Dehra Stereoskopika ta' Manila fl-1899. Triq l-Eskolta. (Imagen estereoscópica de Manila en 1899. Calle de la Escolta.).

Filippini (Lingwa Filippina: Pilipinas, Lingwa Ingliża: Philippines, Lingwa Spanjola: Filipinas), uffiċjalment Repubblika tal-Filippini (Lingwa Filippina: Republika ng Pilipinas, Lingwa Ingliża: Republic of the Philippines, Lingwa Spanjola: República de Filipinas) huwa pajjiż fl-Asja tal-Lvant bil-belt kapitali tagħha tkun Manila. Il-pajjiż jikkonsisti f'arċipelagu ta '7,641 gżejjer. Il-popolazzjoni tal-pajjiż hija stmata li tikkonsisti 109-il miljun ċittadin. Huwa l-akbar sebgħin tieni-il pajjiż fid-dinja, it-territorju tiegħu jkopri erja ta '300,000 kilometru kwadru (120,000 mi kw).

Manila
Quezon/Quezón
Davao
Legazpi
Legazpi
Baguió
Iloílo
Cebú
Tacloban
Pagadían
Zamboanga
Cagayán de Oro
Butuán
Mindanao Central
Koronadal
Dumaguete
Tagbilaran
Guimarás
Cápiz
Bacuit.JPG
San Fernando
Ilocos
Valle del Cagayán
Tuguegarao
San Fernando (Pampanga)
Balanga
Cabanatúan
Gapán
Gapán
Muñoz
San José (Nueva Écija)
Olóngapo
Ángeles
San José del Monte
Malolos
Tarlac
Calambá
Imus
Batangas
Batangas
Taal Volkan
Antipolo
Angono
Baras
Binangonan
Cardona
Jalajala
Pililla
Rodríguez
Lucena
Sariaya
Boac
Gasan
Mogpog
North Mindoro
Taytay
Cagayancillo
Puerto Princesa
Calapán

Reġjun Awtonomu tan-Nazzjon Mora f'Mindanao Musulman[immodifika | immodifika s-sors]

Ir-Reġjun Awtonomu tan-Nazzjon Mora fil-Malaż Musulman ta’ Mindanao: Wilayah Swatabir Bangsa Moro di Muslim Mindanau; bit-Tagalog: Rehiyong Awtonomo ng Bangsamoro sa Muslim Mindanao), jew in-Nazzjon Mora (Ingliż: Bangsamoro; bil-Malaż: Bangsa Moro), huwa reġjun awtonomu fil-Filippini magħmul minn ħames provinċji: Basilan, Lánao del Sur, Maguindánao, Joló u Tawi-Tawi. Is-sede tal-gvern reġjonali hija Cotabato. Issostitwixxa l-ex Reġjun Awtonomu f'Mindanao Musulman fl-2019.

Iċ-Ċentru tal-Gvern ta' Bangsamoro kien imdawwal bil-kuluri tal-bandiera ta' Bangsamoro bħala parti miċ-ċelebrazzjoni ta' Eid'l Fitr.
Bandiera
Tarka
Post ta' Bangsamoro fil-Filippini.
Provinċji tar-reġjun Bangsamoro fil-Filippini
Lag Sebu fin-Nofsinhar Cotabato
Vintass
Palazz Muniċipali Ġdid, Cotobato (Sindku: Frances Cynthia Guiani-Sayadi; Żona: 176 km²; Altitudni Medja: 102 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju, 2020): 325,079 abitant, Densità: 1847.04 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08 Kodiċi Postali: : 96001; Prefiss tat-Telefon: 64; Kodiċi ZIP: 129804000)
Bandiera ta' Cotobato
Tarka ta' Cotobato
Mappa ta' Cotobato
Palazz Muniċipali ta' Isabela de Basilan (223.73 km², 96 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju 2020): 130,379 abitant, Densità 582.75 abitant/km², Kodiċi Postali 73001, Prefiss tat-telefon 62)
Bandiera ta' Isabela de Basilan
Mappa ta' Isabela de Basilan
Basilan 6 Distrett fl-1899.
Veduta Panoramika tal-Belt Marahui (Sindku: Majul U. Gandamra; Subdiviżjonijiet: 96 barangays; Fondazzjoni. 1639; Żona: 87.55 km²; Altitudni Medja: 710 m s.l.m.; Popolazzjoni (2000): 131,090 abitant, Densità: 2364.48 km²; Ħin: Żona UTC² +8 abitant: ; Kodiċi Postali: 97001; Prefiss tat-Telefon: 63; Kodiċi ZIP: 9700)
Bandiera ta' Belt Marahui
Tarka ta' Belt Marahui
Mappa ta' Belt Marahui
Jerife Aguak L-eks-kapitali provinċjali ta 'Maguindanao. Issa dar għal waħda mill-brigati tal-infanterija tal-Armata Filippina. (Żona: 392.7 km²; Altitudni Medja: 69 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta’ Mejju, 2020): 33,982 abitant, Densità 86.53 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08:00; Kodiċi Postali: 96081: ; Telefon) Prefiss: 64)
Mappa ta' Jerife Aguak
Kapitolu Provinċjali ta' Joló/Tiyanggi (Żona: 126.4 km²; Altitudni Medja: 70 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju, 2020): 137,266 abitant, Densità: 1085.97 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08:00; Kodiċi Postali: 74001; Telefon 68))
Bandiera ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Tarka ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Mappa ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Veduta mill-ajru tal-Kosta ta' Bongao (Żona: 365.95 km²; Altitudni Medja: 6 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta’ Mejju 2020): 116,118 abitant, Densità: 317.31 abitant/km²; Kodiċi Postali: 75001; Prefiss tat-Telefon: 68)
Bandiera ta' Bongao
Mappa ta' Bongao
Palazz Muniċipali ta' Lamitan (Żona. 354.45 km²; Altitudni Medja: 118 m s.l.m.; Popolazzjoni (ċensiment 2000): għandha 58,709 abitant fi 11,586 dar, (1 ta' Mejju, 2020): 100,150 abitant, Densità: Żona ta' żmien: 5UTC abitant:+0.5UTC²; :00; Kodiċi Postali: 73021; Prefiss tat-Telefon: 62)
Bandiera ta' Lamitan
Mappa ta' Lamitan

Fit-terminoloġija soċjopolitika Filippina, il-Moros huma l-abitanti tradizzjonalment Musulmani ta 'Mindanao, maqsuma fi tlettax-il grupp etniku. L-isem Moorish ingħata lilhom mill-Kastilja sa mis-seklu 16, li bih ħatru lill-Musulmani tal-Afrika ta’ Fuq.

Sa mis-sittinijiet, huma organizzaw biex jiksbu l-indipendenza, immexxija mis-sultani u nobbli tagħhom. L-organizzazzjonijiet ewlenin li rrappreżentaw jew jirrappreżentaw lill-Moor huma:

Moviment għall-Indipendenza ta' Mindanao,
Organizzazzjoni għall-Ħelsien ta' Bangsa Moro,
Front ta' Liberazzjoni Nazzjonali ta' Moro u Armata Popolari ta' Moro,
Front tal-Ħelsien Iżlamiku Moro,
Il-Moviment Demokratiku u Popolari ta' Mindanao,
Organizzazzjoni Rivoluzzjonarja tal-Moors,
Organizzazzjoni tal-Liberazzjoni u Reżistenza Moorish.
Il-Moros tal-Filippini (speċjalment dawk li jgħixu barra r-reġjun awtonomu) jużaw bandiera nazzjonali magħmula minn 19-il strixxa orizzontali li jalternaw ħodor u abjad u fiċ-ċentru rettangolu aħdar u n-nofs tan-nofs abjad, stilla u xabla.

Provinċji[immodifika | immodifika s-sors]

Provinċja	Kapital	Popolazzjoni (2000)	Żona (km²)	Densità pob. (km²)
Basilán^{[Nota 1]}	Lamitan	408 520	1994,1	204,9
Lanao del Sur	Marawi	1 138 544	12 051,9	94,5
Maguindanao^{[Nota 2]}	Shariff Aguak	1 273 715	7142	178,3
Sulu	Joló	849 670	2135,3	397,9
Tawi-Tawi	Bongao	450 346	3426,6	131,4
Belt ta' Cotabato		271 786	9,008.90	3,478.36

Reġjun Awtonomu f'Mindanao (1989-2019)[immodifika | immodifika s-sors]

Ir-Reġjun Awtonomu f'Mindanao Musulman kien reġjun tal-Filippini magħmul minn ħames provinċji: Basilan, Lánao del Sur, Maguindánao, Joló u Tawi-Tawi.

