Gżira ta' Jeju
Il-Gżira ta' Jeju (bil-Korean: 제주도; bil-Hanja: 濟州島; IPA: [tɕedzudo]) hija l-ikbar gżira fil-Korea t'Isfel, u tinsab fil-Provinċja ta' Jeju (il-Provinċja Awtogovernanti Speċjali ta' Jeju). Il-gżira tkopri erja ta' 1833.2 km2[1], jiġifieri 1.83 fil-mija tal-erja totali tal-Korea t'Isfel. Fl-2020, il-popolazzjoni residenti rreġistrata kienet ta' madwar 670,000 ruħ, l-ikbar popolazzjoni fost il-gżejjer fil-Korea t'Isfel.[2]
Il-gżira tinsab fl-Istrett tal-Korea, taħt il-Peniżola Koreana, fin-Nofsinhar tal-Provinċja tan-Nofsinhar ta' Jeolla. Jeju hija l-unika provinċja awtogovernanti fil-Korea t'Isfel, li jfisser li l-provinċja titmexxa mill-abitanti lokali minflok mill-politiċi mill-art kontinentali.
Il-Gżira ta' Jeju għandha għamla ovali ta' 73 km mil-Lvant għall-Punent u ta' 31 km mit-Tramuntana għan-Nofsinhar, b'xaqliba għan-niżla madwar il-Muntanja Halla fiċ-ċentru tal-gżira. It-tul tat-triq prinċipali huwa ta' 181 km u hemm 258 km ta' kosta. Fit-tarf nett fit-Tramuntana tal-gżira hemm il-Bajja ta' Kimnyeong, filwaqt li fit-tarf nett fin-Nofsinhar hemm il-Muntanja ta' Songak. Fit-tarf nett fil-Punent hemm Suwolbong, filwaqt li fit-tarf nett fil-Lvant hemm Seongsan Ilchulbong. Il-gżira tinsab fil-Baħar l-Isfar, fil-Baħar tal-Lvant taċ-Ċina, kif ukoll fil-Baħar tal-Ġappun li jservi bħala fruntiera importanti bejn iż-żewġ pajjiżi, speċjalment għall-Korea t'Isfel għal raġunijiet ekonomiċi, politiċi u militari.
Il-gżira "ffurmat mill-iżbroffar ta' vulkan taħt wiċċ il-baħar bejn wieħed u ieħor xi żewġ miljun sena ilu".[3] Fiha Sit ta' Wirt Dinji naturali tal-UNESCO, magħruf bħala l-Gżira Vulkanika ta' Jeju u t-Tubi tal-Lava.[4][5] Il-Gżira ta' Jeju għandha klima miti u moderata; anke fix-xitwa, it-temperatura qajla tinżel taħt iż-0 °C. Il-Gżira ta' Jeju hija destinazzjoni popolari għall-btajjel u porzjon imdaqqas tal-ekonomija tagħha jserraħ fuq it-turiżmu kif ukoll l-attività ekonomika mill-bażi navali/ċivili tagħha.
Ismijiet
[immodifika | immodifika s-sors]Storikament, il-gżira kienet tissejjaħ b'bosta ismijiet differenti, fosthom:
- Doi (bil-Hangul: 도이, bil-Hanja: 島夷; litteralment "Gżira tal-Barbari")
- Dongyeongju (bil-Hangul: 동영주; bil-Hanja: 東瀛州)
- Juho (bil-Hangul: 주호, bil-Hanja: 州胡)
- Tammora (bil-Hangul: 탐모라, bil-Hanja: 耽牟羅)
- Seomna (bil-Hangul: 섭라, bil-Hanja: 涉羅)
- Tangna (bil-Hangul: 탁라, bil-Hanja: 乇羅)
- Tamna (bil-Hangul: 탐라, bil-Hanja: 耽羅)
- Gżira ta' Quelpart[6][7], Quelparte[8] jew Quelpaert[9]
- Junweonhado (bil-Hangul: 준원하도, bil-Hanja: 준원下島; jiġifieri "l-parti tan-Nofsinhar tal-peniżola")
- Taekseungnido (bil-Hangul: 택승리도; jiġifieri "l-gżira sħuna paċifika f'Joseon")
- Samdado (bil-Hangul: 삼다도; jiġifieri "l-Gżira tat-Tliet Abbundanzi").[10]
Qabel l-annessjoni Ġappuniża fl-1910, il-gżira kienet magħrufa l-iktar bħala l-Gżira ta' Quelpart għall-Ewropej;[11] matul l-okkupazzjoni kienet magħrufa bl-isem Ġappuniż tagħha, Saishū. L-isem Quelpart oriġina mil-lingwa Franċiża u huwa ddokumentat bl-Olandiż ukoll mhux iktar tard mill-1648. X'aktarx kien isem l-ewwel vapur Olandiż li lemaħ il-gżira, imsejjaħ quelpaert de Brack għall-ħabta tal-1642, jew inkella kien jirreferi għal xi xebħ viżiv tal-gżira minn xi anglu ma' din il-klassi ta' vapuri (bastiment żgħir tad-dispaċċ).
