Oliver Friggieri
Oliver Friggieri | |
---|---|
Ħajja | |
Twelid | Furjana, 27 Marzu 1947 |
Nazzjonalità | Malta |
Mewt | 21 Novembru 2020 |
Edukazzjoni | |
Alma mater | Università ta' Malta |
Lingwi |
Malti Taljan |
Okkupazzjoni | |
Okkupazzjoni |
kittieb poeta kritiku letterarju għalliem fl-università literary translator (en) traduttur |
Post tax-xogħol | Malta |
Impjegaturi | Università ta' Malta |
Oliver Friggieri (27 ta’ Marzu 1947 – 21 ta’ Novembru 2020) kien poeta, rumanzier, kritiku letterarju u filosfu Malti. Kien jgħallem l-Università ta’ Malta u kellu sehem ewlieni fit-twaqqif tal-istorja u l-kritika letterarja bil-Malti, bi studji dwar Dun Karm, Rużar Briffa u bosta kittieba oħra. Bil-kitbiet tiegħu stinka biex jippromwovi l-lingwa u l-identità kulturali Maltija. Ħaddem bosta ġeneri ġodda għal-lingwa u kiteb l-ewwel kantata u libretti għall-ewwel oratorju bil-Malti. Wieħed mill-iktar rumanzi famużi u kontroversjali tiegħu, Fil-Parlament Ma Jikbrux Fjuri (1986), jattakka l-qasmiet tribalistiċi fis-soċjetà kkawżati mill-politika. Bħala filosfu, ken interessat l-iktar fl-epistemoloġija u l-eżistenzjaliżmu.[1][2][3]
Ħajja Bikrija u Studju
[immodifika | immodifika s-sors]Oliver Friggieri twieled il-Furjana fl-1947[4] u kien imur l-Iskola Primarja tal-Furjana u s-Seminarju Minuri tal-Arċisqof.[5] Kien seminarista fis-Seminarju Maġġuri sal-1967.[6]
Daħal l-Università Rjali ta’ Malta fl-1964[6] u kiseb Baċellerat tal-Arti fil-Malti, it-Taljan u l-Filosofija fl-1968.[4] Fl-1975 sar l-ewwel student li ggradwa MA fil-letteratura Maltija[7]. Fl-1978 kiseb dottorat fil-letteratura Maltija u l-Kritika Letterarja mill-Università Kattolika ta’ Milan, l-Italja bit-teżijiet ta' kritika komparatattiva La cultura italiana a Malta: storia e influenza letteraria e stilistica attraverso l’opera di Dun Karm u La Cultura Italiana del Romanticismo e la Poesia Maltese,[7] li t-tnejn ħarġu bħala kotba fl-Italja.
Karriera Akkademika
[immodifika | immodifika s-sors]Bejn l-1968 u l-1975, Friggieri għallem il-Malti u l-Filosofija fl-iskejjel sekondarji.[7] Fl-1976 ingħaqad mal-Università ta’ Malta bħala assistent lettur. Inħatar lettur fl-1978, Associate Professor fl-1988 u Professur fl-1990. Kien il-Kap tad-Dipartiment tal-Malti bejn l-1988 u l-2004.[4][8][9] Għallem u mexxa t-teżijiet ta' mijiet ta’ studenti u ħafna minnhom komplew jgħallmu l-Malti jew jirriċerkaw diversi oqsma tal-Malti.[7]
Karriera Letterarja
[immodifika | immodifika s-sors]Fis-snin ta’ wara l-indipendenza, Friggieri kien fost il-kittieba ewlenin li ppromovew il-lingwa u l-letteratura Maltija.[10] Kien wieħed mill-fundaturi tal-Moviment Qawmien Letterarju fl-1967.[6] Kien membru tal-bord editorjali (1967-1973) u mbagħad l-editur (1974-75) ta’ Il-Polz, il-ġurnal tal-Moviment.[7] [11] Fl-1971, flimkien ma’ oħrajn, beda s-Sagħtar, magazine letterarju u kulturali popolari ħafna mat-tfal Malti.[6] Fl-istess sena, flimkien ma’ Pawlu Mizzi, waqqaf il-Klabb Kotba Maltin, dar għall-pubblikazzjoni ta’ kotba bil-Malti.[7] Fl-1980 inħatar editur tal-Journal of Maltese Studies.[7] Kien ukoll membru tal-Association Internationale des Critiques Litteraires ta’ Pariġi.[6]