Kien l-uniku reġjun Filippin li kellu awto-gvern. Ir-reġjun inħoloq f’Awwissu 1989.1 B’digriet Nru. 36, Basilan mċaqlaq mir-Reġjun IX u Marawi mir-Reġjun XII. Is-sede tal-gvern reġjonali kien f'Cotabato, għalkemm il-belt kienet parti mir-Reġjun XII.

Bandiera
Tarka
Post ta' Mindanao Musulmani fil-Filippini.
Provinċja ta' Jerife Kabunsuan.
Lag Sebu fin-Nofsinhar Cotabato
Vintass
Palazz Muniċipali Ġdid, Cotobato (Sindku: Frances Cynthia Guiani-Sayadi; Żona: 176 km²; Altitudni Medja: 102 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju, 2020): 325,079 abitant, Densità: 1847.04 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08 Kodiċi Postali: : 96001; Prefiss tat-Telefon: 64; Kodiċi ZIP: 129804000)
Bandiera ta' Cotobato
Tarka ta' Cotobato
Mappa ta' Cotobato
Palazz Muniċipali ta' Isabela de Basilan (223.73 km², 96 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju 2020): 130,379 abitant, Densità 582.75 abitant/km², Kodiċi Postali 73001, Prefiss tat-telefon 62)
Bandiera ta' Isabela de Basilan
Mappa ta' Isabela de Basilan
Basilan 6 Distrett fl-1899.
Veduta Panoramika tal-Belt Marahui (Sindku: Majul U. Gandamra; Subdiviżjonijiet: 96 barangays; Fondazzjoni. 1639; Żona: 87.55 km²; Altitudni Medja: 710 m s.l.m.; Popolazzjoni (2000): 131,090 abitant, Densità: 2364.48 km²; Ħin: Żona UTC² +8 abitant: ; Kodiċi Postali: 97001; Prefiss tat-Telefon: 63; Kodiċi ZIP: 9700)
Bandiera ta' Belt Marahui
Tarka ta' Belt Marahui
Mappa ta' Belt Marahui
Jerife Aguak L-eks-kapitali provinċjali ta 'Maguindanao. Issa dar għal waħda mill-brigati tal-infanterija tal-Armata Filippina. (Żona: 392.7 km²; Altitudni Medja: 69 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta’ Mejju, 2020): 33,982 abitant, Densità 86.53 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08:00; Kodiċi Postali: 96081: ; Telefon) Prefiss: 64)
Mappa ta' Jerife Aguak
Kapitolu Provinċjali ta' Joló/Tiyanggi (Żona: 126.4 km²; Altitudni Medja: 70 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta' Mejju, 2020): 137,266 abitant, Densità: 1085.97 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC+08:00; Kodiċi Postali: 74001; Telefon 68))
Bandiera ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Tarka ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Mappa ta' Jolo/Joló/Tiyanggi
Veduta mill-ajru tal-Kosta ta' Bongao (Żona: 365.95 km²; Altitudni Medja: 6 m s.l.m.; Popolazzjoni (1 ta’ Mejju 2020): 116,118 abitant, Densità: 317.31 abitant/km²; Kodiċi Postali: 75001; Prefiss tat-Telefon: 68)
Bandiera ta' Bongao
Mappa ta' Bongao

Provinċji[immodifika | immodifika s-sors]

Provinċja	Kapital	Popolazzjoni (2000)	Żona (km²)	Densità pob. (km²)
Basilán^{[Nota 3]}	Isabela^{[Nota 4]}	408 520	1994,1	204,9
Lanao del Sur	Marawi	1 138 544	12 051,9	94,5
Maguindanao^{[Nota 5]}	Shariff Aguak	1 273 715	7142	178,3
Sulu	Joló	849 670	2135,3	397,9
Tawi-Tawi	Bongao	450 346	3426,6	131,4

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Musulmani ta’ Mindanao, magħrufa wkoll kollettivament bħala n-nazzjon Moro, tħabtu biex jiksbu l-awtonomija taħt il-liġi u l-kultura Iżlamika. Dan l-għan intlaħaq fl-1 ta' Awwissu, 1989 bl-approvazzjoni tal-Liġi tar-Repubblika Nru 6,734.2 “...L-abitanti tar-Reġjun Awtonomu f’Mindanao Musulman, jitolbu l-għajnuna ta' Alla li Jista’ Kollox, sabiex jiżviluppaw soċjetà ġusta u umana u jistabbilixxu Gvern Reġjonali Awtonomu li huwa tassew riflessjoni tal-ideali u l-aspirazzjonijiet tagħhom fil-qafas ta' il-Kostituzzjoni u s-sovranità nazzjonali, kif ukoll l-integrità territorjali tar-Repubblika tal-Filippini, u biex jiżguraw lilhom infushom u l-posterità tagħhom il-barkiet ta' awtonomija, demokrazija, paċi, ġustizzja u ugwaljanza, aħna ordna u jippromulga din il-Liġi Organika fil-Kungress tal-Filippini..." Preambolu, Att tar-Repubblika Nru 6734 Ir-Reġjun Awtonomu Musulman ta’ Mindanao kien magħmul mill-provinċji u l-ibliet li l-vot tagħhom kien favorevoli fil-plebisċit imsejjaħ għal dan il-għan.3 Kienu l-provinċji ta' Basilan, Cotabato, Davao del Sur, Lanao del Norte, Lanao del Sur, Maguindanao, Paragwa, South Cotabato, Sultan Kudarat, Sulu, Tawi-Tawi, Zamboanga del Norte u Zamboanga del Sur; kif ukoll il-bliet ta' Cotabato, Dapitan, Dipolog, General Santos, Iligan, Marawi, Pagadian, Puerto Princesa u Zamboanga.

Fit-28 ta' Awwissu 2006, l-Assemblea ta' dan ir-Reġjun Awtonomu (RAMM), fl-ambitu tal-kompetenza tagħha li tinkludi l-ħolqien ta' provinċji ġodda, iddeċidiet li toħloq waħda ġdida msejħa Provinċja ta' Jerife Kabunsuan, komposta mit-tmien muniċipalitajiet tal-ewwel distrett ta' Magindanao.

Dawn in-nies, issa kollettivament imsejħa n-nazzjon Moorish, riedu jsawru d-destin tagħhom stess.

Kompetenzi[immodifika | immodifika s-sors]

Ir-reġjun awtonomu f'Mindanao Musulman, parti integrali u inseparabbli tat-territorju tal-istat Filippin, għandu jiġi rregolat u amministrat skont il-Liġi Organika tiegħu.

Il-Gvern Reġjonali ser isolvi kunflitti possibbli b'mezzi paċifiċi, filwaqt li jirrinunzja għall-użu ta' kull forma ta' vjolenza. L-ibliet urbanizzati ħafna inklużi fir-Reġjun Awtonomu se jkomplu jkunu rregolati mill-istatuti tagħhom, għalhekk din il-liġi ma tistax tnaqqas is-setgħat u l-funzjonijiet li diġà jgawdu.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Koordinati: 7°13′00″N 124°15′00″E; Kapitali: Cotabato (Popolazzjoni: 259153); Entità: Reġjun awtonomu defunt; Subdiviżjonijiet: 6 provinċji, 107 belt u 2,469 barangays; Żona: 26,974 km², Popolazzjoni (2007): 4,120,795 abitant, Densità 152.8 abitant/km²; Distretti leġiżlattivi: 8; Żona tal-Ħin: +8; ISO: 3166-2 14; Lingwi: Banguinguí, Maguindanaens, Maranaense u Joloano.

