Aqbeż għall-kontentut

Béguinage

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Il-Béguinage ta' Kortrijk.

Béguinage (bl-Olandiż u bil-Fjamming: Begijnhof) hija kumpless arkitettoniku maħluq mill-beguines domestiċi, li kienu nisa reliġjużi lajċi li kienu jgħixu f'komunità mingħajr ma jieħdu l-voti jew jirtiraw mid-dinja.

Oriġinarjament l-istituzzjoni tal-beguines kienet il-kunvent, assoċjazzjoni ta' beguines li kienu jgħixu flimkien jew qrib ħafna ta' xulxin taħt il-gwida ta' superjura unika, imsejħa pirjola jew madre. Għalkemm normalment ma kinux jissejħu bħala "kunventi", f'dawn l-abitazzjonijiet kienu jgħixu għadd żgħir ta' nisa flimkien: id-djar ta' komunitajiet żgħar, informali u spiss foqra feġġew madwar l-Ewropa wara s-seklu 12. Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, il-beguines li kienu jgħixu f'kunvent kienu jaqblu li jobdu ċerti regolamenti matul is-soġġorn tagħhom u kienu jikkontribwixxu għal fond kollettiv.[1]

Beguine, l-abitanta ta' béguinage, mill-manuskritt tal-béguinage ta' Sint-Aubertus f'Ghent. Pittura ta' madwar l-1840.[2]

Fl-ewwel deċennji tas-seklu 13, ħafna tipi akbar u iktar stabbli ta' komunitajiet feġġew fl-inħawi tal-Pajjiżi l-Baxxi: ġew iffurmati béguinages kbar b'bitħa interna li kienu jikkonsistu minn diversi djar għall-beguines mibnija madwar kappella jew knisja ċentrali fejn kienu jsiru l-attivitajiet reliġjużi tagħhom. Spiss dawn kienu jinkludu binjiet funzjonali bħal birrerija, forn, sptar u xi binjiet agrikoli. Bosta minn dawn il-béguinages tniżżlu bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[3] Għall-ħabta ta' nofs is-seklu 13, ir-Re Franċiż Lwiġi IX stabbilixxa béguinage f'Pariġi, li ġiet immudellata fuq il-bèguinages il-kbar b'bitħa interna tal-Pajjiżi l-Baxxi.[4]

L-Oxford English Dictionary jikkwota lil Du Cange u jsostni li l-oriġini tal-kelma beguine ġiet minn Lambert le Bègue, "Lambert li Jtemtem", li kien sostenitur bikri tal-moviment li miet għall-ħabta tal-1180.

Veduta tal-Groot Begijnhof f'Leuven.

Filwaqt li béguinage normalment kienet tkun magħmula minn dar waħda fejn kienu jgħixu n-nisa flimkien, béguinage kbira b'bitħa interna tipika tal-Pajjiżi l-Baxxi kienet tkun magħmula minn bitħa waħda jew iktar imdawra bid-djar, u kienet tinkludi wkoll knisja, infermerija u għadd ta' djar komunali jew "kunventi". Mis-sekli 12 sa 18, kull belt kbira jew raħal kbir fil-Pajjiżi l-Baxxi kellu mill-inqas béguinage waħda: il-komunitajiet naqsu bil-mod il-mod u spiċċaw fix-xejn matul is-sekli 19 u 20. Il-béguinage kienu jkunu mdawra b'ħitan u kienu jkunu sseparati mill-belt jew mir-raħal b'diversi xatbiet, li kienu jingħalqu billejl, iżda binhar il-beguines setgħu jidħlu u joħorġu minnhom kemm riedu. Il-beguines kienu jiġu minn firxa wiesgħa ta' klassijiet soċjali, minkejja li n-nisa tassew foqra kienu jiġu ammessi biss jekk kien ikollhom benefattur għani li kien jipprovdi għall-ħtiġijiet tagħhom.

Il-béguinage ta' Sint-Truiden bil-kappella tagħha fix-xellug.

