Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad
Il-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad huwa park nazzjonali Amerikan fil-Muntanji ta' Guadalupe tax-Xlokk ta' New Mexico, l-Istati Uniti. L-attrazzjoni primarja tal-park hija l-Għar Ewlieni ta' Carlsbad. Il-viżitaturi tal-għar jistgħu jżuru fl-għar waħedhom mid-daħla naturali jew jiżlu bil-lift miċ-ċentru għall-viżitaturi.
Id-daħla tal-park tinsab tul l-awtostrada nru 62/180, bejn wieħed u ieħor 18-il mil (29 kilometru) fil-Lbiċ ta' Carlsbad, New Mexico. Il-park għandu żewġ entrati fuq ir-Reġistru Nazzjonali tal-Postijiet Storiċi: id-Distrett Storiku ta' Caverns u d-Distrett Storiku tal-Fawwariet ta' Rattlesnake.[1] Bejn wieħed u ieħor żewġ terzi tal-park twarrbu bħala żona naturali selvaġġa, biex b'hekk jiġi żgurat li l-ebda bidla futura ma ssir lill-ħabitat.
L-Għar Ewlieni ta' Carlsbad jinkludi kompartiment kbir tal-ġebla tal-ġir, li jismu sempliċement is-Sala l-Kbira, b'tul ta' madwar 4,000 pied (1,220 metru), b'wisa' ta' 625 pied (191 metru), u b'għoli ta' 255 pied (78 metru) fl-ogħla punt. Is-Sala l-Kbira hija l-ikbar kompartiment ta' għar fl-Amerka ta' Fuq u t-32 l-ikbar wieħed fid-dinja.[2]
Fl-1930, is-sit ġie stabbilit bħala park nazzjonali u ġie rikonoxxut ukoll bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1995.[3] Skont The Travel, is-sit huwa rinomat globalment bħala "wieħed mill-iżjed kumplessi ta' għerien aċċessibbli u ppreservati sew fid-dinja".[4]
Ġeoloġija
[immodifika | immodifika s-sors]Skoll ta' Capitan
[immodifika | immodifika s-sors]
Huwa stmat li 250 miljun sena ilu, l-inħawi ta' madwar il-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad kienu jiffurmaw il-kosta ta' baħar intern. Fil-baħar kienu preżenti firxa wiesgħa ta' organiżmi marittimi u l-fdalijiet tagħhom iffurmaw skoll.[5] Għad-differenza tat-tkabbir tal-iskolli moderni, l-iskoll Permjan kien fih brijożoj, sponoż u mikroorganiżmi oħra. Wara l-Perjodu Permjan, il-biċċa l-kbira tal-ilma evapora u l-iskoll indifen bl-evaporiti u b'sedimenti oħra. Iċ-ċaqliq tettoniku seħħ matul il-perjodu Ċenożojku aħħari, fejn l-iskoll ġie olzat fuq l-art. Suxxettibbli għall-erożjoni, l-ilma skolpixxa r-reġjun tal-Muntanja ta' Guadalupe għall-qagħda attwali tagħha.[6]
Speleoġenesi
[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad jinsab f'baċir tal-ġebla tal-ġir 'il fuq mil-livell tal-ilma tal-pjan. Matul l-iżvilupp tal-għerien, il-park kien jinsab fi ħdan iż-żona tal-ilma tal-pjan. Fil-fond taħt il-ġebla tal-ġir hemm riżervi tal-petroleum (parti mill-Medda taż-Żejt ta' Nofs il-Kontinent). F'xi żmien qrib tmiem il-perjodu Ċenożojku, is-sulfid tal-idroġenu (H2S) beda jitla' 'l fuq mill-petroleum fl-ilma tal-pjan. Il-kombinament tas-sulfid tal-idroġenu u tal-ossiġenu mill-ilma ffurmaw l-aċidu sulfuriku: H2S + 2O2 → H2SO4. L-aċidu sulfuriku mbagħad baqa' tiela' 'l fuq, u xolja b'mod aggressiv id-depożiti tal-ġebla tal-ġir biex jifforma l-għerien. Il-preżenza tal-ġipsum fi ħdan l-għar ewlieni hija konferma tal-okkorrenza ta' dan il-proċess, peress li huwa prodott sekondarju tar-reazzjoni bejn l-aċidu sulfuriku u l-ġebla tal-ġir.
