Aqbeż għall-kontentut

Grotti ta' Longmen

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Il-Grotti ta' Longmen.

Il-Grotti ta' Longmen Grottoes (biċ-Ċiniż simplifikat: 龙门石窟; biċ-Ċiniż tradizzjonali: 龍門石窟; bil-Pinjin: Lóngmén Shíkū; litteralment il-"Grotti tad-Daħla tad-Dragun") jew l-Għerien ta' Longmen huma wħud mill-ifjen eżempji tal-arti Buddista Ċiniża. Jospitaw għexieren ta' eluf ta' statwi tal-Buddha Sakyamuni u tad-dixxipli tiegħu, u jinsabu 12-il kilometru (7.5 mili) fin-Nofsinhar tal-belt attwali ta' Luoyang fil-provinċja ta' Henan, iċ-Ċina. Ix-xbihat, li bosta minnhom kienu mpittrin fl-imgħoddi, tnaqqxu bħala riljievi fuq il-blat fil-beraħ u bħala għerien artifiċjali mħaffra mill-irdumijiet tal-ġebla tal-ġir ta' Xiangshan (biċ-Ċiniż: 香山) u ta' Longmenshan, mil-Lvant għall-Punent. Ix-xmara Yi (biċ-Ċiniż: 伊河) tnixxi lejn it-Tramuntana bejniethom u l-inħawi kienu msejħa Yique (biċ-Ċiniż: 伊阙; jiġifieri d-"Daħla tax-Xmara Yi").[1][2][3] L-isem alternattiv tal-"Grotti tad-Daħla tad-Dragun" joriġina mix-xebħ taż-żewġ għoljiet li donnhom qed jgħassu l-fluss tax-xmara Yi qishom "torrijiet tal-għassa Ċiniżi" tipiċi li fl-imgħoddi kienu jimmarkaw id-daħla lejn Luoyang min-Nofsinhar.[4] Hemm saħansitra 100,000 statwa fi ħdan l-2,345 grotta, b'għoli li jvarja minn pulzier (25 millimetru) sa 57 pied (17-il metru). Fl-inħawi hemm ukoll kważi 2,500 stele u inċiżjonijiet imnaqqxa, b'hekk ġieli s-sit jissejjaħ "Foresta tal-Isteli tal-Qedem", kif ukoll iktar minn 60 pagoda Buddista. Il-grotti jinsabu f'ambjent naturali xeniku u tħaffru minn estensjoni ta' kilometru (0.62 metri) ta' rdumijiet tul iż-żewġ xtut tax-xmara. 30 % imorru lura għad-dinastija Wei tat-Tramuntana u 60 % imorru lura għad-dinastija Tang, filwaqt li l-għerien minn perjodi oħra jammontaw għal xi 10 % mit-total. Mill-bidu tad-dinastija Wei tat-Tramuntana fl-493 W.K., id-donaturi u dawk li offrew patroċinju kienu jinkludu l-imperaturi, Wu Zetian, il-membri tal-familja rjali, familji għonja oħra, ġenerali u gruppi reliġjużi.[5]

Fis-sena 2000 is-sit żdied fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO bħala "manifestazzjoni straordinarja tal-kreattività artistika umana", għall-perfezzjoni bħala forma tal-arti, u għall-mod kif tinkorpora s-sofistikazzjoni kulturali taċ-Ċina fi żmien id-dinastija Tang.[1]

Mappa tal-Grotti ta' Longmen.

Dan il-kumpless huwa wieħed minn tliet kumplessi ta' grotti jew għerien notevoli fiċ-Ċina. It-tnejn l-oħra huma l-Grotti ta' Yungang qrib Datong fil-Provinċja ta' Shanxi, u l-Għerien ta' Mogao qrib Dunhuang fil-Provinċja ta' Gansu. Il-wied iffurmat mix-xmara Yi u inkorporat miż-żewġ għoljiet ta' Xiangshan (lejn il-Lvant) u ta' Longmenshan (lejn il-Punent) li għandhom xaqlibiet weqfin max-xtut tal-Punent u tal-Lvant tax-xmara. Ix-xmara Yi hija tributarja tat-Tramuntana tax-xmara Luo. Il-grotti ffurmaw f'estensjoni ta' kilometru ta' din ix-xmara u tħaffru maż-żewġ xtut tagħha, f'formazzjonijiet tal-ġebla tal-ġir. Il-biċċa l-kbira tax-xogħlijiet saru max-xatt tal-Punent, filwaqt li x-xogħlijiet li saru max-xatt tal-Lvant, servew biex il-grotti jintużaw bħala residenzi għal gruppi kbar ta' patrijiet.

