Mont-Saint-Michel

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Mont-Saint-Michel
Flag of France.svg Franza
Mont St Michel 3, Brittany, France - July 2011.jpg
Blason ville fr Mont-Saint-Michel (Manche).svg
Amministrazzjoni
Stat sovranFranza
Administrative territorial entity of FranceFranza Metropolitana
Region of FranceNormandija
Dipartimenti ta' FranzaManche
Kap tal-Gvern Jacques Bono (en) Translate
Isem uffiċjali Le Mont-Saint-Michel
Mont-Libre
Mont-Michel
Ismijiet oriġinali Le Mont-Saint-Michel
Kodiċi postali 50170
Ġeografija
Koordinati 48°38′09″N 1°30′37″W / 48.6358°N 1.5103°W / 48.6358; -1.5103Koordinati: 48°38′09″N 1°30′37″W / 48.6358°N 1.5103°W / 48.6358; -1.5103
Mont-Saint-Michel is located in France
Mont-Saint-Michel
Mont-Saint-Michel
Mont-Saint-Michel (France)
Map commune FR insee code 50353.png
Superfiċjenti 3.97 kilometru kwadru
Fruntieri ma' Beauvoir (en) Translateu Pontorson (en) Translate
Demografija
Popolazzjoni 27 abitanti (1 Jannar 2020)
Informazzjoni oħra
Żona tal-Ħin UTC+1u UTC+2
bliet ġemellati Monte Sant'Angelo (en) Translateu Hatsukaichi (en) Translate
mairie-lemontsaintmichel.fr

Mont-Saint-Michel (ippronunzjata bil-Franċiż: ​[lə mɔ̃ sɛ̃ miʃɛl]; bin-Normann: Mont Saint Miché; bil-Breton: Menez Mikael ar Mor) hija gżira tal-mareat u komun tal-art kontinentali fin-Normandija, Franza.

Il-gżira tinsab bejn wieħed u ieħor kilometru (nofs mil nawtiku) 'il barra mill-kosta tal-Majjistral tal-pajjiż, fil-bokka tax-xmara Couesnon qrib Avranches u għandha erja ta' seba' ettari (17-il akru). Il-parti kontinentali tal-komun għandha erja ta' 393 ettaru (971 akru) u b'hekk is-superfiċe totali tal-komun hija ta' 400 ettaru (990 akru).[1][2] Sal-2019, il-gżira kellha popolazzjoni ta' 29 ruħ.[3]

Il-pożizzjoni tal-komun — fuq gżira ftit metri 'l bogħod mill-art kontinentali — kienet tagħmilha aċċessibbli fil-marea baxxa biex bosta pellegrini jaslu sal-abbazija, iżda fl-istess ħin difendibbli meta l-marea terġa' lura u kienet tnaffar jew tgħerreq lil xi attakkanti potenzjali, jew taqbadhom fuq sieq waħda. Il-gżira baqgħet ma nħakmitx matul il-Gwerra tal-Mitt Sena; ġwarniġjon żgħir irreżista attakk sħiħ mill-Ingliżi fl-1433.[4] Lwiġi XI ta' Franza rrikonoxxa l-benefiċċji inversi tad-difiża naturali tagħha u għamilha ħabs. L-abbazija ntużat bħala ħabs matul l-Ancien Régime.

Mont-Saint-Michel u l-bajja tal-madwar tniżżlu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979 għall-estetika u għall-importanza uniċi bħala sit Kristjan Medjevali.[5] Kull sena jżuruha iktar minn tliet miljun ruħ. Iżjed minn 60 binja fi ħdan il-komun huma protetti fi Franza bħala monumenti storiċi.[6]

Ġeografija[immodifika | immodifika s-sors]

Formazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Issa hija gżira tal-mareat magħmula mill-blat, iżda l-għolja kienet tokkupa art niexfa fil-preistorja. Meta l-livell tal-baħar għola, l-erożjoni sawret mill-ġdid il-pajsaġġ kostali, u diversi rqajja' tal-granit tfaċċaw fil-bajja, wara li rreżistew iktar l-erożjoni tal-oċean mill-blat tal-madwar. Dawn kienu jinkludu lil Lillemer, Mont Dol, Tombelaine (il-gżira lejn it-Tramuntana), u Mont Tombe, li iktar 'il quddiem issejħet Mont Saint-Michel (mingħajr is-sing wara "Mont", l-isem jirreferi għall-għolja fiżika u mhux għall-post kollu).