Il-fehim tal-motivazzjonijiet tan-nisa li kienu jmorru jgħixu fil-béguinages inbidel b'mod drammatiku fl-aħħar deċennji. L-iżvilupp ta' dawn il-komunitajiet huwa marbut b'mod ċar mal-preponderanza tan-nisa fiċ-ċentri urbani fil-Medju Evu, iżda għalkemm studjużi iktar bikrin bħall-istoriku Belġjan Henri Pirenne kienu jemmnu li dan is-"surplus" ta' nisa kien ikkawżat mill-ammont ta' rġiel li kienu jmutu fil-gwerra, dik it-teorija ġiet skreditata. Mix-xogħol rivoluzzjonarju ta' John Hajnal, li wera li għall-biċċa l-kbira tal-Ewropa, iż-żwieġ kien isir iktar tard fil-ħajja u bi frekwenza iktar baxxa mit-twemmin preċedenti, l-istoriċi stabbilew li n-nisa waħedhom kienu jittrasferixxu ruħhom fil-bliet żviluppati l-ġodda peress li f'dawk il-bliet kienu jsibu opportunitajiet ta' xogħol. Simons (2001) wera kif il-béguinages iż-żgħar kif ukoll il-béguinages il-kbar kienu jwieġbu għal tali ħtiġijiet soċjali u ekonomiċi tan-nisa, minbarra li kienu joffrulhom ħajja reliġjuża u indipendenza personali, li kienet xi ħaġa diffiċli għal mara dak iż-żmien.

Il-Béguinage tal-Madonna ta' Ter Hooyen, béguinage żgħir ta' Ghent.
  • Aarschot
  • Anderlecht
  • Anversa
  • Bruges
  • Brussell
  • Dendermonde‡
  • Diest‡
  • Diksmuide
  • Ghent:
    • Béguinage antika ta' Santa Eliżabetta
    • Béguinage ġdida ta' Santa Eliżabetta f'Sint-Amandsberg‡
    • Béguinage tal-Madonna ta' Ter Hooyen‡
  • Hasselt
  • Herentals
  • Hoogstraten‡
  • Lier‡
  • Leuven:
    • Béguinage kbira‡
    • Béguinage żgħira
  • Mechelen:
    • Béguinage kbira‡
    • Béguinage żgħira
  • Kortrijk‡
  • Oudenaarde
  • Sint-Truiden‡
  • Turnhout‡
  • Tongeren‡

‡ tindika t-tlettax-il "Béguinages Fjammingi" li ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1998.[3]

Béguinages oħrajn

[immodifika | immodifika s-sors]
Statwa ta’ soru Beguin Amsterdam.
  • Begijnhof ta' Amsterdam, in-Netherlands
  • Begijnhof ta' Delft, in-Netherlands
  • Begijnhof ta' Utrecht, in-Netherlands
  • Breda, in-Netherlands
  • Leeuwarden, in-Netherlands
  • Haarlem, in-Netherlands
  • Sittard, in-Netherlands
  • Béguinage ta' la rue Quentin-Barré, et al., Saint-Quentin, Franza
  • Béguinage ta' Saint Vaast, Cambrai, Franza
  • Béguinage ta' Valenciennes, Franza
  • Béguinage ta' Pariġi, Franza

Sit ta' Wirt Dinji

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Béguinage Fjammingi ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1998.[3]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; u l-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem".[3]

  • Swan, Laura (2014). The Wisdom of the Beguines: the Forgotten Story of a Medieval Women's Movement. BlueBridge. ISBN 978-1933346977.
  • van Eck, Xander (2000). "Between Restraint and Excess: The Decoration of the Church of the Great Beguinage at Mechelen in the Seventeenth Century". Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art. 28 (3): 129–162.
  1. ^ Simons, Walter (2001). Cities of Ladies: Beguine Communities in the Medieval Low Countries, 1200–1565. Pennsylvania UP. ISBN 978-0812236040.
  2. ^ "Het begijnhof Sint Aubertus (Poortacker) te Gent". lib.ugent.be. Miġbur 2023-05-21.
  3. ^ a b ċ d Centre, UNESCO World Heritage. "Flemish Béguinages". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-05-21.
  4. ^ Miller, Tanya Stabler (2014). Beguines of Medieval Paris: Gender, Patronage, and Spiritual Authority. Pennsylvania UP. ISBN 978-0812246070.