Kolombja

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Repubblika tal-Kolombja
República de Colombia
República de Colombia – Bandiera República de Colombia – Emblema
Mottu: "Libertad y Orden" (ES)
Libertà u Ordni
Innu nazzjonali: ¡Oh, Gloria Inmarcesible!
COL orthographic (San Andrés and Providencia special).svg
Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Bogotá, DC
4°35′N 74°4′W / 4.583°N 74.067°W / 4.583; -74.067

Lingwi uffiċjali Spanjol1
Gvern Repubblika kostituzzjonali presidenzjali unitarja
 -  President Gustavo Petro
 -  Viċi-President Francia Márquez
Indipendenza minn Spanja
 -  Iddikjarata 20 ta' Lulju, 1810 
 -  Rikonoxxuta 7 ta' Awwissu, 1819 
 -  Kostituzzjoni attwali 4 ta' Lulju, 1991 
Erja
 -  Total 1,141,748 km2 (26)
440,831 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 8.8
Popolazzjoni
 -  stima tal-2012 47,072,915[1] (27)
 -  ċensiment tal-2005 42,888,592[1] 
 -  Densità 40.74/km2 (172)
105.72/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $502.874 biljun (28)
 -  Per capita $10,791 
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $366.020 biljun (31)
 -  Per capita $7,854 
IŻU (2013) Increase 0.719[2] (għoli) (91)
Valuta Peso tal-Kolombja (COP)
Żona tal-ħin COT (Ħin fil-Kolombja) (UTC-5)
Kodiċi telefoniku +57
TLD tal-internet .co
1 Għalkemm il-Kostituzzjoni Kolumbjana tispeċifika l-Ispanjol bħala l-lingwa uffiċjali fit-territorju kollu tagħha, lingwi oħra huma mitkellma fil-pajjiż (madwar 68 lingwi) huma wkoll uffiċjali. L-Ingliż huwa wkoll uffiċjali ġewwa San Andrés u fil-Gżira Providencia (Consulta de la Norma. Alcaldiabogota.gov.co. 8 ta' Ottubru 2012.)

Il-Kolombja (en-us-Colombia.ogg kəˈlʌmbiə ), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Kolombja (Spanjol:República de Colombia), hija repubblika kostituzzjonali unitarja li tinkludi tnejn u tletin dipartiment. Hi tinsab fil-Majjistral tal-Amerika t'Isfel, u tmiss mal-Panama fil-Majjistral; fit-Tramuntana tmiss mal-Baħar Karibew; lejn il-Lvant mal-Veneżwela u l-Brażil; fin-Nofsinhar mal-Ekwador u l-Peru; u mal-Oċean Paċifiku fil-Punent."Which Countries Border Colombia?". Miġbur 2022-12-03. Il-Kolombja hija s-26 l-akbar pajjiż mill-erja u r-raba' l-akbar fl-Amerika t'Isfel. B'aktar minn 46 miljun ruħ, hi mqiegħda fis-27 post fid-dinja skont il-popolazzjoni u għandha t-tieni l-akbar popolazzjoni li jitkellmu bl-Ispanjol fid-dinja wara l-Messiku.

Palazz Narinjo, residenza u uffiċċju tal-President tal-Kolombja

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

Organizzazzjoni territorjali

Skont il-Kostituzzjoni tal-1991, il-Kolombja hija magħmula minn 32 dipartiment u distrett kapitali.

Kull dipartiment huwa maqsum fi muniċipalitajiet. Il-gvernijiet dipartimentali huma maqsuma fi tliet fergħat: gvernatur (elett b'mod popolari kull 4 snin), assemblea dipartimentali (eletta b'mod popolari kull 4 snin) u qrati superjuri.