Friggieri ppubblika xogħlijiet f’bosta ġeneri differenti, fosthom dizzjunarji letterarji, oratorji, kantati, kritika letterarja, bijografiji letterarji u antoloġiji ta’ poeżiji tiegħu u ta’ kittieba oħra. Kiteb il-librett tal-ewwel oratorju (Pawlu ta’ Malta, 1989) u l-ewwel kankata (L-Għanja ta’ Malta, 1989) bil-Malti,[7] it-tnejn li huma b’mużika ta’ Charles Camilleri.[12] Friggieri analizza wkoll ix-xogħlijiet tal-pijunieri tal-kitba bil-Malti bħal Pietru Caxaro[13] u Mikiel Anton Vassalli[14]. Ix-xogħlijiet tiegħu ġew pubblikati f’16-il lingwa, fosthom l-Ingliż, il-Franċiż, il-Ġermaniz, it-Taljan u l-Grieg.[15]
Friggieri ppubblika bosta artikli f’ġurnali bil-Malti bħal L-Orizzont u In-Nazzjon, rumanzi u novelli.[6] Ħafna minn dawn ix-xogħlijiet fihom riflessjonijiet filosofiċi u eżistenzjali u ħafna drabi element ta’ patos.[16] [17] Ir-rumanz tiegħu Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri kien kontroversjali meta ħareġ fl-1986 minħabba li wera b’mod ċar it-tribaliżmu politiku f’Malta. Kiteb ukoll il-poeżija Karin u Raymond f’ġieħ Karin Grech u Raymond Caruana, vittmi tal-vjolenza politika f’Malta fis-snin sebgħin u tmenin tas-seklu għoxrin.[4]
Friggieri kien parti mill-kumitat li qaleb it-testi legali tal-Unjoni Ewropea għall-Malti.[18] Qaleb għall-Malti wkoll diversi xogħlijiet letterarji mill-Ingliż, mit-Taljan u mil-Latin.[16] Fl-2008 ippubblika l-awtobijografija Fjuri li ma Jinxfux, li jkopri s-snin bejn l-1955 u l-1990.[19] Fl-2013 intalab imexxi l-Fondazzjoni għaċ-Ċelebrazzjonijiet Nazzjonali.[20] Rebaħ il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb diversi drabi u fl-2016 ingħata l-midalja tad-deheb Ġieħ l-Akkademja tal-Malti.[21]
Ħajja Personali u Mewt
[immodifika | immodifika s-sors]Oliver Friggieri kien miżżewweġ lil Eileen u kellhom tifla waħda, Sara, u żewġ neputijiet.[7]
Miet fil-21 ta’ Novembru 2020.[10] Il-Gvern ta’ Malta onorah b’funeral statali[15] u jum ta’ luttu nazzjonali fil-25 ta’ Novembru 2020.[22] It-tebut tiegħu tqiegħed fil-Knisja Arċipretali tal-Furjana u għadda mill-Università ta' Malta, Tal-Qroqq, qabel ma ttieħed l-Imdina għall-quddiesa funebri mmexxija mill-Arċisqof Charles J. Scicluna.[23]
F'Diċembru 2020, permezz ta' mozzjoni mressqa mill-Minority Leader tal-Partit Nazzjonalista James Aaron Ellul fil-Kunsill Lokali tal-Floriana sar magħruf li triq fil-Floriana se tkun qed tissemma għal Friggieri. [24] [25] [26]
F'Marzu 2021 tħabbar li se jsir monument disinjat mill-iskultur John Grima f'ġieħ Oliver Friggieri, il-Furjana, fejn twieled u trabba.[27]
Kittieb
[immodifika | immodifika s-sors]Friggieri kiteb għadd kbir ta' kotba ta' ħafna ġeneri, maħruġa f'Malta kif ukoll u f'ħafna pajjiżi barranin. Ir-rumanzi, in-novelli u l-poeżiji tiegħu nqalbu f'ħafna ilsna. Kotba tiegħu dehru bl-Ingliż, Taljan, Franċiż, Maċedonjan, Sloven, Serbo-Kroat, Grieg, Romen, Għarbi, Bengali, Urdu, Russu. L-istudji tiegħu, bl-Ingliż u bit-Taljan, dehru f'għadd ta' rivisti akkademiċi madwar id-dinja.