Mont-Saint-Michel mill-ajru waqt il-marea baxxa.

Mont-Saint-Michel tikkonsisti mil-lewkogranit li ssolidifika mill-intrużjoni taħt l-art tal-magma mdewba madwar 525 miljun sena ilu, matul il-perjodu Kambrijan, bħala waħda mill-iżgħar partijiet tal-batolit granitiku Manċelljan.[7] Studji bikrin ta' Mont Saint-Michel mill-ġeologi Franċiżi xi kultant jiddeskrivu l-lewkogranit tal-għolja bħala "granulit", iżda dan it-terminu issa sar antikwat.[8]

L-għolja kellha ċirkonferenza ta' madwar 960 metru (3,150 pied) u l-ogħla punt tagħha kien 92 metru (302 piedi) 'il fuq mil-livell tal-baħar.[9]

Mareat[immodifika | immodifika s-sors]

Mont-Saint-Michel fl-2014 bil-pont il-ġdid.

Il-mareat ivarjaw ħafna, b'medja ta' 14-il metru (46 pied) bejn l-ogħla marea u l-iktar waħda baxxa. Il-pellegrini Medjevali li kienu jgħaddu mill-artijiet ċatti fil-marea baxxa kienu laqqmu l-gżira bħala "San Mikiel fil-periklu tal-baħar". L-għolja xorta waħda għadha perikoluża għall-viżitaturi li jevitaw it-triq olzata u jippruvaw il-mixja perikoluża fuq ir-ramel mill-kosta tal-madwar.

Is-sedimentazzjoni u l-għargħar okkażjonali ħolqu mergħat b'imraġ tal-ilma baħar li jitqiesu bħala ideali għar-ragħa tan-nagħaġ. Il-laħam b'togħma tajba li jirriżulta mir-ragħa tan-nagħaġ f'dawn il-mergħat, twassal għal speċjalità lokali tal-ikel, l-agneau de pré-salé (il-ħaruf tal-mergħa tal-ilma baħar), u tinstab fil-menus tar-ristoranti lokali li jaqdu lill-bosta viżitaturi tal-għolja.

Gżira tal-mareat[immodifika | immodifika s-sors]

Il-kollegament bejn l-għolja ta' Mont Saint-Michel u l-art kontinentali nbidlet matul is-sekli. Fl-imgħoddi kienet ikkollegata permezz ta' triq fil-marea baxxa biss. Din ġiet ikkonvertita fi triq olzata fl-1879, u b'hekk il-marea ma setgħetx twassal iktar sedimenti madwar l-għolja. L-artijiet kostali ċatti ġew reklamati wkoll u nħolqu mergħat, li naqqsu d-distanza bejn il-kosta u l-gżira, u x-xmara Couesnon ġiet kanalizzata, sabiex titnaqqas il-qawwa tal-fluss tal-ilma. Dawn il-fatturi kollha ħeġġew is-sedimentazzjoni tal-bajja.

Fis-16 ta' Ġunju 2006, il-Prim Ministru Franċiż u l-awtoritajiet reġjonali ħabbru proġett ta' €200 miljun (Projet Mont-Saint-Michel) biex tinbena diga idrawlika li tuża l-ilmijiet tax-xmara Couesnon u l-mareat għat-tneħħija tas-sedimenti akkumulati, sabiex Mont Saint-Michel terġa' tiġi gżira. Il-kostruzzjoni tad-diga bdiet fl-2009.[10] Il-proġett jinkludi wkoll it-tneħħija tat-triq u l-parkeġġ għall-viżitaturi. Mit-28 ta' April 2012, il-parkeġġ il-ġdid għall-karozzi fuq l-art kontinentali jinsab 2.5 kilometri (1.5 mil) 'il bogħod mill-gżira. Il-viżitaturi jistgħu jimxu jew inkella jużaw trasport pubbliku biex jaslu sal-gżira.

