Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Użbekistan

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Il-Moskea ta' Bibi Khanum f'Samarkanda.

Is-Siti ta' Wirt Dinji tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) huma postijiet b'importanza kulturali jew naturali, kif deskritt fil-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji tal-UNESCO, li ġiet stabbilita fl-1972.[1] Il-wirt kulturali jikkonsisti minn monumenti (bħal xogħlijiet arkitettoniċi, skulturi monumentali, jew inċiżjonijiet), gruppi ta' binjiet, u siti (fosthom siti arkeoloġiċi). Il-wirt naturali jinkludi karatteristiċi naturali (li jikkonsistu minn formazzjonijiet fiżiċi u bijoloġiċi), ġeoloġiċi u fiżjografiċi (inkluż il-ħabitats ta' speċijiet mhedda ta' annimali u pjanti), u siti naturali li huma importanti mill-puntdivista tax-xjenza, tal-konservazzjoni jew tas-sbuħija naturali.[2] L-Użbekistan irratifika l-Konvenzjoni fit-13 ta' Jannar 1993, u b'hekk is-siti indikattivi tiegħu setgħu jitqiesu biex jiżdiedu mal-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[3] L-Użbekistan għandu seba' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, ħamsa kulturali u tnejn naturali.

Siti ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]

L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali.[4]

NB: * Siti transnazzjonali

Sit Stampa Post Kriterji tal-Għażla Erja f'ettari (akri) Sena tad-deżinjazzjoni Referenza
Ċentru Storiku ta' Bukhara Reġjun ta' Bukhara 40°10′N 63°40′E Kulturali:

(ii)(iv)(vi)

216 (530) 1993 [5]
Ċentru Storiku ta' Shahrisabz Reġjun ta' Qashqadaryo

38°50′N 66°50′E

Kulturali:

(iii)(iv)

240 (590) 2000 [6]
Itchan Kala (Khiva) Reġjun ta' Xorazm

41°20′N 61°0′E

Kulturali:

(iii)(iv)(v)

37.5 (93) 1990 [7]
Samarkanda – Salib it-Toroq tal-Kulturi Reġjun ta' Samarkanda

39°50′N 66°15′E

Kulturali:

(i)(ii)(iv)

1,123 (2,770) 2001 [8]
Punent ta' Tian Shan* Reġjun ta' Tashkent

41°10′N 69°45′E

Naturali:

(x)

2016 [9]
Deżerti Bierda tax-Xitwa ta' Turan* Desert scene with some rocks l-Użbekistan, it-Turkmenistan u l-Każakistan Naturali: (ix), (x) 2023 Dan is-sit transnazzjonali jirrappreżenta l-ekosistemi tad-deżerti tal-Asja Ċentrali bi klima kontinentali. Fid-deżerti jgħixu bosta speċijiet ta' pjanti, kif ukoll is-sajga u l-għażżiela.[10]
Toroq tal-Ħarir: il-Kuritur ta' Zarafshan-Karakum*
l-Użbekistan, it-Turkmenistan u t-Taġikistan Kulturali: (ii), (iii), (v) 2023 [11]

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ "UNESCO World Heritage Centre - The World Heritage Convention". web.archive.org. 2016-08-27. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-08-27. Miġbur 2022-03-17.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
  2. ^ "UNESCO World Heritage Centre - Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". web.archive.org. 2021-02-01. Arkivjat mill-oriġinal fl-2021-02-01. Miġbur 2022-03-17.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
  3. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Uzbekistan - UNESCO World Heritage Convention". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  4. ^ "UNESCO World Heritage Centre - The Criteria for Selection". web.archive.org. 2016-06-12. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-06-12. Miġbur 2022-03-17.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
  5. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Historic Centre of Bukhara". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  6. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Historic Centre of Shakhrisyabz". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  7. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Itchan Kala". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  8. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Samarkand – Crossroad of Cultures". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  9. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Western Tien-Shan". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-26.
  10. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Cold Winter Deserts of Turan". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-09-23.
  11. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Silk Roads: Zarafshan-Karakum Corridor". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-09-23.