Ħa sehem f'iktar minn sittin kungress internazzjonali tal-Letterarura u rebaħ diversi premjijiet internazzjonali. Qaleb għall-Malti bosta xogħlijiet mil-Latin, Ingliż u Taljan. Kien lecturer fl-Università ta' Malta fil-letteratura Maltija.
Din li ġejja mhijiex il-lista kompluta tax-xogħlijiet letterarji ta' Oliver Friggieri.
Dizzjunarju
[immodifika | immodifika s-sors]- Dizzjunarju ta' Termini Letterarji, (1996) - Dan id-dizzjunarju fih ħażna kbira ta' termini li jmissu l-oqsma kollha tal-kritika letterarja, mit-teorija sa l-istilistika, mill-istorja tal-letteratura sal-kritika prattika, u wkoll termini kritiċi ta' xeħta filosofika u lingwistika. Fih ukoll it-termini kollha li jsawru l-vokabolarju tal-metrika, li fi tmiem il-volum hi miġbura għaliha. L-awtur ifisser it-termini fihom infushom, u dan iwassal biex id-dizzjunarju jista' jinqeda bih kull min hu interessat fl-istudju tal-letteratura fiha nnifisha. Huwa jseddaq it-tifsira tat-termini b'eżempji mil-letteratura Maltija. Id-dizzjunarju hu miktub hekk li jista' jkun ta' fejda f'livelli differenti tal-istudju tal-letteratura, waqt li joffri lill-istudjuż u lill-kittieb it-tagħrif meħtieġ kollu dwar l-arti tal-kelma.
Ġabriet ta' Novelli
[immodifika | immodifika s-sors]- Stejjer Għal Qabel Jidlam (1986) - F'kull rakkont, b'kitba sempliċi u mimlija implikazzjonijiet, Friggieri xtaq ipinġi karattru mdawwar minn ambjent li jweġġgħu b'mod jew b'ieħor. Hu u jirrakkonta lil Malta li jaf, fittex li jesprimi wkoll il-verità ewlenija: kull qalb tinsab f'dinja waħda, iżda r-realtà hi waħda għal kulħadd, għad li mhux kulħadd iħossha bl-istess qawwa u mhux kulħadd jgħaddi mill-istess tbatija.
- Fil-Gżira Taparsi Jikbru l-Fjuri (1991)
Rumanzi
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-Gidba (1977)
- L-Istramb (1980)
- Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri (1986) - rumanz li fiż-żmien politikament imqalleb ta' Malta qanqal kontroversja politika kbira. Issemma sikwit fil-Parlament, u l-frażi tal-istess isem saret kważi idjoma fl-ilsien Malti. L-awtur kien intervistat minn stazzjonijiet u ġurnali barranin. Għall-preżentazzjoni tiegħu marru mijiet ta' nies, u r-rumanz xtered bl-eluf. Friggieri jikteb dwar l-għeruq tal-konflitti bejn iż-żewġ partiti politiċi u jibni karattru ewlieni, Karlu Manju, li jirrapreżenta lill-Malti ħieles. Huwa rumanz politiku, ta' mħabba, reliġjuż... rumanz li għamel storja... għax jitkellem dwar il-qawwa tal-bniedem tat-triq.
