Nikkō
| Nikkō | |||
|---|---|---|---|
 Ġappun | |||
 | |||
| |||
| Amministrazzjoni | |||
| Stat sovran | Ġappun | ||
| Prefecture of Japan | Tochigi Prefecture (en)  | ||
| Kap tal-Gvern | no value | ||
| Isem uffiċjali |
日光市 日光町 | ||
| Ismijiet oriġinali | 日光市 | ||
| Kodiċi postali |
321-1292 | ||
| Ġeografija | |||
| Koordinati | 36°43′11″N 139°41′53″E / 36.71983°N 139.69817°EKoordinati: 36°43′11″N 139°41′53″E / 36.71983°N 139.69817°E | ||
  Nikkō Nikkō (Japan) | |||
 | |||
| Superfiċjenti | 1,449.83 kilometru kwadru | ||
| Fruntieri ma' |
Utsunomiya (en) , Kanuma (en) , Nasushiobara (en) , Shioya (en) , Numata (en) , Midori (en) , Katashina (en) , Minamiaizu (en) u Hinoemata (en) | ||
| Demografija | |||
| Popolazzjoni | 77,027 abitanti (1 Marzu 2021) | ||
| Informazzjoni oħra | |||
| Kodiċi tat-telefon |
0288 | ||
| Żona tal-Ħin |
UTC+9u Japan Standard Time (en) | ||
| bliet ġemellati |
Tainan, Tomakomai (en) , Hachioji (en) u Odawara (en) | ||
| city.nikko.lg.jp | |||
Nikkō (日光市, Nikkō-shi, IPA: [ɲiꜜkkoːɕi]) hija belt li tinsab fil-Prefettura ta' Tochigi, il-Ġappun. Fit-2 ta' Diċembru 2020, ġie stmat li l-belt kellha popolazzjoni ta' 80,239 ruħ f'36,531 unità domestika, u densità tal-popolazzjoni ta' 55 persuna kull kilometru kwadru. L-erja totali tal-belt hija 1,449.83 kilometru kwadru.[1] Nikkō hija destinazzjoni popolari mat-turisti Ġappuniżi u internazzjonali. Fost l-attrazzjonijiet tagħha hemm il-mawżolew tax-shōgun Tokugawa Ieyasu (Nikkō Tōshō-gū) u dak tan-neputi tiegħu Iemitsu (Iemitsu-byō Taiyū-in), u s-Santwarju ta' Futarasan, li jmur lura għas-767 W.K. Hemm ukoll bosta fawwara jaħarqu (onsen) fiż-żona. L-elevazzjonijiet ivarja minn 200 metru sa 2,000 metru.[2] Il-qawl Ġappuniż 日光を見ずして結構と言うなかれ, "Qatt tgħid "kekkō" sa ma tara lil Nikkō"—fejn kekkō tfisser sabiħ, tal-għaġeb jew "Jien sodisfatt"—huwa riflessjoni tas-sbuħija tas-siti f'Nikkō.[3][4]
Ġeografija
[immodifika | immodifika s-sors]
Nikkō tkopri erja vasta (1,449.83 km2) tal-parti rurali fil-Majjistral ta' Tochigi madwar 140 kilometru fit-Tramuntana ta' Tokyo u 35 kilometru fil-Punent ta' Utsunomiya, il-belt kapitali tal-Prefettura ta' Tochigi. Hija r-raba' l-ikbar belt (skont l-erja) fil-Ġappun, wara Takayama, Hamamatsu u Sapporo.
Mill-belt jgħaddu żewġ xmajjar: ix-xmara Watarase u x-xmara Kinugawa. Il-Lag ta' Chūzenji u l-Kaskati ta' Kegon jinsabu f'Nikkō, l-istess bħall-Ġnien Botaniku. Id-diversi muntanji u kaskati tal-belt għamluha sors importanti ta' enerġija idroelettrika. Iż-żona tal-belt intużat ukoll għall-estrazzjoni tar-ram, tal-aluminju u tal-konkos.
