Aqbeż għall-kontentut

Velimir Khlebnikov

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Velimir Khlebnikov
Ħajja
Twelid Malye Derbety (en) Translate, 28 Ottubru 1885 (in Julian calendar), 9 Novembru 1885, 1885
Nazzjonalità Imperu Russu
Repubblika Sovjetika Federali Soċjalista Russa
Residenza 59, Triq Kalinin
dar f’Oulianov
Mewt Ruchi, Krestetsky District (en) Translate, 28 Ġunju 1922
Post tad-dfin Ċimiterju ta’ Novodevichy
Kawża tal-mewt  (mard kardjovaskulari)
Familja
Missier Vladimir Khlebnikov
Edukazzjoni
Lingwi Russu
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni poeta
kittieb
drammaturgu
prożatur
disinjatur
Parteċipant
Sħubija Supremus
Chairman of the Globe (en) Translate
Moviment Futuriżmu Russu
futuriżmu
Psewdonomu Велимир Хлебников
Moviment artistiku poeżija

Viktor Vladimirovich Khlebnikov, magħruf aħjar bl-isem tal-pinna Velimir Khlebnikov (bir-Russu: Велими́р Хле́бников, IPA: [vʲɪlʲɪˈmʲir ˈxlʲɛbnʲɪkəf][1]; twieled fid-9 ta’ Novembru [jew fit-28 ta’ Ottubru] 1885 – miet fit-28 ta’ Ġunju 1922), kien poeta u drammaturgu Russu, parti ċentrali tal-moviment Futurista Russu, iżda x-xogħol u l-influwenza tiegħu kienu estiżi iktar lil hinn mill-moviment. Il-lingwista influwenzali Roman Jakobson faħħar lil Khlebnikov bħala "l-ikbar poeta tad-dinja tas-seklu tagħna".[2][3]

Bijografija

[immodifika | immodifika s-sors]

Viktor Vladimirovich Khlebnikov twieled fl-1885 f’Malye Derbety, il-Governorat ta’ Astrakhan, l-Imperu Russu (attwalment Kalmykia). Huwa kellu dixxendenza Russa, Armena u Żaporożjana.[4] Oħtu ż-żgħira, Vera Khlebnikova, kienet artista. Huwa ċċaqlaq lejn Kazan, fejn attenda l-iskola. Imbagħad attenda l-iskola f’San Pietruburgu. Eventwalment irtira mill-iskola biex isir kittieb full-time. L-iktar xogħlijiet bikrin tiegħu jmorru lura għall-1908.[3]

Fl-1909-1910, huwa ltaqa’ ma’ dawk li iktar ’il quddiem saru Futuristi Russi: Vasily Kamensky, David Burliuk, u Vladimir Mayakovsky.[3] F’qasir żmien, Khlebnikov issieħeb f’Hylaea, l-iktar grupp Futurista Russu sinifikanti (flimkien ma’ Mayakovsky, Aleksei Kruchenykh, David Burliuk u Benedikt Livshits). Madankollu, hu kien diġà kiteb bosta poeżiji sinifikanti qabel ma ssawwar il-moviment Futurista fir-Russja. Fost il-poeti ta’ żmienu, huwa kien meqjus bħala "poeta tal-poeti" (Mayakovsky irrefera għalih bħala "poeta għall-produtturi") u ġenju antikonformista. Khlebnikov kien involut fil-pubblikazzjoni ta’ A Slap in the Face of Public Taste fl-1912, li kienet komponent kritiku tal-poeżija tal-Futuriżmu Russu.[5]

Khlebnikov huwa magħruf għal poeżiji bħal "Incantation by Laughter", "Bobeobi Sang The Lips", "The Grasshopper" (kollha tal-1908-1909), "Snake Train" (1910), il-prologu tal-opra Futurista Victory over the Sun (1913), reċti bħal "Death's Mistake" (1915), xogħlijiet tal-proża bħal "Ka" (1915), u l-hekk imsejħa 'super storja' (сверхповесть) "Zangezi", xorta ta’ dramm estatiku miktub parzjalment b’lingwi vvintati tal-allat u tal-għasafar. Huwa ppubblika Selected Poems with Postscript, 1907-1914 għall-ħabta tal-1914 u Kazimir Malevich u Pavel Filonov kienu l-koillustraturi.[5]

Fix-xogħol tiegħu, Khlebnikov sperimenta bil-lingwa Russa, u serraħ fuq l-għerq tagħha biex jivvinta għadd kbir ta’ neoloġiżmi, kif ukoll biex isib sinifikat fl-għamliet u fil-ħsejjes tal-ittri individwali taċ-Ċirilliku. Flimkien ma’ Kruchenykh, huwa ħalaq iż-zaum, lingwa li tisfida t-traduzzjoni, li probabbilment tintuża mill-għasafar.