Fit-22 ta' Lulju 2014, il-pont il-ġdid tal-arkitett Dietmar Feichtinger infetaħ għall-pubbliku. Il-pont ħafif jippermetti l-fluss ħieles tal-ilma madwar il-gżira u jtejjeb l-effiċjenza tad-diga li issa saret operattiva. Il-proġett, li sewa €209 miljun, infetaħ uffiċjalment mill-President François Hollande.[11]

F'okkażjonijiet rari, ċirkostanzi tal-marea jipproduċu "supermarea" tassew għolja. Il-pont il-ġdid għereq għalkollox fil-21 ta' Marzu 2015 fl-ogħla livell tal-baħar, xi ħaġa li tiġri darba kull 18-il sena.[12]

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Uħud mill-binjiet fuq l-għolja.

Mont-Saint-Michel intużat fis-sekli 6 u 7 bħala fortizza Armorikana ta' kultura u qawwa Gallo-Rumana sakemm insterqet mill-Franki, u ntemmet il-kultura trasversali fuq iż-żewġ naħat tal-fliegu li kienet żviluppat hemm mit-tluq tar-Rumani fl-460. Bejn wieħed u ieħor mis-seklu 5 sas-seklu 8, Mont Saint-Michel kienet tagħmel parti mit-territorju ta' Neustria u, fil-bidu tas-seklu 9, kienet post importanti għall-marċi ta' Neustria.[13]

Qabel il-kostruzzjoni tal-ewwel stabbiliment monastiku fis-seklu 8, il-gżira kienet tissejjaħ Mont Tombe (bil-Latin: tumba). Skont leġġenda, l-arkanġlu Mikiel deher fis-708 lil Aubert ta' Avranches, l-isqof ta' Avranches, u qallu biex jibni knisja fuq din il-gżejra tal-blat.[13]

Meta ma kienx kapaċi jiddefendi r-renju tiegħu iktar mill-assedji tal-Vikingi, ir-re tal-Franki qabel li jagħti l-peniżola ta' Cotentin u Avranchin, inkluż Mont Saint-Michel li tradizzjonalment kellha rabta mal-belt ta' Avranches, lill-Bretoni fit-Trattat ta' Compiègne (867). Dan immarka l-bidu ta' perjodu qasir ta' dominju tal-gżira min-naħa tal-Bretoni. Fil-fatt, dawn l-artijiet u Mont Saint-Michel qatt ma ġew inklużi tassew fid-Dukat tal-Brittanja u baqgħu veskovati indipendenti mill-arċiveskovat il-ġdid ta' Dol maħluq mill-Bretoni. Meta Rollo kkonferma lil Franco bħala arċisqof ta' Rouen, dawn id-dipendenzi tradizzjonali tal-arċiveskovat ta' Rouen saru parti minnu.[14]

Ix-xeni 16 u 17 tat-Tapizzerija ta' Bayeux: William u Harold f'Mont Saint-Michel (fuq, fin-nofs); u Harold isalva lill-kavallieri mill-għarqa fir-ramel.

L-għolja reġgħet kisbet importanza strateġika fid-933 meta William I Longsword annetta l-peniżola ta' Cotentin mid-Dukat imdgħajjef tal-Brittanja. B'hekk l-għolja saret parti definittiva min-Normandija, u tidher fit-Tapizzerija ta' Bayeux, li tfakkar il-konkwista Normanna tal-Ingilterra fl-1066. Harold Godwinson jidher fit-tapizzerija waqt li qed isalva żewġ kavallieri Normanni mill-għarqa fir-ramel waqt battalja ma' Conan II, id-Duka tal-Brittanja. Il-patroċinju dukali tan-Normanni ffinanzja l-arkitettura Normanna spettakolari tal-abbazija fis-sekli ta' wara.[14]