Ladarba seħħ id-drenaġġ tal-ilma tal-pjan aċidiku mill-għerien, is-speleotemi bdew jiġu ddepożitati fi ħdan l-għar ewlieni. L-erożjoni fuq l-art ħolqot id-daħla naturali tal-Għerien ta' Carlsbad fi żmien l-aħjar miljun sena. L-esponiment għas-superfiċe ppermetta l-influss tal-arja fl-għerien. L-ilma tax-xita u d-dewbien tal-borra li jipperkolaw 'l isfel fl-art jaqbdu d-diossidu tal-karbonju; ladarba dan l-ilma jilħaq is-saqaf ta' għar, jippreċipita u jevapora, u jħalli warajh depożitu żgħir tal-karbonat tal-kalċju. It-tkabbir mis-saqaf 'l isfel li jifforma permezz ta' dan il-proċess huwa magħruf bħala stalaktiti. Barra minn hekk, l-ilma fuq l-art tal-għerien jista' jkun fih aċidu karboniku u jiġġenera depożiti minerali bl-evaporazzjoni. It-tkabbir mill-art 'il fuq permezz ta' dan il-proċess huwa magħruf bħala stalagmiti. Formazzjonijiet differenti ta' speleotemi jinkludu kolonni, ponot tas-sodju, "purtieri" ġeoloġiċi, eliktiti u "popcorn" ġeoloġiku. Il-bidliet fit-temperatura ambjentali tal-arja u l-ilma tax-xita jaffettwaw ir-rata tat-tkabbir tal-ispeleotemi, filwaqt li t-temperaturi għoljin iżidu r-rati ta' produzzjoni tad-diossidu tal-karbonju fi ħdan il-ħamrija ta' fuq. Il-kulur tal-ispeleotemi jiġi ddeterminat mit-traċċi tal-kostitwenti fil-minerali tal-formazzjoni.[7]
Klima
[immodifika | immodifika s-sors]Skont is-sistema tal-klassifikazzjoni klimatika ta' Köppen, iċ-Ċentru għall-Viżitaturi tal-Għerien ta' Carlsbad għandu klima bierda semiarida (BS).
| Data klimatika għall-Għerien ta' Carlsbad, New Mexico, it-temp. normali fl-1991–2020, temp. estremi mill-1935 sal-preżent | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aww | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja rekord f'°C (°F) | 81
(27) |
86
(30) |
90
(32) |
96
(36) |
106
(41) |
110
(43) |
106
(41) |
105
(41) |
100
(38) |
97
(36) |
87
(31) |
82
(28) |
110
(43) |
| Temp. għolja medja f'°C (°F) | 72.8
(22.7) |
76.6
(24.8) |
83.3
(28.5) |
88.8
(31.6) |
96.7
(35.9) |
102.3
(39.1) |
100.8
(38.2) |
98.2
(36.8) |
93.8
(34.3) |
88.8
(31.6) |
79.9
(26.6) |
72.9
(22.7) |
104.1
(40.1) |
| Temp. għolja medja ta' kuljum f'°F (°C) | 56.0
(13.3) |
60.9
(16.1) |
67.9
(19.9) |
75.7
(24.3) |
84.1
(28.9) |
92.4
(33.6) |
91.2
(32.9) |
90.3
(32.4) |
83.2
(28.4) |
75.4
(24.1) |
64.6
(18.1) |
56.6
(13.7) |
74.9
(23.8) |
| Temp. medja ta' kuljum f'°F (°C) | 44.9
(7.2) |
48.8
(9.3) |
55.2
(12.9) |
62.5
(16.9) |
71.2
(21.8) |
79.1
(26.2) |
79.5
(26.4) |
78.3
(25.7) |
71.8
(22.1) |
63.8
(17.7) |
53.2
(11.8) |
45.9
(7.7) |
62.8
(17.1) |
| Temp. baxxa medja ta' kuljum f'°F (°C) | 33.7
(0.9) |
36.8
(2.7) |
42.6
(5.9) |
49.3
(9.6) |
58.3
(14.6) |
65.7
(18.7) |
67.8
(19.9) |
66.3
(19.1) |
60.4
(15.8) |
52.1
(11.2) |
41.9
(5.5) |
35.1
(1.7) |
50.8
(10.4) |
| Temp. baxxa medja f'°F (°C) | 17.7
(−7.9) |
20.7
(−6.3) |
26.2
(−3.2) |
33.6
(0.9) |
43.8
(6.6) |
56.9
(13.8) |
60.3
(15.7) |
59.8
(15.4) |
49.7
(9.8) |
34.8
(1.6) |
25.5
(−3.6) |
19.6
(−6.9) |
13.7
(−10.2) |
| Temp. baxxa rekord f'°F (°C) | −4
(−20) |
−4
(−20) |
10
(−12) |
21
(−6) |
31
(−1) |
41
(5) |
42
