Serie A
|
Staġun jew kompetizzjoni attwali: Serie A 2019–20 | |
 Serie A | |
| Sport | Futbol |
|---|---|
| Fundazzjoni | 1898 |
| Nru. ta' timijiet | 20 |
| Reġjun |
 Italja |
| Ċampjin attwali | Juventus (2014–15) |
| L-aktar rebħiet | Juventus (31 titlu) |
| Sit elettroniku | www.legaseriea.it |
Serie A jew Serie A TIM, hija kompetizzjoni professjonali tal-klabbs tal-futbol li jinsabu fil-quċċata tas-Sistema tal-Kampjonat tal-Futbol Taljan u ilha topera għal aktar minn 80 sena mill-istaġun 1929-30. Hija kienet ġiet organizzata minn Lega Calcio sal-2010 ,imma kampjonat ġdid, il-Lega Serie A, kienet maħluqa għall-istaġun 2010-11. Is-Serie A hija meqjusa bħala waħda mill-aqwa kampjonati tal-futbol fid-dinja. Is-Serie A kienet ikkunsidrata l-aqwa kampjonat fid-dinja fis-snin 90, sa nofs is-sena 2000.[1]Is-Serie A pproduċiet l-ogħla numru ta' finalisti tal-European Cup: il-Klabbs Taljani laħqu l-finali tal-kompetizzjoni fuq 26 rekord fuq okkażjonijiet differenti,u rebħu t-titolu tnax-il darba.[2] Is-Serie A hija kklassifika r-4 fost il-kampjonati Ewropej skond il-UEFA's league coefficient wara l-Premier League Ingliża , La Liga Spanjola u l-Bundesliga Ġermaniża, li hija bbażata fuq il-prestazzjoni tal-klabbs Taljani fiċ-Champions League u l-Europa League.[3] Hija wkoll kklassifikata il-5 fid-dinja skond l-ewwel tendenzi tar-rata tal-IFFHS.[4]
Fil-format attwali tagħha, l-Italian Football Championship ġiet riveduta minn wara rawnds reġjonali u interreġjonali, għal kampjonat b'rawnd wieħed mill-istaġun 1929–30 'il quddiem. It-titoli kampjonat li ntrebħu qabel l-1929 huma rikonoxxuti uffiċjalment mill-FIGC bħala l-istess kampjonat b'mod dawk minn dakinhar. Fl-istaġun 1945–46, meta l-kampjonat ntlagħab fuq żewġ gruppi ġeografiċi minħabba il-WWII, mhux statistikament meqjus, anki jekk it-titolu huwa kompletament uffiċjali.[5]
Il-kampjonat jospita l-aktar 3 klabbs famużi fid-dinja li huma Juventus Football Club, Milan u l-Internazionale, kollha membri fundaturi tal-G-14, grupp li jirrappreżenta l-akbar klabbs prestiġjużi tal-futbol Ewropej; is-Serie A kienet l-unika kampjonat li pproduċiet tliet membri fundaturi.[6] L-aktar plejers li rebħu l-unur tal-Ballon d'Or waqt li jilagħbu fi klabb tas-Serie A minn kwalunkwe kampjonat ieħor fid-dinja.[7] Milan huwa wieħed mill-aktar żewġ klabbs li għandhu titoli internazzjonali uffiċjali fid-dinja.[8] Juventus, l-aktar klabb ta 'suċċess fl-Italja tas-seklu 20 [9] u l-aktar tim taljan suċċessiv,[10] huwa marbut ir-raba fl-Ewropa u 8 fid-dinja fl-istess grad.