Fl-1067 il-monasteru ta' Mont Saint-Michel appoġġa lil William il-Konkwistatur biex jikseb it-tron tal-Ingilterra. Huwa ppremja dan l-appoġġ bi proprjetajiet u artijiet fuq in-naħa Ingliż tal-fliegu, inkluż gżira żgħira lil hinn mill-kosta tal-Lbiċ ta' Cornwall li mmudella fuq Mont Saint-Michel u saret prijurat Normann imsejjaħ l-Għolja ta' Penzance ta' San Mikiel.[14]

Kanuni abbandunati minn Thomas de Scales, is-seba' Baruni Scales, f'Mont Saint-Michel fis-17 ta' Ġunju 1434.

Matul il-Gwerra tal-Mitt Sena, ir-Renju tal-Ingilterra wettaq bosta assedji wara xulxin fuq il-gżira iżda ma rnexxilux jaħtafha minħabba l-fortifikazzjonijiet imsaħħa tal-abbazija. L-Ingliżi inizjalment assedjaw l-għolja fl-1423-1424, u mill-ġdid fl-1433-1434, bil-forzi Ingliżi taħt il-kmand ta' Thomas de Scales, is-seba' Baruni Scales. Żewġ kanuni tal-ħadid ferrobattut li Scales abbanduna matul l-assedju għadhom fil-post u huma magħrufa bħala les Michelettes. Ir-reżistenza qalbiena ta' Mont Saint-Michel ispirat lill-Franċiżi, speċjalment lil Joan ta' Arc.[14]

Meta Lwiġi XI ta' Franza stabbilixxa l-Ordni ta' San Mikiel fl-1469, kellu f'moħħu li l-knisja tal-abbazija ta' Mont Saint-Michel issir il-kappella tal-Ordni, iżda minħabba d-distanza kbira minn Pariġi, l-intenzjoni tiegħu qatt ma twettqet.

Il-ġid u l-influwenza tal-abbazija ġiet estiża għal diversi fondazzjonijiet li nibtu mill-Ordni, inkluż l-Għolja ta' San Mikiel f'Cornwall, ir-Renju Unit. Madankollu, il-popolarità u l-prestiġju tal-abbazija bħala ċentru ta' pellegrinaġġ batta fir-Riformazzjoni, u sa żmien ir-Rivoluzzjoni Franċiża ma tantx kien għad fadal patrijiet jirresjedu hemmhekk. L-abbazija ngħalqet u ġiet ikkonvertita f'ħabs, inizjalment biex jinżammu fih il-membri tal-kleru li kienu rivali tar-reġim repubblikan. Kien hemm ukoll priġunieri politiċi ta' profil għol, iżda sal-1836, figuri influwenti — inkluż Victor Hugo — varaw kampanja ta' restawr ta' dak li huma qiesu bħala teżor arkitettoniku nazzjonali. Il-ħabs finalment ingħalaq fl-1863.[15]

Fl-1872, l-arkitett rinomat Franċiż tal-monumenti storiċi, Édouard Corroyer, kien responsabbli għall-valutazzjoni tal-kundizzjoni tal-għolja. Dam kważi sentejn biex jikkonvinċi lill-ministru tiegħu biex jikklassifika lil Mont Saint-Michel bħala monument storiku, u fl-aħħar ġiet iddikjarata monument storiku fl-1874. Minn hemm 'il quddiem, dan l-arkitett ikkwalifikat u membru tal-Akkademja tal-Belle Arti ħadem qatigħ fuq ir-restawr. Taħt it-tmexxija tiegħu, saru xogħlijiet kbar, u beda bl-iktar urġenti fil-ħmistax-il sena minn ħajtu li ddedika għar-restawr. Huwa kiteb erba' xogħlijiet fuq il-binji u ismu baqa' magħruf mar-"rinaxximent" ta' Mont Saint-Michel.