(6) |
47
(8) |
33
(1) |
15
(−9) |
8
(−13) |
2
(−17) |
−4
(−20) |
| Preċipitazzjoni medja f'pulzieri (mm) | 0.32
(8.1) |
0.44
(11) |
0.57
(14) |
0.50
(13) |
1.25
(32) |
1.16
(29) |
2.23
(57) |
2.00
(51) |
2.93
(74) |
1.16
(29) |
0.68
(17) |
0.55
(14) |
13.79
(350) |
| Borra medja f'pulzieri (cm) | 0.4
(1.0) |
0.9
(2.3) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.0
(0.0) |
0.2
(0.51) |
2.0
(5.1) |
3.5
(8.9) |
| Medja ta' jiem bil-preċipitazzjoni(≥ 0.01 pulzieri) | 3.7 | 2.7 | 3.2 | 2.3 | 3.5 | 4.8 | 5.6 | 6.4 | 6.2 | 5.1 | 3.0 | 3.2 | 49.7 |
| Medja ta' jiem bil-borra (≥ 0.1 pulzieri) | 0.5 | 0.5 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 0.6 | 1.8 |
| Sors 1: NOAA.[8] | |||||||||||||
Storja
[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-1898, l-adolexxenti Jim White esplora l-għar ewlieni permezz ta' sellum artiġjanali bil-wajer. Huwa ta ismijiet lil bosta mill-kompartimenti, inkluż is-Sala l-Kbira, is-Sala ta' New Mexico, il-Palazz tar-Re, il-Kompartiment tar-Reġina, is-Sala ta' Papoose u s-Sala tal-Lag Aħdar. Barra minn hekk huwa ta ismijiet lil bosta mill-formazzjonijiet l-iktar prominenti tal-għerien, bħall-Arblu Totem, Subgħa s-Saħħara, Koppla Ġganteska, Foss Bla Qiegħ, Fairyland, Blata tal-Iceberg, Tempju tax-Xemx, u Blata tal-Qedem.
Max Frisch jinkorpora l-ġrajja dwar l-iskoperta ta' White fir-rumanz tiegħu I'm Not Stiller.
Ir-raħal ta' Carlsbad, li jsellef ismu lil isem l-għerien u l-park nazzjonali, kiseb ismu mir-raħal Ċek li qabel kien magħruf bl-isem Ġermaniż Karlsbad (spellut bl-Ingliż bħala Carlsbad) u issa magħruf bl-isem Ċek bħala Karlovy Vary, li t-tnejn li huma jfissru l-"Banjijiet ta' Karlu".
Sal-1932, il-viżitaturi tal-għerien kellhom jimxu 'l isfel minn rampa li kienet twassalhom 750 pied (230 metru) taħt is-superfiċe. Il-mixja lura kienet tkun iebsa għal xi wħud peress li kienet tkun għat-telgħa. Fl-1932 il-park nazzjonali fetaħ binja kbira bħala ċentru għall-viżitaturi, b'żewġ lifts li kienu jniżżlu u jtellgħu lill-viżitaturi tal-għerien. Iċ-ċentru l-ġdid kien jinkludi kafetterija, sala tal-istennija, mużew u żona għall-ewwel għajnuna.[9]
Storja leġiżlattiva
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-25 ta' Ottubru 1923 – il-President Calvin Coolidge ffirma proklamazzjoni (Nru 1679 tal-25 ta' Ottubru 1923, 43 Stat. 1929) li tistabbilixxi l-Monument Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad.[10]
... għar tal-ġebla tal-ġir magħruf bħala l-Għar ta' Carlsbad, b'proporzjonijiet straordinarji u ta' sbuħija liema bħalha, b'varjetà ta' dekorazzjonijiet naturali; ... lil hinn mill-kompartiment spazjużi li ġew esplorati, jeżistu kompartimenti enormi b'karatteristiċi u b'dimensjonijiet mhux magħrufa; ... id-diversi kompartimenti fihom stalaktiti, stalagmiti u formazzjonijiet oħra, b'għadd, daqs, sbuħija tal-forom, u varjetà tal-figuri mhux tas-soltu, li jwasslu biex dan l-għar ikun ugwali, jekk mhux superjuri, bħala interess xjentifiku u popolari għal għerien iktar magħrufa ... — Proklamazzjoni Nru 1679 tal-25 ta' Ottubru 1923, 43 Stat. 1929 .
