Iċ-ċittadinanza Maltija
Il-liġi dwar iċ-ċittadinanza Maltija hija bbażata primarjament fuq il-prinċipji tal-Jus sanguinis, għalkemm qabel l-1 ta’ Awwissu 1989 il-prinċipju tal-Jus soli kien il-bażi tal-liġi.
Iċ-ċittadinanza doppja kienet ristretta ħafna taħt il-liġi Maltija mill-indipendenza fl-1964 sal-10 ta’ Frar 2000, meta tneħħew ir-restrizzjonijiet kollha.
Qabel il-21 ta' Settembru 1964, Malta kienet kolonja Brittanika u n-nies Maltin kellhom nazzjonalità Brittanika .
Ċittadinanza Maltija fl-indipendenza (1964)[immodifika | immodifika s-sors]
Iċ-ċittadinanza Maltija ġiet mogħtija fl-Indipendenza Maltija fil-21 ta’ Settembru 1964 lil persuni mwielda Malta li kellhom ġenitur imwieled Malti.
Persuni li kisbu ċ-ċittadinanza Maltija fl-indipendenza ġeneralment tilfu n-nazzjonalità Brittanika tagħhom (Citizenship of the UK and Colonies) sakemm ma kellhomx rabtiet bi twelid jew dixxendenza (missier jew nannu mill-missier) mar-Renju Unit innifsu jew post li baqa’ kolonja.
Kwalunkwe Ċittadini tar-Renju Unit u l-Kolonji (CUKC) konnessi ma’ Malta li ma kisbux iċ-ċittadinanza Maltija fl-indipendenza żammew l-istatus ta’ CUKC tagħhom. Abbażi tar-rabtiet tagħhom mar-Renju Unit, saru jew ċittadini Brittaniċi jew ċittadini Brittaniċi Barranin fl-1 ta' Jannar 1983. Ara l-Istorja tal-liġi tan-nazzjonalità Brittanika
Twelid f'Malta[immodifika | immodifika s-sors]
L-Ordni tal-Indipendenza ta’ Malta tal-1964 kienet tipprovdi li kull persuna mwielda f’Malta bejn il-21 ta’ Settembru 1964 u l-31 ta’ Lulju 2001 awtomatikament akkwistat iċ-ċittadinanza Maltija mat-twelid.
Mill-1 ta’ Awwissu 2001, persuna mwielda f’Malta tikseb biss ċittadinanza Maltija mat-twelid jekk ġenitur ta’ dik il-persuna jkun
- ċittadin Malti; jew
- imwieled Malta.
Ċittadinanza Maltija b'dixxendenza[immodifika | immodifika s-sors]
Persuni mwielda barra minn Malta bejn il-21 ta’ Settembru 1964 u l-31 ta’ Lulju 1989 kisbu ċittadinanza Maltija biss b’dixxendenza jekk il-missier kien:
- ċittadin Malti mwieled Malta; jew
- ċittadin Malti b’reġistrazzjoni jew naturalizzazzjoni
In-nisa ma setgħux jgħaddu ċ-ċittadinanza Maltija sakemm ma kinux miżżewġin.
Mill-1 ta’ Awwissu 1989, tfal imwielda barra minn Malta minn ommijiet imwielda jew naturalizzati Maltin kisbu ċ-ċittadinanza Maltija b’dixxendenza awtomatikament.
Mill-10 ta’ Frar 2000, persuna mwielda barra minn Malta bejn il-21 ta’ Settembru 1964 u l-31 ta’ Lulju 1989 minn omm imwielda jew naturalizzata Maltija tista’ tapplika għaċ-ċittadinanza Maltija permezz ta’ reġistrazzjoni.