Fi ħdan l-1,400 grotta, hemm 100,000 statwa, li wħud minnhom huma għoljin pulzier (25 millimetru) biss, filwaqt li l-ikbar statwa tal-Buddha hija għolja 57 pied (17-il metru). Hemm ukoll madwar 2,500 stele u 60 pagoda. Il-grotti jinsabu fuq iż-żewġ naħat tax-xmara Yi. 50 grotta kbira u ta' daqs medju jinsabu mal-irdumijiet tal-għolja tal-Punent li huma akkreditati lid-dinastiji Wei tat-Tramuntana, Sui u Tang, filwaqt li l-grotti fl-għolja tal-Lvant tnaqqxu għalkollox matul żmien id-dinastija Tang. Is-sensiela ta' għerien, skulturi u pagodi fil-Grotti ta' Longmen juru "progress definit fl-istil", fejn l-għerien bikrin huma sempliċi u b'tinqix ta' statwi tal-Buddha u ta' nies reliġjużi. Il-bidla fl-istil hija iktar distinta fil-perjodu tad-dinastija Tang "b'għerien iktar kumplessi li jinkorporaw figuri tan-nisa u ta' membri tal-qorti imperjali wkoll". L-għerien ġew numerati f'sekwenza mit-Tramuntana għan-Nofsinhar tul ix-xatt tal-Punent tax-xmara Yi. Id-daħla tal-grotti tinsab fin-naħa tat-Tramuntana.

Veduta panoramika tal-Boddhisatvas fil-Grotti ta' Longmen.

Storja bikrija

[immodifika | immodifika s-sors]
L-Għolja ta' Longmen mill-Pont ta' Manshui lejn ix-Xlokk.

L-istorja bikrija tal-ħolqien tal-Grotti ta' Longmen tmur lura għar-renju tal-Imperatur Xiaowen tad-dinastija Wei tat-Tramuntana meta ttrasferixxa l-belt kapitali tiegħu minn Dàtóng għal Luoyang; il-valur simboliku ta' Luoyang joħroġ fid-dieher mill-fatt li kienet il-belt kapitali storika għal 13-il dinastija. Il-grotti ġew skavati u mnaqqxa b'suġġetti Buddisti mill-493 W.K. sal-1127 W.K., f'erba' fażijiet distinti. L-ewwel fażi bdiet bid-dinastija Wei tat-Tramuntana (493–534). It-tieni fażi wasslet għall-iżvilupp tal-grotti wara interruzzjoni minħabba taqbid fir-reġjun, bejn il-524 u l-626, matul ir-renju tad-dinastija Sui (581–618) u l-bidu tad-dinastija Tang (618–907). It-tielet fażi, matul ir-renju tad-dinastija Tang, il-Buddiżmu Ċiniż iffjorixxa u kien hemm proliferazzjoni ta' grotti u tinqix mis-626 sa nofs is-seklu 8. L-aħħar fażi kienet fl-aħħar perjodu tad-dinastija Tang sat-tmexxija tad-dinastija Song tat-Tramuntana, fejn l-ammont ta' grotti ġodda naqas u ntemm għalkollox minħabba gwerra bejn id-dinastiji Jin u Yuan.

Veduta tal-Grotti tal-Għolja tal-Punent mix-xatt tal-Lvant tax-xmara Yi.

Guyangdong jew it-Tempju ta' Shiku, akkreditat lill-Imperatur Xiaowen, kien l-ewwel tempju f'grotta li nbena fiċ-ċentru tal-bażi tan-Nofsinhar tal-Għolja tal-Punent. L-Imperatur Xuanwu tad-dinastija Wei tat-Tramuntana żied ma' din l-attività u skava tliet grotti oħra, tnejn f'ġieħ missieru, l-Imperatur Xiaowen, u waħda f'ġieħ ommu; it-tliet grotti huma raggruppati bħala t-"Tliet Għerien ta' Binyang" (Binyangsandong), u nbnew mill-imperatur tul perjodu ta' 24 sena. Iżjed minn 30 % tal-grotti nbnew matul dan il-perjodu.