- It-2 ta' April 1924 – il-President Calvin Coolidge ħareġ ordni eżekuttiv (Nru 3984) għall-possibbiltà ta' park jew monument nazzjonali fis-sit.[11]
- It-3 ta' Mejju 1928 – inħareġ ordni eżekuttiv supplimentari (Nru 4870) li rriżerva art addizzjonali għall-possibbiltà ta' monument jew park nazzjonali fis-sit.
- L-14 ta' Mejju 1930 – Att tal-Kungress tal-Istati Uniti (46 Stat. 279) stabbilixxa l-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad taħt id-direzzjoni tas-Segretarju tal-Intern u taħt l-amministrazzjoni tas-Servizz tal-Parks Nazzjonali.
- Is-17 ta' Ġunju 1930 – il-President Herbert Hoover iffirma l-Ordni Eżekuttiv Nru 5370 li rriżerva art addizzjonali għall-klassifikazzjoni tas-sit.
- L-10 ta' Novembru 1978 – iż-Żona Naturali Selvaġġa tal-Għerien ta' Carlsbad ġiet stabbilita permezz tal-Att dwar il-Parks Nazzjonali u r-Rikreazzjoni (95-625) iffirmat mill-President Jimmy Carter.[12]
Kompartimenti bl-ismijiet
[immodifika | immodifika s-sors]
Uħud mill-kompartimenti li ġejjin mhumiex miftuħin għall-pubbliku minħabba kwistjonijiet ta' sikurezza u ta' nuqqas ta' aċċessibbiltà.
- Sala tal-Ballu tal-Bżieżaq
- Tinsab fis-saqaf ta' fuq id-daħla prinċipali; dan il-kompartiment ġie aċċessat għall-ewwel darba billi ntrabat ħabel ma' għadd ta' bżieżaq li ttajru fil-passaġġ.
- Għar tal-Friefet il-Lejl
- Dan huwa passaġġ kbir tal-blat, mingħajr dekorazzjonijiet, ikkollegat mal-kuritur tad-daħla prinċipali. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni tal-friefet il-lejl tal-għar tgħix f'din il-parti tal-għar, li kienet tiġi esplorata għall-estrazzjoni tal-ħmieġ tal-friefet il-lejl fil-bidu tas-seklu 20.
- Sala tal-Korda tal-Qanpiena
- Dan il-kompartiment ingħata dan l-isem minħabba stalaktita twila u dejqa nieżla minn ħofra fis-saqaf, li qisha ħabel nieżel mis-saqaf ta' kampnar. Dan il-kompartiment jinsab fit-tarf tal-Mina tax-Xellug.
- Sala tal-Ġlata Doppja
- Dan il-kompartiment ġie skopert fl-1982 u jinsab fis-saqaf ta' fuq il-Lag tas-Sħab. L-isem jirreferi għal mit Nordiku dwar dinja fis-sema li kienet aċċessata mid-Dinja permezz ta' qawsalla Its ("il-Pont tal-Ġlata Doppja"). Il-kompartiment ingħata dan l-isem minħabba l-pożizzjoni tiegħu fuq il-Lag tas-Sħab u l-formazzjonijiet ikkuluriti mtebbgħin bl-ossidi.
- Sala l-Kbira jew Sala tal-Ġganti
- Dan huwa l-ikbar kompartiment fl-Għerien ta' Carlsbad, b'superfiċe ta' 357,469 pied kwadru (33,210 m2).
- Sala Għolja taċ-Ċikkulata
- Dan il-kompartiment jinkludi labirint ta' passaġġi żgħar b'tul totali ta' kważi mil (1,500 metru), u ġie skopert fl-1993 fuq foss mimli tajn fis-Sala ta' New Mexico magħruf bħala l-Foss taċ-Ċikkulata.
- Sala tal-Lag Aħdar
- Dan il-kompartiment ta' fuq nett fost is-"Swali Xeniċi", ingħata ismu għall-għadira fonda ta' lewn il-malakit fir-rokna tal-kompartiment. Fil-bidu tas-snin 60 tas-seklu 20, meta l-militar kien qed jittestja l-fattibbiltà tal-Għerien ta' Carlsbad bħala xelter f'każ ta' emerġenza nukleari, il-Lag Aħdar kien intuża biex tiġi nnotata r-rima kkawżata minn test ta' bomba nukleari bosta mili 'l bogħod. L-ebda rima ma ġiet innotata.
- Sala ta' Guadalupe
- Dan it-tieni l-ikbar kompartiment fl-Għerien ta' Carlsbad ġie skopert minn ranger tal-park fl-1966. Huwa magħruf għall-kollezzjoni densa ta' stalaktiti ppuntati tas-sodju.