Stati Antenati[immodifika | immodifika s-sors]

Repubblika tal-Filippini
(fil) Republika ng Pilipinas
(en) Republic of the Philippines
(es) República de Filipinas
Repubblika tal-Filippini (fil) Republika ng Pilipinas; (en) Republic of the Philippines; (es) República de Filipinas
	Innu nazzjonali: Lupang Hinirang; Art Magħżula; ;
Belt kapitali	Manila; 14°38′N 121°02′E / 14.633°N 121.033°E
L-ikbar belt	Quezon City
Lingwi uffiċjali	Lingwa Filippina; Lingwa Ingliża
Gvern	Repubblika kostituzzjonali unitarja presidenzjali
Formazzjoni tar-repubblika
Erja
Popolazzjoni
PGD (PSX)	stima tal-2020
PGD (nominali)	stima tal-2020
IŻU (2018)	0.712 (għoli) (106)
Valuta	Peso (₱) (PHP)
Żona tal-ħin	ĦSF (UTC+8)
Kodiċi telefoniku	+63
TLD tal-internet	.ph

Commonwealth tal-Filippini (1935-1942, 1945-1946)[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka
Post tal-Commonwealth tal-Filippini matul il-Perjodu ta' Interwar u t-Tieni Gwerra Dinjija.

Il-Commonwealth tal-Filippini kienet id-deżinjazzjoni tal-Filippini mill-1935 sal-1946, meta l-pajjiż ifforma Commonwealth mal-Istati Uniti. Qabel l-1935, il-Filippini kienet żona insulari mhux komuni u qabel kienet territorju tal-Istati Uniti.

Il-Commonwealth jew il-Commonwealth inħoloq skont il-Liġi tal-Indipendenza tal-Filippini, magħrufa popolarment bħala l-Att Tydings-McDuffie, regolament provviżorju għal perjodu ta’ 10 snin, li wara jingħata l-indipendenza u s-sovranità sħiħa.

Immarka t-tmiem tal-era kolonjali u bidla fl-isem tal-pajjiż, mit-terminu tradizzjonali "il-Gżejjer Filippini" tal-perjodu kolonjali, għas-singular "Filippini" li huwa simbolu ta 'unità, sovranità u identità nazzjonali.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Kapitali: Manila, Baguio; Kapitali fl-Eżilju: Melbourne (1942), Washington D.C. (1942-1944), Tacloban (1944-1945); Entità. Commonwealth u Protettorat tal-Istati Uniti; Lingwa Uffiċjali: Tagalog, Ingliż, Spanjol, Densità 46.6 ab/km²; Wiċċ (1939): 300,000 km², Popolazzjoni Stima (1939): 16,000,303 abitant; Munita: Piż; Perjodu Storiku: Perjodu ta' bejn il-Gwerra, Tieni Gwerra Dinjija: 15 ta' Novembru, 1935-Att Tydings-McDuffie, 8 ta' Diċembru, 1941-8 ta' Mejju, 1942-Invażjoni Ġappuniża, 3 ta' Jannar, 1942-Okkupazzjoni Ġappuniża, 14 ta' Ottubru, 1943-Gvern Puppet, Ottubru 20, 1944-2 ta' Settembru, 1945-Kampanja tal-Filippini, 27 ta' Frar, 1945-Restawr, 15 ta' Awwissu, 1945-Konsenja tal-Ġappun, 24 ta' Ottubru, 1945-Dħul fin-NU, 4 ta' Lulju, 1946-Indipendenza, 1 ta' Ottubru 1942-, 1942 ta' Ottubru. Trattat ta' Manila; Forma ta' Gvern: Repubblika kostituzzjonali presidenzjali unitarja taħt Commonwealth; President: Manuel L. Quezonb (1935-1944), Sergio Osmeña (1944-1946), Manuel Roxas (1946); Viċi President: Sergio Osmeña (1935-1944), (vakanti) (1944-1946), Elpidio Quirino (1946); Kummissarju Għoli: Frank Murphy (1935-1936), Weldon Jonesd (1936-1937), Paul V. McNutt (1937-1939), Weldon Jonese (1939), Francis B. Sayre Sr. (1939-1942), Harold L. Ickesf (1942-1945), Paul V. McNutt (1945-1946).

Repubblika Filippina sponsorjata mill-Imperu tal-Ġappun[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka
Post tar-Repubblika tal-Filippini bl-aħmar skur fit-territorju tal-Imperu tal-Ġappun bl-aħmar ċar fl-akbar firxa tiegħu fl-1942 matul it-Tieni Gwerra Dinjija.
José P. Laurel ħa l-ġurament bħala President tal-Filippini fl-14 ta' Ottubru, 1943.
Is-suldati Ġappuniżi jpoġġu posters istruttivi fuq il-lingwa Ġappuniża.

It-Tieni Repubblika Filippina, li isimha uffiċjali kien ir-Repubblika tal-Filippini (bil-Ġappuniż: フィリピン共和国, Translit: Firipin Kyowakoku, bil-Filippin: República ng Pilipinas) u magħrufa popolarment fil-pajjiż bħala r-Repubblika Filippina sponsorjata mill-Ġappun1 kien ir-reġim politiku stabbilit fil-Filippini bejn l-1943 u l-1945, wara l-okkupazzjoni mill-forzi Ġappuniżi fl-1942 matul it-Tieni Gwerra Dinjija, li ħa post il-Commonwealth tal-Filippini li kien imexxi l-pajjiż mill-1935 taħt it-tutela tal-Istati Uniti.

Ir-Repubblika ġiet ipproklamata wara r-ratifika ta' Kostituzzjoni ġdida mħejjija mill-Kummissjoni Eżekuttiva Filippina, il-korp governattiv temporanju stabbilit fl-1942 fuq talba tal-okkupanti u ppresedut mill-avukat Jorge B. Vargas.

F'Ottubru 1943, il-Parlament eleġġa lil José P. Laurel, politiku li ggradwa mill-Università ta' Tokyo innutat għall-oppożizzjoni tiegħu għall-politika tal-Istati Uniti, bħala President tar-Repubblika.

F'pajjiż imdemmi mill-ġlied ta' gwerrillieri leali lejn il-Commonwealth u l-Armata Filippina kontra l-forzi Ġappuniżi, il-gvern tar-Repubblika eżerċita l-poter biss f’żoni taħt il-kontroll tiegħu, ġeneralment b’digriet.It-Tieni Repubblika Filippina, li kienet tikkontrolla biss 12 mit-48 tal-pajjiż. provinċji,3 imponew il-liġi marzjali u ddikjaraw stat ta' gwerra kontra l-Istati Uniti u l-Imperu Brittaniku.

Wara l-inżul f'Leyte tal-forzi mmexxija mill-Ġeneral Douglas MacArthur fl-20 ta' Ottubru 1944, li mexa lejn il-kapitali Manila, il-gvern ta' Laurel ġie sfurzat fl-eżilju fit-Tajwan u aktar tard fil-Ġappun, fejn Laurel ipproklama x-xoljiment tar-reġim. il-konsenja Ġappuniża bla kundizzjoni f’Settembru tal-1945.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Kapitali: Manila (1943-1945), Baguio (1945); Entità: Puppet state of the Empire of Japan; Lingwa Uffiċjali: Tagalog, Spanjol u Ġappuniż; Żona: 300,000 km², Densità: 62.8 inhab/km²; Żona (1944) 343,385 km²; Popolazzjoni (1944): 18,846,800 abitant; Munita: Peso Filippin maħruġ mill-gvern Ġappuniż; Perjodu Storiku: It-Tieni Gwerra Dinjija: 14 ta' Ottubru, 1943-Kostituzzjoni adottata, 20 ta' Ottubru, 1944-2 ta' Settembru, 1945, Kampanja tal-Filippini-3 ta' Frar-3 ta' Marzu, 1945, Battalja ta' Manila-15 ta' Awwissu 1945, Ċessjoni tal-Ġappun-Awwissu 17, 1945 Xoljiment; Forma ta' Gvern: Repubblika awtoritarja unitarja ta' partit wieħed taħt okkupazzjoni militari; President: José P. Laurel (1943-1945); Viċi President: Benigno Aquino I (1943-1945); Prim Ministru: Jorge B. Vargas (1943-1945); Gvernatur Militari: Kuroda Shigenori (1943-1944), Yamashita Tomoyuki (1944-1945); Leġiżlatura: Assemblea Nazzjonali.

Kummissjoni Eżekuttiva Filippina[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka
Post tal-Filippini bl-aħmar skur fit-territorju tal-Imperu tal-Ġappun bl-aħmar ċar fl-akbar firxa tiegħu fl-1942 matul it-Tieni Gwerra Dinjija.
Il-Prim Ministru Ġappuniż Hideki Tōjō niżel f'Nichols Field, ajruport fin-nofsinhar ta' Manila, għal żjara statali fil-Filippini.

