |
Grupp Intergovernattiv dwar il-Bidla fil-Klima (imwaqqaf fl-1988) |
Ġnus Magħquda | "għall-isforzi tagħhom sabiex jibnu u jifirxu għarfien ikbar dwar il-bidla fil-klima magħmula mill-bniedem, u sabiex ifasslu l-pedamenti għall-miżuri neċessarji sabiex jiġġieldu din il-bidla."[102] |
![]() |
Al Gore (twieled fl-1948) |
Stati Uniti | ||
2008 | ![]() |
Martti Ahtisaari (twieled fl-1937) |
Finlandja | "għall-isforzi tiegħu f'diversi kontinenti matul tliet deċennji sabiex isolvi kunflitti internazzjonali."[103] |
2009 | ![]() |
Barack Obama (twieled fl-1961) |
Stati Uniti | "għall-isforzi straordinarji sabiex tissaħħaħ id-diplomazija internazzjonali u l-kooperazzjoni bejn il-popli."[104] |
2010 | Liu Xiaobo (1955–2017) |
Ċina | "għall-ġlieda fit-tul mingħajr vjolenza favur id-drittijiet fundamentali tal-bniedem fiċ-Ċina."[105] | |
2011 | ![]() |
Ellen Johnson Sirleaf (twieldet fl-1938) |
Liberja | "għall-ġlieda mhux vjolenti favur is-sigurtà tan-nisa u għad-drittijiet tan-nisa li jipparteċipaw bis-sħiħ fil-qasam tal-ħolqien tal-paċi."[106] |
![]() |
Leymah Gbowee (twieldet fl-1972) | |||
![]() |
Tawakkul Karman (twieldet fl-1979) |
Jemen | ||
2012 | ![]() |
Unjoni Ewropea (imwaqqfa fl-1958) |
Unjoni Ewropea | "għall-kontribuzzjoni f'sitt deċennji lejn il-paċi u r-rikonċiljazzjoni, id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem fl-Ewropa."[107] |
2013 | ![]() |
Organizzazzjoni għall-Projbizzjoni tal-Armi Kimiċi (imwaqqfa fl-1997) |
Netherlands[108] | "għall-isforzi estensivi sabiex jiġu eliminati l-armi kimiċi."[109] |
2014 | ![]() |
Kailash Satyarthi (twieled fl-1954) |
Indja | "għall-ġlieda kontra t-trażżin tat-tfal u ż-żgħażagħ u għad-dritt tal-edukazzjoni għal kull tifel u tifla."[110] |
![]() |
Malala Yousafzai (twieldet fl-1997) |
Pakistan | ||
2015 | ![]() |
Kwartett għad-Djalogu Nazzjonali Tuneżin (2013–2014) |
Tuneżija | "għall-kontribuzzjoni deċiżiva fil-bini ta' demokrazija pluralistika fit-Tuneżija wara r-rivoluzzjoni tal-2011."[111] |
2016 | ![]() |
Juan Manuel Santos (twieled fl-1951) |
Kolombja | "għall-isforzi riżoluti sabiex itemm il-gwerra ċivili fil-pajjiż ta' iktar minn 50 sena, gwerra li ħadet il-ħajja ta' minn tal-inqas 220,000 Kolombjan u spostat madwar sitt miljun ruħ."[112] |
2017 | ![]() |
Kampanja Internazzjonali għall-Projbizzjoni tal-Armi Nukleari (imwaqqfa fl-2007) |
Żvizzera | "għal xogħolha sabiex tattira l-attenzjoni lejn il-konsegwenzi umanitarji katastrofiċi tal-użu tal-armi nukleari u għall-isforzi innovattivi sabiex iwasslu l-projbizzjoni ta' dawn l-armi permezz ta' trattati."[113] |
2018 | ![]() |
Denis Mukwege (twieled fl-1955) |
Repubblika Demokratika tal-Kongo | "għall-isforzi tagħhom sabiex itemmu l-użu tal-vjolenza sesswali fil-kunflitti tal-armi u l-gwerrer."[114] |
![]() |
Nadia Murad (twieldet fl-1993) |
Iraq | ||
2019 | ![]() |
Abiy Ahmed (twieled fl-1976) |
Etjopja | "għall-isforzi tiegħu sabiex jikseb l-paċi u l-kooperazzjoni internazzjonali, u partikularment għall-inizzjattiva deċiżiva sabiex isolvi il-kunflitt tal-konfini mal-pajjiż ġirien tal-Eritrea."[115] |
2020 | ![]() |
Programm Dinji tal-Ikel (imwaqqaf fl-1961) |
Ġnus Magħquda | "għall-isforzi tagħħhom sabiex jiġġieledu il-ġuħ, għall-kontribuzzjoni fit-titjib tal-paċi f'żoni affettwati mill-kunflitt u talli aġixxew bħala fattur ewlieni fl-isforzi sabiex jipprevjeni l-użu tal-ġuħ bħala arma f'kunflitti u gwerrer."[116] |
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ "The Nobel Peace Prize 1901". NobelPrize (bl-Ingliż). 1972. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2007-01-02. Miġbur 2016-03-19.