- Sala tal-Ġgant Abjad
- Dan huwa kompartiment kbir li fih stalagmit abjad kbir. Ir-rangers jagħmlu żjarat speċjali regolari lejn dan il-kompartiment.
- Sala ta' Halloween
- Dan il-kompartiment twil bejn wieħed u ieħor 30 pied jinsab fuq id-Dinja tal-Ispirti. Ingħata ismu minħabba li ġie skopert fil-31 ta' Ottubru 2013.
- Palazz tar-Re
- L-ewwel erba' kompartimenti ta' dan il-kompartiment huma magħrufa bħala s-"swali xeniċi". Dan il-kompartiment ingħata ismu għall-formazzjoni kbira qisha palazz f'nofs il-kompartiment.
- Sala tal-Lag tas-Sħab
- Dan il-kompartiment huwa l-iktar punt baxx fl-għar. Jinsab f'passaġġ laterali tal-Mina tax-Xellug. Ingħata ismu għal lag kbir li fih formazzjonijiet tal-blat globulari qishom sħab li ffurmaw taħt l-ilma meta l-livell tal-lag kien ferm ogħla.
- Mina tax-Xellug
- Din il-mina hija passaġġ twil u dritt immarkat bi xquq fondi fl-art. Dawn ix-xquq ma jwasslu għal imkien. Il-Mina tax-Xellug twassal għas-Swali tal-Lag tas-Sħab u tal-Korda tal-Qanpiena.
- Lechuguilla Żgħira
- Dan il-kompartiment ġie skopert fl-2019 taħt is-Sala ta' Guadalupe b'formazzjonijiet tal-ġipsum u bi xfafar tas-selenit simili għal dawk fl-Għar ta' Lechuguilla.
- Sala ta' Mabel
- Dan il-kompartiment ta' daqs moderat jinsab wara l-Passaġġ tat-Terra fl-Għar Inferjuri.
- Sala tal-Misteri
- Dan il-kompartiment kbir u jxaqleb jinsab lil hinn mis-Sala tar-Reġina. Ingħata ismu minħabba ħoss mhux spjegat qisu tat-tħabbit ta' qalb li jinstema' hawnhekk biss. Passaġġ vertikali żgħir fit-tarf nett jikkollegah mal-Għar Inferjuri.
- Sala ta' New Mexico
- Dan il-kompartiment jinsab biswit is-Sala tal-Lag Aħdar u jista' jiġi aċċessat permezz ta' kuritur kemxejn dejjaq.
- Sezzjoni Ġdida
- Din hija sezzjoni ta' xquq fil-Lvant tal-formazzjoni tal-Ġgant Abjad u parallela mal-Għar tal-Friefet il-Lejl. Għadhom qed isiru skoperti ġodda f'din is-sezzjoni.
- Sala ta' Papoose
- Dan il-kompartiment jinsab bejn il-Palazz tar-Re u s-Sala tar-Reġina.
- Sala tar-Reġina
- Dan il-kompartiment jitqies minn bosta bħala l-iżjed post sabiħ u xeniku tal-għerien. Il-lanterna ta' Jim White ntfiet f'dan il-kompartiment meta kien qed jesplora l-għerien, u baqa' hemmhekk fid-dlam għal iktar minn nofs siegħa.
- Dinja tal-Ispirti
- Located in the ceiling of the Big Room at its highest point (an area known as the Top of the Cross), this area is filled with white stalagmites that resembled angels to the room's discoverers.
- Passaġġ tat-Terra
- Dan il-passaġġ jinsab fl-Għar Inferjuri fejn l-art hija miksija bit-trab tal-ġipsum.
- Sala tat-Tkabbir
- Dan il-kompartiment huwa wieħed mill-ikbar fl-Għar Inferjuri. F'dan il-kompartiment hemm bosta perli tal-għerien.
- Sala tal-Pranzu ta' Taħt l-Art
- Dan il-kompartiment jinsab fis-Sala l-Kbira fil-bidu tal-Mina tax-Xellug. Jinkludi kafetterija li nbniet fis-snin 50 tas-seklu 20, u huwa l-post fejn jaslu l-lifts mill-ħruġ taċ-ċentru għall-viżitaturi għall-għar.