- Ġiżimin li Qatt ma Jiftaħ (1998) - B'taħlita ta' tifkiriet u immaġinazzjoni dan ir-rumanz jibni l-ambjent tas-snin ħamsin biex jippreżenta l-mixja lejn il-maturita' fi ħdan familja ċkejkna. Il-ġrajja sseħħ f'Malta, iżda hi miktuba hekk li tista' sseħħ kullimkien. Kwadri differenti jsawru bejniethom dinja magħluqa, waħda li minnha tingħaraf ir-realta' fil-kumplessitajiet tagħha. Il-ġrajja timxi bla waqfien lejn il-qofol, waqt li tixħet dawl fuq ħajja li tbiddlet ħafna.
- It-Tfal Jiġu bil-Vapuri (2000) - Din il-ġrajja sseħħ f'dinja raħlija fil-bidu tas-seklu għoxrin, il-wied, il-kampanja, it-toroq, id-dar, id-dawriet: ambjent antik sħiħ hu mfisser bir-reqqa. Susanna u Arturu huma vittmi taċ-ċirkustanzi. Dun Grejbel hu l-qassis ideali li l-qdusija tiegħu stess tkissru f'għajnejn il-bnedmin. Is-Sinjura, il-missier, u karattri oħrajn jiffurmaw epoka sħiħa. Dan il-ktieb inħadem ukoll f'teleserial u ntwera fuq stazzjon televiżiv lokali.
- La Jibbnazza Niġi Lura (2006) - Rumanz li jkompli ma' It-Tfal Jigu bil-Vapuri. Storja dwar Susanna, Arturu, is-Sinjura, Dun Grejbel, Katarina, Stiefnu, u oħrajn f'raħal żgħir maqtugħ għalih waħdu. Hemm ukoll il-ħajja kkulurita tal-port. Kollox idur madwar qassis twajjeb, maħbub u mweġġa'.
- Dik id-Dgħajsa f’Nofs il-Port (2011) - Rumanz li jkompli maż-żewġ rumanzi ta’ qablu, It-Tfal Jiġu bil-Vapuri u La Jibbnazza Niġi Lura. Storja ta’ nies vittmi taċ-ċirkustanzi: Susanna, Arturu, Dun Grejbel, Katarina, Stiefnu u oħrajn, fosthom Wistin li qiegħed ifittex il-passat tiegħu. Fl-ambjent tal-port tiġri wkoll parti kbira mir-rakkont. Kollox idur madwar Dun Grejbel, qassis twajjeb li jispiċċa biex ibati ħafna. Rumanz li permezz tal-passat jirrakkonta sitwazzjonijiet ta’ kull żmien.
Poeżiji
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-poeżiji tiegħu kollha nġabru taħt l-isem Oliver Friggieri: Il-Poeżiji Miġbura (2002).
"Jekk" (il-poeżija li xi versi minnha jinsabu fuq il-bus shelters Maltin)
Jekk tifhem x'jgħidu l-kwiekeb
lill-qamar tul il-lej',
jekk tagħraf minn fejn telaq
is-sħab, fejn sejjer, fej',
jekk tirfes kull mogħdija
u tterraq kullimkien,
jekk tkellem lil kull ħlejqa
li tikber fil-ħolqien,
jekk togħdos fl-ibħra kollha
u tmiss qiegħ l-oċean,
jekk titla' kull muntanja
u titfi kull vulkan,
jekk tifhem lil kull siġra
u tkellem lil kull fjur,
jekk torqod ma' kull dudu
u tqum ma' kull għasfur,
jekk tgħodd in-numri kollha
u taf kull alfabett,
jekk tħott kull teorema
u żżarma kull kunċett,
jekk togħxa b'kull tbissima
u tokrob b'kull uġigħ,
jekk toftoq il-kliem kollu
u ssib is-sens li fih,
jekk taf kif kien il-bidu
u kif se jkun it-tmiem,
jekk taf kull fuq, kull isfel,
kull wara, kull quddiem,
jekk taf għaliex kull għabex
iżelleġ kull żerniq,
jekk taf kemm hija twila,
kemm twila, twila t-triq,
jekk taf għaliex l-iżbalji,
u taf x'inhu perfett,
jekk taf għax serp jitkaxkar
u għax itir farfett,
jekk ittawwalt iżżejjed
fuq xifer il-ġibjun
tal-qalb biex issa ttella'
bis-satal x'hemm midfun,
jekk il-maltemp sikkittu
u lill-irjieħ raqqadt,
jekk l-ilmijiet nixxitfhom
u lin-nirien qabbadt,
jekk fhimt kull mistoqsija
u jekk kull ħalfa ħlift,
u jekk kull rebħa rbaħtha
u jekk kull telfa tlift,
- il-petali tal-warda
waqgħulek minn idejk,
dan l-univers itektek
inqasam hemm, f'riġlejk.