- ^ "Nobel Peace Prize", The Oxford Dictionary of Twentieth Century World History
- ^ "Nomination for the Nobel Peace Prize" (bl-Ingliż). Fondazzjonii Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-08-30. Miġbur 2009-09-10.
- ^ "Who may submit nominations?" (bl-Ingliż). Il-Kumitat Norveġiż tan-Nobel. 2007-10-08. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-06-30. Miġbur 2009-09-10.
- ^ "How are Laureates selected?" (bl-Ingliż). Il-Kumitat Norveġiż tan-Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-08-31. Miġbur 2009-09-10.
- ^ a b ċ d e f ġ g għ h ħ i ie j k l m n o p q r s t u v w x ż z aa ab aċ ad ae af aġ ag ah aħ ai aj ak al Lundestad, Geir (2001-03-15). "The Nobel Peace Prize, 1901–2000" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1901" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1902" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1903" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1904" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1905" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1906" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1907" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1908" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1909" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "Award Ceremony Speech (1910)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1910" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1911" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1912" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1913" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1917" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1919" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-12-04. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1920" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1921" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ Stan, Fredrik. "Award Ceremony Speech (1922)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-08-13. Miġbur 2011-10-10.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1922" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1925" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1926" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-09-08. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1927" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1929" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1930" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1931" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1933" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1934" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1935" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1936" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1937" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-06. Miġbur 2011-10-06.
- ^ Stang, Fredrik. "Award Ceremony Speech (1938)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2012-01-19. Miġbur 2011-10-06.
- ^ Jahn, Gunnar. "Award Ceremony Speech (1944)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2010-12-15. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1944" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-03-20. Miġbur 2019-06-21.
- ^ Jahn, Gunnar. "Award Ceremony Speech (1945)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-10-31. Miġbur 2011-10-06.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1946" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-18. Miġbur 2008-11-12.
- ^ a b Jahn, Gunnar. "Award Ceremony Speech (1947)" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-11-09. Miġbur 2011-10-06.
- ^ Abrams, Irwin (1991). "The Quaker Peace Testimony and the Nobel Peace Prize" (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-11-24. Miġbur 2018-11-24.
- ^ Tønnesson, Øyvind (1999-12-01). "Controversies Mahatma Gandhi, the Missing Laureate" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-09-20. Miġbur 2011-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1949" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-11-04. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1950" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1951" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1952" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-18. Miġbur 2020-01-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1953" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1954" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-19. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1957" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1958" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1959" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-20. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1960" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1961" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-11. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1962" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1963" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1964" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-11-11. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1965" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-23. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1968" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-22. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1969" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1970" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1971" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1973" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-11-12.
- ^ a b "The Nobel Peace Prize 1974" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1975" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-22. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1976" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1977" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-20. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1978" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-11-04. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1979". Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2014-10-16. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1980" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1981" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-19. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1982" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-12. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1982–Presentation Speech" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-08. Miġbur 2008-12-03.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1983" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize for 1984" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-07-27. Miġbur 2018-05-11.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1985" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-11. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1986" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1987" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-20. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1988" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-21. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1988–Press release" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. 1988-09-29. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-10. Miġbur 2008-11-28.
- ^ "Questions and answers on the Nobel Peace Prize - NobelPrize.org". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2015-04-14. Miġbur 2017-06-14.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1989" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-07. Miġbur 2008-11-12.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1989–Press release" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. 1989-10-05. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-12-23. Miġbur 2008-11-28.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1990" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1991" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-21. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1992" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1993". Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2014-10-16. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "Press Release- The Nobel Peace Prize 1994" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-11-04. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1995" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-21. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1996" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1997" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-24. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 1999" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-08-21. Miġbur 2018-08-21.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2000" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2001" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2002" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2003" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-21. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2004" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2005" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-19. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2006" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-17. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2007" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-10-16. Miġbur 2008-10-20.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2008" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-02-08. Miġbur 2008-10-10.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2009" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-10-11. Miġbur 2009-10-09.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2010" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-12-02.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2011" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-07-28. Miġbur 2011-10-07.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2012" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2012-10-10. Miġbur 2012-10-12.
- ^ "Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons Facts" (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-12-02. Miġbur 2018-12-09.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2013" (PDF) (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2013-10-11. Miġbur 2013-10-11.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2014" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2014-10-10. Miġbur 2014-10-10.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2015" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2015-10-09. Miġbur 2015-10-09.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2016" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2016-10-07. Miġbur 2016-10-07.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2017 - Press Release". www.nobelprize.org (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2017-10-06. Miġbur 2017-10-06.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2018 - Press Release". www.nobelprize.org (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-10-05. Miġbur 2018-10-05.
- ^ "Abiy Ahmed Ali. Facts" (bl-Ingliż). Fondazzjoni Nobel. Miġbur 2019-10-19.
- ^ "The Nobel Peace Prize 2020". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2020-10-09.
Ħoloq esterni
[immodifika | immodifika s-sors]![]() |
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Premju Nobel għall-Paċi |