L-ewwel esploraturi Ewropej li lemħu l-gżira, il-Portugiżi, sejħulha Ilha de Ladrones (il-Gżira tal-Ħallelin).[12]
L-isem "Gżira ta' Fungma" deher fl-"Atlas taċ-Ċina" ta' M. Martini li wasal fiċ-Ċina bħala missjunarju fl-1655.[13]
Logo
[immodifika | immodifika s-sors]Il-kitba tal-logo uffiċjali tal-Provinċja ta' Jeju hija bl-iswed biex tevoka l-bażalt tal-gżira, u tindika li t-tradizzjonijiet ta' Jeju għandhom jiġu ppreservati u żviluppati. L-aħdar jissimbolizza l-ambjent naturali tal-Muntanja Halla u ta' Jeju inġenerali, il-blu jissimbolizza l-baħar ta' Jeju, u l-oranġjo jissimbolizza l-futur ta' tama u l-valur tal-Provinċja Awtogovernanti Speċjali ta' Jeju.[14]
Storja
[immodifika | immodifika s-sors]L-iktar entità politika bikrija fuq il-gżira kien ir-renju ta' Tamna.[15]
Wara l-invażjonijiet tal-Mongoli fil-Korea, l-Imperu Mongolu stabbilixxa bażi fuq il-Gżira ta' Jeju u kkonverta parti mill-gżira f'żona tar-ragħha għall-kavallerija Mongola stazzjonata hemmhekk.[16]
Fil-bidu tas-seklu 15, il-Gżira ta' Jeju kienet soġġetta għat-tmexxija ċċentralizzata ferm tad-dinastija Joseon. Projbizzjoni fuq l-ivvjaġġar ġiet implimentata għal kważi 200 sena u bosta rewwixti mir-residenti tal-Gżira ta' Jeju ġew imwaqqfa.[17]
Rewwixta ta' Jeju
[immodifika | immodifika s-sors]
Mit-3 ta' April 1948 sa Mejju 1949, il-gvern tal-Korea t'Isfel implimenta kampanja anti-Komunista biex imur kontra tentattiv ta' rewwixta fil-gżira.[18][19] Il-kawża ewlenija għar-ribelljoni kienet l-elezzjoni skedata għall-10 ta' Mejju 1948, li ġiet maħsuba mill-Kummissjoni Temporanja tan-Nazzjonijiet Uniti fil-Korea (UNTCOK) biex jinħoloq gvern ġdid għall-Korea kollha. L-elezzjonijiet ġew ippjanati biss għan-Nofsinhar tal-pajjiż, in-nofs tal-peniżola li kienet taħt il-kontroll tal-UNTCOK. Minħabba l-biża' li l-elezzjonijiet kienu se jkomplu jsaħħu l-firda, ġellieda tal-guerrilla tal-Partit tal-Ħaddiema tal-Korea t'Isfel irreaġixxew b'mod vjolenti, u attakkaw lill-pulizija lokali u lill-gruppi taż-żgħażagħ tal-Lemin stazzjonati fil-Gżira ta' Jeju.[19][20]
Fl-2008, il-katavri tal-vittmi ta' massakru ġew skoperti f'qabar tal-massa ħdejn l-Ajruport Internazzjonali ta' Jeju.[21]
Refuġjati fil-Gżira ta' Jeju
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-2018, 500 refuġjat ħarbu mill-gwerra ċivili fil-Jemen u marru lejn il-Gżira ta' Jeju. Dawn ikkawżaw bosta lmenti u tħassib fost ir-residenti tal-Gżira ta' Jeju.[22][23][24][25][26][27]
Żjara ppjanata ta' Kim Jong-Un
[immodifika | immodifika s-sors]Fil-11 ta' Novembru 2018, ġie mħabbar li kienu bdew it-tħejjijiet biex jiġi milqugħ il-mexxej tal-Korea ta' Fuq Kim Jong-Un, li żar il-gżira waqt iż-żjara tiegħu fil-Korea t'Isfel. Kim Jong-Un ġie ttrasportat lejn il-gżira bil-ħelikopter.[28] It-tħabbira saret wara li 200 tunnellata ta' mandolin maħsuda f'Jeju ntbagħtu lill-Korea ta' Fuq bħala sinjal ta' apprezzament għal kważi żewġ tunnellati ta' faqqiegħ tal-Korea ta' Fuq li Kim Jong-Un ta lill-Korea t'Isfel bħala rigal, wara s-summit inter-Korean ta' Settembru 2018.[29][30]
Arkeoloġija
[immodifika | immodifika s-sors]F'Novembru 2020, l-arkeologi tal-Korea t'Isfel ħabbru l-iskoperta ta' skal mitluf ta' 900 sena tul il-kosta ta' Sinchangli. Ir-riċerkaturi skoprew ukoll oġġetti jleqqu, fosthom muniti u bċejjeċ taċ-ċeramika ta' żmien id-dinastija Song tat-Tramuntana.[31]
Ġeografija
[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Gżira ta' Jeju hija gżira vulkanika, iddominata minn Hallasan: vulkan għoli 1,950 metru u l-ogħla muntanja fil-Korea t'Isfel. Il-gżira hija twila 73 kilometru mil-Lvant għall-Punent u 41 kilometru mit-Tramuntana għan-Nofsinhar.[32]
Il-gżira ffurmat mill-iżbroffar vulkaniku madwar żewġ miljun sena ilu, matul l-era Ċenożojka.[33] Il-gżira tikkonsisti l-iktar minn bażalt u lava.
Żona li tkopri madwar 12 % (224 kilometru kwadru) tal-Gżira ta' Jeju hija magħrufa bħala l-Foresta ta' Gotjawal. Din iż-żona baqgħet mhux ikkultivata sas-seklu 21, peress li l-bażi ta' lava tat-tip 'a'a għamilha diffiċli għall-iżvilupp tal-agrikoltura. Peress li din il-foresta baqgħet mhux mimsusa għal daqstant żmien, għandha ekoloġija unika.[34]
Il-foresta hija s-sors ewlieni ta' ilma tal-pjan u għaldaqstant hija s-sors ta' ilma prinċipali għall-popolazzjoni tal-gżira. L-ilma tax-xita jiskula fil-ħażna tal-ilma ta' taħt l-art mix-xquq tal-lava tat-tip 'a'a taħt il-foresta. Il-Foresta ta' Gotjawal titqies bħala art mistagħdra importanti internazzjonalment skont il-Konvenzjoni Ramsar[35] peress li hija l-ħabitat ta' speċijiet uniċi ta' pjanti u hija s-sors ta' ilma prinċipali għar-residenti, għalkemm sa issa ma ġietx iddikjarata bħala sit Ramsar.[36]
Formazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]- Madwar żewġ miljun sena ilu, il-Gżira ta' Jeju bdiet tiġi ffurmata permezz ta' attività vulkanika.[33]
- Madwar 1.2 miljun sena ilu, taħt qiegħ il-baħar ifforma kompartiment tal-magma u beda jiżbroffa.
- Madwar 700,000 sena ilu, il-gżira kollha ġiet iffurmata permezz ta' attività vulkanika. Din l-attività vulkanika mbagħad waqfet għal kważi 100,000 sena.