Il-Kummissjoni Eżekuttiva Filippina kienet gvern proviżorju maħluq biex jiggverna l-arċipelagu Filippin matul it-Tieni Gwerra Dinjija. Ġie stabbilit bl-approvazzjoni tal-forzi Imperjali Ġappuniżi li jokkupaw bħala korp governattiv interim qabel it-twaqqif tat-Tieni Repubblika Filippina nominalment indipendenti sponsorjata mill-Ġappuniżi.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Kapitali: Manila; Entità: Gvern Militari Ġappuniż fil-Filippini; Lingwa Uffiċjali: Tagalog, Spanjol, Ġappuniż; Żona (1942): 343,385 km²; Munita: Peso Filippin maħruġ mill-gvern Ġappuniż; Perjodu Storiku: It-Tieni Gwerra Dinjija: 3 ta' Jannar, 1942-Okkupazzjoni Ġappuniża, 23 ta' Jannar, 1942-Twaqqif, 9-17 ta' April, 1942-Marċ tal-Mewt ta' Bataan, 14 ta' Ottubru, 1943-Kostituzzjoni adottata; Forma ta' Gvern: Gvern transitorju ta' partit wieħed taħt okkupazzjoni militari Ġappuniża; President (1942-1943): Jorge B. Vargas; Gvernatur Militari: Homma Masaharu (1942), Tanaka Shizuichi (1942-1943), Kuroda Shigenori (1943).

Gvern Insulari tal-Gżejjer Filippini[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera (1919–1936)
Tarka
Siġill il-Kbir: (1905-1935)
Mappa
Dan il-poster iħabbar il-passaġġ tal-Jones Act.
Dan it-timbru fiskali għall-Gżejjer Filippini inħareġ fl-1930.
William Howard Taft kien l-ewwel gvernatur ċivili tal-Gżejjer Filippini.
Bandiera (1896–1908)
Bandiera (1908–1912)
Bandiera (1912-1959)

Il-Gvern Insulari tal-Gżejjer Filippini (Filippin: Pamahalaang Insular ng Kapuluang Filippin; Ingliż: Insular Government of the Philippine Islands) kien territorju mhux inkorporat tal-Istati Uniti li ġie stabbilit fl-1901 u xolt fl-1935. Il-Gvern Insulari kien preċedut minn il-Gvern Militari tal-Istati Uniti tal-Gżejjer Filippini u l-Ewwel Repubblika Filippina u kien segwit mill-Commonwealth tal-Filippini.

Il-Filippini ġew akkwistati mill-Istati Uniti fl-1898 bħala riżultat tal-Gwerra Spanjola-Amerikana. Fl-1902, il-Kungress tal-Istati Uniti għadda l-Att Organiku tal-Filippini, li organizza l-gvern u serva bħala l-liġi bażika tiegħu. Dan l-att ipprovda għal Gvernatur Ġenerali maħtur mill-President tal-Istati Uniti, kif ukoll leġiżlatura fil-Filippina bikamerali bil-Kummissjoni Filippina nominata bħala l-kamra ta 'fuq u kamra ta' isfel eletta għal kollox, eletta kompletament mill-Filippin, l-Assemblea Filippina.

It-terminu "insulari" jirreferi għall-fatt li l-gvern operat taħt l-awtorità tal-Uffiċċju tal-Affarijiet Insulari tal-Istati Uniti. Puerto Rico u Guam kellhom ukoll gvernijiet tal-gżejjer f'dan iż-żmien. Mill-1901 sal-1922, il-Qorti Suprema tal-Istati Uniti ġġieldet mal-istatus kostituzzjonali ta’ dawn il-gvernijiet fil-Kawżi tal-Gżira.1 F’Dorr v. L-Istati Uniti (1904), il-qorti ddeċidiet li Filippini ma kellhomx dritt kostituzzjonali għal proċess bil-ġurija. Fil-Filippini stess, it-terminu "insulari" kien f'użu limitat. Fuq il-karti tal-flus, il-bolol tal-posta, u l-istemma, il-gvern irrefera għalih innifsu sempliċement bħala l-"Gżejjer Filippini."

L-Att Organiku tal-Filippini tal-1902 ġie sostitwit fl-1916 mill-Att Jones, li temm il-Kummissjoni Filippina u pprovda li ż-żewġ kmamar tal-Leġiżlatura Filippina jiġu eletti. Fl-1935, il-Gvern Insulari ġie sostitwit mill-Commonwealth. L-istatus tal-Commonwealth kellu jdum għaxar snin, li matulhom il-pajjiż ikun ippreparat għall-indipendenza.

Gvernatur Ġenerali[immodifika | immodifika s-sors]

Fl-4 ta 'Lulju, 1901, l-awtorità eżekuttiva fuq il-gżejjer ġiet trasferita lill-President tal-Kummissjoni Filippina, li kellu t-titlu ta' "Gvernatur Ċivili," uffiċċju maħtur mill-President tal-Istati Uniti u approvat mis-Senat tal-Istati Uniti. . Matul l-ewwel sena, gvernatur militari, Adna Chaffee, ħakmet partijiet tal-pajjiż li kienu għadhom jirreżistu l-ħakma Amerikana, fl-istess ħin mal-Gvernatur ċivili William Howard Taft.Nuqqas ta' qbil bejn it-tnejn ma kinux komuni.Is-sena ta’ wara, fl-4 ta’ Lulju, 1902, il- gvernatur ċivili sar l-unika awtorità eżekuttiva tal-gżejjer. Chaffee baqa’ kmandant tad-diviżjoni Filippina sat-30 ta' Settembru, 1902.

It-titlu nbidel għal "Gvernatur Ġenerali" fl-1905 bl-Att tal-Kungress (Pubbliku 43 - 6 ta' Frar, 1905).

Fil-15 ta’ Novembru, 1935, ġie inawgurat il-gvern tal-Commonwealth. L-uffiċċju tal-President tal-Filippini inħoloq biex jieħu post il-Gvernatur Ġenerali bħala CEO, u jassumi ħafna mill-funzjonijiet ta 'l-ewwel. Il-Gvernatur Ġenerali Amerikan sar magħruf bħala l-Kummissarju Għoli tal-Filippini.

Kummissarji residenti[immodifika | immodifika s-sors]

Mill-passaġġ tal-Att Organiku sal-indipendenza, il-Gżejjer Filippini kienu rappreżentati fil-Kamra tar-Rappreżentanti tal-Istati Uniti minn żewġ, u mbagħad wieħed, Kummissarji Residenti Filippini. Bħad-delegati u l-Kummissarju Residenti ta' Puerto Rico, kienu membri tal-Kungress mingħajr vot.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Innu: The Star-Spangled Banner "The Star-Spangled Banner"; L-Innu Filippin "Innu Filippino"; Kapitali: Manila, Entità: Territorju mhux inkorporat u organizzat tal-Istati Uniti, Lingwa Uffiċjali: Spanjol u Ingliż, Densità. 22.4 abbit/km²; Żona: (1903): 341,364 km², (1918): 339,744 km²; Popolazzjoni stmata: (1903): 7,635,426 ab., (1918): 10,350,640 ab.; Reliġjon: Kattoliċiżmu (78.7%), Oħrajn (21.3%); Munita: Peso Filippin; Perjodu Storiku: Perjodu ta' bejn il-Gwerer: 4 ta' Lulju, 1901-Twaqqif, 1 ta' Lulju, 1902-Liġi Organika tal-Filippini (1902), 16 ta' Awwissu, 1916-Att Jones, 15 ta' Novembru, 1935-Att Tydings-McDuffie; Forma ta' Gvern: Dipendenza Presidenzjali trasferita; President: Theodore Roosevelt (1901-1909), William Howard Taft (1909-1913), Woodrow Wilson (1913-1921), Warren G Harding (1921-1923), Calvin Coolidge (1923-1929), Herbert Hoover (1929-1933), Franklin D. Roosevelt (1933-1935); Gvernatur Ġenerali: William Howard Taft (1901-1904), Luke Edward Wright (1904-1905), Henry Clay Ide (1905-1906), James Francis Smith (1906-1909), William C. Forbes (1909-1913), Newton W. Gilbert (1913), Francis B. Harrison (1913-1921), Charles Yeater (1921), Leonard Wood (1921-1927), Eugene A. Gilmore (1927), Henry L. Stimson (1927-1929), Eugene Allen Gilmore (1929), Dwight F. Davis (1929-1932), George C. Butte (1932), Theodore R., Jr. (1932-1933), Frank Murphy (1933-1935); Leġiżlatura: Leġiżlatura Filippina; Kamera għolja; Kummissjoni Filippina (1902-1916), Senat (1916-1935); Kamra t'isfel: Assemblea Filippina (1902-1916), C. tar-Rappreżentanti (1916-1935).

