Fortijiet u Kastelli tal-Ghana

Il-Fortijiet u l-Kastelli tal-Ghana nbnew l-iktar matul il-perjodu kolonjali, meta l-Ghana kienet magħrufa bħala l-Kosta tad-Deheb, bejn wieħed u ieħor matul is-sekli 15 sa 19. Inbnew bosta fortijiet u kastelli kostali bi stil Ewropew, l-iktar mill-Portugiżi, mill-Olandiżi u mill-Brittaniċi. Dawn il-fortijiet kienu jikkollegaw ir-rotot kummerċjali stabbiliti mill-Portugiżi u kienu jservu bħala postijiet għal swieq importanti għall-kummerċ tad-deheb u tal-iskjavi.

Minħabba x-xhieda tagħhom fir-rigward tal-kummerċ prekolonjali u kolonjali Afrikan-Ewropew, inkluż il-kummerċ tal-iskjavi fl-Oċean Atlantiku, u l-effett kbir tagħhom fuq l-istorja tal-Punent tal-Afrika, għadd minn dawn il-fortifikazzjonijiet tniżżlu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979.^[1]

Mappa tal-Kosta tad-Deheb (il-Ghana) għall-ħabta tal-1700.

Il-Forti ta' Kumasi fir-Reġjun ta' Ashanti oriġinarjament inbena minn re tal-poplu Asante bħala imitazzjoni ta' dawn il-fortijiet kolonjali.^[2]

Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]

It-titlu uffiċjali tas-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO huwa Fortijiet u Kastelli, ir-Reġjuni tal-Volta, ta' Accra, Ċentrali u tal-Punent. Dan is-sit ġie ddeżinjat fl-1979.^[1]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".^[1]

Komponenti[immodifika | immodifika s-sors]

Dan is-Sit ta' Wirt Dinji huwa magħmul minn:

Tliet kastelli:
- Il-Kastell tal-Kap tal-Kosta fil-Kap tal-Kosta;
- il-Kastell ta' San Ġorġ ta' Elmina f'Elmina;
- il-Kastell ta' Christiansborg f'Osu, Accra.
Ħmistax-il forti:
- Il-Forti tat-Tama t-Tajba f'Senya Beraku;
- il-Forti tas-Sabar f'Apam;
- il-Forti ta' Amsterdam f'Abandze;
- il-Forti ta' San Jago f'Elmina;
- il-Forti ta' San Bastjan f'Shama;
- il-Forti tas-Salib tal-Metall f'Dixcove;
- il-Forti ta' Sant'Antnin f'Axim;
- il-Forti ta' Orange f'Sekondi;
- il-Forti l-Kbir ta' Friedrichsburg f'Prince's Town;
- il-Forti ta' William (Fanal) fil-Kap tal-Kosta;
- il-Forti ta' William f'Anomabu;
- il-Forti ta' Vitorja fil-Kap tal-Kosta;
- il-Forti ta' Ussher f'Usshertown, Accra;
- il-Forti ta' Ġakbu f'Jamestown, Accra;
- il-Forti ta' Apollonia f'Beyin.
Erba' fortijiet parzjalment fi stat ta' fdalijiet:
- Il-Forti ta' Amsterdam f'Abandze (dan il-forti jitniżżel bħala forti u bħala forti parzjalment fi stat ta' fdalijiet mill-UNESCO);
- il-Forti Ingliż f'Komenda Brittanika;
- il-Forti ta' Batenstein f'Butre;
- il-Forti ta' Prinzensten f'Keta.
Fdalijiet bi strutturi viżibbli:
- Il-fdalijiet tal-Forti ta' Nassau f'Mouri;
- il-fdalijiet tal-Kastell ta' Fredensborg fiċ-ċentru storiku ta' Ningo;
- il-fdalijiet tal-Kastell ta' Vredenburg f'Komenda Olandiża;
- il-fdalijiet tal-Forti ta' Vernon f'Prampram;
- il-fdalijiet tal-Forti ta' Dorothea f'Akwidaa.
Żewġ siti bi traċċi ta' fortifikazzjonijiet preċedenti:
- Il-Kastell ta' Frederiksborg f'Amanful, il-Kap tal-Kosta;
- il-Forti ta' Augustaborg f'Teshie.