- Madwar 300,000 sena ilu, l-attività vulkanika reġgħet bdiet tul il-kosta.
- Madwar 100,000 sena ilu, l-attività vulkanika ffurmat il-Muntanja Halla.
- Madwar 25,000 sena ilu, żbroffar laterali madwar il-Muntanja Halla ħalla warajh diversi oreum (krateri "parassitiċi" iżgħar mal-ġnub tal-krater prinċipali).
- L-attività vulkanika waqfet u l-erożjoni u l-esponiment għall-elementi tul ħafna snin komplew isawru l-gżira.[37]
Klima
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Gżira ta' Jeju għandha klima subtropikali umduża (Cfa fil-klassifikazzjoni klimatika ta' Köppen). Jiġu esperjenzati erba' staġuni distinti; ix-xtiewi jkunu kesħin b'xita moderata, filwaqt li s-sjuf ikunu sħan u umdużi b'ħafna xita.
F'Jannar 2016, mewġa ta' kesħa affettwat ir-reġjun. Il-borra u s-silġ ġiegħlu l-kanċellazzjoni ta' 1,200 titjira minn jew lejn il-Gżira ta' Jeju, u dan ħassar il-pjanijiet ta' madwar 90,300 passiġġier.[38]
| Data klimatika għall-belt ta' Jeju (1981-2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aww | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | 8.3
(46.9) |
9.4
(48.9) |
12.8
(55.0) |
17.5
(63.5) |
21.6
(70.9) |
24.8
(76.6) |
29.0
(84.2) |
29.8
(85.6) |
25.8
(78.4) |
21.3
(70.3) |
16.0
(60.8) |
11.0
(51.8) |
18.9
(66.0) |
| Temp. medja kuljum °C (°F) | 5.7
(42.3) |
6.4
(43.5) |
9.4
(48.9) |
13.8
(56.8) |
17.8
(64.0) |
21.5
(70.7) |
25.8
(78.4) |
26.8
(80.2) |
23.0
(73.4) |
18.2
(64.8) |
12.8
(55.0) |
8.1
(46.6) |
15.8
(60.4) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | 3.2
(37.8) |
3.6
(38.5) |
6.1
(43.0) |
10.2
(50.4) |
14.4
(57.9) |
18.7
(65.7) |
23.3
(73.9) |
24.3
(75.7) |
20.4
(68.7) |
15.1
(59.2) |
9.8
(49.6) |
5.3
(41.5) |
12.9
(55.2) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 65.2
(2.57) |
62.6
(2.46) |
88.6
(3.49) |
89.6
(3.53) |
96.4
(3.80) |
181.4
(7.14) |
239.9
(9.44) |
262.5
(10.33) |
221.6
(8.72) |
80.3
(3.16) |
61.9
(2.44) |
47.7
(1.88) |
1,497.6
(58.96) |
| Medja ta' jiem ta' preċipitazzjoni (≥ 0.1 mm) | 12.6 | 10.3 | 11.2 | 10.0 | 10.4 | 11.8 | 12.5 | 13.5 | 10.8 | 7.0 | 9.3 | 10.8 | 130.2 |
| Umdità relattiva medja (%) | 65.3 | 64.9 | 64.9 | 66.5 | 70.4 | 76.8 | 78.3 | 76.5 | 73.7 | 66.9 | 65.1 | 65.1 | 69.6 |
| Sigħat ta' xemx medji fix-xahar | 70.4 | 105.4 | 158.9 | 194.4 | 211.9 | 170.9 | 195.6 | 195.6 | 161.7 | 178.5 | 126.0 | 84.8 | 1,854.1 |
| Sors: L-Amministrazzjoni Meteoroloġika tal-Korea[39] | |||||||||||||
| Data klimatika għal Seogwipo-si (1981-2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aug | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | 10.7
(51.3) |
11.6
(52.9) |
14.4
(57.9) |
18.5
(65.3) |
22.0
(71.6) |
24.6
(76.3) |
28.3
(82.9) |
30.1
(86.2) |
27.4
(81.3) |
23.4
(74.1) |
18.2
(64.8) |
13.2
(55.8) |
20.2
(68.4) |
| Temp. medja kuljum °C (°F) | 6.8
(44.2) |
7.8
(46.0) |
10.6
(51.1) |
14.8
(58.6) |
18.6
(65.5) |
21.7
(71.1) |
25.6
(78.1) |
27.1
(80.8) |
23.9
(75.0) |
19.3
(66.7) |
14.1
(57.4) |
9.3
(48.7) |
16.6
(61.9) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | 3.6
(38.5) |
4.4
(39.9) |
7.1
(44.8) |
11.3
(52.3) |
15.3
(59.5) |
19.2
(66.6) |
23.5
(74.3) |
24.6
(76.3) |
21.1
(70.0) |
15.9
(60.6) |
10.6
(51.1) |
5.9
(42.6) |
13.5
(56.3) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 61.0
(2.40) |
77.1
(3.04) |
131.2
(5.17) |
174.9
(6.89) |
205.8
(8.10) |
276.9
(10.90) |
309.8
(12.20) |
291.6
(11.48) |
196.6
(7.74) |
81.6
(3.21) |
71.4
(2.81) |
45.1
(1.78) |
1,923
(75.71) |
| Medja ta' jiem ta' preċipitazzjoni (≥ 0.1 mm) | 10.3 | 9.5 | 11.0 | 10.5 | 10.7 | 12.9 | 14.3 | 14.2 | 10.3 | 6.1 | 7.4 | 8.1 | 125.3 |
| Umdità relattiva medja (%) | 62.8 | 62.1 | 62.4 | 64.5 | 69.9 | 78.2 | 84.1 | 79.0 | 72.5 | 63.9 | 63.2 | 62.2 | 68.7 |
| Sigħat ta' xemx medji fix-xahar | 152.2 | 152.6 | 174.0 | 190.9 | 199.0 | 144.2 | 142.1 | 184.2 | 176.1 | 207.1 | 170.5 | 161.8 | 2,054.7 |
| Sors: L-Amministrazzjoni Meteoroloġika tal-Korea[40] | |||||||||||||
| Data klimatika għal Seongsan-eup (1981-2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aug | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | 9.0
(48.2) |
