Torri ta' Sant'Agata
.jpg)
| Data meta nħoloq | 1647  |
|---|---|
| Pajjiż | Malta |
| Entità amministrattiva territorjali fejn tinstab | Mellieħa |
| Koordinati | 35°58′29″N 14°20′33″E |
| Propjetarju | Gvern ta' Malta |
| Ikkummissjonat minn | Ordni tal-Kavallieri Ospitalieri ta' San Ġwann |
| Operatur | Din l-Art Ħelwa |
| Indirizz stradali | Triq tad-Dahra |
| Category for the interior of the item | Category:Interior of St. Agatha's Tower |
| Category for the view from the item | Category:Views from St. Agatha's Tower |
It-Torri ta' Sant'Agata, magħruf ukoll bħala t-Torri l-Aħmar, it-Torri tal-Mellieħa jew Forti Sant'Agata, huwa torri tal-għassa fortifikat kbir fil-Mellieħa, Malta. Inbena bejn l-1647 u l-1649, bħala s-sitt torri ta' Lascaris. Id-disinn tat-torri huwa kompletament differenti mill-bqija tat-torrijiet ta' Lascaris, iżda huwa simili għat-torrijiet ta' Wignacourt li ġew qabel. It-Torri ta’ Sant’Agata kien l-aħħar torri fortifikat kbir li nbena f’Malta.
Storja u arkitettura
[immodifika | immodifika s-sors]
It-Torri ta' Sant' Agata (oriġinarjament magħruf bħala Torre Sant' Agata, jew Torre Rossa u Torre Caura) inbena bejn Novembru 1647 u April 1649 fuq disinn tal-perit Antonio Garsin. L-istruttura tikkonsisti f’torri kwadru b’erba’ torrijiet fil-kantunieri. Il-portijiet tal-kanuni fit-turretti jagħtu tqassim tan-nar b'firxa sħiħa li jikkmandaw il-bażi tal-ħitan u d-daħla. Il-ħitan ta' barra huma ħoxnin madwar erba' metri fil-bażi u l-intern tat-torri huwa magħluq b'saqaf bil-kavt. It-turretti tal-kantunieri huma magħquda minn krenelazzjonijiet tad-denb tal-ħuta karatteristiċi. Ġewwa t-torri kien hemm kappella.[1]
It-torri jinsab f’pożizzjoni kmandanti fuq il-quċċata tax-xifer tal-Marfa fit-tarf tal-majjistral ta’ Malta, li jħares lejn il-port naturali u s-sit potenzjali għall-iżbark tal-għadu fil-Bajja tal-Mellieħa, b’veduti ċari lejn Kemmuna u Għawdex, kif ukoll lejn il-lvant lejn il-linja ta' torrijiet ta' l-għassa max-xatt tat-tramuntana ta' Malta li jgħaqqduha mal-kwartieri ġenerali tal-Kavallieri fil-Belt Valletta. Dan it-torri kien il-fortizza ewlenija tal-Kavallieri fil-punent ta’ Malta, u kien imħaddem minn gwarniġġjon ta’ 30 raġel, b’munizzjon u provvisti biex jifilħu assedju ta’ 40 jum. Fit-torri kien ukoll maħżun il-munizzjon ta’ fortifikazzjonijiet oħra fit-Tramuntana ta’ Malta, bħat-Torri tal-Aħrax u l-Batterija ta’ Wied Musa.[2]
Bħal ħafna mill-istrutturi difensivi bikrija tal-Kavallieri, it-Torri ta’ Sant’Agata ġie msaħħaħ matul il-bidu tas-seklu 18. Inbeniet trunċiera permezz ta' ħajt tas-sejjieħ ta’ profil baxx madwar il-ġnub tat-torri f’forma ta’ traċċa ta' redent. Minħabba f’hekk, it-torri kien jiffunzjona wkoll bħala ridott, simili għal dak ta’ Ħaż-Żabbar fi żmien l-imblokk Franċiż.[3]
Kompla jkollu funzjoni militari matul il-perjodu Brittaniku, u kien imħaddem matul iż-żewġ Gwerer Dinjija. Wara l-perjodu Ingliż kompla l-funzjoni militari tiegħu, billi ntużat bħala stazzjon tar-radar mill-Forzi Armati ta' Malta.
Fil-preżent
[immodifika | immodifika s-sors]Sa tmiem is-seklu 20, it-Torri ta’ Sant’Agata kien waqa' fi stat ħażin, b’turretta mill-erba' li kellu oriġinarjament nieqsa għal kollox u oħra bil-ħsarat kbar. It-torri ġie restawrat bil-mod il-mod minn Din l-Art Ħelwa, bejn l-1999 u l-2001, assistit minn sponsors industrijali sostanzjali.[4] Bħala parti mix-xogħol ta’ restawr, ġew mibdula t-turretti li kellhom il-ħsarat, il-ħitan u s-saqaf inbnew mill-ġdid, inbidel il-ġebel immermer tal-faċċata, ġew mibruxa u miżbugħa l-ħitan ta’ ġewwa, inkixfet l-art oriġinali, u nbena mill-ġdid it-taraġ ta’ ġewwa għas-saqaf. Minħabba l-irregolarità estrema tal-art, dan reċentement kien miksi b’wiċċ tal-injam b’fetħiet tal-ħġieġ li minnu wieħed jista’ jara ċ-ċangaturi oriġinali. It-torri għadu taħt il-kura ta’ Din l-Art Ħelwa u jinsab miftuħ għall-pubbliku.[5]
Fl-2015, it-torri ngħata Ċertifikat ta' Eċċellenza minn TripAdvisor.[6]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Spiteri, Stephen C. (2013). "In Defence of the Coast (I) - The Bastioned Towers". Arx: International Journal of Military Architecture and Fortification (bl-Ingliż). 3: 83–89, 100–108. Arkivjat mill-oriġinal fl-2017-09-15. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna)Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link) - ^ Mifsud, Simon (24 December 2012). "Għajn Ħadid Tower and Aħrax Tower". MilitaryArchitecture.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-23 August 2017. Miġbur 9 May 2015.
- ^ Spiteri, Stephen C. (May 2008). "Maltese 'siege' batteries of the blockage 1789–1800" (PDF). Arx: Online Journal of Military Architecture and Fortifications (bl-Ingliż). 6: 33. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-11-26. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna)Manutenzjoni CS1: data u sena (link) Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link) - ^ "Chronicle of Restorations". Din l-Art Ħelwa. 10 October 2011. Arkivjat minn l-oriġinal fl-22 October 2017. Miġbur 9 May 2015.
- ^ "St Agatha's Tower (the Red Tower), Mellieha". Din l-Art Ħelwa. 5 February 2012. Miġbur 20 July 2014.
- ^ "Trip Advisor certificate for 'Red Tower'". Times of Malta. 18 June 2015. Miġbur 18 June 2015.
Ħoloq esterni
[immodifika | immodifika s-sors]- Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Torri ta' Sant'Agata (St. Agatha's Tower)