Matul l-okkupazzjoni ta' Franza fit-Tieni Gwerra Dinjija, is-suldati Ġermaniżi okkupaw lil Mont Saint-Michel, fejn użaw il-Knisja ta' San Auburn bħala post tal-għassa. Il-gżira kienet attrazzjoni ewlenija għat-turisti u għas-suldati Ġermaniżi b'madwar 325,000 viżitatur Ġermaniż mit-18 ta' Lulju 1940 sa tmiem l-okkupazzjoni ta' Franza. Wara l-invażjoni inizjali mill-alleati, bosta suldati Ġermaniżi mifnija rtiraw lejn postijiet ta' difiża bħal Mont Saint-Michel. Fl-1 ta' Awwissu 1944, it-truppi alleati daħlu f'Mont Saint-Michel u kienu akkumpanjati minn żewġ ġurnalisti Brittaniċi, Gault MacGowan tas-Sun tal-Belt ta' New York u Paul Holt tad-Daily Express ta' Londra, flimkien ma' folol ta' ċittadini lokali Franċiżi f'ġublew.[15]

Disinn tal-abbazija[immodifika | immodifika s-sors]

Pjanta ta' Mont-Saint-Michel imfassla minn Eugène Viollet-le-Duc.

Fis-seklu 11, Guglielmo da Volpiano, l-arkitett Taljan li kien bena l-Abbazija ta' Fécamp fin-Normandija, intgħażel minn Rikkardu II, id-Duka tan-Normandija, biex ikun il-kuntrattur tal-binja. Huwa ddisinja l-knisja Rumaneska tal-abbazija, u azzarda li jqiegħed it-transett b'għamla ta' salib fil-quċċata tal-għolja. Bosta kripti u kappelli taħt l-art kellhom jinbnew biex jikkumpensaw għal dan il-piż; dawn iffurmaw il-bażi għall-istruttura ta' riffieda. Illum il-ġurnata Mont Saint-Michel titqies bħala binja b'arkitettura Rumaneska.

Robert de Thorigny, li kien jappoġġa ferm lil Enriku II tal-Ingilterra (li kien ukoll id-Duka tan-Normandija), saħħaħ mill-ġdid l-istruttura tal-binjiet u bena l-faċċata prinċipali tal-knisja fis-seklu 12. Fl-1204, Guy ta' Thouars, reġġent tad-Dukessa tal-Brittanja, bħala vassall tar-Re ta' Franza, assedja l-għolja. Wara li ta n-nar lill-villaġġ u mmassakra l-popolazzjoni, ġie mġiegħel jirtira quddiem is-swar b'saħħithom tal-abbazija. B'xorti ħażina, in-nar li hu stess qabbad infirex lejn il-kumplament tal-binjiet, u s-soqfa nħakmu min-nirien. Imwaħħax mill-krudeltà ta' għemil l-alleat Breton tiegħu, Filippu Awgustu offra għotja finanzjarja lis-Superjur tal-patrijiet Jordan għar-rikostruzzjoni tal-abbazija bi stil arkitettoniku Gotiku ġdid.[16]

Karlu VI ġie akkreditat li żied bosta fortifikazzjonijiet ewlenin mal-abbazija, u bena torrijiet, bitħa wara l-oħra, u saħħaħ is-swar difensivi.

Żvilupp[immodifika | immodifika s-sors]

Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]

Mont-Saint-Michel u l-Bajja tagħha ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979. Iż-żona ta' lqugħ tas-sit ġiet immodifikata darbtejn fl-2007 u fl-2018.[5]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) "Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem"; il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; u l-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".[5]

Amministrazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Il-gżejra tagħmel parti mill-komun Franċiż ta' Le Mont-Saint-Michel, fid-dipartiment ta' Manche, fin-Normandija.[17] L-eqreb raħal sinifikanti, bi stazzjon ferrovjarju tal-SNCF, huwa Pontorson, b'popolazzjoni ta' kemxejn iktar minn 4,000 ruħ. Il-komun ta' Le Mont-Saint-Michel jagħmel parti mill-Organizzazzjoni tal-Bliet ta' Wirt Dinji.

Popolazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Popolazzjoni storika ta' Mont-Saint-Michel
Sena Pop. ±% p.a.
1793 234 —    
1800 234 +0.00%
1806 282 +3.16%
1821 904 +8.08%
1831 390 −8.06%
1836 385 −0.26%
1841 1,082 +22.96%
1846 1,100 +0.33%
1851 1,182 +1.45%
1856 1,153 −0.50%
1861 1,056 −1.74%
1866 203 −28.09%
Sena Pop. ±% p.a.
1872 193 −0.84%
1876 184 −1.19%
1881 209 +2.58%
1886 211 +0.19%
1891 199 −1.16%
1896 230 +2.94%
1901 235 +0.43%
1906 238 +0.25%
1911 232 −0.51%
1921 230 −0.09%
1926 247 +1.44%
1931 250 +0.24%
Sena Pop. ±% p.a.
1936 231 −1.57%
1946 186 −2.14%
1954 268 +4.67%
1962 132 −8.47%
1968 105 −3.74%
1975 114 +1.18%
1982 80 −4.93%
1990 72 −1.31%
1999 46 −4.86%
2007 41 −1.43%
2012 41 +0.00%
2017 30 −6.06%
Mill-1962 'il quddiem: l-ebda għadd doppju — ir-residenti ta' iktar minn komun wieħed (eż. l-istudenti u l-persunal militari) jingħaddu darba biss.

Sors: EHESS[18] u Insee[19]

Twieldu
1956–1962 1962–1968 1968–1975 1975–1982 1982–1990 1990–1999
xx 13 16 8 6 4
Mietu
1956–1962 1962–1968 1968–1975 1975–1982 1982–1990 1990–1999
xx 6 6 4 5 3

Sa 20,000 ruħ iżuru l-belt kuljum matul ix-xhur tas-sajf. Fost it-43 abitant fl-2006, ħamsa kienu patrijiet u seba' kienu sorijiet.

Fratellanzi Monastiċi ta' Ġerusalemm[immodifika | immodifika s-sors]

Il-kjostru tal-abbazija

Mill-24 ta' Ġunju 2001, wara l-appell indirizzat lilhom fis-sena 2000 mill-Isqof Jacques Fihey, l-Isqof ta' Coutances u ta' Avranches, komunità ta' patrijiet u ta' sorijiet tal-Fratellanzi Monastiċi ta' Ġerusalemm, mibgħuta mis-sede fi Franza ta' St-Gervais-et-St-Protais f'Pariġi, bdew jgħixu bħala komunità f'Mont Saint-Michel. Huma ssostitwew il-patrijiet Benedittini li kienu reġgħu ġew lura fl-1966. Huma jieħdu ħsieb iċ-ċentru għall-monumenti nazzjonali u mhumiex involuti fil-ġestjoni tal-abbazija.[20]

Il-komunità għandha seba' sorijiet u erba' patrijiet. Huma jgħixu l-missjoni li fdatilhom il-Knisja fil-kariżma tagħhom li jkunu "fil-qalba tad-dinja" sabiex ikunu "fil-qalb ta' Alla". Il-ħajja tagħhom tinvolvi t-talb, ix-xogħol u l-ħajja ta' fratellanza. Il-komunità tiltaqa' erba' darbiet kuljum sabiex taqra jew tkanta l-liturġija fl-abbazija stess (jew fil-kripta tal-Knisja ta' Notre-Dame des Trente Cierge fix-xitwa). B'dan il-mod, il-binja taqdi l-iskop oriġinali tagħha bħala post għat-talb u għall-kant tal-glorja ta' Alla. Il-preżenza tal-komunità tattira bosta viżitaturi u pellegrini li jingħaqdu magħhom fid-diversi ċelebrazzjonijiet liturġiċi.[20]

Fl-2012, il-komunità bdiet tieħu ħsieb ir-rinnovazzjoni ta' dar fuq l-għolja, il-Logis Saint-Abraham, li tintuża bħala akkomodazzjoni ta' rtir għall-pellegrini.