Il-klabb huwa l-uniku wieħed fid-dinja li rebaħ l-uffiċjal tal-kompetizzjonijiet kontinentali u titlu dinji.[11][12][13] L-Internazionale, wara kisbiet tagħhom fil-istaġun 2009–10, li sar l-ewwel tim Taljan li kiseb it-tripletta.[14]
Storja
[immodifika | immodifika s-sors]Is-Serie A, kif hija strutturata illum, bdiet fl-1929. Mill-1898 sal-1922, il-kompetizzjoni kienet organizzata fi gruppi reġjonali. Minħabba li timijiet fil-kampjonati reġjonali bdew jikbru dejjem, il-FIGC qasmet il-CCI (Konfederazzjoni tal-Futbol Taljan) fl-1921. Fl-1926, minħabba l-kriżijiet interni tal-FIGC bidlu l-issettjar interni fit-timijiet tan-nofsinhar għad-diviżjonijiet nazzjonali li waslu għal ftehim finali tal-1929/1930. L-ebda titolu ngħata fl-1927 wara li Torino kienu barra mill-kampjonat tal-Federazzjoni tal-Futbol Taljan (FIGC). Torino kienu ddikjarati ċampjins fl-istaġun 1948-49 meta ġara l-kraxx ta' ajruplan qrib it-tmiem tal-istaġun li fih it-tim kollu miet.
Il-kampjonat tas-Serie A huwa spiss imsejjaħ bħala l-iscudetto (tarka żgħira) minħabba li l-istaġun 1924-25 it-tim rebbieħ kellhom kowt żgħira ta' armi bil-bandiera taljana fuq il-flokk. L-aktar tim taljan suċċessiv huwa Juventus Football Club bi 33 titlu, u warajhom hemm Milan (18), Internazionale (18), u Genoa (9). Mill-istaġun 2004–05 'il quddiem it-trofew reali ngħata lill-klabb fil-grawnd wara l-aħħar dawra tal-kampjonat. It-trofew, imsejjaħ Coppa Campioni d'Italia, sar uffiċjali mill-istaġun 1960-61, imma bejn l-1961 u l-2004 kien ikkunsinnat lill-klabbs rebbieħa fl-uffiċċju prinċipali tal-Lega Nazionale Professionisti.
Fit-30 t'April 2009, is-Serie A kienet maqsuma mas-Serie B. 19 minn 20 klabb ivvota favur il-moviment fl-argument fuq id-drittijiet tat-televiżjoni. It-tim tar-relegazzjoni Lecce ivvuta kontra. Maurizio Beretta, l-eks kap tal-assoċjazzjoni prinċipali tal-Italja, kien il-president tal-kampjonat ġdid.[15][16][17][18]
Ċampjins
[immodifika | immodifika s-sors]| Klabb | Rebbieħa | Runners-up | Staġuni |
|---|---|---|---|
| Juventus | 33 | 21 | 1905, 1925–26, 1930–31, 1931–32, 1932–33, 1933–34, 1934–35, 1949–50, 1951–52, 1957–58, 1959–60, 1960–61, 1966–67, 1971–72, 1972–73, 1974–75, 1976-77, 1977–78, 1980–81, 1981–82, 1983–84, 1985–86, 1994–95, 1996–97, 1997–98, 2001–02, 2002–03, 2011–12, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016–17 |
| Milan | 18 | 17 | 1901, 1906, 1907, 1950–51, 1954–55, 1956–57, 1958–59, 1961–62, 1967–68, 1978–79, 1987–88, 1991–92, 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1998–99, 2003–04, 2010–11 |
| Internazionale | 18 | 15 | 1909–10, 1919–20, 1929–30, 1937–38, 1939–40, 1952–53, 1953–54, 1962–63, 1964–65, 1965–66, 1970–71, 1979–80, 1988–89, 2005-06, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2009–10 |
| Genoa | 9 | 4 | 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1914–15, 1922–23, 1923–24 |
| Torino | 7 | 6 | 1927–28, 1942–43, 1945–46, 1946–47, 1947–48, 1948–49, 1975–76 |
| Bologna | 7 | 4 | 1924–25, 1928–29, 1935–36, 1936–37, 1938–39, 1940–41, 1963–64 |
| Pro Vercelli | 7 | 1 | 1908, 1909, 1910–11, 1911–12, 1912–13, 1920–21, 1921–22 (CCI) |
| Roma | 3 | 13 | 1941–42, 1982–83, 2000–01 |
| Lazio | 2 | 7 | 1973–74, 1999–00 |
| Fiorentina | 2 | 5 | 1955–56, 1968–69 |
| Napoli | 2 | 5 | 1989–90 |
| Cagliari | 1 | 1 | 1969–70 |
| Casale | 1 | - | 1913–14 |
| Novese | 1 | - | 1921–22 (FIGC) |
| Verona | 1 | - | 1984–85 |
| Sampdoria | 1 | - | 1990–91 |
- It-titolu 1926–27 kien inizjalment mirbuħ minn Torino, iżda kien revokat minħabba x-xiri tal-logħob minn Allemandi.
