Hideki Yukawa

Hideki Yukawa
Ħajja
Twelid	Azabu, 23 Jannar 1907
Nazzjonalità	Ġappun; Empire of Japan (en)
Mewt	Kjoto, 8 Settembru 1981
Post tad-dfin	Chion-in (en)
Familja
Missier	Takuji Ogawa
Konjuga/i	Sumi Yukawa (1932 -
Aħwa	uri Yoshiki Ogawa (en) ; Shigeki Kaizuka (en) ; Tamaki Ogawa (en) ;
Familja	uri Ogawa Komakitsu (en) (maternal grandfather (en) );
Edukazzjoni
Alma mater	Università ta' Kjoto Ġuvni ; Università ta' Osaka PhD fil-filosofija
Studenti dottorali	Chushiro Hayashi (en) ; Shoichi Sakata (en) ; Donald R. Yennie (en) ; Carl A. Levinson (en)
Lingwi	Ġappuniż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	fiżiku; fiżiku teoretiku; fiżiku nukleari; professur
Impjegaturi	Università ta' Tokjo ; Università ta' Columbia ; Università ta' Kjoto ; Università ta' Osaka
Xogħlijiet importanti	pjon; potenzjal ta' Yukawa; interazzjoni ta' Yukawa
Premjijiet	List Imperial Prize of Japan Academy (30 Mejju 1940) ; Order of Culture (1943) ; Premju Nobel għall-Fiżika (1949) ; Person of Cultural Merit (1951) ; Fellow of the Royal Society of Edinburgh ; doctor honoris causa from the University of Paris (1956) ; Lomonosov Gold Medal (1963) ; Foreign Member of the Royal Society (25 April 1963) ; Order of the Rising Sun, 1st class ; Pour le Mérite for Sciences and Arts order ;
Nominat għal	uri Premju Nobel għall-Fiżika ; (1940) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1941) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1943) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1944) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1945) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1946) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1948) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1949) ; Premju Nobel għall-Fiżika ; (1950) ;
Influwenzat minn	Enrico Fermi
Sħubija	Soċjetà Rjali; Akkademja tax-Xjenzi tal-URSS; Akkademja tal-Ġappun; Akkademja Papali tax-Xjenzi; Soċjetà Rjali ta' Edinburgu; Akkademja Amerikana tal-Arti u tax-Xjenzi; Akkademja Nazzjonali tax-Xjenzi; Akkademja Nazzjonali Indjana tax-Xjenzi; Soċjetà Amerikana tal-Fiżika

Hideki Yukawa ForMemRS^[1] FRSE (bil-Ġappuniż: 湯川秀樹, Yukawa Hideki, twieled fit-23 ta' Jannar 1907 – miet fit-8 ta' Settembru 1981) kien fiżiku teoriku Ġappuniż u l-ewwel rebbieħ Ġappuniż tal-Premju Nobel għat-tbassir tiegħu tal-pi meson jew pjon.^[2]

Bijografija

Il-fiżika hija xjenza li għamlet progress rapidu fis-seklu 20 ... Nixtieq, kif kont nixtieq fl-imgħoddi, li nkun vjaġġatur f'xi art stramba u kolonjalist f'pajjiż ġdid. (mid-daħla tal-awtobijografija ta' Yukawa)

Huwa twieled bħala Hideki Ogawa f'Tokjo u trabba fi Kjoto flimkien ma' żewġ aħwa subien ikbar, żewġ aħwa bniet ikbar, u żewġ aħwa iżgħar. Huwa qara d-Duttrina ta' Konfuċju, u iktar 'il quddiem ta' Lao-Tzu u ta' Chuang-Tzu. Missieru, għal xi żmien, ikkunsidra li jibagħtu f'kulleġġ tekniku minflok f'università peress li "ma kienx student brillanti bħall-aħwa subien ikbar minnu".^[3] Madankollu, meta missieru semma din l-idea mal-prinċipal tal-iskola ta' ibnu, il-prinċipal faħħar il-"potenzjal kbir" tiegħu fil-matematika u offra li jadotta lil Yukawa sabiex ikompli b'karriera ta' studjuż. Malli sema' hekk, missieru ħasibha darbtejn.

