Anton Agius

Anton Agius
Ħajja
Twelid	Rabat, Diċembru 1933
Nazzjonalità	Malta
Mewt	L-Imsida, 2008
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	skultur

Anton Agius (twieled fl-1 ta' Diċembru 1933 – miet fid-19 ta' Ottubru 2008) kien skultur magħruf Malti, magħruf bħala l-"Iskultur Nazzjonali".

Edukazzjoni

F'intervista li ta fl-2004, Anton Agius qal:“Tista’ tgħid li fil-familja tagħna hemm diversi artisti, pitturi u skulturi, uħud bħal ħija Michael, naħseb li kapaċi aktar minni… imma ma tantx iħobb jaħdem. Naħseb li xi ħaġa qiegħda fir-razza,” qalli Toni. Ħa l-ewwel direzzjoni lejn l-arti bis-saħħa ta’ ommu, Maria Estella, li ħaditu għand l-iskultur Ġużeppi Galea li studja barra u għamel disa’ snin bħala apprentista miegħu.

Agius studja l-arti bejn l-1951 u l-1953 fis-Soċjetà Maltija tal-Arti, Manifattura u Kummerċ u wara fl-Iskola tal-Arti tal-Gvern. Fl-1957 rebaħ borża ta' studju għal Ruma mogħtija mill-Gvern Malti fejn studja fi Scuola Del Nudo dell'Associazione Artistica Internazionale, fl-Accademia di Belle Arti u fi Scuola delle Arti Ornamentali. Agius studja f'St. Martin's School of Art f'Londra, fejn akkwista d-Diploma Nazzjonali fid-Disinn, Mudellar, Skultura u Qtugħ ta' Ittri. Fuq l-esperjenza tiegħu barra minn Malta, Agius jgħid: “Qatt ma ħassejtni inferjuri ma’ studenti minn diversi pajjiżi. Anzi kont inkun l-aktar ippreparat.”

Kien għalliem fl-iskejjel sekondarji, lekċerer fl-Università ta' Malta u membru tal-Bord tal-Estetika ta' Malta.

Premjijiet

Anton Agius rebaħ diversi premjijiet u ġie onorat b'diversi għotjiet għal-livell artistiku li laħaq, fosthom l-Ewwel Premju tal-Human Rights Art Exhibition li tnediet fl-1968 fil-Mużew Nazzjonali ta' Malta, l-Onorifiċenza Per Meriti mill-Assoċjazzjoni Kulturali Amici di Pan ta' Firenze fl-1979, l-għotja tal-Artist tas-Sena fl-1980 u t-Targa d'Oro fl-1982 mogħtija mill-Associazione Nazionale Artistica Culturale tal-Italja. Fl-1999 imbagħad huwa kien ingħata l-Ewwel Premju fil-Biennale Internazzjonali tal-Arti ta' Malta. Kien propju fis-7 ta' Frar 1999 fil-Mużew Wignacourt ir-Rabat, fi ftuħ ta' wirja li kienet tirrappreżenta 50 sena ta' ħidma tal-iskultur Anton Agius, li l-President ta' Malta Ugo Mifsud Bonnici, f'diskors li kien għamel ta lil Anton Agius it-titlu onorifiku ta' "l-iskultur nazzjonali". Dan għax Agius poġġa fl-irħam u fil-bronż ġrajjiet importanti mill-istorja ta' Malta. Fl-2005, Agius ingħata Ġieħ ir-Repubblika.

Agius ħa sehem f'bosta esebizzjonijiet f'Malta, Londra, Edinburgh, l-Italja u l-Litwanja. Ix-xogħlijiet tiegħu jinsabu wkoll f'kollezzjonijiet privati f'diversi partijiet tad-dinja. Għalkemm il-qofol tal-kreattività artistika tiegħu jinsab fil-monumenti li ħadem u fl-iskulturi fl-injam, huwa kien ukoll disinjatur ta' bolol postali, disinjatur u dekoratur ta' knejjes, ċeramista u ħaddiem tal-medaljuni.

Monumenti

Fost il-monumenti maħdumin minn Anton Agius insibu:

Monument tal-Ħaddiem Malti, l-Imsida
Monument tas-Sette Giugno 1919, il-Belt
Monument ta' Dun Mikiel Scerri u Sħabu, il-Belt
Monument tal-Ħelsien, il-Birgu
Monument ta' Manwel Dimech, quddiem il-Berġa ta' Kastilja, il-Belt
Monument ta' Anton Buttigieg, il-Blata l-Bajda
Monument ta' Ġużè Ellul Mercer, Ħad-Dingli
Monument ta' Francis Ebejer, Ħad-Dingli
Monument ta' Mikiel Anton Vassalli, Ħaż-Żebbuġ
Monument ta' Lorenzo Balbi u martu Carmela Ozzini, il-Marsa
Monument ta' Mons. Depiro, quddiem il-Kulleġġ ta' Sant'Agata, ir-Rabat
Monument ta' Pawlu Xuereb fi Ġnien Howard, ir-Rabat
Monument ta' Dun Ġorġ Preca fid-Dar Ġenerali tas-Soċjetà tal-MUSEUM, il-Blata l-Bajda

Ħajja personali

Anton Agius kien miżżewweġ lil Mary Louise u kellhom tlett itfal, li tnejn minnhom mietu qablu. Agius bata ħafna f'ħajtu. F'intervista li ta erba' snin qabel mewtu huwa stqarr: “In-natura kienet kiefra wisq miegħi.” Tnejn minn uliedu twieldu b’difetti mentali u fiżiċi. Huwa dejjem għex ir-Rabat fejn twieled u kien dilettant tal-klieb u tal-għasafar.

Referenzi

Ħoloq esterni

Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Anton Agius (Anton Agius)