L-Ewwel Repubblika Filippina[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka
Mappa
Sessjoni tal-Kungress ta' Malolos fil-Knisja ta' Barasoain.
Gwardjani u suldati tal-forza rivoluzzjonarja waqt sessjoni fil-Kungress.
Bandiera użata mir-rivoluzzjonarji Filippini.

L-Ewwel Repubblika tal-Filippini, uffiċjalment ir-Repubblika tal-Filippini u magħrufa wkoll bħala r-Repubblika ta' Malolos, kienet gvern ta' żmien qasir tal-Filippini, li ġie stabbilit formalment bil-proklamazzjoni tal-Kostituzzjoni ta' Malolos fit-23 ta' Jannar 1899 f'Malolos, Bulacan. Ir-Repubblika kienet uffiċjalment attiva sal-qbid u l-arrest ta’ Emilio Aguinaldo mill-forzi tal-Istati Uniti fit-23 ta’ Marzu 1901 f’Palanan, Isabela, u b’mod effettiv ixolji l-Ewwel Repubblika, għalkemm Macario Sakay assuma l-presidenza u kompla r-reżistenza kontra l-Istati Uniti sal-1907, meta hu ġie maqbud u eżegwit.

It-twaqqif tar-Repubblika tal-Filippini kien il-qofol tar-rivoluzzjoni tal-Filippini kontra l-imperu Spanjol, wara r-Repubblika tal-Kakarong preċedenti u ta' ħajja qasira pproklamata fl-1896 u r-Repubblika tal-Filippini (jew ir-Repubblika ta' Biac-na-Bató) ipproklamata fl-1897. u xolt wara l-Patt ta’ Biak-na-Bato. L-indipendenza ġiet iddikjarata fit-12 ta' Ġunju 1898 u l-gvern dittatorjali ta’ dak iż-żmien ġie sostitwit b'rivoluzzjoni li minnha ħareġ gvern ġdid immexxi minn Emilio Aguinaldo bħala president fit-23 ta' Ġunju 1898. Fil-5 ta' Novembru 1898, ġiet stabbilita r-Repubblika. Negros, subordinat għall-awtorità tar-Repubblika tal-Filippini. Fit-18 ta' Mejju, 1899, segwiet ir-Repubblika ta' Zamboanga, li madankollu dalwaqt kienet okkupata mill-armata Amerikana.

Ir-Repubblika tal-Filippini kienet l-ewwel repubblika kostituzzjonali fl-Asja. Għalkemm kien hemm diversi repubbliki Asjatiċi li kienu qabel l-Ewwel Repubblika Filippina, pereżempju r-Repubblika ta' Formosa jew ir-Repubblika ta' Ezo, ir-Repubblika ta' Malolos kienet l-ewwel waħda li fformulat kostituzzjoni komprensiva approvata kif suppost minn kungress parzjalment elett.

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Ir-repubblika ġiet iffurmata wara l-avvenimenti li ħarġu mid-Dikjarazzjoni tal-Indipendenza tal-Filippini. Huwa adotta l-Kostituzzjoni Politika tar-Repubblika Filippina, imħejjija mill-Konvenzjoni Kostituzzjonali Filippina fil-Knisja Barasoain f'Malolos fl-1899 biex tissostitwixxi l-gvern dittatorjali stabbilit mill-Patt ta' Biak-na-Bato fl-1897. Ġie approvat minn Aguinaldo u għaxar delegati lill-Assemblea tar-Rappreżentanti fil-21 ta' Jannar 1899. Il-konvenzjoni qabel iddeċidiet lill-President Aguinaldo fl-1 ta' Jannar, 1899, u wasslitu għall-inawgurazzjoni tiegħu fit-23 ta’ Jannar tal-istess sena.

Gwerra Filippina-Amerikana[immodifika | immodifika s-sors]

Relazzjonijiet tensjoni baqgħu matul il-Gwerra Filippina-Amerikana. Emilio Aguinaldo u l-irġiel tiegħu ħarbu lejn it-Tramuntana ta 'Luzon, jippruvaw jirreżistu l-forzi Amerikani.

Aguinaldo inqabad permezz ta' għajb li bih battaljun Amerikan ippretenda li jċedi. Fl-1 ta’ April, 1901, Aguinaldo ħalef lealtà lejn l-Istati Uniti, u temm formalment l-Ewwel Repubblika u rrikonoxxa s-sovranità tal-Istati Uniti fuq il-Filippini.

Madankollu, Macario Sakay kompla r-reżistenza kontra l-Istati Uniti wara d-dikjarazzjoni uffiċjali Amerikana tat-tmiem tal-gwerra fl-1902 u assuma l-presidenza tal-Ewwel Repubblika Filippina, li semmieha mill-ġdid ir-Repubblika Tagalog Filippina, u b'hekk sar it-tieni mhux president. Uffiċjal Filippin.

Sakay inqabad ukoll permezz ta' wegħdiet foloz ta' maħfra u inkorporazzjoni f'suppost gvern indipendenti futur tal-Filippini. Ladarba ċeda volontarjament, ġie pproċessat minn qorti militari tal-Stati Uniti, instab ħati bħala bandit, u mdendel fl-1907.

Kabinett[immodifika | immodifika s-sors]

Isem tal-Pożizzjoni President Emilio Aguinaldo Il-Prim Ministru Apolinario Mabini

Peter Paterno

Ministru tal-Affarijiet Barranin Apolinario Mabini

Felipe Buencamino

Ministru tal-Finanzi u l-Gwerra Ġen Mariano Trías Il-Ministru tal-Intern Teodoro Sandico

Severino tal-Ġwienaħ

Ministru tal-Gwerra Baldomero Aguinaldo Ministeru tal-Ħarsien Soċjali Gracio Gonzaga Ministru tal-Agrikoltura, Industrija u Kummerċ León María Guerrero Il-Ministru tal-Finanzi Hugo Ilagan Ministru tal-Istruzzjoni Pubblika Águedo Velarde Ministru tal-Affarijiet Pubbliċi u l-Komunikazzjoni Máximo Paterno

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Kapitali: Bacoor, Cavite, Malolos, Bulacan (23 ta' Jannar, 1899-29 ta' Marzu, 1899), San Isidro de Nueva Ecija (29 ta' Marzu, 1899-9 ta' Mejju, 1899), Palanan, Isabela (6 ta' Settembru, 1900-23 ta' Marzu, 1901); Entità: Stat mhux rikonoxxut; Lingwa Uffiċjali: Spanjol u Tagalog; Żona: 298,712 km²; Popolazzjoni (1898): 7,832,719 abitant, Densità: 40.4 abitant/km²; Żona (1900): 198,000 km²; Popolazzjoni stmata (1900): 8,000,000 abitant; Reliġjon: Kattoliċiżmu; Perjodu Storiku: Età Kontemporanja: 12 ta' Ġunju, 1899-Indipendenza, 4 ta' Frar, 1899-Gwerra Filippina-Amerikana, 23 ta' Marzu, 1901-Xoljiment; Forma ta' Gvern: Repubblika kostituzzjonali parlamentari unitarja; President: Emilio Aguinaldo (1899-1901), Miguel Malvara (1901-1902); Prim Ministru: Apolinario Mabini (1899), Pedro A. Paterno (1899), (post abolit) (1899-1901).

Repubblika ta' Zamboanga[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera

Ir-Repubblika ta' Zamboanga kienet repubblika rivoluzzjonarja ta’ ħajja qasira, mwaqqfa wara l-kollass tar-reġim kolonjali Spanjol fil-Filippini.