10.2
(50.4) |
13.4
(56.1) |
17.8
(64.0) |
21.6
(70.9) |
24.2
(75.6) |
27.9
(82.2) |
29.5
(85.1) |
26.5
(79.7) |
22.0
(71.6) |
16.6
(61.9) |
11.4
(52.5) |
19.2
(66.6) |
| Temp. medja kuljum °C (°F) | 5.4
(41.7) |
6.2
(43.2) |
9.3
(48.7) |
13.6
(56.5) |
17.5
(63.5) |
20.8
(69.4) |
24.9
(76.8) |
26.3
(79.3) |
23.1
(73.6) |
18.0
(64.4) |
12.5
(54.5) |
7.6
(45.7) |
15.4
(59.7) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | 2.0
(35.6) |
2.4
(36.3) |
5.2
(41.4) |
9.2
(48.6) |
13.5
(56.3) |
17.6
(63.7) |
22.4
(72.3) |
23.6
(74.5) |
20.2
(68.4) |
14.2
(57.6) |
8.4
(47.1) |
3.9
(39.0) |
11.9
(53.4) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 83.2
(3.28) |
69.7
(2.74) |
142.2
(5.60) |
150.1
(5.91) |
177.7
(7.00) |
223.7
(8.81) |
283.2
(11.15) |
360.6
(14.20) |
228.4
(8.99) |
90.8
(3.57) |
85.1
(3.35) |
72.0
(2.83) |
1,966.8
(77.43) |
| Medja ta' jiem ta' preċipitazzjoni (≥ 0.1 mm) | 11.1 | 9.1 | 10.9 | 9.1 | 9.4 | 12.4 | 13.0 | 13.6 | 9.8 | 5.8 | 7.7 | 8.9 | 120.8 |
| Umdità relattiva medja (%) | 67.5 | 65.1 | 65.0 | 66.7 | 71.4 | 81.1 | 84.4 | 80.6 | 75.3 | 68.4 | 67.8 | 67.6 | 71.7 |
| Sigħat ta' xemx medji fix-xahar | 122.5 | 146.9 | 170.1 | 192.9 | 205.3 | 145.6 | 157.4 | 173.4 | 157.2 | 187.8 | 155.5 | 130.3 | 1,944.7 |
| Sors: L-Amministrazzjoni Meteoroloġika tal-Korea[41] | |||||||||||||
| Data klimatika għal Gosan-ri (1981-2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aug | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | 8.6
(47.5) |
9.4
(48.9) |
12.3
(54.1) |
16.5
(61.7) |
20.0
(68.0) |
23.4
(74.1) |
27.3
(81.1) |
29.1
(84.4) |
26.0
(78.8) |
21.2
(70.2) |
16.2
(61.2) |
11.2
(52.2) |
18.4
(65.1) |
| Temp. medja kuljum °C (°F) | 6.2
(43.2) |
6.7
(44.1) |
9.3
(48.7) |
13.3
(55.9) |
16.8
(62.2) |
20.6
(69.1) |
24.7
(76.5) |
26.2
(79.2) |
23.1
(73.6) |
18.3
(64.9) |
13.3
(55.9) |
8.6
(47.5) |
15.6
(60.1) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | 3.8
(38.8) |
4.2
(39.6) |
6.5
(43.7) |
10.4
(50.7) |
14.2
(57.6) |
18.3
(64.9) |
22.7
(72.9) |
23.9
(75.0) |
20.6
(69.1) |
15.7
(60.3) |
10.7
(51.3) |
6.1
(43.0) |
13.1
(55.6) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 43.9
(1.73) |
46.9
(1.85) |
75.8
(2.98) |
86.4
(3.40) |
110.2
(4.34) |
148.7
(5.85) |
178.0
(7.01) |
201.8
(7.94) |
116.2
(4.57) |
45.7
(1.80) |
57.4
(2.26) |
31.7
(1.25) |
1,142.8
(44.99) |
| Medja ta' jiem ta' preċipitazzjoni (≥ 0.1 mm) | 11.4 | 9.1 | 10.9 | 9.3 | 10.1 | 11.8 | 11.9 | 13.4 | 9.3 | 6.1 | 8.0 | 9.7 | 121 |
| Umdità relattiva medja (%) | 67.0 | 68.4 | 69.5 | 73.2 | 79.5 | 85.1 | 88.4 | 83.2 | 77.2 | 69.0 | 67.1 | 66.0 | 74.5 |
| Sigħat ta' xemx medji fix-xahar | 90.9 | 126.5 | 167.0 | 196.3 | 201.6 | 158.0 | 176.6 | 215.5 | 187.8 | 207.2 | 153.6 | 108.4 | 1,989.2 |
| Sors: L-Amministrazzjoni Meteoroloġika tal-Korea[42] | |||||||||||||
| Data klimatika għall-Oreum ta' Witse (2003-2009, elevazzjoni ta' 1,672 m) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Month | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aug | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | −1.6
(29.1) |
0.9
(33.6) |
3.4
(38.1) |
10.0
(50.0) |
14.9
(58.8) |
18.1
(64.6) |
20.3
(68.5) |
20.6
(69.1) |
18.1
(64.6) |
13.2
(55.8) |
6.8
(44.2) |
0.0
(32.0) |
10.4
(50.7) |
| Temp. medja kuljum °C (°F) | −5.9
(21.4) |
−3.5
(25.7) |
−0.8
(30.6) |
5.2
(41.4) |
10.3
(50.5) |
14.0
(57.2) |
17.4
(63.3) |
17.4
(63.3) |
14.2
(57.6) |
8.2
(46.8) |
2.2
(36.0) |
−3.5
(25.7) |
6.4
(43.5) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | −9.1
(15.6) |
−7.5
(18.5) |
−5.1
(22.8) |
0.7
(33.3) |
5.7
(42.3) |
10.4
(50.7) |
14.7
(58.5) |
14.5
(58.1) |
11.0
(51.8) |
4.3
(39.7) |
−0.9
(30.4) |
−6.6
(20.1) |
2.7
(36.9) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 46.9
(1.85) |
128.0
(5.04) |
301.2
(11.86) |
426.1
(16.78) |
653.1
(25.71) |
651.9
(25.67) |
742.3
(29.22) |
836.4
(32.93) |
526.7
(20.74) |
126.5
(4.98) |
165.8
(6.53) |
64.6
(2.54) |
4,669.4
(183.83) |
| Sors: L-Amministrazzjoni Meteoroloġika Reġjonali ta' Jeju[43] | |||||||||||||
Ekonomija