It-temp f'Nikkō jixbah pjuttost lit-temp tal-gżira ta' Hokkaidō fit-Tramuntana, minkejja li Nikkō tinsab iktar fil-qrib ta' Tokyo milli ta' Hokkaidō. L-elevazzjoni ta' Nikkō taqdi rwol importanti f'dan il-fatt. Is-soltu t-temperatura titbaxxa iktar ma wieħed jitla' lejn il-muntanji. It-temperatura medja ta' Nikkō hija ta' madwar 7 °C (44 °F)[5] bl-iktar xhur sħan li jlaħħqu biss madwar 22 °C (72 °F)[6] u fl-iktar xhur kesħin it-temperatura tinżel għal madwar −8 °C (17 °F).[7]
Muniċipalitajiet tal-madwar
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Prefettura ta' Tochigi:
- Utsunomiya
- Kanuma
- Nasushiobara
- Shioya
Il-Prefettura ta' Gunma:
- Numata
- Midori
- Katashina
Il-Prefettura ta' Fukushima:
- Minamiaizu
- Hinoemata
Klima
[immodifika | immodifika s-sors]Nikkō għandha klima kontinentali umduża (Köppen Cfa) bi sjuf sħan u bi xtiewi kesħin b'ħafna borra. It-temperatura annwali medja f'Nikkō hija 11.6 °C. Ix-xita annwali medja hija 1,670 mm u tinżel l-iktar f'Settembru. It-temperatura togħla l-iktar bħala medja f'Awwissu sa xi 23.9 °C, u tkun l-iktar baxxa f'Jannar sa xi -0.1 °C.[8]
| Data klimatika għal Nikkō, Tochigi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Xahar | Jan | Fra | Mar | Apr | Mej | Ġun | Lul | Aww | Set | Ott | Nov | Diċ | Sena |
| Temp. għolja medja °C (°F) | −0.6
(30.9) |
−0.5
(31.1) |
2.8
(37.0) |
9.8
(49.6) |
14.7
(58.5) |
17.3
(63.1) |
21.1
(70.0) |
22.4
(72.3) |
18.1
(64.6) |
12.7
(54.9) |
8.0
(46.4) |
2.7
(36.9) |
10.7
(51.3) |
| Temp. medja ta' kuljum °C (°F) | −4.4
(24.1) |
−4.3
(24.3) |
−1.4
(29.5) |
4.9
(40.8) |
9.8
(49.6) |
13.4
(56.1) |
17.4
(63.3) |
18.5
(65.3) |
14.5
(58.1) |
8.5
(47.3) |
3.7
(38.7) |
−1.3
(29.7) |
6.6
(43.9) |
| Temp. baxxa medja °C (°F) | −8.4
(16.9) |
−8.2
(17.2) |
−5.7
(21.7) |
−0.1
(31.8) |
4.7
(40.5) |
9.7
(49.5) |
14.0
(57.2) |
15.1
(59.2) |
11.2
(52.2) |
4.5
(40.1) |
−0.4
(31.3) |
−5.2
(22.6) |
2.6
(36.7) |
| Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri) | 47.9
(1.89) |
68.2
(2.69) |
94.4
(3.72) |
151.5
(5.96) |
167.1
(6.58) |
245.3
(9.66) |
249.8
(9.83) |
382.2
(15.05) |
336.6
(13.25) |
184.3
(7.26) |
101.9
(4.01) |
45.4
(1.79) |
1,824.8
(71.84) |
| Borra medja f'cm (pulzieri) | 44
(17) |
57
(22) |
62
(24) |
15
(5.9) |
0
(0) |
0
(0) |
0
(0) |
0
(0) |
0
(0) |
0
(0) |
8
(3.1) |
29
(11) |
215
(83) |
| Umdità relattiva medja (%) | 65 | 66 | 67 | 71 | 74 | 85 | 87 | 86 | 86 | 79 | 71 | 66 | 75 |
| Medja ta' sigħat ta' xemx fix-xahar | 178.5 | 162.1 | 194.1 | 175.9 | 184.1 | 109.9 | 114.5 | 136.7 | 98.6 | 134.1 | 155.0 | 174.7 | 1,818.2 |
| Sors: NOAA (1961-1990)[9] | |||||||||||||
Demografija
[immodifika | immodifika s-sors]Skont id-data miċ-ċensimenti Ġappuniżi, il-popolazzjoni ta' Nikkō naqset matul l-aħħar għoxrin sena.[10]
| Sena | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1950 | 107,674 | — |
| 1960 | 110,468 | +2.6% |
| 1970 | 99,415 | −10.0% |
| 1980 | 97,515 | −1.9% |
| 1990 | 97,859 | +0.4% |
| 2000 | 98,143 | +0.3% |
| 2010 | 90,064 | −8.2% |
| 2015 | 83,386 | −7.4% |
| 2020 | 80,239 | −3.8% |
| Data miċ-ċensimenti Ġappuniżi | ||
Storja
[immodifika | immodifika s-sors]
