Maria Pia ta’ Savoja
| Maria Pia ta’ Savoja | |||
|---|---|---|---|
 | |||
6 Ottubru 1862 - 19 Ottubru 1889 ← Queen Stephanie of Portugal (en)  - Amélie of Orléans (en) → | |||
| Ħajja | |||
| Twelid | Torino, 16 Ottubru 1847 | ||
| Nazzjonalità |
Renju tal-Italja Renju tal-Portugall Portugall | ||
| Mewt |
Palazzina di caccia of Stupinigi (en) , 5 Lulju 1911 | ||
| Post tad-dfin |
Basilica of Superga (en) | ||
| Kawża tal-mewt | (mard) | ||
| Familja | |||
| Missier | Victor Emmanuel II of Italy | ||
| Omm | Archduchess Adelaide of Austria | ||
| Konjuga/i |
Luís I of Portugal (en) (6 Ottubru 1862 - | ||
| Ulied |
uri | ||
| Aħwa |
uri | ||
| Tribù |
House of Savoy (en) | ||
| Edukazzjoni | |||
| Lingwi |
Taljan Portugiż | ||
| Okkupazzjoni | |||
| Okkupazzjoni |
politiku fotografu | ||
| Premjijiet | |||
Maria Pia (16 ta’ Ottubru 1847 – 5 ta’ Lulju 1911) kienet mit-twelid prinċipessa Taljana tad-Dar tas-Savoja u biż-żwieġ Reġina tal-Portugall bħala l-konjuga tar-Re Luís I tal-Portugall. Dakinhar tal-magħmudija tagħha, il-Papa Piju IX, li kien il-parrinu tagħha, taha Warda tad-Deheb. Maria Pia iżżewġet lil Luís fis-6 ta' Ottubru 1862 f'Lisbona. Kienet il-gran majestra ta' l -Ordni ta' Santa Isabel. Kienet it-tielet reġina tad-Dar ta' Savoya fuq it-tron Portugiż, wara Mafalda u Marie-Françoise ta' Savoy-Nemours.
Ħajja bikrija[immodifika | immodifika s-sors]
Maria Pia kienet l-iżgħar bint ta ' Vittorio Emmanuele II, l-ewwel Re tal-Italja, minn martu Adelaide tal-Awstrija, bużneputija ta' Leopoldu II, Imperatur Ruman Qaddis. Oħtha Maria Clotilde kienet il-“Princesse Napoléon” bħala l-mara ta’ Napoléon Joseph Charles Paul Bonaparte, u ħutha kienu r-Re Umberto I tal-Italja u r-Re Amadeo ta’ Spanja.
Maria Pia żżewġet lir-Re Luís I tal-Portugall fis-6 ta' Ottubru 1862 fl-età ta' 14-il sena fil-Knisja ta' São Domingos f'Lisbona, għalhekk saret istantanjament Reġina konsorti tal-Portugall. Tieġ ta’ prokura seħħ madwar ġimgħa qabel fis-27 ta’ Settembru 1862 bil-kuġin tagħha l-Prinċep Ewġenju ta’ Savoja jieħu r-rwol tal-għarus. Fid-29, Maria telgħet fuq vapur f’Ġenova biex iżżur arta l-ġdida. Il-vapur salpa lejn Lisbona fil-5 ta’ Ottubru. Maria kienet miġbuda sew ma' Luís, u aktar tard kitbet "jogħġobni aktar mill-istampa tiegħu."[bżonn referenza]
Sena wara t-tieġ fl-età ta’ 15-il sena, Maria Pia welldet l-ewwel iben u eredi tagħha, Carlos, Duka ta’ Braganza.[1] Minkejja l-età żgħira tagħha wriet li kienet omm mill-aqwa. Kitbet "iċ-ċkejken tiegħi Carlos huwa tajjeb. O, hija fortuna kbira ferm li tkun omm. Iċ-ċkejken tiegħi huwa abjad u roża bl-għajnejn blu kbar bħal ta' missieru. Jidher qisu diġà għandu sitt xhur flok ftit ġimgħat. Huwa dejjem, dejjem miegħi!"[2] Fl-1865 kellha iben ieħor, Afonso, Duka ta' Porto.[1] Ftit wara t-tieni tqala hija esperjenzat dipressjoni wara t-twelid .
Minkejja l-problemi ta’ saħħa kemm fiżika kif ukoll mentali, ir-reġina kienet magħrufa li tilgħab ma’ wliedha u tgħin fl-istudji tagħhom, kultant anke tistudja flimkien magħhom.[bżonn referenza]
Bijografija[immodifika | immodifika s-sors]
Bħala Reġina, Maria Pia kienet meqjusa minn xi wħud bħala stravaganti, iżda xorta rrispettata ħafna għax-xogħlijiet ta’ karità tagħha b’risq il-poplu Portugiż. Kienet magħrufa mill-poplu Portugiż bħala “anġlu tal-karità” u “omm il-foqra” għall-kompassjoni u l-ħidma tagħha fuq kawżi soċjali. F’ballu bil-maskra fl-1865, hi biddlet il-kostum tagħha tliet darbiet. Meta l-parlament Portugiż iddiskuta l-ispejjeż tagħha, hija wieġbet, "jekk trid Reġina, trid tħallas għaliha".[3] Bħala Reġina, hija kienet fil-biċċa l-kbira responsabbli għat-tiżjin ta' ġewwa tal- Palazz Irjali ta' Ajuda f’Lisbona, li għadu użat sal-lum għall-pranzi grandjużi waqt żjarat statali minn kapijiet ta’ stat barranin.[bżonn referenza]
Maria Pia ma nvolvietx ruħha fil-politika, iżda f'kunflitt ma' João Carlos Saldanha de Oliveira Daun, l-1 Duka ta' Saldanha fl-1870, qalet: "Kieku kont ir-re, kont niffuċillak!"[3] Matul is-snin, Luís kellu ħafna relazzjonijiet barra ż-żwieġ. Minkejja li żewġha kien jidher jiġġerra, Maria Pia baqgħet fidila lejh,[4] u ħabba f'hekk kienetdipressa ħafna. Huwa maħsub li hi wkoll kellha relazzjoni extramaritali ma' Thomas de Rosa Sousa iżda din qatt ma ġiet ikkonfermata, u seta' kien biss xi għajdut kattiv immexxi mill -Infanta Antónia tal-Portugall, il-kunjata tagħha.[bżonn referenza] L-għajdut wasal għand ir-reġina u hi wieġbet b'indifferenza: “Jistgħu jitkellmu sa ma jisplodu.”