Tibdil fl-Att dwar iċ-Ċittadinanza Maltija fl-2007[immodifika | immodifika s-sors]
L-emendi għall-Att dwar iċ-Ċittadinanza Maltija, li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Awwissu 2007, jagħmluha possibbli għall-persuni kollha ta’ dixxendenza Maltija li jiksbu ċ-ċittadinanza Maltija permezz ta’ reġistrazzjoni. [1]
Persuna trid tipprovdi biss evidenza dokumentata bħal ċertifikati tat-twelid, taż-żwieġ jew tal-mewt biex tkun reġistrata bħala ċittadin. Din id-dokumentazzjoni trid turi dixxendenza diretta minn antenat imwieled Malta ta’ ġenitur li twieled ukoll Malta. Jekk persuna jkollha ġenituri, nanniet, eċċ li huma ħajjin u huma dixxendenti diretti huma stess, ikollhom ukoll jagħmlu applikazzjonijiet (linja diretta ma tistax tinkiser).
Il-proċedura ta’ reġistrazzjoni tista’ ssir f’kull Ambaxxata, Kummissjoni Għolja, Konsulat ta’ Malta jew fid-Dipartiment għaċ-Ċittadinanza u Affarijiet ta’ l-Expatriate f’Malta. Ir-residenza f'Malta mhix meħtieġa.
Naturalizzazzjoni bħala ċittadin Malti[immodifika | immodifika s-sors]
Qabel l-1 ta' Awwissu 1989, iż-żmien ta' residenza għan-naturalizzazzjoni kien ta' 6 snin (5 snin għal ċittadini ta' pajjiżi tal-Commonwealth ). Dan issa huwa ta' 5 snin. [2]
Sa mir-riformi tas-sena 2000, persuni li jakkwistaw iċ-ċittadinanza Maltija permezz ta’ naturalizzazzjoni jew reġistrazzjoni m’għadhomx obbligati jagħtu prova li kienu tilfu jew irrinunzjaw għal kull ċittadinanza oħra li kellhom. L-istess riformi ppermettew ukoll li l-eks ċittadini kollha ta’ Malta (li ma ngħatawx awtomatikament iċ-ċittadinanza Maltija lura) jerġgħu jakkwistaw iċ-ċittadinanza Maltija permezz ta’ reġistrazzjoni. [3]
Tibdil fl-Att dwar iċ-Ċittadinanza Maltija fl-2013 fid-dawl tal-Programm ta’ Investitur Individwali ta’ Malta[immodifika | immodifika s-sors]
L-Att XV tal-2013 introduċa emendi għall-att prinċipali u għamilha possibbli għall-Ministru responsabbli għaċ-ċittadinanza li jassenja ċittadinanza b’naturalizzazzjoni lil persuna u d-dipendenti tagħha li huma kontributuri għall-Malta Individual Investor Programme (MIIP), citizenship-by-investment program iddisinjat u implimentat minn Henley & Partners, ditta globali ta’ konsulenza dwar iċ-ċittadinanza, flimkien mal-Gvern ta’ Malta. [4] L-emendi pprovdew ukoll għat-twaqqif tal-kariga ta’ Regolatur u Kumitat ta’ Monitoraġġ (magħmul mill-Prim Ministru, Kap tal-Oppożizzjoni u Ministru responsabbli għaċ-ċittadinanza) tal-MIIP. L-emenda għamlitha wkoll reat li tirreklama, tippubblika jew ixxerred il-programm mingħajr awtorizzazzjoni. [5] Il-Gvern qal li se jkun qed jilqa’ applikazzjonijiet għal kontribuzzjoni ta’ €650,000 (€25,000 għall-miżżewġin u dipendenti) lill-Fond Nazzjonali għall-Iżvilupp u Soċjali. Kriterji oħra ta’ investiment jinkludu investiment fi stocks jew bonds awtorizzati mill-gvern għal minimu ta’ €150,000 u terminu minimu ta’ ħames snin. L-applikanti għandhom jimpenjaw ruħhom ukoll li jew jixtru proprjetà residenzjali stmata għal aktar minn €350,000 jew jikri proprjetà, b’kera minima annwali ta’ €16,000 għal perjodu minimu ta’ ħames snin. [6]
L-iskema kienet mmaqdra, kemm f'Malta kif ukoll barra [7], bħala bejgħ taċ-ċittadinanza, li sar attraenti minħabba li Malta hija stat membru tal-UE. Minħabba f'hekk, il-Gvern qal li se jneħħi waħda mill-aktar bidliet kontroversjali li ġabet magħha l-liġi l-ġdida, li tintemm il-pubblikazzjoni ta’ ismijiet ta’ ċittadini ġodda b’naturalizzazzjoni. Id-dispożizzjoni se terġa' tiġi promulgata u l-ebda applikazzjoni ma tiġi aċċettata qabel ma ssir il-bidla. [8]
Ċittadinanza Maltija biż-żwieġ[immodifika | immodifika s-sors]
Il-konjuġi barrani ta’ ċittadin Malti jista’ jakkwista ċittadinanza Maltija biż-żwieġ wara 5 snin ta’ żwieġ u jgħixu flimkien. Ir-residenza f'Malta mhix meħtieġa.