Shōdō Shōnin (勝道上人) stabbilixxa t-tempju ta' Rinnō-ji fis-766 u wara stabbilixxa t-tempju ta' Chūzen-ji fis-784. L-ewwel villaġġ ta' Nikkō żviluppa madwar dawn iż-żewġ tempji. Is-santwarju ta' Nikkō Tōshō-gū tlesta fl-1617 u sar l-ikbar attrazzjoni għall-viżitaturi fiż-żona matul il-perjodu Edo. Dan huwa magħruf bħala l-post funebri tax-shōgun Tokugawa Ieyasu. Għadd ta' toroq ġodda nbnew dak iż-żmien biex jiġi pprovdut aċċess aħjar għal Nikkō mir-reġjuni tal-madwar. Nikkō Tōshō-gū, is-Santwarju ta' Futarasan, u t-Tempju ta' Rinnō-ji issa jagħmlu parti mis-Sit ta' Wirt Dinji tal-
UNESCO msejjaħ Santwarji u Tempji ta' Nikkō.[11]
Matul il-perjodu Meiji, il-villaġġ ta' Nikkō żviluppa bħala post turistiku mdawwar bil-muntanji, u sar partikolarment popolari fost il-viżitaturi barranin tal-Ġappun. Is-Servizz Ferrovjarju Nazzjonali Ġappuniż beda jopera lejn Nikkō fl-1890 bil-Linja Ferrovjarja ta' Nikkō, segwita bil-Linja Ferrovjarja ta' Tobu fl-1929 lejn Nikkō.
Il-villaġġ ta' Nikkō ġie inkorporat bħala raħal fl-1889 (parti mid-Distrett ta' Kamitsuga) bl-istabbiliment tas-sistema moderna tal-muniċipalitajiet. Ir-raħal ingħata l-istatus ta' belt fl-1954 wara fużjoni mal-villaġġ ġar ta' Okorogawa.
Fl-20 ta' Marzu 2006, Nikkō assorbiet il-belt fil-qrib ta' Imaichi, ir-raħal ta' Ashio (mid-Distrett ta' Kamitsuga), ir-raħal ta' Fujihara, u l-villaġġ ta' Kuriyama (it-tnejn li huma mid-Distrett ta' Shioya), biex tinħoloq dik li issa hija magħrufa uffiċjalment bħala l-belt ġdida u mwessa' ta' Nikkō. Il-muniċipju tal-belt il-ġdida jinsab fl-eks muniċipju tal-belt ta' Imaichi; l-eks muniċipju tal-belt ta' Nikkō City issa huwa magħruf bħala l-Uffiċċju Sekondarju tal-Belt u tal-Muniċipju ta' Nikkō.
Sit ta' Wirt Dinji
[immodifika | immodifika s-sors]
Is-Santwarji u t-Tempji ta' Nikkō ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-Unesco fl-1999.[11]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) "Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem", ladarba s-santwarji u t-tempji ta' Nikkō huma riflessjoni ta' ħila arkitettonika u artistika tal-għaġeb u dan joħroġ fid-dieher permezz tal-integrazzjoni armonjuża tal-binjiet f'foresta u f'sit naturali mħejji min-nies; il-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem", ladarba s-santwarji u t-tempji ta' Nikkō huma turija perfetta tal-istil arkitettoniku tal-perjodu Edo kif applikat għas-santwarji Xintoisti u għat-tempji Buddisti; u l-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju", ladarba s-santwarji u t-tempji ta' Nikkō, flimkien mal-ambjent ta' madwarhom, huma eżempju straordinarju ta' ċentru reliġjuż Ġappuniż tradizzjonali, assoċjat mal-perċezzjoni Xintoista tar-relazzjoni bejn il-bniedem u n-natura, fejn il-muntanji u l-foresti għandhom tifsira sagra u huma oġġetti ta' venerazzjoni, f'prattika reliġjuża li għadha ferm ħajja sa llum.[11]
Governanza
[immodifika | immodifika s-sors]
Nikkō għandha sistema ta' governanza ta' kunsill immexxi minn sindku elett direttament b'leġiżlatura unikamerali tal-belt magħmula minn 24 membru. Nikkō tikkontribwixxi żewġ membri lill-Assemblea Prefetturali ta' Tochigi. F'termini ta' politika nazzjonali, il-belt hija parti mit-tieni distrett ta' Tochigi tal-kamra inferjuri tad-dieta tal-Ġappun.