Il-ħajja mistoqsija
miġbura f'elf għaliex,
u ssirlek poeżija
jekk int ma tweġibhiex.
Hekk biss ikun poeta
Għax hekk ikun poeta.
Jitkellem bi tbissima,
iħoss b’qalb tikwi nar,
u jaħraq dinja sħiħa
bi mħabbtu lejl u nhar.
Iweġġa’ bla ma jsawwat,
jissawwat bla jiqliel,
il-ġid jislet mill-ħażen,
fil-kruha jara l-ġmiel.
Ibaħħar fl-oċejani
u jogħdos f’qiegħ id-dmugħ,
b’testment bla flus iħalli
il-kliem, teżor tar-ruħ.
Iżomm ma’ xofftu l-kalċi
bla ma jitilqu qatt,
ilaqqat l-aħħar qatra
bla ma jintebaħ ħadd.
U jolfoq bla jinstema’,
ibati taħt sigriet,
bid-dmugħ jidlek il-ġrieħi,
bix-xejn jimla x-xewqiet.
F’deżert ta’ solitudni
bil-pass ta’ nkiss inkiss
iterraq sa ma jasal
f’riġlejn il-kurċifiss.
Il-golgota twelidu,
il-golgota xortih,
il-golgota li tkissru,
il-golgota li tqawwih.
Hekk biss ikun poeta.
Ara ukoll il-poeżija Karin u Raymond
Oratorji
[immodifika | immodifika s-sors]- Pawlu ta' Malta (1985)
- Dun Ġorġ (2001)
Cantata
[immodifika | immodifika s-sors]- L-Għanja ta' Malta (1989)
- Ħodon Fjuri lil San Publju (2010)
Awtobijografija
[immodifika | immodifika s-sors]- Fjuri li ma jinxfux, Tifkiriet 1955-1990 (2008) - Ktieb ta’ memorji bejn esperjenzi personali, drawwiet soċjali, u battalji tal-partiti politiċi. Rakkont mimli stampi ta’ nies, avvenimenti, postijiet, l-aktar ta’ Balzunetta, il-Port il-Kbir u l-inħawi. Toroq bla wisq traffiku, tfal jilagħbu kullimkien, nisa bl-għonnella, djar bla televiżjoni, tallaba jorqdu barra, Malta kolonja Ingliża. L-awtur ipinġi kwadri kurjużi miż-żmien ta’ tfulitu sa perijodu mqalleb ħafna fl-Istorja ta’ Malta. Jirrakkonta l-ġlieda bejn il-Knisja Kattolika u l-Partit Laburista, kif għexha hu stess, tifel fil-MUSEUM u mbagħad Seminarista, fi żmien l-Interdett. Jippreżenta l-ħajja sempliċi tas-snin ħamsin u sittin, u jħallat episodji privati ma’ ġrajjiet drammatiċi fl-epoka ta’ Ġorġ Borg Olivier, Dom Mintoff, Karmenu Mifsud Bonnici u Eddie Fenech Adami. Jirrakkonta kif snin wara ddiskuta din is-sitwazzjoni fil-privat u fit-tul ma’ Mintoff, li kien hu stess li bi frażi li qal fil-Parlament ’Min m’għandux x’jagħmel jikteb ktieb!’ kien wasslu biex jikteb ir-rumanz Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri (1986).
