Maria Pia ta’ Savoja

Maria Pia ta’ Savoja
Queen Consort of Portugal (en) 6 Ottubru 1862 - 19 Ottubru 1889 ← Queen Stephanie of Portugal (en) - Amélie of Orléans (en) →
Ħajja
Twelid	Torino, 16 Ottubru 1847
Nazzjonalità	Renju tal-Italja Renju tal-Portugall Portugall
Mewt	Palazzina di caccia of Stupinigi (en) , 5 Lulju 1911
Post tad-dfin	Basilica of Superga (en)
Kawża tal-mewt	(mard)
Familja
Missier	Victor Emmanuel II of Italy
Omm	Archduchess Adelaide of Austria
Konjuga/i	Luwiġi I tal-Portugall  (6 Ottubru 1862 -
Ulied	uri Carlos I of Portugal (en) Infante Afonso, Duke of Oporto (en)
Aħwa	uri Princess Maria Clotilde of Savoy (en) Amadeo I of Spain (en) Umberto I of Italy (en) Prince Oddone, Duke of Montferrat (en)
Tribù	House of Savoy (en)
Edukazzjoni
Lingwi	Taljan Portugiż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	politiku fotografu
Premjijiet	List Golden Rose Grand Cross of the Order of the Immaculate Conception of Vila Viçosa

Maria Pia (16 ta’ Ottubru 1847 – 5 ta’ Lulju 1911) kienet mit-twelid prinċipessa Taljana tad-Dar tas-Savoja u biż-żwieġ Reġina tal-Portugall bħala l-konjuga tar-Re Luwiġi I tal-Portugall. Dakinhar tal-magħmudija tagħha, il-Papa Piju IX, li kien il-parrinu tagħha, taha Warda tad-Deheb. Maria Pia iżżewġet lil Luís fis-6 ta' Ottubru 1862 f'Lisbona. Kienet il-gran majestra ta' l -Ordni ta' Santa Isabel. Kienet it-tielet reġina tad-Dar ta' Savoya fuq it-tron Portugiż, wara Mafalda u Marie-Françoise ta' Savoy-Nemours.

Ħajja bikrija

Maria Pia kienet l-iżgħar bint ta ' Vittorio Emmanuele II, l-ewwel Re tal-Italja, minn martu Adelaide tal-Awstrija, bużneputija ta' Leopoldu II, Imperatur Ruman Qaddis. Oħtha Maria Clotilde kienet il-“Princesse Napoléon” bħala l-mara ta’ Napoléon Joseph Charles Paul Bonaparte, u ħutha kienu r-Re Umberto I tal-Italja u r-Re Amadeo ta’ Spanja.

Maria Pia żżewġet lir-Re Luís I tal-Portugall fis-6 ta' Ottubru 1862 fl-età ta' 14-il sena fil-Knisja ta' São Domingos f'Lisbona, għalhekk saret istantanjament Reġina konsorti tal-Portugall. Tieġ ta’ prokura seħħ madwar ġimgħa qabel fis-27 ta’ Settembru 1862 bil-kuġin tagħha l-Prinċep Ewġenju ta’ Savoja jieħu r-rwol tal-għarus. Fid-29, Maria telgħet fuq vapur f’Ġenova biex iżżur arta l-ġdida. Il-vapur salpa lejn Lisbona fil-5 ta’ Ottubru. Maria kienet miġbuda sew ma' Luís, u aktar tard kitbet "jogħġobni aktar mill-istampa tiegħu."

Sena wara t-tieġ fl-età ta’ 15-il sena, Maria Pia welldet l-ewwel iben u eredi tagħha, Carlos, Duka ta’ Braganza. Minkejja l-età żgħira tagħha wriet li kienet omm mill-aqwa. Kitbet "iċ-ċkejken tiegħi Carlos huwa tajjeb. O, hija fortuna kbira ferm li tkun omm. Iċ-ċkejken tiegħi huwa abjad u roża bl-għajnejn blu kbar bħal ta' missieru. Jidher qisu diġà għandu sitt xhur flok ftit ġimgħat. Huwa dejjem, dejjem miegħi!" Fl-1865 kellha iben ieħor, Afonso, Duka ta' Porto. Ftit wara t-tieni tqala hija esperjenzat dipressjoni wara t-twelid .

Minkejja l-problemi ta’ saħħa kemm fiżika kif ukoll mentali, ir-reġina kienet magħrufa li tilgħab ma’ wliedha u tgħin fl-istudji tagħhom, kultant anke tistudja flimkien magħhom.