Ekonomija
[immodifika | immodifika s-sors]Nikkō tiddependi ħafna fuq it-turiżmu lejn is-siti storiċi u xeniċi tagħha u l-lukandi bil-fawwara jaħarqu. Il-produzzjoni tal-enerġija idroelettrika, l-ipproċessar tal-ikel, u l-industrija tal-estrazzjoni tal-metalli mingħajr ħadid huma komponenti importanti wkoll tal-ekonomija.
Edukazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Nikkō għandha 23 skola primarja pubblika, 12-il skola medja pubblika u tliet skejjel primarji u medji pubbliċi flimkien operati mill-gvern tal-belt. Il-belt għandha tliet skejjel post sekondarji pubbliċi operati mill-Bord Prefetturali tal-Edukazzjoni ta' Tochigi. Il-prefettura topera wkoll skola waħda tal-edukazzjoni speċjali għall-persuni b'diżabbiltà.
Skejjel postsekondarji:
- l-Iskola Postsekondarja Prefetturali ta' Nikko Meiho f'Tochigi
- l-Iskola Postsekondarja Prefetturali ta' Imaichi f'Tochigi
- l-Iskola Postsekondarja Vokazzjonali Prefetturali ta' Imaichi f'Tochigi
Trasport
[immodifika | immodifika s-sors]
Ferroviji
[immodifika | immodifika s-sors]Il-linja tal-Lvant tas-Sistema Ferrovjarja Ġappuniża – il-Linja Ferrovjarja ta' Nikkō
- Fubasami - Shimotsuke-Ōsawa - Imaichi - Nikkō
Is-Sistema Ferrvjarja ta' Tōbu – il-Linja Ferrovjarja ta' Tōbu Nikkō
- Shimo-Goshiro - Myōjin - Shimo-Imaichi - Kami-Imaichi - Tōbu Nikkō
Is-Sistema Ferrvjarja ta' Tōbu – il-Linja Ferrovjarja ta' Tōbu Kinugawa
- Shimo-Imaichi - Daiya-Mukō - Ōkuwa - Shin-Takatoku - Kosagoe - il-Pjazza Dinjija ta' Tobu - Kinugawa-Onsen - Kinugawa-Kōen - Shin-Fujiwara
Is-Sistema Ferrovjarja ta' Yagan
- Shin-Fujiwara - Ryūōkyō - Kawaji-Onsen - Kawaji-Yumoto - Yunishigawa-Onsen - Nakamiyori-Onsen - Kamimiyori-Shiobara-Onsenguchi - Ojika-Kōgen
Is-Sistema Ferrovjarja ta' Watarase Keikoku
- Haramukō - Tsūdō - Ashio - Matō
Awtostradi
[immodifika | immodifika s-sors]- It-Triq Express ta' Tōhoku – Yaita IC, Yaita-Kita PA
- It-Triq ta' Nikkō Utsunomiya – Kiyotaki IC, Nikko IC, Imaichi IC, Dosawa IC, Osawa IC
- Ir-Rotta Nazzjonali 119
- Ir-Rotta Nazzjonali 120
- Ir-Rotta Nazzjonali 121
- Ir-Rotta Nazzjonali 122
- Ir-Rotta Nazzjonali 352
- Ir-Rotta Nazzjonali 400
- Ir-Rotta Nazzjonali 461
Attrazzjonijiet
[immodifika | immodifika s-sors]- It-Triq taċ-Ċedru ta' Nikkō
- Il-Ġnien Botaniku ta' Nikkō
- Il-Villa Imperjali ta' Tamozawa
- Is-Santwarji u t-Tempji ta' Nikkō (Nikkō Tōshō-gū, is-Santwarju ta' Futarasan, u t-Tempju ta' Rinnō-ji)
- Nikkō Tōshō-gū
- Rinnō-ji
- Il-Mawżolew ta' Taiyū-in
- Il-Ġnien ta' Shōyō-en
- Is-Santwarju ta' Futarasan
- Il-Lag ta' Chūzenji
- Edo Wonderland Nikko Edomura (park storiku rikreattiv)
- Nikkō hija magħrufa ferm għax-xadini tagħha li jduru qrib il-belt fix-xitwa sabiex ifittxu l-ikel.