Ir-repubblika bdiet fit-18 ta' Mejju, 1899, bil-konsenja tal-fortizza tar-Real Fuerza de Nuestra Señora del Pilar de Zaragoza. Fis-16 ta' Novembru, 1899, l-Ispanjoli finalment evakwaw Zamboanga, wara li ħarqu ħafna mill-bini tal-belt.F’Diċembru 1899, il-Kaptan Pratt tat-23 Kumpanija tal-Infanteria tal-Istati Uniti wasal f'Zamboanga u ħa l-kontroll tal-fortizza. Minn hemm 'il quddiem, ir-repubblika ġdida saret protettorat Amerikan. F’Marzu tal-1903, il-gvern tal-President Mariano Arquiza spiċċa u warajh ġie gvernatur Amerikan.

Kapitali: Zamboanga; Lingwa Uffiċjali: Chabacano, Spanjol; Popolazzjoni stmata: 19,000 abitant; Reliġjon: Kattoliċiżmu; Storja: 18 ta’ Mejju, 1899-Ħolqien, Marzu tal-1903-Xoljiment; Forma ta' Gvern: Repubblika; President. Vicente Álvarez (1899), Isidoro Midel (1899-1901), Mariano Arquiza (1901-1903).

Repubblika Tagalog[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka

Ir-Repubblika Tagala (Tagalog: Republika ng Katagalugan) kienet stat żgħir mhux rikonoxxut li kien jeżisti f'żewġ era separati: l-ewwel bejn l-1896 u l-1897 kontra l-okkupazzjoni Spanjola u t-tieni bejn l-1902 u l-1906 kontra l-okkupazzjoni Amerikana. Kien jinsab fl-intern tal-gżira ta’ Luzon (il-Filippini). Iż-żewġ drabi ġiet iffurmata bl-istess għan: li toħloq korp rivoluzzjonarju biex jipparteċipaw fir-Rivoluzzjoni Filippina kontra l-Imperu Spanjol u l-Gwerra Filippina-Amerikana. It-tnejn kienu konnessi mal-moviment rivoluzzjonarju u anti-kolonjalista Katipunan.

Kapital: Mhux definit; Entità: Stat mhux rikonoxxut; Lingwa Uffiċjali: Tagalog u Spanjol; Reliġjon: Kattoliċiżmu, reliġjonijiet indiġeni; Perjodu Storiku: Gwerra Filippina-Amerikana-4 ta' Frar, 1899-1902. 12 ta' Ġunju, 1899-Indipendenza, 14 ta' Lulju, 1906-Qbid ta' Sakay; Forma ta' Gvern: Repubblika.

Oriġini[immodifika | immodifika s-sors]

Fl-1896 faqqgħet ir-Rivoluzzjoni Filippina wara l-iskoperta tal-Katipunan mill-awtoritajiet kolonjali Spanjoli. Qabel ma faqqgħet l-ostilitajiet, il-Katipunan kien sar gvern rivoluzzjonarju miftuħ. Wara r-repressjoni sena wara, l-Istat sparixxa għal xi żmien, iżda kien se jerġa' jitwieled biex jegħleb lill-kolonizzatur il-ġdid tal-Amerika ta' Fuq. Fil-perjodu tad-dekolonizzazzjoni Spanjola, ġiet stabbilita l-Ewwel Repubblika Filippina.

Fl-1902 il-Ġeneral Macario Sakay, membru veteran tal-Katipunan, stabbilixxa r-Repubblika tiegħu stess fil-muntanji ta' Dimasalang (issa Provinċja ta' Rizal), Francisco Carreón jokkupa l-presidenza bit-titlu ta' viċi president.F’April 1904, Sakay ippubblika manifest li jiddikjara l- Id-dritt tal-Filippini għall-awtodeterminazzjoni fi żmien meta l-appoġġ għall-indipendenza kien meqjus bħala reat mill-forzi tal-okkupazzjoni tal-Stati Uniti fil-Filippini.

Finali[immodifika | immodifika s-sors]

Ir-Repubblika ntemmet fl-1906 meta Sakay, il-mexxejja tiegħu u s-segwaċi tiegħu ġew arrestati u s-sena ta 'wara eżegwiti mill-awtoritajiet Amerikani, immarkawhom banditi. Xi wħud mis-superstiti ħarbu lejn il-Ġappun biex jingħaqdu ma' Artemio Ricarte, eżiljat veteran mill-Katipunan. Għalhekk il-preżenza Amerikana fil-Filippini hija kkonsolidata.

Gvern[immodifika | immodifika s-sors]

Il-gvern tat-tieni perjodu (1902-1906) kien magħmul minn mexxejja indipendentisti kontra l-okkupazzjoni Amerikana. Kienu: Isem tal-Pożizzjoni President Macario Sakay Viċi President Francisco Carreón Ministru tal-Gwerra Domingo Moriones Il-Ministru tal-Gvern Alejandro Santiago Ministru tal-Stat Nicolás Rivera

Cantón de Negros[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Post tal-gżira ta' Negros fi ħdan il-Kaptanja Ġenerali tal-Filippini

Il-Canton Repubblikan tal-Gżira Negros (f'Hiligueino: Kanton Republikanhon sg Pulo sg Negros; fiċ-Ċebjan: Kantong Republikanhon sa Pulo sa Negros; bl-Ingliż: Negros Island Republican Canton) kienet entità rivoluzzjonarja ta' ħajja qasira li rregolat il-gżira ta' Negros taħt ir-Repubblika tal-Filippini u mbagħad l-Stati Uniti.

Kapitali: Bacolod; Entità: Canton Repubblikan tal-Filippini; Lingwa Uffiċjali: Spanjol, Hiligueino u Cebuano; Reliġjon: Kristjaneżmu (Kattolika); Perjodu Storiku: Imperjaliżmu Ġdid: 27 ta’ Novembru tal-1898-Rivoluzzjoni ta' Negrense, 30 ta' April, 1901-Annessjoni mal-Istati Uniti; Forma tal-Gvern: Canton Repubblikan; President: Aniceto Lacson (1898-1899), Demetrio Larena (1898); President tal-Assemblea Kostituzzjonali: José Luzuriaga.

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Mit-3 ta' Novembru sas-6 ta' Novembru, 1898, in-Negrens qamu f’rewwixta kontra l-awtoritajiet kolonjali Spanjoli, immexxija mill-Gvernatur Isidro de Castro, responsabbli mill-awtoritajiet ċivili u militari. L-Ispanjol iddeċieda li jċedi wara li raw it-truppi armati jimmarċjaw f'moviment ta' pincer lejn Bacolod. Ir-rivoluzzjonarji, immexxija mill-Ġenerali Juan Araneta minn Bago, u Aniceto Lacson minn Talísay, fil-fatt kienu qed iġorru armi foloz, li jikkonsistu f'xkubetti minquxin minn weraq tal-palm u kanuni magħmulin minn twapet tal-bambu laminati miżbugħin bl-iswed. Wara nofsinhar tas-6 ta’ Novembru, Castro ffirma l-Att ta' Kapitulazzjoni, li temm il-ħakma Spanjola f’Negros Occidental. Dan l-avveniment jiġi mfakkar f'dik il-provinċja kull 5 ta' Novembru bħala l-jum li fih Negrenses qarraq bil-forzi Spanjoli biex jiksbu l-libertà tagħhom.

