Ċentru Storiku ta' Macao
Iċ-Ċentru Storiku ta' Macao (bil-Portugiż: Centro Histórico de Macau, biċ-Ċiniż: 澳門歷史城區) huwa ġabra ta' iktar minn għoxrin post li huma xhieda ta' assimilazzjoni unika u ta' koeżistenza tal-kultura Ċiniża u tal-kultura Portugiża f'Macao, li hija eks kolonja Portugiża. Jirrappreżenta l-legati arkitettoniċi tal-wirt kulturali tal-belt, u jinkludi monumenti bħal pjazez urbani, toroq, knejjes u tempji.
Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-2005, iċ-Ċentru Storiku ta' Macao ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, u b'hekk dak iż-żmien sar il-31 Sit ta' Wirt Dinji taċ-Ċina.[1]
.JPG)
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' erba' kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; il-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem"; u l-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".[1]
Lista ta' siti[immodifika | immodifika s-sors]
Iċ-Ċentru Storiku ta' Macao huwa magħmul minn żewġ żoni separati fiċ-ċentru tal-belt ta' Macao fil-peniżola ta' Macao.[2] Dawn iż-żewġ żoni huma protetti kull waħda permezz ta' żona ta' lqugħ madwarhom.[3]
Żona 1[immodifika | immodifika s-sors]
Iż-żona 1 hija l-medda dejqa bejn l-Għolja tal-Muntanja u l-Għolja ta' Barra.
Binjiet[immodifika | immodifika s-sors]
| Isem | Pożizzjoni | Noti | Ritratt |
|---|---|---|---|
| Tempju ta' A-Ma | Pjazza ta' Barra | Built in 1488, the temple is dedicated to Matsu, the goddess of seafarers and fishermen. The name Macau is thought to be derived from the name of the temple. |  |
| Barrakki Għarab |  | ||
| Villa Ċiniża |  | ||
| Knisja ta' San Lawrenz | _01.JPG) | ||
| Seminarju u Knisja ta' San Ġużepp |  | ||
| Teatru ta' Dom Pedro V | Pjazza Santu Wistin |  | |
| Librerija ta' Sir Robert Ho Tung | Pjazza Santu Wistin |  | |
| Knisja ta' Santu Wistin | 3, Pjazza Santu Wistin | _01.JPG) | |
| Binja ta' Leal Senado | Pjazza Senado |  | |
| Sam Kai Vui Kun
(Tempju ta' Kuan Tai) |
10 Rua Sul do Mercado de São Domingos |  | |
| Dar Imqaddsa tal-Ħniena | Pjazza Senado |  | |
| Katidral tan-Natività tal-Madonna |  | ||
| Villa ta' Lou Kau |  | ||
| Knisja ta' San Duminku | Pjazza San Duminku |  | |
| Fdalijiet tal-Knisja ta' San Pawl |  | ||
| Tempju ta' Na Tcha |  | ||
| Sezzjoni tas-Swar Antiki tal-Belt |  | ||
| Monte Forte |  | ||
| Knisja ta' Sant'Antnin |  | ||
| Casa Garden |  | ||
| Ċimiterju Protestant Antik u l-kwartieri ġenerali antiki tal-Kumpanija tal-Indji tal-Lvant Brittaniċi |  |
Pjazez[immodifika | immodifika s-sors]
| Isem | Pożizzjoni | Photo |
|---|---|---|
| Pjazza ta' Barra
媽閣廟前地 Largo do Pagode da Barra |
 | |
| Pjazza ta' Lilau
Largo do Lilau |
 | |
| Pjazza Santu Wistin
Largo de Santo Agostinho |
 | |
| Pjazza Senado
Largo do Senado |
 | |
| Pjazza San Duminku
Largo do São Domingos |
 | |
| Pjazza tal-Katidral
Largo da Sé |
 | |
| Pjazza tal-Kumpanija ta' Ġesù
Largo da Companhia de Jesus |
The square in front of the Ruins of St. Paul's. | .jpg) |
| Pjazza Camoes
Praça de Luís de Camões |
 |
Żona 2[immodifika | immodifika s-sors]
Iż-żona hija protetta b'żona ta' lqugħ madwarha li tkopri park u żona urbana fil-qrib.[3]
- Fortizza ta' Guia li tinkorpora l-Kappella ta' Guia u l-Fanal ta' Guia
Ġestjoni[immodifika | immodifika s-sors]
Is-sjieda tal-biċċa l-kbira tal-binjiet hija f'idejn ir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Macao (SAR) u huma ġestiti minn diversi dipartimenti jew awtoritajiet. L-Uffiċċju tal-Affarijiet Kulturali tal-Gvern tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Macao jiġġestixxi d-Dar taċ-Ċiniżi, il-Fdalijiet tal-Knisja ta' San Pawl, is-Sezzjoni tas-Swar l-Antiki, il-Fortizza tal-Għolja u l-Fortizza ta' Guia (inkluż il-Fanal u l-Kappella).