[immodifika | immodifika s-sors]It-turiżmu huwa komponent importanti tal-ekonomija lokali. Il-gżira xi kultant tissejjaħ il-"Hawaii tal-Korea t'Isfel". It-turisti miċ-Ċina ma għandhomx bżonn viża biex iżura l-Gżira ta' Jeju, għad-differenza tal-kumplament tal-Korea t'Isfel, u fis-snin 10 tas-seklu 21 bdew iżuru l-gżira permezz ta' pakketti turistiċi speċjalizzati sabiex jiksbu l-liċenzja tas-sewqan tal-Korea t'Isfel; it-test huwa simili għal dak li jsir fiċ-Ċina, iżda jista' jitlesta f'inqas żmien u huwa eħfef. Il-formoli tal-applikazzjoni u tat-testijiet huma disponibbli b'bosta lingwi, u liċenzja tas-sewqan tal-Korea t'Isfel, għad-differenza ta' waħda Ċiniża, twassal biex id-detentur tal-liċenzja jkun eliġibbli għal Liċenzja tas-Sewqan Internazzjonali.[44]
Turiżmu
[immodifika | immodifika s-sors].jpg)
Fl-1962, il-gvern tal-Korea t'Isfel stabbilixxa l-Korporazzjoni Nazzjonali Koreana għat-Turiżmu biex jimmonitorja u jirregola t-turiżmu intern u estern, u iktar 'il quddiem biddillu ismu għall-Organizzazzjoni Nazzjonali Koreana għat-Turiżmu.[45] Filwaqt li l-Korea ma tantx għandha riżorsi naturali abbundanti, it-turiżmu jiġġenera introjtu għall-Korea t'Isfel kollha. Fil-Provinċja ta' Jeju, speċifikament, it-turiżmu kien ta' benefiċċju u kkontribwixxa ferm għal tkabbir fl-ekonomija. Il-Gżira ta' Jeju, li spiss tiġi mqabbla ma' Hawaii, “hija d-destinazzjoni tax-xitwa għat-turisti Asjatiċi li jkunu jridu jgawdu temp sħun u bajjiet mill-isbaħ”.[46]
Il-gżira għandha popolazzjoni ta' xi 660,000 ruħ, iżda tospita 15,000,000 viżitatur fis-sena.[47] L-Ingliż ma tantx jiġi mitkellem b'mod mifrux fil-Gżira ta' Jeju, u “d-djalett lokali huwa differenti biżżejjed mill-Korean biex jiġi rikonoxxut bħala lingwa distinta”.[48] “Sa reċentement, il-vjaġġaturi Ċiniżi kienu jirrappreżentaw xi 80 % tal-vjaġġaturi barranin”; madankollu, minħabba l-installazzjoni tas-sistema THAAD (is-sistema tad-difiża f'altitudni għolja) fil-Korea, il-vjaġġaturi Ċiniżi naqsu drastikament. Minkejja dan, “is-sistema THAAD suppost isservi ta' tarka kontra l-missili mill-Korea ta' Fuq”, iżda ċ-Ċina tqisha bħala theddida għas-sigurtà.[49]
Ma hemm l-ebda rekwiżit ta' viża għall-viżitaturi li jagħmlu soġġorn ta' mhux iktar minn 90 jum u ġew diskussi pjanijiet biex fil-ġejjieni jinbena t-tieni ajruport internazzjonali li huwa maħsub li għandu jitlesta sal-2035 biex jaqdi sa massimu ta' 45 miljun vjaġġatur. Dan għandu jtaffi l-pressjoni fuq l-Ajruport Internazzjonali ta' Jeju li attwalment qed jaqdi madwar 30 miljun vjaġġatur, jiġifieri erba' miljun iktar milli kien iddisinjat li jiflaħ. Hemm pjanijiet li l-ajruport attwali jżid it-titjiriet diretti lejn bliet maġġuri fosthom Tokyo, Osaka, Beijing, Shanghai, u Taipei.[50]
Għalkemm l-ekonomija tistagħna bis-saħħa tal-vjaġġaturi barranin, ir-residenti jbatu r-riperkussjonijiet negattivi tat-turiżmu. “Il-biċċa l-kbira tal-faċilitajiet kummerċjali u tal-kumpaniji maġġuri għandhom sjieda barranija”. Barra minn hekk, iż-żieda fit-turiżmu ġġib magħha problemi bħat-tniġġis fil-bajjiet, it-traffiku, u l-konsum eċċessiv tal-ilma tal-pjan. Il-gvern lokali ta' Jeju jaspira li jkun ħieles mill-karbonju sal-2030. “Kważi nofs il-karozzi elettriċi kollha fil-Korea t'Isfel huma rreġistrati fil-Gżira ta' Jeju”.
Il-Gżira ta' Jeju tospita wkoll ċentru teknoloġiku żgħir. Fl-2005, inħoloq il-Park tax-Xjenza ta' Jeju bħala kumpless għall-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet tat-teknoloġija. Mill-implimentazzjoni tiegħu, il-park attira 117-il kumpanija tat-teknoloġija informatika u tal-bijoteknoloġija, u jospita s-sede tad-Daum Kakao Corporation.[51]
Il-Gżira ta' Jeju hija waħda mill-iktar postijiet popolari għas-surfing fil-Korea, tant li kien il-post fejn twieled is-surfing fil-Korea. Xi bajjiet famużi huma l-Bajja ta' Weoljung u l-Bajja ta' Jungmun. Din tal-aħħar tospita l-ewwel klabb tas-surfing fil-Korea, li ġie stabbilit fl-1995.[52]
Madwar il-Gżira ta' Jeju hemm gżejjer żgħar li l-viżitaturi jistgħu jżuru bil-lanċa, fosthom il-gżejjer ta' Udo, Gapado, u Marado. Il-Gżira ta' Udo hija famuża għall-ġiti turistiċi bid-dgħajjes u għall-ġelat tal-lewż.