Fis-27 ta' Novembru, 1898, ġie pproklamat il-canton Repubblikan tal-Filippini. Dan kien ikkonvertit mill-gvern haciendero fi protettorat Amerikan fit-30 ta’ April, 1899 bl-intenzjoni li tinkiseb “indipendenza interna” fi ħdan il-Filippini quddiem l-okkupazzjoni militari inevitabbli Anglo-Sassona.2 Filwaqt li l-President Lacson laqa’ lill-Kurunell Amerikan James Francis Smith. , is-Segretarju tal-Gwerra Araneta rrifjutat li tara lill-kurunell u minflok bagħtetlu nota konċiża, li fakkritu li l-canton kien kapitula f’Washington minħabba biss sfurzar militari, u li l-Amerikani jridu jirrispettaw l-“indipendenza interna” tagħhom.2 Dan il-protettorat ġie xolt l-aħħar. mill-Amerikani fit-30 ta’ April 1901. Madankollu, ir-reżistenza Negrense għall-okkupazzjoni Anglo-Sassona kienet se tkompli sakemm il-Kurunell Dionisio Sigbuela ċeda lill-forzi Repubblikani fl-1907.2

F'Bago l-avveniment kien iddokumentat fuq markatur storiku fil-pjazza pubblika tal-belt, li kellu l-iskrizzjoni li ġejja:

REPUBBLIKA TAL-SUWED F'din il-pjazza ta' Bago l Repubblika (sic) tas-Suwed mill-Forzi Rivoluzzjonarji mmexxija mill-Ġeneral Juan Anacleto Araneta, fil-5 ta' Novembru, 1898. Fil-preżenza ta' Anaías Diokno, rappreżentant tal-Gvern RivoluzzjonarjuĊentrali. Din ir-repubblika tagħraf l-awtorità tal-Ewwel Repubblika Filippina taħt Emilio Aguinaldo. Id-data tal-5 ta' Novembru ġiet iddikjarata bħala jum speċjali mhux tax-xogħol fil-provinċja permezz tal-Att tar-Repubblika Nru 6709, iffirmat mill-President Corazón Aquino fl-10 ta' Frar, 1989.

mexxejja[immodifika | immodifika s-sors]

Il-mexxejja tal-gvern ta' ħajja qasira kienu: aniceto lacson 5 ta' Novembru 1898 - 22 ta' Lulju 1899 President aniceto lacson 5 ta' Novembru, 1898 – 27 ta' Novembru, 1898 President (ta' Negros Occidental biss) Demetriju Larena 24 ta' Novembru, 1898 – 27 ta' Novembru, 1898 President (ta' Negros Oriental biss) Jose Luzuriaga 22 ta' Lulju 1899 - 6 ta' Novembru 1899 President tal-Assemblea Kostituzzjonali Juan Araneta Segretarju tal-Gwerra Melecio Severino 6 ta' Novembru, 1899 – 30 ta' April, 1901 Gvernatur Ċivili

Repubblika ta' Biac-na-Bató[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera
Tarka

Ir-Repubblika ta' Biac-na-Bató (Tagalog: Repúbliká ng Biak-na-Bató), imsejħa uffiċjalment fil-Kostituzzjoni tagħha bħala r-Repubblika tal-Filippini, kienet l-ewwel repubblika pproklamata fil-Filippini mill-mexxej tal-indipendenza Emilio Aguinaldo u s-segwaċi tiegħu Katipunan. . . Minkejja l-kisbiet tagħha, bħall-ewwel Magna Carta fl-istorja tal-pajjiż, ir-repubblika bilkemm kellha xahar ta' eżistenza. Biac-na-Bató ġie xolt wara l-iffirmar tal-paċi bejn il-Katipunan u l-gvernatur Spanjol, Fernando Primo de Rivera, li laħqet il-qofol tagħha fl-eżilju ta' Aguinaldo f'Hong Kong.

Proklamata fl-1 ta' Novembru 1897, ir-Repubblika ta' Biac-na-Bató ġiet xolta fil-15 ta' Diċembru ta' dik l-istess sena, 45 jum wara.

Kapitali: Manila u Cavite; Entità: Stat mhux rikonoxxut; Lingwa Uffiċjali: Spanjol u Tagalog; Żona: 300,000 km²; Munita: Peseta; Perjodu Storiku: Rivoluzzjoni Filippina: 1 ta' Novembru, 1897-Proklamazzjoni, 15 ta’ Diċembru, 1897-Xoljiment; Forma ta' Gvern: Repubblika; President: Emilio Aguinaldo.

Gvern[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Kostituzzjoni ta' Biac-na-Bató ġiet abbozzata minn Félix Ferrer u Isabelo Artacho, ispirata kważi kelma b'kelma mill-Kostituzzjoni Kubana ta' Jimaguayú. Hija pproponiet il-ħolqien ta' Kunsill Suprem, li jiffunzjona bħala gvern proviżorju tal-pajjiż. Dan il-Kunsill inħoloq fit-2 ta’ Novembru, 1897, bil-membri eletti li ġejjin:

Isem tal-Pożizzjoni President Emilio Aguinaldo Viċi President Mariano Trias Is-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Antonio Montenegro Is-Segretarju tal-Gwerra Emiliano Riego de Dios Is-Segretarju tal-Intern Isabelo Artacho Segretarju tat-Teżor Baldomero Aguinaldo

Kaptanja Ġenerali tal-Filippini[immodifika | immodifika s-sors]

Bandiera (1785–1873, 1875–1899)
Bandiera
Tarka
Mappa
Mappa
Mappa politika tal-Filippini, 1899.
Parata tat-truppi f'Manila (1896)
Riċeviment tal-galeon ta' Manila miċ-Chamorro fil-Gżejjer Ladrones, ca. 1590
Forti ta' Santiago, entratura.
Manila, calle Escolta (Tiq Escolta), 1899.
Mappa
Filippini naturali
Aħmar: Imperu Spanjol fl-Asja u l-Oċeanja.
Stampa:Hot Pink: Territorji esplorati u kkontrollati fil-qosor.
Stampa:Vjola skur: territorji ta' Spanja matul l-Unjoni Iberika mal-Portugall.
Stampa:Roża ċar: territorji mitlufa fl-1717 jew wara mill-Paċi ta’ Utrecht u li ġew minsija.
Fernando de Magallanes.
Spedizzjoni Magellan-Elcano.
Juan Sebastián Elcano.
Monument għal Legazpi u Urdaneta f'Manila.
Itinerarju segwit mill-ispedizzjoni ta' Miguel López de Legazpi fl-arċipelagu tal-Filippini.
Esplorazzjonijiet u rotot Spanjoli fl-Oċean Paċifiku bejn l-1520 u l-1794.
Pedro Fernández de Quirós.
Mappa tal-1858, li turi l-Gżejjer Filippini, il-Gżejjer Mariana, u l-Karolinas.
Passiġġieri fuq il-vaguni Manila-Dagupán madwar l-1885.
Bolla tal-Filippini b'Alfonsu XIII ta' tifel (1890).
Suldati Spanjoli fil-Filippini fl-1898.
Trasferiment tal-Carolinas u Palau lejn il-Ġermanja fit-3 ta' Novembru, 1899 fil-gżira ta' Yap.

Il-Kaptanjat Ġenerali tal-Filippini (Tagalog: Kapitaniya Heneral ng Pilipinas), magħruf ukoll bħala r-Renju tal-Filippini, huwa territorju ta' qabel Spanjol li jappartjeni għall-Viċireyalty ta' Spanja l-Ġdida bbażat f'Manila li kien jeżisti mill-1571 sal-1830. Il-Kaptanjat ġie stabbilit. mill-Monarkija Hispanika fl-Indji tal-Lvant Spanjoli.

Kien jinkludi l-arċipelagu tal-Filippini, kif ukoll il-gżira ta' Palau, il-Gżejjer Mariana (it-territorji tal-Stati Uniti tal-lum ta' Guam u Marianas ta' Fuq), u l-Gżejjer Caroline (l-Istati Federati tal-Mikronesja tal-lum). Il-viċire ta' Spanja l-Ġdida, bil-kwartieri ġenerali fil-Belt tal-Messiku, eżerċita fuq dawn it-territorji setgħat relatati ma' kwistjonijiet ekonomiċi, peress li fil-bqija l-kaptan ġenerali kien jittratta direttament mar-re u mal-Kunsill tal-Indji.

Il-Filippini kienu territorju Spanjol sal-aħħar tal-1898. Fit-12 ta' Ġunju 1898, il-Filippini taħt il-kmand tal-Ġeneral Emilio Aguinaldo ddikjaraw l-indipendenza effimera tagħhom. Fl-10ta'ta’ Diċembru, 1898, it-Trattat ta' Pariġi temm il-Gwerra Spanjola-Amerikana, u l-Filippini u Guam ġew ċeduti lill-Istati Uniti. Il-Marijani (ħlief Guam), il-Carolinas, u Palau nbiegħu lill-Imperu Ġermaniż bit-Trattat Ġermaniż-Spanjol tat-12 ta' Frar, 1899.