Fil-527 tlestiet il-grotta ewlenija ta' Huangfugong jew Shikusi. Hija grotta kkonservata sew u tinsab lejn in-Nofsinhar tal-Għolja tal-Punent.

Fis-675 tlestiet il-Grotta ta' Fengxiansi fil-bażi tan-Nofsinhar tal-Għolja tal-Punent matul it-tmexxija tad-dinastija Tang. Din immarkat it-tliet fażi u l-quċċata tal-ħolqien tal-grotti. Huwa stmat li 60 % tal-Grotti ta' Longmen inbnew f'dan il-perjodu mis-626 sas-755. Minbarra l-grotti bl-istatwi tal-Buddha ta' diversi qisien, inbnew ukoll xi tempji Buddisti fi spazji miftuħa b'ambjent xeniku fl-istess kumpless. Madankollu, attwalment kulma fadal minnhom huma fdalijiet. Matul din il-fażi, l-Imperatur Gaozong u l-Imperatriċi Wu Zetian kienu strumentali fl-intensifikazzjoni tal-ħolqien tal-grotti meta kienu qed jirrenjaw minn Luyong.

Storja suċċessiva

[immodifika | immodifika s-sors]
Id-daħla tal-Grotti ta' Longmen (Longmen Shiku) taħt il-Pont ta' Longmen fuq ix-xmara Yi (Yi He).

Bejn l-1368 u l-1912, meta żewġ dinastiji kellhom it-tmexxija taċ-Ċina f'idejhom, jiġifieri d-dinastija Ming mill-1368 sal-1644, u d-dinastija Qing mill-1644 sal-1912, kien hemm it-tiġdid kulturali u l-Grotti ta' Longmen saru magħrufa fuq livell nazzjonali u internazzjonali.

Matul it-Tieni Gwerra bejn iċ-Ċina u l-Ġappun, il-Ġappuniżi serqu bosta statwi mis-sit u ħaduhom lura magħhom lejn il-Ġappun. Ħafna minn dawn ir-relikwi issa jinsabu fil-mużewijiet Ġappuniżi.

Fis-snin 40 tas-seklu 20 kien hemm ħafna vandaliżmu minħabba rvelli politiċi. Bl-istabbiliment tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina fl-1949, il-grotti ġew iddikjarati bħala żona protetta u qed jiġu kkonservati. Il-Kostituzzjoni taċ-Ċina, fl-Artikolu 22, tipprevedi fost affarijiet oħra l-protezzjoni tas-siti ta' wirt naturali, u tiddefinixxi diversi strumenti legali oħra ppromulgati għall-protezzjoni u għall-konservazzjoni ta' dan il-wirt kulturali taċ-Ċina.

L-Aġenzija għall-Protezzjoni tar-Relikwi ta' Longmen ġiet stabbilit fl-1953 taħt il-Ministeru għall-Kultura. Fl-1954 sar inventarju tas-sit mill-Uffiċċju l-ġdid tal-Ġestjoni u tal-Konservazzjoni tar-Relikwi tal-Grotti ta' Longmen. Fl-1961, il-Kunsill Statali ddikjara l-Grotti ta' Longmen bħala monument kulturali nazzjonali li jeħtieġ protezzjoni speċjali. Fl-1982, l-inħawi tas-sit ġew iddikjarati bħala wieħed mill-ewwel grupp ta' żoni xeniċi li kellhom jiġu protetti fuq livell statali. L-Uffiċċju tal-Ġestjoni u tal-Konservazzjoni nbidillu ismu għall-Istitut tar-Riċerka tal-Grotti ta' Longmen fl-1990; u l-Gvern tal-Poplu tal-Belt ta' Luoyang sar responsabbli għall-ġestjoni tal-monumenti ta' wirt. L-organizzazzjoni tal-governanza bdiet tissejjaħ bħala l-Akkademja tar-Riċerka tal-Grotti ta' Longmen fl-2002.