Yukawa ddeċieda li ma jsirx matematiku meta kien fl-iskola postsekondarja; l-għalliem tiegħu mmarkalu t-tweġiba fl-eżami tiegħu bħala żbaljata meta Yugawa kien wera teorema bil-provi iżda b'mod differenti milli kien mistenni mill-għalliem. Huwa ddeċieda li ma jkomplix b'karriera fil-fiżika sperimentali fil-kulleġġ meta ltaqa' ma' diffikultajiet fil-ħila tal-infiħ tal-ħġieġ, li huwa rekwiżit għall-esperimenti fl-ispettroskopija.

Fl-1929, wara li rċieva l-lawrija tiegħu mill-Università Imperjali ta' Kjoto, huwa baqa' jaħdem fl-università bħala lekċerer għal erba' snin. Wara li ggradwa, huwa kien interessat fil-fiżika teorika, b'mod partikolari fit-teorija tal-partiċelli elementari.^[4] Fl-1932 iżżewweġ lil Sumi Yukawa (スミ). Skont id-drawwiet Ġappuniżi ta' dak iż-żmien, peress li kien ġej minn familja b'ħafna subien iżda missieru tar-rispett Genyo ma kellux ulied subien, huwa ġie adottat minn Genyo u bidel kunjomu minn Ogawa għal Yukawa. Il-koppja kellha żewġ ulied subien, Harumi u Takaaki. Fl-1933 huwa sar assistent professur fl-Università ta' Osaka, meta kellu 26 sena.

Fl-1935 huwa ppubblika t-teoriji tiegħu dwar il-mesoni, li kienu jispjegaw l-interazzjoni bejn il-protoni u n-newtroni, u kienu influwenza ewlenija fuq ir-riċerka dwar il-partiċelli elementari. Fl-1940 huwa sar professur fl-Università ta' Kjoto. Fl-1940 huwa rebaħ il-Premju Imperjali tal-Akkademja tal-Ġappun u fl-1943 ingħata l-Unur tal-Mertu Kulturali mill-gvern Ġappuniż. Fl-1949 huwa sar professur fl-Università ta' Columbia, u fl-istess sena ngħata l-Premju Nobel għall-Fiżika, wara l-iskoperta minn Cecil Frank Powell, Giuseppe Occhialini u César Lattes tal-pi meson imbassar fl-1947 minn Yukawa. Yukawa ħadem ukoll fuq it-teorija tal-qbid-K, fejn elettron b'enerġija baxxa jiġi assorbit min-nukleu, wara t-tbassir inizjali tagħha minn G. C. Wick.^[5]

[Ladarba kont ippubblikajt id-dokument ewlieni tiegħi fl-1934 dwar l-interazzjoni tal-partiċelli] ħassejtni bħal vjaġġatur li jieqaf jistrieħ u jieħu t-te fil-quċċata ta' muntanja. Dak iż-żmien ma kontx qed naħseb jekk kienx hemm iktar muntanji lil hinn. [mill-konklużjoni tal-awtobijografija ta' Yukawa]

Yukawa sar l-ewwel President tal-Istitut ta' Yukawa għall-Fiżika Teorika fl-1953. Ingħata Dottorat honoris causa mill-Università ta' Pariġi u sar membru onorarju fis-Soċjetà Rjali, fis-Soċjetà Rjali ta' Edinburgu, fl-Akkademja Indjana tax-Xjenzi, fl-Akkademja Internazzjonali tal-Filosofija u x-Xjenzi u fil-Pontificia Academia Scientiarum.

Huwa kien editur tal-Progress tal-Fiżika Teorika, u ppubblika l-kotba Introduzzjoni għall-Mekkanika Kwantistika (1946) u Introduzzjoni għat-Teorija tal-Partiċelli Elementari (1948).^[6]

Fl-1955 huwa ngħaqad ma' għaxar xjenzati u intellettwali ewlenin oħra fl-iffirmar tal-Manifest ta' Russell-Einstein, li appella għad-diżarmament nukleari.