- Ir-romol u r-romol ta’ ċittadin Malti (fejn il-konjuġi miet fl-ewwel 5 snin taż-żwieġ) jistgħu japplikaw għaċ-ċittadinanza Maltija biż-żwieġ 5 snin wara d-data taż-żwieġ mal-konjuġi mejjet tagħhom.
- Persuni separati minn konjuġi Malti xorta jistgħu japplikaw għaċ-ċittadinanza Maltija biż-żwieġ sakemm għexu flimkien għal 5 snin wara l-jum taż-żwieġ.
- Qabel l-10 ta’ Frar 2000, il-perjodu taż-żwieġ ta’ 5 snin ma kienx japplika, filwaqt li qabel l-1 ta’ Awwissu 1989 biss il-mara barranija ta’ raġel Malti kienet eliġibbli għaċ-ċittadinanza biż-żwieġ.
Ċittadinanza Maltija b'adozzjoni[immodifika | immodifika s-sors]
Qabel l-1 ta’ Jannar 1977 persuna adottata minn ċittadini Maltin normalment kisbet iċ-ċittadinanza Maltija awtomatikament. F’dik id-data tneħħiet il-faċilità li tinkiseb iċ-ċittadinanza Maltija b’adozzjoni.
Mill-1 ta’ Awwissu 1989, tifel adottat minn ċittadini Maltin jikseb iċ-ċittadinanza Maltija awtomatikament sakemm it-tifel ikun taħt l-età ta’ 10 snin fid-data tal-adozzjoni.
Telf taċ-ċittadinanza Maltija[immodifika | immodifika s-sors]
1964 sa 1989[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-indipendenza fl-1964, Malta adottat regoli stretti biex tipprevjeni ċittadinanza doppja fl-età adulta.
- ċittadin adult ta’ Malta li jakkwista ċittadinanza barranija awtomatikament tilef iċ-ċittadinanza Maltija
- ċittadin Malti li kien akkwista ċittadinanza oħra mat-twelid jew waqt it-tfulija kien obbligat li jirrinunzja għal dik iċ-ċittadinanza l-oħra qabel l-età ta’ 19-il sena. Inkella ntilfet iċ-ċittadinanza Maltija.
Riformi tal-1989[immodifika | immodifika s-sors]
Mill-1 ta’ Awwissu 1989 il-liġi Maltija ġiet emendata biex ċerti emigranti minn Malta jkunu jistgħu jżommu ċ-ċittadinanza Maltija. Kien meħtieġ li tkun imwieled Malta u tissodisfa ċerti kriterji residenzjali sabiex tibbenefika minn din id-dispożizzjoni.
Dawk koperti minn din l-eċċezzjoni limitata tqiesu li qatt ma tilfu ċ-ċittadinanza Maltija. Fi kliem ieħor, il-bidla fil-liġi kienet retrospettiva għall-21 ta’ Settembru 1964.