Matul il-perjodu tal-Gwerra bejn l-Istati, il-ġeneral Bai Qi tad-dinastija Qing għeleb lill-forzi alleati tad-dinastiji Han u Wei fis-sit. Is-sit ġie soġġett għal ħafna vandaliżmu diversi drabi matul l-istorja. Xi artefatti ewlenin tneħħew mill-kollezzjonisti tal-Punent matul il-bidu tas-seklu 20. L-irjus ta' bosta mill-istatwi nqerdu wkoll matul ir-Rivoluzzjoni Kulturali. Żewġ affreski li ttieħdu mill-grotti jinsabu għall-wiri fil-Mużew Metropolitan tal-Arti fi New York u fil-Mużew tal-Arti ta' Nelson-Atkins fil-Belt ta' Kansas, Missouri.

L-iskulturi Buddisti enormi fil-grotta prinċipali.

Hemm diversi grotti ewlenin b'kollezzjonijiet notevoli ta' skulturi Buddisti u inċiżjonijiet kalligrafiċi. Uħud mill-għerien prinċipali u s-sena meta nbeda x-xogħol fuqhom jinkludu: Guyang-dong (493), Binyang-dong (505), Lianhua-dong (520s), Weizi-dong (522), Shiku-si (520s), Weizi-dong (520s), Shisku (520s), Yaofang-dong (570), Zhaifu-dong (ca. 636), Huijian-dong (630s), Fahua-dong (650s), Fengxian-si (672), Wanfo-si (670-680s), Jinan-dong (684), Ganjing-si (684) u Leigutai-dong (684). Il-grotti ta' Guyang, Binyang u Lianhua għandhom għamla ta' nagħla.

Guyangdong jew il-Grotta ta' Guyang jew il-Grotta l-Antika tax-Xemx hija magħrufa bħala l-iżjed grotta antika ta' Longmen b'tinqix bl-istil tad-dinastija Wei tat-Tramuntana. Hija wkoll l-ikbar grotta u tinsab fil-parti ċentrali tal-għolja tal-Punent. Tħaffret skont l-ordnijiet tal-Imperatur Xiaowen. L-iżjed tinqixa bikrija f'din il-grotta tal-ġebla tal-ġir tmur lura għall-478 W.K., matul il-perjodu meta l-Imperatur Xiaowen huwa maħsub li ttrasferixxa l-belt kapitali tiegħu minn Datong għal Luoyang. L-istatwi Buddisti fin-niċeċ ta' din il-grotta huma skolpiti b'mod mirqum. Fil-grotta hemm ukoll 600 inċiżjoni b'kalligrafija fina bl-istil tad-dinastija Wei tat-Tramuntana. Ħafna mill-iskulturi fi ħdan il-grotta ngħataw mill-familja rjali; il-gruppi reliġjużi kienu jappoġġaw din l-attività. Il-grotta fiha tliet xbihat kbar ħafna – ix-xbieha ċentrali tal-Buddha Sakyamuni b'Bodhisattvas fuq kull naħa. Il-karatteristiċi tax-xbihat huma indikattivi tal-istil tad-dinastija Wei tat-Tramuntana, tipikament b'figuri rqaq u megħluba. Hemm madwar 800 inċiżjoni mal-ħitan u fin-niċeċ fi ħdan il-grotta, li huwa l-ikbar ammont fil-grotti kollha taċ-Ċina. Hemm żewġ ringieli ta' niċeċ mal-ħitan tan-Nofsinhar u tat-Tramuntana tal-grotta, li jospitaw għadd kbir ħafna ta' xbihat; l-artisti rreġistraw isimhom, id-dati u r-raġunijiet għalfejn naqqxuhom.

Il-ħitan ta' wara u tat-Tramuntana fil-Grotta tan-Nofs ta' Binyang.
Il-parti ta' fuq tax-xbieha tal-Buddha Sakyamuni ċentrali fil-Grotta tan-Nofs ta' Binyang.
Il-ħajt tan-Nofsinhar tal-Grotta tan-Nofs ta' Binyang.