Nies u postijiet notevoli[immodifika | immodifika s-sors]

Ekonomija[immodifika | immodifika s-sors]

Mont-Saint-Michel ilha fis-"sjieda" ta' xi familji li kellhom negozju konġunt fir-raħal u rnexxielhom jidħlu fl-amministrazzjoni tar-raħal. It-turiżmu huwa kważi l-unika sors ta' introjtu tal-komun u jwassal madwar $ 63 miljun f'introjtu.[21] Hemm madwar ħamsin ħanut għal tliet miljun viżitatur. Xi 25 ruħ biss jorqdu kuljum fl-għolja (inkluż il-patrijiet), għajr għall-viżitaturi fil-lukandi. L-istituzzjonijiet prinċipali huma kondiviżi bejn:

  • Eric Vannier, is-sid tal-grupp tal-Mère Poulard (is-sid ta' nofs ir-ristoranti, il-ħwienet, il-lukandi u tliet mużewijiet);
  • Jean-Yves Vételé, is-CEO ta' Sodetour (is-sid ta' ħames lukandi, supermarket u xi ħwienet — kollha 'l barra mill-qalba tar-raħal — inkluż Mercury Barracks);
  • Patrick Gaul, eks uffiċjal elett, lukandier u s-sid ta' xi ristoranti fil-qalba tar-raħal;
  • merkanti indipendenti.

Ġemellaġġ[immodifika | immodifika s-sors]

L-istatwa tal-arkanġlu Mikiel fil-quċċata tal-ispira.

Storikament, Mont Saint-Michel kienet il-kontroparti Normanna tal-Għolja ta' San Mikiel f'Cornwall, ir-Renju Unit, li ngħatat lill-Benedittini, l-ordni reliġjuża ta' Mont-Saint-Michel, minn Edward il-Konfessur fis-seklu 11. Iż-żewġ għoljiet għandhom l-istess karatteristiċi ta' gżira tal-mareat u għamla konika simili, għalkemm Mont-Saint-Michel hija ferm ogħla.[25]

Pellegrinaġġ modern[immodifika | immodifika s-sors]

Matul il-Medju Evu, il-pellegrini kienu jimxu mill-Italja, mill-Ġermanja u mill-Ingilterra, kif ukoll minn inħawi oħra ta' Franza. Dawn id-devoti kienu magħrufa bħala Miquelots. Il-pellegrini moderni jistgħu jgħaddu mill-istess rotot. Inħolqu għaxar mogħdijiet tal-mixi li l-pellegrini minn pajjiżi Ewropej differenti jistgħu jimxu minnhom bħalma kienu jagħmlu l-pellegrini tal-imgħoddi li kienu jagħmlu pellegrinaġġ Medjevali.[26]

Kultura popolari[immodifika | immodifika s-sors]

Mont-Saint-Michel serviet bħala ispirazzjoni artistika għal għadd ta' xogħlijiet. Fil-film tal-2003 ta' Peter Jackson The Lord of the Rings: The Return of the King, il-belt kapitali ta' Gondor, Minas Tirith, ġiet immudellata fuq Mont Saint-Michel.[27] Bl-istess mod, ir-raħal u l-kastell fil-film ta' Disney Tangled kienu bbażati fuq Mont-Saint-Michel[28], kif kien id-disinn tal-post fejn ġie ambjentat Dark Souls, New Londo Ruins.[29]