Il-Gżira ta' Jeju saret iktar popolari dan l-aħħar wara s-sensiela oriġinali ta' Netflix imsejħa Squid Game fejn issemmiet.[53]
.jpg)
Attrazzjoni turistika kulturali huma l-hekk imsejħa Haenyeo (bugħaddasa nisa ta' Jeju) li jaħsdu l-gajdri, il-gandoffli, l-arzelli, l-imħar, l-alka u organiżmi oħra tal-baħar. L-istorja tagħhom tiġi spjegata fil-mużew tal-Haenyeo.[54]
Sit ta' Wirt Dinji
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Gżira Vulkanika ta' Jeju u t-Tubi tal-Lava ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2007. Fl-2018 kien hemm modifika minuri fil-konfini tas-sit.[5]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vii) "Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta' ġmiel naturali u ta' importanza estetika eċċezzjonali"; u l-kriterju (viii) "Eżempju straordinarju li jirrappreżenta stadji importanti tal-istorja tad-dinja, inkluż it-trapass tal-ħajja, il-proċessi ġeoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-iżvilupp tat-tipi differenti ta' art, jew il-karatteristiċi ġeomorfiċi jew fiżjografiċi sinifikanti".[5]
Edukazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]- In-North London Collegiate School hija boarding school indipendenti Brittanika f'Seogwipo għas-subien u għall-bniet tal-età minn erba' snin sa 19-il sena.
- L-Iskola Internazzjonali Koreana ta' Jeju hija boarding school indipendenti għas-subien u għall-bniet.
- Il-Branksome Hall Asia hija istituzzjoni edukattiva indipendenti għall-bniet biss li tinsab f'Seogwipo.
- L-Akkademja ta' St. Johnsbury hija boarding school ġdida għas-subien u għall-bniet li toffri sistema edukattiva Amerikana, u tinsab ukoll f'Seogwipo.
- L-Università Nazzjonali ta' Jeju hija università pubblika.
- L-Università Internazzjonali ta' Jeju hija università privata.
- L-Università Cheju Halla hija kulleġġ privat.
- L-Università tat-Turiżmu ta' Jeju hija kulleġġ privat.
- Korea Polytechnics hija skola vokazzjonali postsekondarja pubblika; il-Campus ta' Jeju jinsab fil-belt ta' Jeju.
Attrazzjonijiet
[immodifika | immodifika s-sors]- It-Tubu tal-Lava ta' Manjanggul; li huwa twil tmien kilometri; kilometru minnhom huwa aċċessibbli pubblikament
- Seongsan Ilchulbong jew il-"Quċċata tas-Sebħ"; kon u krater vulkaniċi tat-tufu
- Il-Muntanja Hallasan; il-quċċata ċentrali dominanti tal-gżira
- Il-Muntanja ta' Songaksan; muntanja u rdum tul il-kosta, b'bur tal-ħaxix ċatt li fih bosta mogħdijiet għall-mixi
- Il-Villaġġ Folkloristiku ta' Seongeup
- Il-Mużew tat-Teddy Bears ta' Jeju
- Il-Mużew tal-Figurini ta' Jeju
- Il-Park Labirint ta' Jeju
- It-Triq Misterjuża
- Kaskati (Jeongbang, Cheonjiyeon u Cheonjeyeon)
- Jeju Loveland, park ta' skulturi b'temi sesswali
- Il-Mużew tat-Te ta' O'Sulloc
- Bajjiet (Jungmun, Hyeopjae)
- Il-Park Tematiku ta' Ecoland bi vjaġġ ferrovjarju
- Il-Foresta Rikreattiva Naturali ta' Jeolmul
Utilitajiet
[immodifika | immodifika s-sors]Il-grilja tal-enerġija tal-gżira hija kkollegata mal-impjanti tal-enerġija tal-art kontinentali tal-Korea t'Isfel minn HVDC Haenam–Cheju, u l-elettriku huwa pprovdut ukoll minn ġeneraturi li jinsabu fuq il-gżira. Mill-2001 kien hemm erba' impjanti tal-enerġija fuq il-gżira, u l-kostruzzjoni ta' oħrajn kienet ippjanati. L-iktar notevoli fosthom huma l-ġeneraturi mħaddma bil-gass tal-Impjant tal-Enerġija Termali ta' Jeju li jinsab fil-belt ta' Jeju. Dawn il-ġeneraturi ġew kostruwiti mill-1982 'il quddiem, u ssostitwew strutturi iktar bikrin li kienu ilhom jeżistu mill-1968. Bħal fil-bqija tal-Korea, il-provvista tal-enerġija hija ssorveljata mill-Korporazzjoni tal-Enerġija Elettrika tal-Korea.[55]
Fi Frar 2012, il-gvernatur tal-istat ta' Hawaii fl-Istati Uniti, Neil Abercrombie, u d-direttur tas-Suq tal-Elettriku u tad-Diviżjoni tal-Grilja Intelliġenti fil-Ministeru Korean għall-Ekonomija tal-Għarfien, Choi Kyu-Chong, iffirmaw ittra ta' intenzjoni biex jikkondividu l-informazzjoni dwar it-teknoloġija tal-Grilja Intelliġenti. Il-Grilja Intelliġenti ta' Jeju inizjalment ġiet installata f'6,000 dar f'Gujwa-eup u qed tiġi mwessa'. Il-Korea t'Isfel qed tuża l-programm pilota tal-Grilja Intelliġenti ta' Jeju għall-ittestjar sabiex timplimenta Grilja Intelliġenti għall-pajjiż kollu sal-2030.[56]
Trasport
[immodifika | immodifika s-sors]Il-gżira hija moqdija mill-Ajruport Internazzjonali ta' Jeju fil-belt ta' Jeju. Ir-rotta tal-ajru minn Seoul sal-belt ta' Jeju hija l-iktar waħda li tittrasporta passiġġieri fid-dinja, b'marġni sinifikanti. Saħansitra ġew ittrasportati madwar 13,400,000 passiġġier bejn iż-żewġ bliet fl-2017.[57] Bliet oħra li għandhom titjiriet lejn il-Gżira ta' Jeju huma Daegu, Busan, Gunsan u Gwangju.