Huwa kiteb esejs futuroloġiċi dwar affarijiet bħall-evoluzzjoni possibbli tal-komunikazzjoni tal-massa ("The Radio of the Future"), it-trasport u l-abitazzjonijiet ("Ourselves and Our Buildings"). Huwa ddeskriva dinja fejn in-nies jgħixu u jivvjaġġaw f’kubi tal-ħġieġ mobbli li jistgħu jeħlu ma’ oqfsa qishom skyscrapers, u li fihom l-għarfien uman kollu jista’ jiġi disseminat fid-dinja kollha permezz tar-radju u jintwera awtomatikament fuq skrins kbar b’għamla ta’ kotba enormi fit-toroq. Fl-1912, huwa ppubblika wkoll metodu għat-tbassir tal-avvenimenti storiċi; eżempju milli taha kien "il-waqgħa ta’ imperu fl-1917".[3]

Għalkemm Khlebnikov kien appoġġa r-Rivoluzzjoni Russa tal-1917 u kkondivida ħafna mill-viżjonijiet utopiċi tagħha, ix-xogħlijiet tiegħu ġew ikkritikati mis-Sovjetiċi peress li ma kinux jikkonformaw mal-istrutturi tar-realiżmu Soċjalista.[6]

Pittura ta’ Velimir Khlebnikov magħmula minn M. Larionov fl-1910

Fl-1921, huwa seta’ jivvjaġġa lejn il-Persja; mimli eċitament mal-wasla tiegħu, huwa kiteb għadd ta’ poeżiji fejn irrakkonta avvenimenti eċitanti u dak li ra madwaru.[7] Huwa għamel ħbieb ukoll ma’ diversi dervixi. Khlebnikov kien imġiegħel imur lura r-Russja f’Awwissu ta’ dik is-sena.

Fl-aħħar snin tiegħu, Khlebnikov kien imsaħħar mill-mitoloġija Slava u n-numeroloġija ta’ Pitagora, u fassal "Tables of Destiny" (tabelli tad-destin) twal fejn iddekompona intervalli u dati storiċi f’funzjonijiet tan-numri 2 u 3.

Khlebnikov miet waqt li kien mistieden f’dar ħabib tiegħu, Pyotr Miturich, ħdejn Kresttsy, f’Ġunju 1922. Ma kien hemm l-ebda dijanjosi medika tal-aħħar marda tiegħu; huwa kien ibati mill-kankrena u l-paraliżi (milli jidher ma kienx irkupra l-użu ta’ riġlejh wara li ddaħħal l-isptar ta6 Kharkov fl-1920), u ġie ssuġġerit li huwa miet minn avvelenament tad-demm jew sepsi.[8]

Pjaneta minuri, 3112 Velimir, ġiet imsejħa għalih. Din ġiet skoperta mill-astronomu Sovjetiku Nikolai Stepanovich Chernykh fl-1977.[9]

Xogħlijiet

[immodifika | immodifika s-sors]
Poeżiji twal
  • 1910: “Snake Train”
  • 1913: Prologu għall-opra Futurista Victory over the Sun
Reċti
  • 1912: The Little Devil[10]
Kotba
  • 1912: Teacher and Student. Conversation[11]
  • 1914: Roar! Gauntlets, 1908–1914[12]
  • 1915: Death’s Mistake
  • 1921: Washerwoman u poeżiji oħra
  • 1922: Zangezi (сверхповесть)
Proġett tar-Radju
  • 1921: The Radio of the Future[13]
Stejjer qosra
  • 1913: “Nikolai”[14]

Referenzi

[immodifika | immodifika s-sors]
  1. ^ Ġieli Romanizzati wkoll bħala Velemir u Chlebnikov, Hlebnikov, jew Xlebnikov.
  2. ^ "Якобсон Р. Воспоминания о Велимире Хлебникове". literatura5.narod.ru. Miġbur 2021-06-28.
  3. ^ a b ċ d "Velimir Khlebnikov - Monoskop". monoskop.org. Miġbur 2021-06-28.
  4. ^ James R. Russell, "The Black Dervish of Armenian Futurism," Journal of Armenian Studies, 10.
  5. ^ a b "Selected Poems with Postscript, 1907–1914". www.wdl.org. 1914. Miġbur 2021-06-28.
  6. ^ Cooke, Raymond (1987). Velimir Khlebnikov: A Critical Study. Cambridge University Press. p. 2.
  7. ^ Khlebnikov, Velimir (1985). Douglas, Charlotte (ed.). The King of Time: Selected Writings of the Russian Futurian. Translated by Schmidt, Paul. Harvard University Press. p. 39.
  8. ^ Collected Works of Velimir Khlebnikov: Letters and Theoretical Writings (Harvard University Press, 1987; ISBN 0674140451), p. 33, n. 98.
  9. ^ Lutz Schmadel (2003). Dictionary of Minor Planet Names (5 ed.). Springer. ISBN 3-540-00238-3.
  10. ^ "Creations, 1906–1908". www.wdl.org. 1912. Miġbur 2021-06-28.
  11. ^ "Teacher and Student. Conversation". www.wdl.org. 1912. Miġbur 2021-06-28.
  12. ^ "Roar! Gauntlets, 1908–1914". www.wdl.org. 1914. Miġbur 2021-06-28.
  13. ^ "The Radio of the Future (radio project, 1921) — Velimir Khlebnikov". Last.fm (bl-Ingliż). Miġbur 2021-06-28.
  14. ^ Brown, Clarence (1993-01-01). The Portable Twentieth-century Russian Reader. Penguin. ISBN 9780142437575.
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Velimir_Khlebnikov&oldid=288890"