F'Binyang hemm tliet grotti, il-Grotta tat-Tramuntana ta' Binyang, il-Grotta tan-Nofs ta' Binyang u l-Grotta tan-Nofsinhar ta' Binyang, u l-Grotta tan-Nofs ta' Binyang hija l-iżjed waħda prominenti fosthom.

Binyangzhongdong

Binyangzhongdong (biċ-Ċiniż: 宾阳中洞) jew il-Grotta tan-Nofs ta' Binyang, hija mnaqqxa bl-istil ta' Datong fil-bażi tat-Tramuntana tal-għolja tal-Punent. Inbniet mill-Imperatur Xuanwu biex jikkommemora lil missieru Xiaowen u lil ommu. Jingħad li 800,000 ħaddiem ħolquha bejn il-500 u l-523. Fil-ħajt prinċipali tal-grotta, ħames statwi Buddisti kbar ħafna huma mnaqqxa bl-istil tad-dinastija Wei tat-Tramuntana. L-istatwa ċentrali tal-Buddha Sakyamuni għandha erba' xbihat tal-Bodhisattvas maġenbha. Żewġ ħitan laterali wkoll għandhom xbihat tal-Buddha b'Bodhisattvas maġenbhom. L-istatwi tal-Buddha, irranġati fi tliet gruppi fi ħdan il-grotta, jirrappreżentaw il-Buddha tal-imgħoddi, tal-preżent u tal-ġejjieni. Il-kanopew fis-saqaf huwa ddisinjat bħala fjura tal-lotus. Kien hemm żewġ bassoriljievi kbar ta' purċissjonijiet imperjali, li kienu jinkludu lill-Imperatur Xiaowen, lill-Imperatriċi Armla Wenzhao, u lill-ġenituri tal-imperatur f'poża ta' qima. Ir-riljievi nsterqu f'nofs is-snin 30 tas-seklu 20. Parti mill-purċissjoni tal-imperatur issa tinsab fil-Mużew Metropolitan tal-Arti fi New York u żewġ terzi minnha tinsab fil-Mużew tal-Arti ta' Nelson-Atkins fil-Belt ta' Kansas, l-Istati Uniti. Filwaqt li xi statwi huma skolpiti b'"fattizzi twal, uċuħ irqaq, ilbies bil-pizzi u traċċi ta' influwenza Griega", statwi oħra għandhom l-istil tad-dinastija Tang bi statura ferm ikbar.

Binyangnandong

Binyangnandong (biċ-Ċiniż: 宾阳南洞) jew il-Grotta tan-Nofsinhar ta' Binyang, fiha ħames xbiha kbar ħafna li tnaqqxu minn Li Tai, ir-raba' iben tal-ewwel imperatur Taizong tad-dinastija Tang. Huwa għamilhom fis-641 W.K. f'ġieħ ommu l-Imperatriċi Zhangsun. Ix-xbieha ċentrali b'dehra serena hija dik tal-Buddha Amitabha bilqiegħda fuq pedestall imdawwar bil-Bodhisattvas, b'dehra serena wkoll, b'taħlita ta' stili tad-dinastiji Wei tat-Tramuntana u Tang.

L-istatwa l-kbira ta' Vairocana fil-Grotti ta' Longmen.