Dipartimenti, popolazzjoni u kapital[immodifika | immodifika s-sors]

Numru Dipartiment Popolazzjoni (2020)[3] Popolazzjoni (2018)[3] Popolazzjoni (2005) Kapital
1 Flag of Bogotá.svg Bogotá 7,743,955 7,412,566 6,778,691
2 Flag of Antioquia Department.svg Antioquia 6,677,930 6,407,102 5,601,507 Medellín
3 Flag of Valle del Cauca.svg Valle del Cauca 4,532,152 4,475,886 4,052,535 Cali
4 Flag of Cundinamarca.svg Cundinamarca 3,242,999 2,919,060 2,228,682 Bogotá
5 Flag of Atlántico.svg Atlántico 2,722,128 2,535,517 2,112,001 Barranquilla
6 Flag of Bolívar (Colombia).svg Bolívar 2,180,976 2,070,110 1,836,640 Cartagena
7 Flag of Santander Department.svg Santander 2,280,908 2,184,837 1,913,444 Bucaramanga
8 Flag of Nariño.svg Nariño 1,627,589 1,630,592 1,498,234 Pasto
9 Flag of Córdoba.svg Córdoba 1,828,947 1,784,783 1,462,909 Montería
10 Flag of Tolima.svg Tolima 1,339,998 1,330,187 1,312,304 Ibagué
11 Flag of Cauca.svg Cauca 1,491,937 1,464,488 1,182,022 Popayán
12 Flag of Norte de Santander.svgNorte de Santander 1,620,318 1,491,689 1,208,336 Cúcuta
13 Flag of Boyacá Department.svg Boyacá 1,242,731 1,217,376 1,255,311 Tunja
14 Flag of Magdalena.svg Magdalena 1,427,026 1,341,746 1,136,819 Santa Marta
15 Flag of Huila.svg Huila 1,122,622 1,100,386 1,001,476 Neiva
16 Flag of Cesar.svg Cesar 1,295,387 1,200,574 878,437 Valledupar
17 Flag of Caldas.svg Caldas 1,018,453 998,255 898,490 Manizales
18 Flag of Meta.svg Meta 1,063,454 1,039,722 713,772 Villavicencio
19 Flag of La Guajira.svg La Guajira 965,718 880,560 655,943 Riohacha
20 Flag of Risaralda.svg Risaralda 961,055 943,401 859,666 Pereira
21 Flag of Sucre (Colombia).svg Sucre 949,252 904,863 762,263 Sincelejo
22 Flag of Quindío.svg Quindío 555,401 539,904 518,691 Armenia
23 Flag of Chocó.svg Chocó 544,764 534,826 388,476 Quibdó
24 Flag of Caquetá.svg Caquetá 410,521 401,849 337,932 Florencia
25 Flag of Casanare.svg Casanare 435,195 420,504 281,294 Yopal
26 Flag of Putumayo.svg Putumayo 359,127 348,182 237,197 Mocoa
27 Flag of Arauca.svg Arauca 294,206 262,174 153,028 Arauca
28 Flag of Guaviare.svg Guaviare 86,657 82,767 56,758 San José del Guaviare
29 Flag of San Andrés y Providencia.svg San Andrés y Providencia 63,692 61,280 59,573 San Andrés
30 Flag of Amazonas (Colombia).svg Amazonas 79,020 76,589 46,950 Leticia
31 Flag of Vichada.svg Vichada 112,958 107,808 44,592 Puerto Carreño
32 Flag of Vaupés.svg Vaupés 44,712 40,797 19,943 Mitú
33 Flag of Guainía.svg Guainía 50,636 48,114 18,797 Inírida
El Imperio Inca en su mayor extensión cerca de 1525 (1438–1533/1572) (The Inca Empire at its greatest extent around 1525 (1438–1533/1572)/L-Imperu Inca fl-akbar firxa tiegħu madwar l-1525 (1438–1533/1572)) Tawantinsuyu

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ a b "Animated clock". Stat Dipartiment Kolumbjan. Miġbur 2012-02-04.
  2. ^ "Indicadores Internacionales sobre Desarrollo Humano – PNUD" (bl-Ispanjol). Hdr.undp.org. Miġbur 2012-05-14.
  3. ^ a b "¿Cuántos somos?" (bl-Ispanjol). Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE). Miġbur 2020-03-26.