- It-titolu 2004-2005 kien inizjalment mirbuħ minn Juventus,iżda kien revokat minħabba l-iskandlu tal-Calciopoli.
- It-titolu 2005-2006 scudetto kien temporanjament sub judice, qabel Internazionale kienet mogħtija t-titolu, mill-penalties bejn Juventus u Milan.[19]
- Id-dekorazzjoni ngħata lill-Spezia Calcio fl-2002 mill-FIGC għall-kampjonat tal-1944 waqt il-gwerra. Madankollu, il-Federazzjoni qalet li ma tistax tiġi kkunsidrata bħala Scudetto'.
- Il-Bold jindika l-klabbs li bħalissa jilagħbu fl-ogħla diviżjoni.
Klabbs tas-Serie A
[immodifika | immodifika s-sors]Qabel l-1929, ħafna klabbs ikkompetew fl-ogħla livell tal-futbol Taljan bħala r-rawnds preċedenti kienu kkompetew sa 1922 fuq bażi reġjonali imbagħad interreġjonali sa 1929. Hawn taħt hawn lista ta' klabbs tas-Serie A li kienu kkompetew fil-kompetizzjoni meta ġie format l-kampjonat (62 b'kollox).
Staġuni tas-Serie A
[immodifika | immodifika s-sors]
|
|
It-timijiet bil-bold jikkompetu fis-Serie A bħalissa. Internazionale huwa l-uniku tim li minn dejjem jilgħab fis-Serie A.
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ http://www.uefa.com/memberassociations/association=ita/honours/index.html
- ^ Kevin Ashby (2007-05-24). UEFA.com (ed.). "Serie A reiterates star quality" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "UEFA Country Ranking 2011". Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ (IT) IHHS, ed. (22-07-2010). "The English Premier League is not more the No.1 of the world !" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna); Iċċekkja l-valuri tad-data f':|data=(għajnuna) - ^ "Page 21: official statistical records recognized by FIGC" (PDF) (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2011-07-16. Miġbur 2013-02-03. Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "G-14's members". g14.com (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2006-09-02. Miġbur 2013-02-03. Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "European Footballer of the Year ("Ballon d'Or")". RSSSF.com (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "Milan top of the world!". Channel4.com (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|dataarkivju=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|aċċessdata=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|urlarkivju=injorat (għajnuna) - ^ "Europe's club of the Century". International Federation of Football History & Statistics (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "Juventus building bridges in Serie B". fifa.com (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ Minbarra, Juventus Football Club kien l-ewwel klabb f'assoċjazzjoni tal-istorja tal-futbol li rebeħ il-kompetizzjonijiet konfederattivi (eż kompetizzjonijiet internazzjonali organizzat mill-UEFA) u jibqgħu marbuta mal-Étoile Sportive du Sahel tat-Tuneżija bħala l-uniku fid-dinja biex jintlaħaq dan. "Legend: List of UEFA club competitions". Union des Associations Européennes de Football (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna)
"ES du Sahel: Étoile Sahel, an African institution". Fédération Internationale de Football Association (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ La Vanguardia, ed. (2003-05-15). "La primera final italiana" (PDF) (bl-Ispanjol). p. 55. Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ Fédération Internationale de Football Association, ed. (2005-12-01). "We are the champions" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ "Inter join exclusive treble club". uefa.com. Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ BBC News, ed. (2009-04-30). "Serie A to form breakaway league - BBC Sport" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ Serie A clubs to set up their own league - Washington Post (EN)
- ^ SkySports, ed. (2009-04-30). "Serie A set for breakaway" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ Guardian, ed. (2009-04-30). "Italian league splits in two after meeting ends in stalemate" (bl-Ingliż). Parametru mhux magħruf
|lokazzjoni=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|aċċessdata=injorat (għajnuna) - ^ Serie A Roll of Honour, Sit uffiċjali tas-Serie A