- L-istatwi ta' Jizō Bosatsu fil-Mixja ta' Kanman. Skont leġġenda fost in-nies tal-lokal, f'din il-mixja ftit 'il barra mill-belt, jekk wieħed jgħodd l-istatwi hu u miexi f'direzzjoni u jerġa' jgħoddhom fid-direzzjoni lura, in-numru ta' statwi jkun differenti.
- L-Abiss ta' Kanmangafuchi huwa post li fforma mil-lava tal-iżbroffar tal-Vulkan Nantai[12]
Sport
[immodifika | immodifika s-sors]
Nikkō tospita lin-Nikkō Ice Bucks fil-Lega Asjatika tal-Hockey fuq is-Silġ. L-Arena tas-Silġ ta' Nikkō Kirifuri ospitat il-Kampjonati tad-Dinja tan-Nisa tal-Hockey fuq is-Silġ (Diviżjoni I) f'April 2007. Hemm ukoll stabbiliment tal-iskejzjar veloċi (bl-Ingliż: speed skating).
Ġemellaġġi
[immodifika | immodifika s-sors]- Rapid City, South Dakota, l-Istati Uniti, ġemellata mis-7 ta' Frar 1993
- Tainan, Taiwan, ġemellata bħala ħbiberija mis-16 ta' Jannar 2009
- Odawara, il-Prefettura ta' Kanagawa, ġemellata mid-19 ta' Diċembru 1980
Nies notevoli
[immodifika | immodifika s-sors]- Masaru Ibuka, imprenditur, kofundatur tas-Sony[13]
- Shoma Sato, plejer professjonali tal-baseball[14]
- Akio Fukuda, politiku[15]
- Tomikazu Fukuda, politiku[16]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ 日光市. "人口". 日光市 (bil-Ġappuniż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2022-01-30. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Nikko City/Location, Topography & History of Nikko City". web.archive.org. 2006-10-05. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2006-10-05. Miġbur 2021-08-06.
- ^ Lohr, Steve (1983-09-11). "SHRINE OF THE SHOGUN" (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Nikko/Aizu – Challenging | Oka Tours". web.archive.org. 2019-07-09. Arkivjat mill-oriġinal fl-2019-07-09. Miġbur 2021-08-06.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "NIKKO, Weather History and Climate Data". www.worldclimate.com. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "NIKKO, Weather History and Climate Data". www.worldclimate.com. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "NIKKO, Weather History and Climate Data". www.worldclimate.com. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Nasu climate: Average Temperature, weather by month, Nasu weather averages - Climate-Data.org". en.climate-data.org. Miġbur 2021-08-06.
- ^ ""Nikkō Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration".
- ^ "Tochigi (Japan): Prefecture, Cities, Towns and Villages - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de. Miġbur 2021-08-06.
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Shrines and Temples of Nikko". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Kanmangafuchi Abyss - Nikko Things To Do & Itineraries | Planetyze". planetyze.com. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Obituary: Masaru Ibuka". The Independent (bl-Ingliż). 2011-10-22. Miġbur 2021-08-06.
- ^ "Shoma Sato Japanese Leagues Statistics & History". Baseball-Reference.com (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-06.
- ^ "生い立ち１". www16.plala.or.jp. Miġbur 2021-08-06.
- ^ 栃木県知事・福田とみかず後援会総連合会. "プロフィール". 栃木県知事 福田富一（福田とみかず）後援会総連合会 (bil-Ġappuniż). Miġbur 2021-08-06.