Fengxian jew Feng Xian Si (biċ-Ċiniż: 奉先寺) jew il-Grotta ta' Li Zhi jew il-Grotta tal-Qima tal-Qedem, li hija l-ikbar fost il-grotti mnaqqxin kollha fl-għolja tal-Punent inbniet bejn is-672 u s-676 tal-Imperatriċi Wu Zetian. It-tinqix jingħad li jirrappreżenta l-quċċata tal-perfezzjoni arkitettonika tad-dinastija Tang. Is-santwarju ta' ġol-grotta fih 39 metru b'35 metru. Fih hemm l-ikbar statwa tal-Buddha fil-Grotti ta' Longmen. Mid-disa' statwi kbar imnaqqxin, ix-xbieha tassew impressjonanti tal-Buddha Vairocana hija skolpita mal-ħitan ta' wara ta' Fengxian. Ix-xbieha hija għolja 17.14-il metru u l-widnejn tagħha fihom 2 metri. Inċiżjoni fil-bażi ta' din il-figura tindika s-676 bħala s-sena meta tnaqqxet. Il-Bodhisattva fuq in-naħa tax-xellug tax-xbieha prinċipali tal-Buddha hija mżejna b'kuruna u bil-perli. Barra minn hekk, hemm xbieha ta' divinità li tidher qed tirfes fuq spirtu ħażin. Il-fattizzi tax-xbieha prinċipali tal-Buddha Vairocana huma mbaċċin u b'espressjoni paċifika u naturali. Kull waħda mill-istatwi l-kbar l-oħra huma mnaqqxin b'espressjonijiet li jaqblu mar-rwoli rispettivi tagħhom. Dawn tnaqqxu skont l-ordnijiet tal-Imperatriċi Wu Zetian u jitqiesu bħala tassew rappreżentattivi tal-istil "eleganti, realistiku u li jispikka" tad-dinastija Tang. L-istatwa l-kbira tal-Buddha Vairocana titqies bħala "l-quċċata tal-iskulturi Buddisti fiċ-Ċina".

L-istatwa tal-Buddha Vairocana tipprovdi wkoll fil-bażi tagħha l-ismijiet tal-artiġjani li ħadmu fil-grotti, isem l-Imperatur Gaozong, li kien id-donatur, u anke ġieħ lil Wu Zetian. Jingħad li Wu Zetian ta donazzjoni fi flus biex din il-kostruzzjoni titlesta u l-Buddha Vairocana tnaqqxet biex tixbaħ lill-Imperatriċi nnifisha u hija mlaqqma bħala l-"Mona Lisa Ċiniża, il-Venere Ċiniża jew Omm iċ-Ċina". Ix-xbihat kollha baqgħu li baqgħu intatti huma tassew espressivi. L-istatwi ta' Kasyapa u ta' Ananda, iż-żewġ dixxipli prinċipali tal-Buddha Vairocana, u ta' żewġ Bodhisattvas bil-kuruni jinsabu maġenb l-istatwa prinċipali, apparti bosta xbihat ta' "lokapalas (gwardjani jew rejiet tas-smewwiet), ta' dvarapalas (gwardji tat-tempji), ta' devas itiru u ta' diversi figuri oħra".

Il-Qabar ta' Bai Juyi.
Delaminazzjoni tal-ġebla tal-ġir li minnha tnaqqxu l-biċċa l-kbira tal-figuri.
Huangfugong

Huangfugong jew il-Grotta ta' Shikusi hija grotta bi tliet ħitan u bi tliet niċeċ, li tinsab fin-Nofsinhar tal-għolja tal-Punent, tnaqqxet fil-527. Tlestiet f'fażi waħda bħala unità unika u hija ppreservata sew ħafna. Fiha seba' xbihat tal-Buddha mnaqqxa fuq l-arċitravu b'dehra taparsi tal-injam. Seba' xbihat kbar ħafna jinsabu fis-sala prinċipali bix-xbiha tal-Buddha u maġenbha żewġ Bodhisattvas u żewġ dixxipli. Barra minn hekk hemm ukoll xbihat ta' gruppi Buddisti fin-niċeċ tal-grotta. Mas-saqaf hemm disinn imnaqqax kbir ħafna ta' fjura tal-lotus, flimkien ma' tmien apsaras mużikali (spirti tal-ilma jew ninfej), maħluqa minn Huangfu Du, iz-ziju tal-Imperatriċi Hu.

Wan-fo-dung

Wan-fo-dung (il-"Grotta tal-Għaxart Elef Buddha"; biċ-Ċiniż: 万佛洞) jew Yung-lung-tung inbniet fis-680 minn Gaozong u Wu Zetian. Fiha 15,000 Buddha mnaqqxa f'niċeċ żgħar, kollha differenti minn xulxin, u l-iżgħar Buddha huwa saħansitra għoli 2 ċentimetri (0.79 pulzieri) biss.