Ir-riforma ma għenitx liċ-ċittadini Maltin b’dixxendenza li kienu twieldu f’pajjiżi oħra (bħall-Awstralja jew il-Kanada) li kienu għadhom obbligati jirrinunzjaw għaċ-ċittadinanza l-oħra tagħhom sa’ 19-il sena jew jiffaċċjaw telf awtomatiku taċ-ċittadinanza Maltija.
Pereżempju, bejn l-1964 u l-2000 (meta nbidlet il-liġi), madwar 2000 żagħżugħ imwielda fl-Awstralja (ta’ 18-il sena) irrinunzjaw iċ-ċittadinanza Awstraljana tagħhom sabiex iżommu ċ-ċittadinanza Maltija. Ġeneralment ma setgħux jirkupraw iċ-ċittadinanza Awstraljana tagħhom aktar tard, jew jemigraw lura lejn l-Awstralja.
Riformi tal-2000[immodifika | immodifika s-sors]
Mill-10 ta’ Frar 2000, ma kienx aktar possibbli li b’mod involontarju titlef iċ-ċittadinanza Maltija abbażi tal-pussess jew l-akkwist ta’ ċittadinanza barranija.
Eks ċittadin Malti bit-twelid jew dixxendenza li kien joqgħod barra minn Malta għal 6 snin ingħata awtomatikament iċ-ċittadinanza Maltija retrospettiva għad-data li fiha tilfuha. Fi kliem ieħor, huma meqjusa li qatt ma tilfu ċ-ċittadinanza Maltija.
Eks-ċittadini Maltin oħra li ma jissodisfawx ir-rekwiżiti għall-akkwist awtomatiku mill-ġdid taċ-ċittadinanza Maltija huma intitolati li jiksbu ċittadinanza Maltija permezz ta’ reġistrazzjoni. Dan jinkludi eks-ċittadini Maltin li kisbu dak l-istatus permezz ta’ naturalizzazzjoni jew reġistrazzjoni, u dawk li għexu barra minn Malta għal inqas minn 6 snin.
Ċittadinanza doppja[immodifika | immodifika s-sors]
B'effett mill-10 ta' Frar 2000, m'hemm l-ebda restrizzjonijiet taħt il-liġi Maltija fuq iċ-ċittadini tagħha li għandhom ċittadinanza oħra. Ċittadini doppji huma intitolati li jkollhom passaport Malti.
Ċittadinanza tal-Unjoni Ewropea[immodifika | immodifika s-sors]
Minħabba li Malta tifforma parti mill- Unjoni Ewropea, iċ-ċittadini Maltin huma wkoll ċittadini tal-Unjoni Ewropea taħt il-liġi tal-Unjoni Ewropea u b'hekk igawdu drittijiet ta' moviment ħieles u għandhom id-dritt tal-vot fl-elezzjonijiet għall-Parlament Ewropew . [9] Meta f’pajjiż mhux tal-UE fejn m’hemmx ambaxxata Maltija, iċ-ċittadini Maltin għandhom id-dritt li jiksbu protezzjoni konsulari mill-ambaxxata ta’ kwalunkwe pajjiż ieħor tal-UE preżenti f’dak il-pajjiż. [10] [11] Iċ-ċittadini Maltin jistgħu jgħixu u jaħdmu fi kwalunkwe pajjiż fl-UE bħala riżultat tad-dritt ta' moviment liberu u residenza mogħti fl-Artikolu 21 tat-Trattat UE . [12]
Ċittadinanza tal-Commonwealth[immodifika | immodifika s-sors]
Bħala membru tal -Commonwealth, iċ-ċittadini ta’ Malta huma ċittadini tal-Commonwealth u għalhekk għandhom ċerti drittijiet fir- Renju Unit :
- aċċess għall-Ancestry Entry Clearance tar-Renju Unit
- aċċess għall-iskema tal-Working Holiday Visa tar-Renju Unit
- intitolament għar-Renju Unit Dritt ta' residenza għal ċittadini Maltin imwielda qabel l-1983 b'ommijiet imwielda Brittanniċi. Dan joffri drittijiet ta' ċittadinanza sħaħ b'mod effettiv fir-Renju Unit (b'rotta aktar sempliċi għan-naturalizzazzjoni).
