William Shakespeare

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
William Shakespeare
Ħajja
Twelid Straford-upon-Avonc. April 1564
Nazzjonalità Renju tal-Ingilterra
Residenza Straford-upon-Avon
L-ewwel lingwa Ingliż modern bikri
Ingliż Brittaniku
Mewt Straford-upon-Avon, 23 April 1616 (Julian)
Post tad-dfin Knisja tat-Trinità Mqaddsa
Kawża tal-mewt kawżi naturali (unknown value
mard)
Familja
Missier John Shakespeare
Omm Mary Shakespeare
Konjuga/i Anne Hathaway  (7 Diċembru 1582 (Julian) -  23 April 1616 (Julian))
Ulied
Aħwa
Edukazzjoni
Alma mater King Edward VI School, Stratford-upon-Avon (en) Translate
Lingwi Ingliż modern bikri
Ingliż Brittaniku
Ingliż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni drammaturgu
poeta
attur tal-palk
kittieb
attur
konsulent drammaturgu
Xogħlijiet importanti Hamlet (en) Translate
Romeo u Ġuljetta
As You Like It (en) Translate
Macbeth
Ħolma ta’ Lejla f’Nofs is-Sajf
Shakespeare's sonnets (en) Translate
The Taming of the Shrew (en) Translate
The Two Gentlemen of Verona (en) Translate
King John (en) Translate
Richard II (en) Translate
Henry IV, Part 1 (en) Translate
Henry IV, Part 2 (en) Translate
Henry V (en) Translate
Henry VI, Part 1 (en) Translate
Henry VI, Part 2 (en) Translate
Henry VI, Part 3 (en) Translate
Richard III (en) Translate
Henry VIII (en) Translate
Love's Labour's Lost (en) Translate
Il-Merkant ta’ Venezja
Much Ado About Nothing (en) Translate
The Merry Wives of Windsor (en) Translate
It-Tnax-il Lejl
All's Well That Ends Well (en) Translate
Measure for Measure (en) Translate
Titus Andronicus (en) Translate
Ġulju Ċesri
Othello (en) Translate
King Lear (en) Translate
Antony and Cleopatra (en) Translate
Coriolanus (en) Translate
Timon of Athens (en) Translate
Troilus and Cressida (en) Translate
Cymbeline (en) Translate
The Winter's Tale (en) Translate
Pericles, Prince of Tyre (en) Translate
It-Tempesta
The Two Noble Kinsmen (en) Translate
The Comedy of Errors (en) Translate
Influwenzat minn Plautus (en) Translate
Plutarch (en) Translate
Christopher Marlowe
Thomas Kyd (en) Translate
Ovidju
Seneca (en) Translate
Moviment artistiku reċta
poeżija

William Shakespeare (Stratford-upon-Avon, 26 ta' April 1564 - Stratford-upon-Avon, 23 ta' April 1616) kien poeta u drammaturgu Ingliż, meqjus bħala l-aqwa kittieb fl-ilsien Ingliż u l-aqwa drammaturgu tad-dinja. Ħafna jsejħulu wkoll il-poeta nazzjonali tal-Ingilterra u l-"Bard of Avon". Ix-xogħlijiet li wasslulna tiegħu jinkludu 38 dramm, 154 sunett, żewġ poeżiji narrattivi twal, u ħafna poeżiji. Id-drammi tiegħu nqalbu fl-ilsna ewlenin kollha tad-dinja u jsiru rappreżentazzjonijiet tagħhom iktar minn ta' kull drammaturgu ieħor fid-dinja.

Ta' 18-il sena, iżżewweġ lil Anne Hathaway, li minnha kellu tliet ulied: Susanna, u t-tewmin Hamnet u Judith. Bejn l-1585 u l-1592, beda karriera mimlija suċċessi f'Londra bħala attur, kittieb u propjetarju bi sħab ta' kumpanija drammatika bl-isem The Lord Chamberlain's Men, iktar tard imsejħa the King's Men. Irtira fi Stratford xi tliet snin qabel ma miet. Billi ftit li xejn jeżisti tagħrif storiku fuq il-ħajja privata tiegħu, tul iż-żmien ħafna spekulaw fuq id-dehra fiżika tiegħu, is-sesswalità tiegħu, it-twemmin reliġjuż tiegħu, u jekk hux tassew il-kitbiet tiegħu kitibhomx hu jew oħrajn.