Il-Gżira ta' Jeju hija aċċessibbli wkoll minn Busan bil-lanċa. Il-vjaġġ bil-lanċa jieħu bejn tliet sigħat u 12-il siegħa.[58]
Il-gżira għandha sistema tat-trasport pubbliku bil-karozzi tal-linja, iżda ma hemm l-ebda linja ferrovjarja fuq il-gżira. Ġiet proposta mina ferrovjarja li twassal sal-gżira, b'kollegament man-network ekspress Korean iżda attwalment ma twettaq xejn minħabba t-tħassib dwar il-kostijiet u l-oppożizzjoni lokali fil-gżira.[59]
Bażi Navali ta' Cheju/Jeju
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-1993, ir-Repubblika tal-Korea bdiet bl-ippjanar ta' bażi navali fuq il-Gżira ta' Jeju. Il-kostruzzjoni bdiet fil-villaġġ ta' Gangjeong fl-2007 u tlestiet fl-2011. Il-bażi kienet iddeżinjata biex tkun port militari u kummerċjali mħallat, simili għal dawk f'Sydney, l-Awstralja u f'Hawaii, l-Istati Uniti. Il-bażi tista' takkomoda sa 20 bastiment tal-gwerra u tliet sottomarini, kif ukoll żewġ bastimenti tal-kruċieri ċivili sa 150,000 tunnellata. L-isem uffiċjali tiegħu huwa l-Kumpless tal-Port Ċivili-Militari ta' Jeju. Ir-residenti ta' Jeju, l-ambjentalisti, u l-partiti tal-oppożizzjoni opponew il-kostruzzjoni[60] u sostnew li l-perikli ambjentali jistgħu jikkawżaw ħsara lill-"Gżira tal-Paċi", titlu li ġie ddeżinjat mill-gvern.[61] Kien hemm protesti li kkawżaw dewmien fil-kostruzzjoni, iżda l-bażi tlestiet fl-2016.[62]
Saħħa
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-2002, ġiet irrapportata l-marda tal-iskarlattina fost it-tfal Koreani fil-Provinċja ta' Jeju. Ix-xjenzati wettqu riċerka fuq din il-marda u għamlu analiżi skont l-età sabiex tkun ta' sostenn għall-ipoteżijiet rilevanti tagħhom rigward kif kienet faqqgħet din il-marda. Is-Servizz Nazzjonali Korean ta' Assigurazzjoni tas-Saħħa analizza din id-data mill-klejms tal-assigurazzjoni fil-pajjiż kollu. Il-kalkoli tagħhom tar-rata grezza ta' inċidenza u l-applikazzjoni tal-estimatur intrinsiku għall-gruppi skont l-età u l-kalendarju żvelaw total ta' 2,345 każ ta' tfal li kellhom id-deni li kienet waħda mill-mardiet ewlenin. Dan wassal għall-iskoperta li t-tfal bejn 0 snin u sentejn kienu l-iktar li kellhom id-deni u kienu iktar is-subien milli l-bniet li mardu. Ix-xejra tal-marda battiet bejn l-2002 u l-2016 u l-korrelazzjoni naqset ukoll fis-snin kollha osservati.[63]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ "Largest Islands of Countries". www.worldislandinfo.com. Miġbur 2021-10-20.
- ^ “120417(조간)_2012년도_지적통계연보_발간(지적기획과1)” (HWP).
- ^ "Jeju Island". Business Traveller. Frar 2011.
- ^ "Unesco names World Heritage sites" (bl-Ingliż). 2007-06-28. Miġbur 2021-10-20.
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Jeju Volcanic Island and Lava Tubes". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-20.
- ^ Hulbert, H. B (1905). "The Island of Quelpart". Bulletin of the American Geographical Society. 37 (7): 396–408.
- ^ Hall, R. Burnett (1926). "Quelpart Island and Its People". Geographical Review. 16 (1): 60–72.
- ^ Hulbert, Archer Butler (1902). The Queen of Quelparte (bl-Ingliż). Little, Brown. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt:
|iktar=(għajnuna) - ^ Sokol, A. E (1948). "The Name of Quelpaert Island". Isis. 38 (3/4): 231–235.
- ^ "Jeju Island Facts". www.softschools.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-10-21. Miġbur 2021-10-20.
- ^ "The Island of Quelpart" (PDF).
- ^ Sokol, A. E. (February 1948). "The Name Of Quelpaert Island". The University of Chicago Press. 38 (3/4): 231–235.
- ^ eastsea1994.org. "The memory and traces of marine exchange:Jeju Island in eastern and western antique maps" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2021-08-31. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "제주특별자치도 코로나바이러스감염증-19 상황실". 제주특별자치도청 (bil-Korean). Miġbur 2021-10-20.
- ^ "The Queen of Tamna: Was Jeju previously ruled by a mythical warrior queen? - JEJU WEEKLY". www.jejuweekly.com (bil-Korean). Miġbur 2021-10-20.
- ^ Henthorn, William E. (1963). Korea: the Mongol invasions. E.J. Brill. p. 190.
- ^ Yang, Changyong; Yang, Sejung; O’Grady, William (2019-12-31). Jejueo: The Language of Korea's Jeju Island. University of Hawaii Press. p. 3. ISBN 978-0-8248-8140-5.
- ^ Hugh Deane (1999). The Korean War, 1945-1953. China Books&Periodicals, Inc. pp. 54–58. ISBN 9780141912240.
- ^ a b Merrill, John (1980). "Cheju-do Rebellion". The Journal of Korean Studies. 2: 139–197.
- ^ Deane, Hugh (1999). The Korean War 1945-1953. San Francisco: China Books and Periodicals Inc. pp. 54–58. ISBN 978-0-8351-2644-1.
- ^ "Islanders still mourn April 3 massacre - JEJU WEEKLY". www.jejuweekly.com (bil-Korean). Miġbur 2021-10-20.
- ^ "How hundreds of Yemenis fleeing the world's worst humanitarian crisis ended up on a resort island in South Korea" (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-20.