Yukawa rtira mill-Università ta' Kjoto fl-1970 bħala Professur Emeritu. Minħabba li kulma jmur is-saħħa tiegħu abbandunatu, fl-aħħar snin ta' ħajtu deher fil-pubbliku f'siġġu bir-roti. Huwa miet f'daru f'Sakyo-ku, Kjoto, fit-8 ta' Settembru 1981 minħabba polmonite u ċediment tal-qalb meta kellu 74 sena. Il-qabar tiegħu jinsab f'Higashiyama-ku, Kjoto.

Il-vjolinista solista Diana Yukawa (ダイアナ湯川) tiġi minn Hideki Yukawa.

Rikonoxximenti

1940 – Premju Imperjali tal-Akkademja tal-Ġappun
1941 – Premju Akkademiku Noma
1943 – Ordni tal-Kultura
1949 – Premju Nobel għall-Fiżika
1963 – Elett Membru Barrani tas-Soċjetà Rjali (ForMemRS)
1964 – Medalja Lomonosov tad-Deheb
1967 – Premju għall-mertu Pour le Mérite
1967 – Medalja tal-Akkademja Pontifiċja tax-Xjenzi
1977 – Gran Kurdun tal-Ordni tat-Tlugħ ix-Xemx
1981 – Junior Second Rank (fit-8 ta' Settembru; wara mewtu)

Biblijografija

Profiles of Japanese science and scientists, 1970 – supervisory editor: Hideki Yukawa (1970).
Creativity and intuition: a physicist looks at East and West by Hideki Yukawa; translated by John Bester (1973).
Scientific works (1979).
Tabibito (旅人) – The Traveler by Hideki Yukawa; translated by L. Brown & R. Yoshida (1982), ISBN 9971-950-10-3.

Referenzi

^ Kemmer, Nicholas (1983-11-01). "Hideki Yukawa, 23 January 1907 - 8 September 1981". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 29: 660–676.
^ "The Nobel Prize in Physics 1949". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-09-08.
^ Yukawa, Hideki (1982). Tabibito (旅人) = The Traveler. World Scientific. pp. 46–47 & 118, 121–123, 10, Foreword, 141 & 163.
^ Yukawa, H. (1935). "On the Interaction of Elementary Particles". Proc. Phys.-Math. Soc. Jpn. 17 (48).
^ Segré, Emilio (1987) "K-Electron Capture by Nuclei", pp. 11–12, chapter 3 in Discovering Alvarez: selected works of Luis W. Alvarez, with commentary by his students and colleagues, Luis W. Alvarez and W. Peter Trower, University of Chicago Press. ISBN 0-226-81304-5.
^ Yukawa Institute for Theoretical Physics; Gakkai, Nihon Butsuri (1946). Progress of Theoretical Physics. Kjoto: Yukawa Institute for Theoretical Physics and Physical Society of Japan.

[1] Kemmer, Nicholas (1983-11-01). "Hideki Yukawa, 23 January 1907 - 8 September 1981". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 29: 660–676.

[2] "The Nobel Prize in Physics 1949". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-09-08.

[3] Yukawa, Hideki (1982). Tabibito (旅人) = The Traveler. World Scientific. pp. 46–47 & 118, 121–123, 10, Foreword, 141 & 163.

[4] Yukawa, H. (1935). "On the Interaction of Elementary Particles". Proc. Phys.-Math. Soc. Jpn. 17 (48).

[5] Segré, Emilio (1987) "K-Electron Capture by Nuclei", pp. 11–12, chapter 3 in Discovering Alvarez: selected works of Luis W. Alvarez, with commentary by his students and colleagues, Luis W. Alvarez and W. Peter Trower, University of Chicago Press. ISBN 0-226-81304-5.

[6] Yukawa Institute for Theoretical Physics; Gakkai, Nihon Butsuri (1946). Progress of Theoretical Physics. Kjoto: Yukawa Institute for Theoretical Physics and Physical Society of Japan.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]