Il-Binja ta' Leal Senado huma ġestiti mill-Uffiċċju tal-Affarijiet Muniċipali filwaqt li ż-żewġ tempji b'sjieda tal-gvern, it-Tempju ta' A-Ma u t-Tempju ta' Na Tcha, huma ġestiti mill-Bord ta' Assoċjazzjoni tal-Karità tat-Tempju ta' A-Ma u mill-Bord ta' Ġestjoni tat-Tempju ta' Na Tcha rispettivament. Il-Barrakki Għarab huma ġestiti mill-Uffiċċju tal-Affarijiet tal-Baħar u tal-Ilma.
Il-kumplament tal-binjiet u tas-siti huma ġestiti mill-istituzzjonijiet rispettivi li għandhom s-sjieda tagħhom. Is-Seminarju u l-Knisja ta' San Ġużepp huma ġestiti mid-Djoċesi Kattolika ta' Macao li għandha s-sjieda tagħhom. Id-Dar Imqaddsa tal-Ħniena hija ġestita mill-Fondazzjoni tal-Karità tad-Dar Imqaddsa tal-Ħniena li għandha s-sjieda tagħha wkoll. It-Teatru ta' Dom Pedro V huwa ġestit mill-Bord ta' Ġestjoni tat-Teatru ta' Dom Pedro V li għandu s-sjieda tiegħu.
Il-binjiet iddeżinjati taċ-Ċentru Storiku huma protetti minn diversi liġijiet, inkluż il-Liġi Bażika tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Macao.
Kontroversja[immodifika | immodifika s-sors]
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
Fl-2007, ir-residenti lokali ta' Macao kitbu ittra lill-UNESCO biex jilmentaw dwar il-proġetti tal-kostruzzjoni madwar il-Fanal ta' Guia (għoli fokali ta' 108 metri), inkluż il-kwartieri ġenerali tal-Uffiċċju tal-Komunikazzjoni ta' Macao (91 metru). L-UNESCO mbagħad ħarġet twissija lill-gvern ta' Macao, li wasslet biex l-eks Kap Eżekuttiv Edmund Ho jiffirma avviż li jirregola r-restrizzjonijiet fuq l-għoli tal-binjiet madwar is-sit.[4]
Fl-2015, l-Assoċjazzjoni l-Ġdida ta' Macao ressqet rapport lill-UNESCO fejn sostniet li l-gvern kien naqas milli jipproteġi l-wirt kulturali ta' Macao mit-theddidiet tal-proġetti tal-iżvilupp urban. Wieħed mill-eżempji prinċipali tar-rapport hu l-kwartieri ġenerali tal-Uffiċċju tal-Komunikazzjoni tal-Gvern Popolari Ċentrali fir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Macao, li jinsabu taħt l-għolja ta' Guia u jimblokka l-veduta tal-Fortizza ta' Guia (waħda mis-simboli ta' Macao). Sena wara, Roni Amelan, kelliem mis-servizz tal-istampa tal-UNESCO, sostna li l-UNESCO kienet talbet liċ-Ċina għall-informazzjoni u kienet għadha qed tistenna tweġiba.[5]
Fl-2016, il-gvern ta' Macao approva limitu ta' kostruzzjoni ta' 81 metru għall-proġett residenzjali, li jingħad li jmur kontra r-regolamenti tal-belt dwar l-għoli tal-binjiet madwar il-Fanal ta' Guia li hu parti mis-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.
Il-Professur Ming K.Chan (biċ-Ċiniż: 陳明銶) tal-Università ta' Stanford u l-Professur Eilo Yu (biċ-Ċiniż: 余永逸) tal-Università ta' Macao kkummentaw li l-każ tal-Fanal ta' Guia wera li l-gvern ta' Macao kien injora l-konservazzjoni tal-wirt fl-ippjanar urban.[6]
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ a b Centre, UNESCO World Heritage. "Historic Centre of Macao". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-15.
- ^ "MACAO WORLD HERITAGE". www.wh.mo. Miġbur 2023-01-15.
- ^ a b "Evalwazzjoni tal-Korp ta' Konsulenza tal-UNESCO" (PDF).
- ^ "New Macau alerts UN to construction project near lighthouse" (bl-Ingliż). 2016-11-08. Miġbur 2023-01-15.
- ^ Meneses, J. (2016). The Victory of Heritage. Macau Business, July 2016, pp. 72-73.
- ^ YU, Eilo W.Y.; CHAN, Ming K. (2014). China's Macao Transformed: Challenge and Development in the 21st Century. City University of HK Press. p. 316. ISBN 978-9629372071.