Sit ta' Wirt Dinji
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1995.[3]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vii) "Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta' ġmiel naturali u ta' importanza estetika eċċezzjonali"; u l-kriterju (viii) "Eżempju straordinarju li jirrappreżenta stadji importanti tal-istorja tad-dinja, inkluż it-trapass tal-ħajja, il-proċessi ġeoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-iżvilupp tat-tipi differenti ta' art, jew il-karatteristiċi ġeomorfiċi jew fiżjografiċi sinifikanti".[3]
Informazzjoni turistika
[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Park Nazzjonali tal-Għerien ta' Carlsbad kienu jżuruh madwar 410,000 ruħ bejn l-2007 u l-2016. L-ogħla għadd ta' viżitaturi normalment jintlaħaq fi tmiem il-ġimgħa wara Jum il-Mafkar u l-Erba' ta' Lulju. Id-dħul b'xejn għal żjarat awtogwidati spiss jingħata fil-btajjel bħal tmiem il-ġimgħa ta' Martin Luther King, Jr., il-Ġimgħa tal-Parks Nazzjonali, u tmiem il-ġimgħa ta' Jum il-Veterani. Il-kampeġġ huwa permess fin-naħa ta' wara tal-park, iżda wieħed irid jikseb permess miċ-ċentru għall-viżitaturi.
Wieħed mill-avvenimenti addizzjonali ospitat mill-park huwa l-osservazzjoni tal-friefet il-lejl itiru 'l barra mill-Għerien ta' Carlsbad. Programm jitfassal kmieni filgħaxija fl-anfiteatru qrib id-daħla prinċipali qabel ma l-friefet il-lejl jibdew itiru 'l barra; il-ħin ivarja skont il-ħin ta' nżul ix-xemx. Dawn il-programmi jiġu skedati minn tmiem il-ġimgħa ta' Jum il-Mafkar sa nofs Ottubru. L-osservazzjoni ottimali normalment tkun f'Lulju u f'Awwissu meta l-frieħ tal-friefet il-lejl tas-sena attwali jingħaqdu għall-ewwel darba mal-friefet il-lejl adulti u jtiru 'l barra magħhom. Jiġu ospitati wkoll programmi ta' filgħodu biex wieħed josserva r-ritorn tal-friefet il-lejl lejn l-Għerien ta' Carlsbad. Darba fis-sena, jitħejja kolazzjon fejn il-viżitaturi jkunu jistgħu jieklu l-kolazzjon fil-park qabel ir-ritorn tal-friefet il-lejl filgħodu.
Matul is-sena, jiġu ospitati wkoll gruppi li jmorru josservaw l-istilel fil-park billejl. Ir-rangers jospitaw programmi informattivi dwar is-sema ċelestjali ta' billejl u jkunu disponibbli t-teleskopji għall-gruppi. Dawn il-gruppi spiss jiġu ospitati b'rabta ma' avvenimenti astronomiċi speċjali, bħat-tranżitu ta' Venere.
Esplorazzjoni reċenti
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-1985 ġie vvintat metodu distintiv ta' esplorazzjoni. F'żona ta' koppla 255 pied (78 metru) 'il fuq mill-art tas-Sala l-Kbira mhux wisq 'il bogħod mill-Foss Bla Qiegħ, ħareġ stalagmit. Permezz ta' dawramejt tal-injam tal-balsa imwaħħla ma' bżieżaq mimlijin bl-elju, l-esploraturi (wara diversi tentattivi matul diversi snin), irnexxielhom itellgħu ħabel ħafif fuq l-istalagmit fil-mira, u lura lejn l-art. Imbagħad ġibdu ħabel tat-tixbit f'postu, u l-esploraturi telgħu f'dik li sejħu d-Dinja tal-Ispirti. Kompartiment iżgħar simili nstab fil-kuritur tad-daħla prinċipali li ngħata l-isem ta' Sala tal-Ballu tal-Bżieżaq bħala ġieħ lil din it-teknika.
Fl-1993, sensiela ta' passaġġi żgħar b'tul ta' kważi mil b'kollox instabu fis-saqaf tas-Sala ta' New Mexico. Imsejħa Sala Għolja taċ-Ċikkulata, din kienet l-ikbar skoperta fl-għerien minn mindu nstabet is-Sala ta' Guadalupe fl-1966.
Il-Foss Bla Qiegħ oriġinarjament jingħad li ma kellu l-ebda qiegħ. Meta kienu jintefgħu xi ġebliet ġo fih, ma kien jinstema' l-ebda ħoss ta' ħbit mal-qiegħ. Esplorazzjoni li saret iktar 'il quddiem żvelat li l-qiegħ kien fond madwar 140 pied (43 metru) u kien miksi b'radam artab. Il-ġebliet ma kinux jagħmlu ħoss meta kienu jaħbtu mal-qiegħ peress li kienu jeħlu fir-radam artab.