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Kapitali: Cebu (1565-1595), Manila (1595-1762, 1764-1898), Bacolor (1762-1764); Entità: Kaptanja Ġenerali tal-Viċiroyalty ta' Spanja l-Ġdida; Lingwa Uffiċjali: Lingwa Spanjola, Lingwi Oħra: Tagalog, Cebuano u lingwi oħra tal-Filippini.; Żona: 300,000 km²; Reliġjon: Kattoliċiżmu; Munita: Real, imbagħad il-Peseta, Peso Fuerte; Perjodu Storiku: Imperu Spanjol: 27 ta’ April, 1565-Wasla tal-Ispanjoli, 10 ta’ Diċembru, 1899-Trattat ta' Pariġi; Re: Karlu I (l-ewwel) (1519-1556), Alfonso XIII (l-aħħar) (1886-1931); Kaptan Ġenerali: Miguel López de Legazpi (l-ewwel) (1565-1572), Diego de los Ríos (l-aħħar) (1898).

Sultanat ta' Sulu (1457-1915)[immodifika | immodifika s-sors]

Is-Sultanat ta' Sulu (Tausug: Kasultanan sin Sūg; Malajan: Kesultanan Sulu; Filippin: Sultanato ng Sulu) kien stat Musulman li ħakem l-Arċipelagu ta' Sulu, partijiet minn Mindanao u ċerti porzjonijiet ta' Palawan fil-Filippini tal-lum, flimkien b'partijiet ta' Sabah tal-lum, it-Tramuntana u l-Lvant ta' Kalimantan fil-grigal ta' Borneo.

Bandiera (seklu 19)
Mappa li turi l-firxa tas-Sultanat ta' Sulu fl-1845, bit-tramuntana ta' Borneo taħt kontroll nominali.
Mappa tal-Arċipelagu ta' Sulu

Is-sultanat twaqqaf fis-17 ta' Novembru 1405 jew 1457 mill-esploratur reliġjuż u studjuż Sufi Sunni li twieled Johore Sharif ul-Hashim, segwaċi ta' Ash'ari Aqeeda u Shafi'i Madh'hab. Paduka Mahasari Maulana lis-Sultan Sharif ul-Hashim sar l-isem regnal sħiħ tiegħu; Sharif-ul Hashim huwa l-isem qasir tiegħu. Huwa stabbilixxa ruħu fi Buansa, Sulu. Wara ż-żwieġ ta' Abu Bakr u dayang-dayang (Princess) Paramisuli lokali, huwa waqqaf is-sultanat. Is-sultanat kiseb l-indipendenza tiegħu mill-Imperu tal-Brunej fl-1578.

Fl-aqwa tagħha, kienet tiġġebbed madwar il-gżejjer li jmissu mal-punent tal-Peniżola ta 'Zamboanga f'Mindanao fil-lvant sa Palawan fit-tramuntana. Hija kopriet ukoll żoni fil-grigal ta' Borneo, li testendi mill-Bajja ta' Marudu, sa Tepian Durian (fl-lum Kalimantan, l-Indoneżja). Sors ieħor sostna li ż-żona inkluża estiża mill-Bajja ta' Kimanis, li tikkoinċidi wkoll mal-konfini tas-Sultanat tal-Brunej. Wara l-wasla ta' poteri tal-Punent bħall-Ispanjoli, l-Ingliżi, l-Olandiżi, il-Franċiżi, il-Ġermaniżi, it-talassokrazija tas-Sultan u l-poteri politiċi sovrani ġew abbandunati fl-1915 permezz ta' ftehim li ġie ffirmat mal-Stati Uniti. Fit-tieni nofs tas-seklu 20, il-gvern Filippin estenda r-rikonoxximent uffiċjali tal-kap tad-dar rjali tas-sultanat, qabel it-tilwima tas-suċċessjoni li kienet għaddejja.

F'Kakawin Nagarakretagama, is-Sultanat ta' Sulu jissejjaħ Solot, wieħed mill-pajjiżi tal-arċipelagu Tanjungnagara (Kalimantan-Filippini), li hija waħda miż-żoni li hija taħt l-influwenza taż-żona tal-mandala tar-renju Majapahit fil- arċipelagu .

Data[immodifika | immodifika s-sors]

Status: Vassall tal-Brunej (1457–1578), Tributarju Ming (1417–1424), Stat Sovran (1578–1726, 1733–1851), Tributarju Qing (1726–1733), Protettorat Spanjol (1851–1898), Protettorat Amerikan (1903–1915); Kapitali: Buansa (1457-1878), Maimbung (1878–1893), Palawan (1893-1915), Lingwi Komuni: Tausug, Sama-Bajau, Malaj; Reliġjon: Iżlam Sunni; Gvern: Monarkija; Sultan: 1457–1480 (l-ewwel) Sharif ul-Hāshim, 1894–1915 (l-aħħar) Jamalul Kiram II; Storja: Tlugħ tas-Sultan Sharif ul-Hashim-17 ta' Novembru, 1457, setgħa temporanja ċeduta lill-Istati Uniti-22 ta' Marzu, 1915; Badge. Tpartit ma' negozjanti barranin ta' muniti Sulu għall-użu lokali.

Preistorja Filippina[immodifika | immodifika s-sors]

Il-preistorja tal-Filippini tinkludi l-ġrajjiet qabel l-istorja miktuba ta 'dik li llum hija l-Filippini. Id-demarkazzjoni attwali bejn dan il-perjodu u l-istorja bikrija tal-Filippini hija l-21 ta 'April, 900, li hija l-ekwivalenti tal-kalendarju Gregorjan prolettiku tad-data indikata fl-iskrizzjoni Laguna Copperplate, l-eqdem rekord miktub magħruf mill-Filippini. Dan il-perjodu ra l-bidla immensa li qabeż l-arċipelagu mill-kulturi tal-Età tal-Ġebel fis-sena 50,000 QK. C. sal-emerġenza ta 'kulturi thalassocratic żviluppati.ċiviltajiet fis-seklu 4, tkompli bl-espansjoni gradwali tal-kummerċ sas-sena 900 u l-ewwel rekords miktuba superstiti.

Inċiżjoni fuq il-blat fil-Petroglifi Angono.

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

^ Philippine Statistics Authority (ed.). "Highlights of the Philippine Population 2015 Census of Population".
^ CIA (ed.). "Filippini — The World Factbook" (bl-Ingliż).
^ ^a ^b ^ċ ^d Fond Monetarju Internazzjonali (ed.). "Report for Selected Countries and Subjects".
^ United Nations Development Programme, ed. (2019). "Human Development Report 2019" (pdf) (bl-Ingliż).

Żball fl-użu tar-referenzi: It-tikketti <ref> jeżistu għal grupp bl-isem "Nota" imma l-ebda tikketta <references group="Nota"/> rispettiva ma nstabet

[1] Philippine Statistics Authority (ed.). "Highlights of the Philippine Population 2015 Census of Population".

[2] CIA (ed.). "Filippini — The World Factbook" (bl-Ingliż).

[imf2-3] ċ ^d Fond Monetarju Internazzjonali (ed.). "Report for Selected Countries and Subjects".

[HDI-4] United Nations Development Programme, ed. (2019). "Human Development Report 2019" (pdf) (bl-Ingliż).

[2]

[1]

[3]

[4]

[Nota 1]

[Nota 2]

[Nota 3]

[Nota 4]

[Nota 5]

a • d • m Pajjiżi fl-Asja
Stati sovrani	Afganistan · Armenja · Arabja Sawdija · Ażerbajġan · Baħrejn · Bangladexx · Butan · Brunej · Burma (Mjanmar) · Emirati Għarab Magħquda · Kambodja · Ċina · Ċipru · Eġittu · Ġeorġja · Indja · Indoneżja · Iran · Iraq · Iżrael · Jemen · Ġappun · Ġordan · Każakistan · Korea ta' Fuq · Korea t'Isfel · Kuwajt · Kirġiżistan · Laos · Libanu · Malażja · Maldivi · Mongolja · Nepal · Oman · Pakistan · Filippini · Qatar · Russja · Singapor · Sri Lanka · Sirja · Taġikistan · Tajlandja · Timor tal-Lvant (Timor-Leste) · Turkija · Turkmenistan · Użbekistan · Vjetnam
Stati b'rikonoxximent limitat	Abkażja · Ċipru ta' Fuq · Nagorno-Karabakh · Palestina · Ossezja t'Isfel · Tajwan
Dipendenzi u reġjuni amministrattivi speċjali	Awstralja (Gżira tal-Milied · Gżejjer Kokos), Ċina (Ħong Kong · Makaw), Renju Unit (Akrotiri u Dhekelia · Territorju Brittaniku tal-Oċean Indjan)