Binha Carlos u martu, Amélie, kellhom iben jismu Luís Filipe, li kien qrib ħafna ta’ nantu. Traġikament ikkonċepiw ukoll tifla jisimha Maria Ana li twieled prematura u għexet għal ftit sigħat biss. Hija esprimiet is-simpatija tagħha, u ddeskriviet lin-neputija mitlufa tagħha bħala, “żgħira ħafna, imma perfetta u sabiħa, b’karatteristiċi definiti sew.”[5]
Ir-Re Luís miet fid-19 ta' Ottubru 1889 u Maria Pia saret reġina armla. Baqgħet attiva ħafna u kompliet bil-proġetti soċjali tagħha filwaqt li kellha pożizzjoni dominanti fil-qorti rjali. Hija serviet bħala reġent waqt l-assenza tar-re u r-reġina barra l-pajjiż. Ir-reġina armla inkeddet ferm bil-qtil ta’ binha r-Re Carlos I tal-Portugall u n-neputi tal-Prinċep tal-Kururuna Luís Filipe, Duka ta’ Braganza, fl-1 ta’ Frar 1908 fil-Praça do Comércio f’Lisbona. Matul l-aħħar snin tagħha fil-Portugall, hija rtirat mid-dehriet pubbliċi. Kienet imnikkta ħafna meta n-neputi li kien fadlilha, ir-Re Manuel II tal-Portugall, ġie depost mir-Rivoluzzjoni tal-5 ta' Ottubru 1910.[bżonn referenza]
Minħabba l-kolp ta' stat tal-1910 li neħħa lin-neputi ta' Maria Pia, Manuel II minn re, u stabbilixxa repubblika fil-Portugall, il-familja rjali Portugiża kollha ġiet eżiljata. Ir-Re Manuel u r-Reġina Amélie marru l-Ingilterra, filwaqt li Maria Pia u l-Infanti Afonso marru l-Italja, art twelida, fejn mietet fil-5 ta’ Lulju tas-sena ta' wara fi Stupinigi, u ndifnet fil-Bażilika ta’ Superga.
Gallerija[immodifika | immodifika s-sors]
-
Ritratt ta' Maria Pia, ta' Luigi Gandolfi (1863) -
Ritratt ta' Maria Pia żagħżugħa (1863) -
Ritratt ta' Maria Pia, ta' Michele Gordigiani (1865), Palazz ta' Ajuda -
Ritratt ta' Maria Pia, ta' Carolus Duran(1880), Palazz ta' Ajuda -
Il-familja rjali tal-Portugall, minn Joseph Layraud(1876) -
Ritratt ta' Maria Pia, ta' Joseph Layraud
_-_William_Bambridge.png)
_-_Michele_Gordigiani_(Pal%C3%A1cio_Nacional_da_Ajuda,_Inv._2390).png)
Ulied[immodifika | immodifika s-sors]
| Isem | Twelid | Mewt | Noti |
|---|---|---|---|
| Dom Carlos, Prinċep Rjali tal-Portugall [1] | 28 ta’ Settembru 1863 | 1 ta’ Frar 1908 | Ħa post missieru bħala Carlos I, Re tal-Portugall, maqtul fl-1908 mill- Carbonária . |
| Dom Afonso, Prinċep Rjali tal-Portugall [1] | 31 ta’ Lulju 1865 | 21 ta’ Frar 1920 | Infante tal-Portugall, Duka ta' Porto, Viċire tal-Indja Portugiża, u wara l-1908 Princep Irjali. |
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ a b ċ d Lencastre, Isabel (2012). Bastardos Reais: Os filhos ilegítimos dos Reis de Portugal. Oficina do Livro. p. 149.
- ^ Pollock, Sabrina (1 Jan 2015). Maria Pia, Queen of Portugal. Kensington House Books. p. 26. ISBN 978-0985460372.
- ^ a b Graeme, Chris. "Queen Dona Maria Pia remembered". Portugal Resident. The Resident Group. Miġbur 30 April 2023.
- ^ Pollock, Sabrina (1 Jan 2015). Maria Pia, Queen of Portugal. Kensington House Books. ISBN 978-0985460372.
- ^ Pollock, Sabrina (1 Jan 2015). Maria Pia, Queen of Portugal. Kensington House Books. p. 82. ISBN 978-0985460372.