- ^ Harris, Bryan (2018-06-30). "South Koreans outraged as 500 Yemeni refugees flee to island". Miġbur 2021-10-20.
- ^ "Yemeni refugees' fate tested on Jeju Island". koreatimes (bl-Ingliż). 2018-06-17. Miġbur 2021-10-20.
- ^ "South Korea to tighten laws amid influx of Yemeni asylum-seekers to resort island of Jeju" (bl-Ingliż). Singapore. 2018-06-29. Miġbur 2021-10-20.
- ^ He-rim, Jo (2018-06-29). "Justice Ministry proposes reinforcement measures to amend refugee act". The Korea Herald (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-20.
- ^ 이소현. "제주 온 예멘인 500여 명 난민 신청..엇갈리는 시선" (bil-Korean). Miġbur 2021-10-20.
- ^ "Jeju prepares for Kim Jong-un's visit by helicopter". koreatimes (bl-Ingliż). 2018-11-11. Miġbur 2021-10-20.
- ^ "Summit bears fruit as South Korea flies tangerines to North - Channel NewsAsia". web.archive.org. 2018-11-11. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-11-11. Miġbur 2021-10-20.
- ^ Ryall, Julian (2018-11-08). "South Korea declares Kim Jong-un's mushrooms safe to eat" (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-20.
- ^ Jackson, Sofie (2020-11-27). "Archaeologists discover 900-year-old lost treasure under the sea". Dailystar.co.uk (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-20.
- ^ "Map of Korea (13): Cheju Island". web.archive.org. 2016-03-04. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2016-03-04. Miġbur 2021-10-21.
- ^ a b Woo, Kyung; Sohn, Young; Ahn, Ung; Spate, Andy (January 2013), "Geology of Jeju Island", Jeju Island Geopark - A Volcanic Wonder of Korea, Geoparks of the World (closed), 1: 13–14, ISBN 978-3-642-20563-7
- ^ "RISS 통합검색 - 학위논문 상세보기". www.riss4u.net. Miġbur 2021-10-21.
- ^ Jang, Yong-chang and Chanwon Lee, 2009, "Gotjawal Forest as an internationally important wetland," Journal of Korean Wetlands Studies, 2009, Vol 1.
- ^ "Ramsar site list" (PDF). web.archive.org. 2009-01-14. Arkivjat mill-oriġinal fl-2009-01-14. Miġbur 2021-10-21.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "제주특별자치도 자연환경생태정보시스템". archive.ph. 2016-07-12. Miġbur 2021-10-21.
- ^ CNN, Tiffany Ap, for. "Deaths, travel disruption as bitter cold grips Asia". CNN. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "평년값자료(30년) > 국내기후자료 > 기후자료 > 날씨". www.kma.go.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "평년값자료(30년) > 국내기후자료 > 기후자료 > 날씨". www.kma.go.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "평년값자료(30년) > 국내기후자료 > 기후자료 > 날씨". www.kma.go.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "평년값자료(30년) > 국내기후자료 > 기후자료 > 날씨". www.kma.go.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "제주도 최고多雨地 윗세오름, 연간 4669.4㎜ - 제주도 상세기후특성집 발행 - > 보도자료 > 사전정보공개 > 제주지방기상청 > 소속·산하기관 소개 > 기상청소개". web.kma.go.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ Craig, Erin. "The unusual reason Chinese tourists are going to S Korea". www.bbc.com (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-21.
- ^ Lee, Yong-Sook (August 17, 2006). "The Korean War and tourism: Legacy of the war on the development of the tourism industry in South Korea". International Journal of Tourism Research. 8 (3): 157–170.
- ^ Lee, B. J. (2008-12-12). "Sun and Seafood on Korea's Jeju Island". Newsweek (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-21.
- ^ "South Korea's Jeju Island suffers from 'too many tourists'". South China Morning Post (bl-Ingliż). 2018-01-04. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "The Hawaii of South Korea? The good, bad, ugly sides to Jeju Island". South China Morning Post (bl-Ingliż). 2018-06-01. Miġbur 2021-10-21.
- ^ Einhorn, B., Kim, S., & Park, K. (March 13, 2017). "Beijing Is Mad About Thaad". Bloomsberg Businessweek.
- ^ "South Korea's Jeju Island suffers from 'too many tourists'". South China Morning Post (bl-Ingliż). 2018-01-04. Miġbur 2021-10-21.
- ^ W., E. (November 2014). "Too Reliant on Tourism? Jeju Tries Technology". Forbes Asia.
- ^ Post, The Jakarta. "5 surfing spots to ride the wave in Korea". The Jakarta Post (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-21.
- ^ "'Squid Game' draws attention to Jeju Island". koreatimes (bl-Ingliż). 2021-10-18. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "The Hawaii of South Korea? The good, bad, ugly sides to Jeju Island". South China Morning Post (bl-Ingliż). 2018-06-01. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "KOMIPO - A New Leader in the Power Generation Industry". web.archive.org. 2005-06-16. Arkivjat mill-oriġinal fl-2005-06-16. Miġbur 2021-10-21.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "Korea and Hawaii join forces in Smart Grid venture - JEJU WEEKLY". www.jejuweekly.com (bil-Korean). Miġbur 2021-10-21.
- ^ Murray, Tom. "The world's busiest air route is between Seoul and the 'South Korean Hawaii'". Business Insider (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-21.
- ^ "Ferry to Jeju : VisitKorea Ferry to Jeju". english.visitkorea.or.kr. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "To Jeju, by train?". m.jejuweekly.com (bil-Korean). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-10-21. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "History | Save Jeju Now". savejejunow.org. Miġbur 2021-10-21.
- ^ "Cheju / Jeju Naval Base". www.globalsecurity.org. Miġbur 2021-10-21.
- ^ 이현주 (2016-02-29). "[Editorial] Jeju naval base". The Korea Herald (bl-Ingliż). Miġbur 2021-10-21.
- ^ Kim, Jinhee; Kim, Ji-Eun; Bae, Jong-Myon (May 2019). "Incidence of Scarlet Fever in Children in Jeju Province, Korea, 2002-2016: An Age-period-cohort Analysis". Journal of Preventive Medicine and Public Health. 52 (3): 188–194.