Kritika Letterarja
[immodifika | immodifika s-sors]- Kittieba ta’ Żmienna, 1970
- Ir-Ruħ fil-Kelma, 1973,
- Ġ.A. Vassallo - 'Il-Ġifen Tork', 1975
- Il-Kultura Taljana f'Dun Karm, 1976
- Fl-Għarbiel, 1976
- Mekkaniżmi Metaforiċi f'Dun Karm, 1978
- Storja tal-Letteratura Maltija, I, 1979
- Saġġi Kritiċi, 1979
- Ellul Mercer fLeli ta' Ħaż-Żgħir' - Mir-Realtà għall-Kuxjenza, 1983
- Ġwann Mamo - Il-Kittieb tar-Riforma Soċjali, 1984
- L-Idea tal-Letteratura, Bugelli, 1986
- Dun Karm - 'Il-Jien u Lil hinn Minnu', T. Cortis, 1988
- Dun Karm, 1989
- Saggi sulla letteratura maltese, 1989
- Il-Kuxjenza Nazzjonali Maltija, 1995
- L-Istudji Kritiċi Miġbura, I, edizzjoni mħejjija minn Victor Fenech, 1995
- L-Istorja tal-Poeżija Maltija, Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2001
- Rużar Briffa - L-Aħħar Poeżiji u Taħdita Letterarja, 1974
- Dun Karm - Il-Poeżiji Miġbura, 1980
- Rużar Briffa - Il-Poeżiji Miġbura, 1983
- Dun Karm - Le poesie italiane, 2007 (il-poeżiji kollha bit-Taljan ta' Dun Karm)
- Movimenti Letterari e Coscienza Romantika Maltese (1800-1921), 1979
Bijografiji letterarji
[immodifika | immodifika s-sors]- Dun Karm - il-Bniedem fil-Poeta, 1980
- Il-Ħajja ta' Rużar Briffa, 1984
Antoloġiji
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-Ktieb tal-Poeżija Maltija, I, Testi Magħżula u Miġbura bi Studju Kritiku, 1987 (l-ewwel ġabra tal-iktar poeżiji bikrin fil-Letteratura Maltija)
- Il-Ktieb tal-Poeżija Maltija, II, Testi Magħżula u Miġbura bi Studju Kritiku, 1987 (ġabra ta' xogħlijiet ta' poeti tas-sekli 19 u 20)
- Il-Poeżija Maltija, 1996
Ara ukoll
[immodifika | immodifika s-sors]Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Montebello, Mark (2001). Il-Ktieb tal-Filosofija f’Malta - L-ewwel volum (A-L) (bil-Malti). Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza. p. 184. ISBN 9990941823.
- ^ Montebello, Mark (2009). 20th Century Philosophy in Malta (bl-Ingliż). Malta: Agius & Agius. pp. 126–128. ISBN 9789990991314.
- ^ Montebello, Mark (2011). Malta’s Philosophy & Philosophers (bl-Ingliż). Malta: PIN. pp. 152–155.
- ^ a b ċ d Vella, Matthew (2020-11-21). "Oliver Friggieri, intellectual who articulated nation's consciousness, passes away". Malta Today. Miġbur 2021-05-01.
- ^ Debono, Karol Paul (2020-11-24). "Tislima lill-Professur Oliver Friggieri – eks student tas-Seminarju". The Archbishop's Seminary School (bil-Malti). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-01-25. Miġbur 2021-05-01.
- ^ a b ċ d e f Friggieri, Oliver (1983). "Self portrait : Oliver Friggieri". Civilization: An Encyclopedia on Maltese Civilization, History and Contemporary Arts, 10: 276–280. Malta: Gulf Publishing Ltd (mill-OAR@UM).