- drittijiet sħaħ għall-vot u għall-kariga pubblika fir-Renju Unit.
- l-għażla li tingħaqad mal-Forzi Armati tal-Maestà Tagħha .
Libertà tal-ivvjaġġar taċ-ċittadini Maltin[immodifika | immodifika s-sors]
Minn Mejju 2018, iċ-ċittadini Maltin kellhom aċċess mingħajr viża jew viża mal-wasla għal 182 pajjiż u territorju, u kklassifika l-passaport Malti fis-7 post fid-dinja (marbuta mal-passaporti tar- Repubblika Ċeka u New Zealand ) skont l-Indiċi tar-Restrizzjonijiet tal-Viża. [13]
Ir-rekwiżiti tal-viża għaċ-ċittadini Maltin huma restrizzjonijiet amministrattivi tad-dħul mill-awtoritajiet ta' stati oħra mqiegħda fuq iċ-ċittadini ta' Malta .
Fl-2017, in-nazzjonalità Maltija hija kklassifikata fit-tielet u għoxrin fl- Indiċi tan-Nazzjonalità (QNI). Dan l-indiċi huwa differenti mill-Indiċi tar-Restrizzjonijiet tal-Viża, li jiffoka fuq fatturi esterni inkluż il-libertà tal-ivvjaġġar. Il-QNI jikkunsidra, minbarra l-libertà tal-ivvjaġġar, fuq fatturi interni bħall-paċi u l-istabbiltà, is-saħħa ekonomika, u l-iżvilupp uman ukoll. [14]
Ara ukoll[immodifika | immodifika s-sors]
Links esterni[immodifika | immodifika s-sors]
- Community Malta Agency, aġenzija tal-gvern responsabbli għaċ-ċittadinanza
- Att dwar iċ-Ċittadinanza Maltija
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ http://www.maltamedia.com/artman2/publish/govt_politics/article_2905.shtml.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://www.justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=8702&l=1 Art. 10(1) of the Maltese Citizenship Act
- ^ "Archive copy" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2012-09-28. Miġbur 2022-01-24.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)
- ^ http://www.independent.com.mt/articles/2016-05-12/local-news/Malta-s-citizenship-scheme-ranks-number-one-in-Henley-Partners-report-6736157746.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Archive copy". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2014-07-22. Miġbur 2022-01-24.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)
- ^ . pp. 469–478. ISBN 978-0992781859.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://www.euractiv.com/justice/maltese-eu-citizenship-sale-ange-news-532846.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Archive copy". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-11-20. Miġbur 2022-01-24.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)
- ^ http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/malta/index_en.htm.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Article 20(2)(c) of the Treaty on the Functioning of the European Union.
- ^ Rights abroad: Right to consular protection: a right to protection by the diplomatic or consular authorities of other Member States when in a non-EU Member State, if there are no diplomatic or consular authorities from the citizen's own state (Article 23): this is due to the fact that not all member states maintain embassies in every country in the world (14 countries have only one embassy from an EU state). Antigua and Barbuda (UK), Barbados (UK), Belize (UK), Central African Republic (France), Comoros (France), Gambia (UK), Guyana (UK), Liberia (Germany), Saint Vincent and the Grenadines (UK), San Marino (Italy), São Tomé and Príncipe (Portugal), Solomon Islands (UK), Timor-Leste (Portugal), Vanuatu (France)
- ^ (PDF) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:115:0047:0199:EN:PDF.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Archive copy" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2019-08-29. Miġbur 2022-01-24.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)
- ^ "Archive copy". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-12-09. Miġbur 2022-01-24.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)