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ "Géoportail". www.geoportail.gouv.fr. Miġbur 2022-08-22.
  2. ^ "Relation: ‪Le Mont-Saint-Michel‬ (‪376823‬)". OpenStreetMap (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-22.
  3. ^ "Populations légales 2019 − Commune du Mont-Saint-Michel (50353) | Insee". www.insee.fr. Miġbur 2022-08-22.
  4. ^ "Mont Saint-Michel". web.archive.org. 2015-05-19. Miġbur 2022-08-22.
  5. ^ a b c "Mont-Saint-Michel and its Bay - UNESCO World Heritage Centre". web.archive.org. 2011-05-24. Miġbur 2022-08-22.
  6. ^ "Recherche - POP". www.pop.culture.gouv.fr. Miġbur 2022-08-22.
  7. ^ "L'Homer, A.; et al. (1999). Notice explicative, Carte géologique de la France (1/50 000), feuille Baie du mont-Saint-Michel (208) (PDF) (bil-Franċiż). Orléans: BRGM. ISBN 2-7159-1208-0" (PDF).
  8. ^ "Carnets géologiques de Philippe Glangeaud | Glossaire". web.archive.org. 2015-11-14. Miġbur 2022-08-22.
  9. ^ Chantal Bonnot-Courtois, La Baie du Mont-Saint-Michel et l'estuaire de la Rance: environnements sédimentaires, aménagements et évolution récente. Editor Technip. 2002. pp. 15-20.
  10. ^ "Official website of the restoring operation of the Mont-saint-Michel's maritime character". web.archive.org. 2015-10-17. Miġbur 2022-08-22.
  11. ^ "Mont-Saint-Michel reclaims its island status". RFI (bl-Ingliż). 2015-11-01. Miġbur 2022-08-22.
  12. ^ "PHOTOS: Supertide Turns Mont Saint-Michel Into Island in a Once in 18-Year Spectacle - AccuWeather.com". web.archive.org. 2015-10-17. Miġbur 2022-08-22.
  13. ^ a b "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Mont-St-Michel". web.archive.org. 2013-01-16. Miġbur 2022-08-22.
  14. ^ a b c d James, David (2017-10-06). "10 Fascinating Facts About Mont Saint-Michel — the Medieval City on a Rock" (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-22.
  15. ^ a b "Freeing Mont Saint Michel" (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-22.
  16. ^ Adams, Henry (1913). Mont-Saint-Michel and Chartres: A Study of Thirteenth-Century Unity. Boston: Houghton Mifflin. pp. 37–38.
  17. ^ "Commune du Mont-Saint-Michel (50353) − COG | Insee". www.insee.fr. Miġbur 2022-08-22.
  18. ^ "Le Mont-Saint-Michel - Notice Communale". cassini.ehess.fr. Miġbur 2022-08-22.
  19. ^ "Évolution et structure de la population en 2017 − Recensement de la population – Résultats pour toutes les communes, départements, régions, intercommunalités... | Insee". www.insee.fr. Miġbur 2022-08-22.
  20. ^ a b "Mont Saint-Michel facts. Fun facts". Paris Digest (bl-Ingliż). 2019-12-26. Miġbur 2022-08-22.
  21. ^ Magazine, Smithsonian; Stille, Alexander. "The Massive and Controversial Attempt to Preserve One of the World's Most Iconic Islands". Smithsonian Magazine (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-22.
  22. ^ "Le Mont-Saint-Michel - Wikimanche". web.archive.org. 2011-07-21. Miġbur 2022-08-22.
  23. ^ "Nishihiroshima Times". web.archive.org. 2010-01-13. Miġbur 2022-08-22.
  24. ^ "廿日市市とモン・サン=ミッシェル (宮島グランドホテル 有もと|インフォメーション)". web.archive.org. 2012-03-06. Miġbur 2022-08-22.
  25. ^ Henderson, Charles (1925). Cornish Church Guide. Truro: Oscar Blackford. pp. 160–61.
  26. ^ "The ways of holy Michel mount". www.lescheminsdumontsaintmichel.com. Miġbur 2022-08-22.
  27. ^ Morrison, Geoffrey. "Take a photo tour of Mont Saint-Michel, inspiration for Jackson's Minas Tirith". CNET (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-22.
  28. ^ "9 Real Life Locations That Inspired Disney Films". web.archive.org. 2017-04-29. Miġbur 2022-08-22.
  29. ^ "Dark Souls Design Works Translation: Creating the world Part 2/2 - Dark Souls - Giant Bomb". web.archive.org. 2015-06-30. Miġbur 2022-08-22.