Bijografija

Bħala Reġina, Maria Pia kienet meqjusa minn xi wħud bħala stravaganti, iżda xorta rrispettata ħafna għax-xogħlijiet ta’ karità tagħha b’risq il-poplu Portugiż. Kienet magħrufa mill-poplu Portugiż bħala “anġlu tal-karità” u “omm il-foqra” għall-kompassjoni u l-ħidma tagħha fuq kawżi soċjali. F’ballu bil-maskra fl-1865, hi biddlet il-kostum tagħha tliet darbiet. Meta l-parlament Portugiż iddiskuta l-ispejjeż tagħha, hija wieġbet, "jekk trid Reġina, trid tħallas għaliha". Bħala Reġina, hija kienet fil-biċċa l-kbira responsabbli għat-tiżjin ta' ġewwa tal- Palazz Irjali ta' Ajuda f’Lisbona, li għadu użat sal-lum għall-pranzi grandjużi waqt żjarat statali minn kapijiet ta’ stat barranin.

Maria Pia ma nvolvietx ruħha fil-politika, iżda f'kunflitt ma' João Carlos Saldanha de Oliveira Daun, l-1 Duka ta' Saldanha fl-1870, qalet: "Kieku kont ir-re, kont niffuċillak!" Matul is-snin, Luís kellu ħafna relazzjonijiet barra ż-żwieġ. Minkejja li żewġha kien jidher jiġġerra, Maria Pia baqgħet fidila lejh, u ħabba f'hekk kienetdipressa ħafna. Huwa maħsub li hi wkoll kellha relazzjoni extramaritali ma' Thomas de Rosa Sousa iżda din qatt ma ġiet ikkonfermata, u seta' kien biss xi għajdut kattiv immexxi mill -Infanta Antónia tal-Portugall, il-kunjata tagħha. L-għajdut wasal għand ir-reġina u hi wieġbet b'indifferenza: “Jistgħu jitkellmu sa ma jisplodu.”

Binha Carlos u martu, Amélie, kellhom iben jismu Luís Filipe, li kien qrib ħafna ta’ nantu. Traġikament ikkonċepiw ukoll tifla jisimha Maria Ana li twieled prematura u għexet għal ftit sigħat biss. Hija esprimiet is-simpatija tagħha, u ddeskriviet lin-neputija mitlufa tagħha bħala, “żgħira ħafna, imma perfetta u sabiħa, b’karatteristiċi definiti sew.”

Ir-Re Luís miet fid-19 ta' Ottubru 1889 u Maria Pia saret reġina armla. Baqgħet attiva ħafna u kompliet bil-proġetti soċjali tagħha filwaqt li kellha pożizzjoni dominanti fil-qorti rjali. Hija serviet bħala reġent waqt l-assenza tar-re u r-reġina barra l-pajjiż. Ir-reġina armla inkeddet ferm bil-qtil ta’ binha r-Re Carlos I tal-Portugall u n-neputi tal-Prinċep tal-Kururuna Luís Filipe, Duka ta’ Braganza, fl-1 ta’ Frar 1908 fil-Praça do Comércio f’Lisbona. Matul l-aħħar snin tagħha fil-Portugall, hija rtirat mid-dehriet pubbliċi. Kienet imnikkta ħafna meta n-neputi li kien fadlilha, ir-Re Manuel II tal-Portugall, ġie depost mir-Rivoluzzjoni tal-5 ta' Ottubru 1910.

Minħabba l-kolp ta' stat tal-1910 li neħħa lin-neputi ta' Maria Pia, Manuel II minn re, u stabbilixxa repubblika fil-Portugall, il-familja rjali Portugiża kollha ġiet eżiljata. Ir-Re Manuel u r-Reġina Amélie marru l-Ingilterra, filwaqt li Maria Pia u l-Infanti Afonso marru l-Italja, art twelida, fejn mietet fil-5 ta’ Lulju tas-sena ta' wara fi Stupinigi, u ndifnet fil-Bażilika ta’ Superga.

Gallerija

• 
  Ritratt ta' Maria Pia, ta' Luigi Gandolfi (1863)
• 
  Ritratt ta' Maria Pia żagħżugħa (1863)
• 
  Ritratt ta' Maria Pia, ta' Michele Gordigiani (1865), Palazz ta' Ajuda
• 
  Ritratt ta' Maria Pia, ta' Carolus Duran(1880), Palazz ta' Ajuda
• 
  Il-familja rjali tal-Portugall, minn Joseph Layraud(1876)
• 
  Ritratt ta' Maria Pia, ta' Joseph Layraud

Ulied

Isem	Twelid	Mewt	Noti
Dom Carlos, Prinċep Rjali tal-Portugall	28 ta’ Settembru 1863	1 ta’ Frar 1908	Ħa post missieru bħala Carlos I, Re tal-Portugall, maqtul fl-1908 mill- Carbonária .
Dom Afonso, Prinċep Rjali tal-Portugall	31 ta’ Lulju 1865	21 ta’ Frar 1920	Infante tal-Portugall, Duka ta' Porto, Viċire tal-Indja Portugiża, u wara l-1908 Princep Irjali.