Yaofangdong

Yaofangdong (biċ-Ċiniż: 药方洞) jew il-Grotta tar-Riċetta Medika fiha inċiżjonijiet żgħar ta' 140 riċetta medika għal firxa wiesgħa ta' problemi mediċi minn riħ komuni għal mard mentali. Dawn huma mnaqqxin eżatt mad-daħla fuq iż-żewġ ħitan. Dawn l-inċiżjonijiet huma datati mill-aħħar tad-dinastija Wei tat-Tramuntana sal-bidu tad-dinastija Tang.

Qianxisi

Qianxisi jew il-Grotta tat-Tempju tan-Nixxiegħa Mistura hija aċċessibbli permezz ta' taraġ modern tal-konkos ma' wiċċ ta' rdum u hija grotta kbira fit-tarf tat-Tramuntana tal-għolja tal-Punent. Magħmula matul ir-renju ta' Gaozong (653–680), il-grotta fiha statwa ta' Buddha kbir bilqiegħda tal-bidu tad-dinastija Tang (Buddha Amitabha), u maġenbha statwi tal-Bodhisattvas Avalokitesvara u Mahasthamaprapta. L-istatwi huma mnaqqxin b'espressjoni sofistikata tipika tal-istil tad-dinastija Tang. Jaf ġiet sponsorjata mill-prinċipessa Nanping f'ġieħ Gaozong, missierha li kien għadu kemm miet.

Lianhua

Lianhua jew il-Grotta tal-Fjura tal-Lotus (biċ-Ċiniż: 莲花洞), li tmur lura għall-527, inbniet matul żmien id-dinastija Wei tat-Tramuntana. Il-grotta fiha fjura kbira tal-lotus mnaqqxa bħala riljiev mas-saqaf tagħha. Diversi xbihat żgħar tal-Buddha huma mnaqqxin mal-ħajt tan-Nofsinhar. Barra minn hekk hemm santwarji fin-niċeċ mal-ħitan tan-Nofsinhar u tat-Tramuntana.

Laolong

Laolong jew il-Grotta tad-Dragun Antik (biċ-Ċiniż: 老龙洞) inħolqot matul żmien id-dinastija Tang u ngħatat isem il-Palazz tad-Dragun Antik, u fiha bosta niċeċ li jmorru lura għar-renju ta' Gaozong.

Dettall mill-qrib ta' wiċċ l-istatwa ta' Vairocana.
It-Tempju ta' Xiangshan.

Hemm diversi tempji fil-Grotti ta' Longmen. Fost l-iżjed importanti hemm it-Tempju ta' Xiangshan, it-Tempju tal-Ġnien ta' Bai u l-Qabar ta' Bai Juyi. Xi tempji oħra huma t-Tempju ta' Tongle, li beda jinbena taħt l-Imperatur Mingyuan; it-Tempji ta' Lingyan u ta' Huguo, li bdew jinbnew taħt l-Imperatur Wencheng; it-Tempju ta' Tiangong li beda jinbena taħt l-Imperatur Xiaowen; u t-Tempju ta' Chongfu li nbena l-Imperatur Qianer.

Tempju ta' Xiangshan

[immodifika | immodifika s-sors]
L-Għar tal-Fjura tal-Lotus.

It-Tempju ta' Xiangshan huwa wieħed mill-iżjed tempji bikrin tal-għaxar tempji fil-Grotti ta' Longmen. Jinsab fin-naħa ċentrali tal-għolja tal-Lvant. L-isem "Xiangshan" oriġina mill-ħwawar "Xiangge" li jikbru b'mod estensiv max-xaqlibiet taż-żewġ għoljiet. It-tempju ġie rikostruwit għall-ħabta tal-1707, matul ir-renju tad-dinastija Qing, u ġie mmudellat fuq tempju antik li kien jeżisti minfloku. L-Amministrazzjoni tal-Grotti ta' Longmen kabbret it-tempju fl-2002 billi żiedet il-"Kampnar, it-Torri tat-Tnabar, is-Sala Laterali, is-Sala ta' Mahavira u s-Sala tad-Disa' Persuni u t-Tmintax-il Arhat, il-Villa ta' Chiang Kai-shek u l-Villa ta' Soong Mei-ling". Żidiet ġodda jinkludu mogħdijiet tal-mixi bl-injam, ħajt madwar il-kumpless u daħla ġdida min-naħa tan-Nofsinhar tat-tempju.