Fil-31 ta' Ottubru 2013, tekniku tal-għerien li esplora l-inħawi tad-Dinja tal-Ispirti skopra kompartiment ġdid mijiet ta' piedi 'l fuq miż-żona prinċipali; dan ingħata l-isem ta' Sala ta' Halloween minħabba d-data tal-iskoperta. Id-dijametru tal-kompartiment huwa ta' madwar 100 pied (30 metru), u iktar minn 1,000 għadma tal-friefet il-lejl ġew skoperti f'dan il-kompartiment.
Fl-2018, tim ta' esploraturi nisa rnexxielhom jidħlu bl-eżatt minn passaġġ żgħir fir-raba' l-ikbar kompartiment (is-Sala tal-Misteri) biex jiskopru żoni tal-għerien li qatt ma ġew mistħarrġa qabel. Wara li sejħu lilhom infushom Twisted Sisters, żiedu ismijiet ġodda fil-mappa tal-Għerien ta' Carlsbad, bħall-Qabar tal-Orsijiet tas-Sema, l-Ilment tan-Nisa u s-Soljev ta' Min Jitkaxkar. Huma mmappjaw ukoll it-tieni l-iktar parti fonda tal-Għerien ta' Carlsbad, il-Lag tal-Miżerja Mtajna, li huwa 13-il pied (4 netri) ogħla biss mil-Lag tas-Sħab. It-tkomplija tal-esplorazzjoni mill-voluntiera estendiet it-tul mistħarreġ totali tal-Għerien ta' Carlsbad għal kważi 40 mil.
Għerien oħra
[immodifika | immodifika s-sors]Il-park fih iktar minn 119-il għar. Tliet għerien huma miftuħin għaż-żjarat pubbliċi. L-Għerien ta' Carlsbad huma l-iżjed famużi u huma l-iżjed żviluppati bi dwal elettriċi, mogħdijiet pavimentati u lifts. L-Għar tal-Brimb u l-Għar tal-Kanjon tal-Qatla mhumiex żviluppati, għajr għal mogħdijiet iddeżinjati għaż-żjarat avventurużi gwidati.
L-Għar ta' Lechuguilla huwa magħruf sew għall-ispeleotemi delikati u l-ambjent mhux mimsus ta' taħt l-art tiegħu. Fis-snin 10 tas-seklu 20 kienet issir l-estrazzjoni tal-ħmieġ tal-friefet il-lejl mill-foss ta' taħt id-daħla. Wara li kisbu l-permess mill-maniġers tal-park nazzjonali biex iħaffru fir-radam fejn ir-riħ kien ivenven bejn il-blat meta kien jinbidel it-temp, it-tekniċi tal-għerien irnexxielhom jidħlu f'kompartiment ġdid fl-1986. Ġew esplorati u mmappjati iktar minn 120 mil (190 kilometru) ta' passaġġi tal-għerien. Dan l-għar ġie mmappjat sa fond ta' 1,600 pied (490 metru), u b'hekk huwa t-tieni l-iżjed għar fond fl-Istati Uniti. Sabiex jiġi protett l-ambjent fraġli tal-għar, l-aċċess huwa limitat għal spedizzjonijiet xjentifiċi biss.
Friefet il-lejl
[immodifika | immodifika s-sors]
Fil-park jgħixu sbatax-il speċi ta' friefet il-lejl, inkluż bosta friefet il-lejl Messikani. Ġie stmat li l-popolazzjoni tal-friefet il-lejl Messikani xi darba kienet tammonta għal miljuni iżda battiet b'mod drastiku fiż-żminijiet moderni. Il-kawża ta' dan id-deklin mhix magħrufa, iżda l-użu ta' pestiċidi organiċi bil-kloru (speċifikament id-DDT u d-dieldrin) x'aktarx li kkontribwixxa għal dan it-tnaqqis. Studju ppubblikat fl-2009 minn tim mill-Università ta' Boston jiddubita jekk tassew kinux jgħixu miljuni ta' friefet il-lejl fl-għerien.
Bosta tekniki ntużaw biex tiġi stmata l-popolazzjoni tal-friefet il-lejl fl-għerien. L-iżjed reċenti u l-iżjed ta' suċċess fost dawn it-tentattivi kienet tinvolvi l-użu ta' kameras li jieħdu immaġnijiet termali biex jittraċċaw u jgħoddu l-friefet il-lejl. Minn għadd li sar fl-2005 ġiet stmata popolazzjoni massima ta' 793,000 farfett il-lejl.