- ^ a b ċ d e f ġ g għ L-Akkademja tal-Malti (2020-11-21). "L-Akkademja ssellem lill-Prof. Oliver Friggieri" (bil-Malti). Miġbur 2021-05-01.
- ^ "A final salute given to Prof. Oliver Friggieri". University of Malta. Miġbur 2021-05-03.
- ^ "Id-Dipartiment tal-Malti" (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-18.
- ^ a b "Oliver Friggieri, a giant of Maltese literature, dies aged 73". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-03.
- ^ Vassallo, Alvin (2018-03-27). "New book in recognition of Oliver Friggieri's works - TVM News". TVM (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-18.
- ^ Bondin, Joseph Vella (2013-04-15). "The Development of Choral Singing in Malta: A Historical Overview". The IFCM Magazine (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-27.
- ^ Friggieri, Oliver (1998–1999). "POINTS OF CONTACT BETWEEN ITALIAN ROMANTICISM AND MALTESE LITERATURE: The Maltese literary background". Scripta Mediterranea (bl-Ingliż). XIX-XX: 93–108. line feed character f'
|titlu=
f'pożizzjoni 34 (għajnuna)Manutenzjoni CS1: format tad-data (link) - ^ Friggieri, Oliver (2016). Il-Kantilena ta' Pietru Caxaro : interpretazzjoni Rinaxximentali (bil-Malti). L-Imsida, Malta: Malta University Press.
- ^ a b "Oliver Friggieri funeral to be organised by the government - The Malta Independent". www.independent.com.mt. Miġbur 2021-05-03.
- ^ a b Briffa, Charles (1997). "The Voice of a Nation's Conscience: Oliver Friggieri's Fiction in Recent Maltese Literature". World Literature Today. 71 (3): 495.
- ^ Risica, Giuseppe. "Oliver Friggieri: Il maggiore poeta maltese contemporaneo". Poesis Anima Mundi (bit-Taljan). Miġbur 2021-06-18.
- ^ Strassmann, Burkhard (2005-04-28). "»Kif inti?« – »Tajjeb!«". Ziet Online (bil-Ġermaniż). Arkivjat mill-oriġinal fl-2005-11-22. Miġbur 2021-06-18.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "'Fjuri Li ma jinxfux – Tifkiriet 1955-1990' - The Malta Independent". www.independent.com.mt. Miġbur 2021-06-18.
- ^ "Oliver Friggieri heads new anniversary committee". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2021-06-18.
- ^ "Il-Professur Oliver Friggieri rebbieħ tal-Midalja tad-Deheb 'Ġieħ l-Akkademja tal-Malti' 2016". L-Akkademja tal-Malti (bil-Malti). 2016-11-14. Miġbur 2021-06-18.
- ^ "National day of mourning for Oliver Friggieri on Wednesday". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-03.
- ^ "A final salute given to Prof. Oliver Friggieri". University of Malta. Miġbur 2021-05-03.
- ^ https://newsbook.com.mt/triq-fil-furjana-se-tissemma-ghal-prof-oliver-friggieri/.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://netnews.com.mt/2020/12/16/triq-fil-floriana-se-tissemma-ghal-oliver-friggieri-wara-mozzjoni-tal-pn/.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://maltadaily.mt/oiver-friggieri-to-get-street-named-after-him/.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Oliver Friggieri monument to be erected in Floriana". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2021-05-03.
Ħoloq esterni
[immodifika | immodifika s-sors]Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Oliver Friggieri (Oliver Friggieri) |
- Biblijografija tax-xogħlijiet ta' Oliver Friggieri
- Il-Kelma li Tqanqal ir-Ruħ - Programm tal-kelma li fih il-Prof. Oliver Friggieri janalizza temi li jolqtu lill-bniedem mill-qrib..
- L’influenza della cultura italiana a Malta nel pensiero del più grande poeta maltese vivente
- Parla Friggieri, Malta l’isola dei racconti
- "Storie per una sera": racconti dello scrittore maltese Oliver Friggieri
- OLIVER FRIGGIERI: il maggiore poeta maltese contemporaneo