Tempju tal-Ġnien ta' Bai

[immodifika | immodifika s-sors]

It-Tempju tal-Ġnien ta' Bai jinsab fuq il-quċċata msejħa Pipa lejn it-Tramuntana tal-għolja tal-Lvant (l-Għolja ta' Xiangshan). Ġie rikostruwit fl-1709 minn Tang Youzeng tad-dinastija Qing. It-tempju huwa mdawwar b'veġetazzjoni folta magħmula minn siġar taż-żnuber u taċ-ċipress.

Qabar ta' Bai Juyi

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Qabar ta' Bai Juyi max-xatt tal-Lvant huwa tal-poeta magħruf sew ta' matul id-dinastija Tang li għex f'Luoyang matul l-aħħar snin ta' ħajtu. Il-qabar jinsab fil-quċċata tal-għolja. L-aċċess għalih huwa mix-xatt tal-Punent wara l-qsim ta' pont tul ix-xmara Yi. Il-qabar huwa tumbata ċirkolari tat-tajn għolja 4 metri b'ċirkonferenza ta' 52 metru. Il-kompartiment tat-tebut huwa għoli 2.80 metri u miegħu hemm isem il-poeta Bai Juyi mnaqqax fuqu.

Sit ta' Wirt Dinji

[immodifika | immodifika s-sors]
Plakka tal-Grotti ta' Longmen bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.

Il-Grotti ta' Longmen ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fis-sena 2000.[1]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) "Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem"; il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; u l-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet".[1]

Fid-dawl ta' dan, il-gvern taċ-Ċina jieħu passi adegwati favur il-preservazzjoni tas-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO skont il-linji gwida maħruġa mill-UNESCO.

Il-Grotti ta' Longmen sarulhom bosta sforzi kollettivi ta' identifikazzjoni, demarkazzjoni, ippjanar u implimentazzjoni tax-xogħlijiet tar-restawr mill-1951 'l hawn. L-ewwel nett ġie stabbilit impjant tal-monitoraġġ tat-temp qrib il-grotti biex jiġu vvalutati l-kundizzjonijiet ambjentali prevalenti fl-inħawi u biex jiġu ppjanati miżuri xierqa ta' restawr. Dan ġie segwit minn xogħlijiet intensivi ta' restawr, inizjalment bħala tisħiħ tal-bażijiet tal-blat biex jitrażżan l-iskular tal-ilma mis-soqfa u mill-ġnub tal-grotti. Il-veġetazzjoni eċċessiva bl-għeruq ġiet ikklerjata. Il-mezzi tal-aċċess għall-grotti ġew installati mill-ġdid, fosthom poġġamani, mogħdijiet għall-mixi u taraġ. L-isforzi kollha li għamel il-gvern taċ-Ċina f'dawn l-aħħar sitt deċennji żguraw li l-grotti jiġu ppreservati fi stat pjuttost tajjeb ta' konservazzjoni. Dan kollu nkiseb permezz tal-azzjoni integrata ta' tliet istituzzjonijiet, jiġifieri: l-Istitut Ċiniż tal-Protezzjoni tar-Relikwi Kulturali, li pprovda l-input xjentifiku professjonali, l-Università tal-Ġeoxjenzi taċ-Ċina, u l-Aġenzija tal-Protezzjoni tar-Relikwi Kulturali ta' Longmen. Il-fondi għall-istudji u għax-xogħlijiet ta' restawr ġew ipprovduti permezz tal-Pjanijiet Riveduti ta' Ħames Snin u ta' Għaxar Snin approvati mill-Gvern tal-Poplu tal-Belt ta' Luoyang fl-1999.

  1. ^ a b ċ d "Longmen Grottoes". whc.unesco.org. Miġbur 2024-08-31.
  2. ^ "Longmen Grottoes". www.china.org.cn. Miġbur 2024-08-31.
  3. ^ "Rapport ICOMOS" (PDF).
  4. ^ orientalarchitecture.com. "Asian Historical Architecture: A Photographic Survey". Asian Architecture (bl-Ingliż). Miġbur 2024-08-31.
  5. ^ "Longmen Caves - Henan, China". www.sacred-destinations.com. Miġbur 2024-08-31.