Shakespeare kiteb ħafna mix-xogħlijiet tiegħu bejn l-1589 u l-1613. Id-drammi tiegħu tal-bidu kienu kummiedji u drammi storiċi, ġeneri li hu għolla għal livell artistiku għoli lejn l-aħħar tas-seklu sittax. Imbagħad sal-1608 kiteb l-aktar traġedji, fosthom Hamlet, King Lear, Othello, u Macbeth, meqjusin fost l-aqwa xogħlijiet fil-letteratura Ingliża. Fl-aħħar fażi tiegħu, kiteb l-aktar traġikummiedji, magħrufin l-aktar bħala romanzi, u ħadem ma' drammaturgi oħra.

Ħafna mid-drammi tiegħu ġew ippubblikati f'ħajtu. Fl-1623, tnejn milli kienu jaħdmu miegħu ippubblikaw il-First Folio, antoloġija tad-drammi kollha tiegħu ħlief tnejn.

Shakespeare kien poeta u drammaturgu stmat f'ħajtu, imma l-fama kbira li għandu llum ma bediex igawdiha qabel is-seklu 19. Ir-Romantiċi faħħru l-ġenjalità tiegħu u l-Vittorjani tant kienu jadurawh li George Bernard Shaw sejħilha bardolatry. Fis-seklu 20, xogħlijiet ġew riskoperti minn movimenti ġodda. Id-drammi tiegħu għadhom popolari ħafna fi żmienna u kontinwament jiġu studjati, esegwiti, u ri-interpretati f'kuntesti kulturali u politiċi diversi madwar id-dinja.

Drammi ta' Shakespeare[immodifika | immodifika s-sors]

Kummiedji[immodifika | immodifika s-sors]

  • Kollox tajjeb li jispiċċa tajjeb (All's Well That Ends Well)
  • Hekk Kif Jogħġbok (As You Like It)
  • Il-Kummiedja tal-Iżbalji (The Comedy of Errors)
  • Mitlufa l-Piena tal-Imħabba (Love's Labour's Lost)
  • Qies għal Qies (Measure for Measure)
  • Il-Merkant ta’ Venezja (The Merchant of Venice)
  • In-Nisa Ferħanin ta' Windsor (The Merry Wives of Windsor)
  • Ħolma ta’ Lejla Sajfija (A Midsummer Night's Dream)
  • Ħafna Storbju fuq Xejn (Much Ado About Nothing)
  • Perikle, Prinċep ta' Tiru
  • L-Imqarba Mmansata (The Taming of the Shrew)
  • It-Tempesta (The Tempest)
  • It-Tnax-il Lejl (Twelfth Night)
  • Iż-Żewġ Ġentlomi ta' Verona (The Two Gentlemen of Verona)
  • Iż-Żewġ Qraba Nobbli (The Two Noble Kinsmen)
  • Ħrafa tax-Xitwa (The Winter's Tale)

Drammi Storiċi[immodifika | immodifika s-sors]

  • Ir-Re Ġwanni
  • Rikardu II
  • Enriku IV, Parti 1
  • Enriku IV, Parti 2
  • Enriku V
  • Enriku VI, Parti 1
  • Enriku VI, Parti 2
  • Enriku VI, Parti 3
  • Rikardu III
  • Enriku VIII

Traġedji[immodifika | immodifika s-sors]

  • Romeo u Ġuljetta (Romeo and Juliet)
  • Korjolanu (Coriolanus)
  • Titu Androniku (Titus Andronicus)
  • Timon ta' Ateni (Timon of Athens)
  • Ġulju Ċesri (Julius Caesar)
  • Macbeth
  • Hamlet
  • Trojlu u Kressida (Troilus and Cressida)
  • Ir-Re Lear (King Lear)
  • Otello (Othello)
  • Antonju u Kleopatra (Antony and Cleopatra)
  • Ċimbelinu (Cymbeline)

Traduzzjonijiet għall-Malti[immodifika | immodifika s-sors]

Alfred Palma qaleb għall-Malti ħafna drammi ta' Shakespeare: 1994: Romeo u Ġuljetta; 1995: Il-Merkant ta’ Venezja; 1996: L-Imqarba Mmansata; 1996: Ħolma ta’ Lejla Sajfija; 1996: It-Tempesta; 1996: Il-Kummiedja tal-Iżbalji; 1996: It-Tnax-il Lejl; 1996: Macbeth; 1997: Hekk Kif Jogħġbok; 1997: Hamlet; 1997: Ġulju Ċesri.