Il-friefet il-lejl Messikani jkunu preżenti minn April jew Mejju sal-aħħar ta' Ottubru jew sal-bidu ta' Novembru. Dawn joħorġu bħala grupp enormi mill-għerien, u jduru 'l fuq u kontra d-direzzjoni tal-arloġġ; normalment jibdew itiru 'l barra għall-ħabta ta' nżul ix-xemx u jdumu madwar tliet sigħat. Jim White iddeċieda li jinvestiga l-għerien meta ra l-friefet il-lejl minn distanza u għall-ewwel ħaseb li kienu vulkan jew tromba tal-arja. Kull filgħaxija kmieni minn tmiem il-ġimgħa ta' Jum il-Mafkar sa nofs Ottubru (b'eċċezzjonijiet possibbli minħabba l-maltemp), ranger jagħti diskors dwar il-friefet il-lejl lill-viżitaturi li joqogħdu bilqiegħda fl-anfiteatru u jistennew li jaraw il-friefet il-lejl ħerġin mill-għerien.
Attrazzjonijiet oħra
[immodifika | immodifika s-sors]
Għaxar mogħdijiet tal-mixi u triq mhux pavimentata għall-vetturi jipprovdu aċċess għax-xenarju tad-deżert u għall-ekosistema tal-park. Il-parti żviluppata madwar l-għerien ġiet iddeżinjata bħala d-Distrett Storiku tal-Għerien.
Parti għaliha mill-park, magħrufa bħala ż-Żona tal-Picnics tal-Fawwariet ta' Rattlesnake, hija oażi naturali pajsaġġistika bl-imwejjed għall-picnics u bil-ħabitats tan-natura selvaġġa. Bħala żona riparja bil-boskijiet fid-deżert, tospita varjetà notevoli ta' għasafar; u ġew irreġistrati iktar minn 300 speċi. Madwar 500 speċi ġew irreġistrati fl-istat kollu ta' New Mexico. Il-Fawwariet ta' Rattlesnake huwa ddeżinjat bħala distrett storiku fir-Reġistru Nazzjonali tal-Postijiet Storiċi. Is-Soċjetà Nazzjonali ta' Audubon iddeżinjat il-Fawwariet ta' Rattlesnake bħala Żona Importanti tal-Għasafar. Id-daħla naturali tal-għerien hija Żona Importanti tal-Għasafar ukoll minħabba l-kolonja ta' ħuttaf tal-għerien, li jaf hija saħansitra l-ikbar waħda fid-dinja.
Fi ħdan il-park ġew skoperti batterji reżistenti għall-antibijotiċi fl-Għar iżolat ta' Lechuguilla li ma tantx iżuruh nies. Dawn jipprovdu evidenza li r-reżistenza għall-antibijotiċi hija xi ħaġa antika u mifruxa fost il-batterji.
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Carlsbad, Mailing Address: 3225 National Parks Highway; Us, NM 88220 Phone: 575 785-2232 Contact. "History & Culture - Carlsbad Caverns National Park (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-31.
- ^ "สล็อตเว็บตรง FAFA678 เว็บสล็อต ระบบดี บริการครบวงจรที่สุด". www.caverbob.com (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-31.
- ^ a b ċ "Carlsbad Caverns National Park". UNESCO.
- ^ "What to know about Carlsbad Caverns National Park". Deseret News (bl-Ingliż). 2024-02-01. Miġbur 2024-07-31.
- ^ "Cave Geology: Dissolution and decoration" (PDF). National Park Service.
- ^ "Surface Geology: From living reef to desert mountains" (PDF). National Park Service.
- ^ jennifer.sieg (2011-02-09). "Speleothems". mostateparks.com (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-31.
- ^ US Department of Commerce, NOAA. "Climate". www.weather.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-07-31.
- ^ Corporation, Bonnier (1932). Elevators Whisk Tourists to Bottom of 750-Foot Cave. Popular Science (bl-Ingliż). Bonnier Corporation. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt:
|iktar=(għajnuna) - ^ Carlsbad, Mailing Address: 3225 National Parks Highway; Us, NM 88220 Phone: 575 785-2232 Contact. "Creation of Carlsbad Cave National Monument - Carlsbad Caverns National Park (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-08-01.
- ^ Carlsbad, Mailing Address: 3225 National Parks Highway; Us, NM 88220 Phone: 575 785-2232 Contact. "Carlsbad Cave National Monument: Executive Order - Carlsbad Caverns National Park (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (bl-Ingliż). Miġbur 2024-08-01.
- ^ "National Parks and Recreation Act of 1978 Statement on Signing S. 791 Into Law. | The American Presidency Project". www.presidency.ucsb.edu. Miġbur 2024-08-01.