Louisa May Alcott
Louisa May Alcott (/ˈɔːlkət, -kɒt/; 29 ta’ Novembru 1832 – 6 ta’ Marzu 1888) kienet rumanziera Amerikana, kittieba ta’ stejjer qosra, u poetessa. Hija magħrufa l-aktar bħala l-awtriċi tar-rumanz Little Women (1868) u r-rumanzi li jsegwuh f’din is-serje, Little Men (1871) u Jo's Boys (1886).[1] Trabbiet f’New England minn Abigail May u Amos Bronson Alcott, li kienu ġenituri traxxendentali. May Alcott kibret fost ħafna intellettwali magħrufa ta’ dak iż-żmien, bħal Margaret Fuller[2], Ralph Waldo Emerson, Nathaniel Hawthorne, Henry David Thoreau, u Henry Wadsworth Longfellow[3].
Il-familja ta’ Alcott kellha problemi finanzjarji u ta’ età żgħira marret taħdem sabiex tgħin lil familtha. Għaldaqstant, bdiet issib żvog fil-kitba, u xogħlijietha bdew jiksbu suċċess fost il-kritiċi tas-snin sittin tas-seklu dsatax. Fil-bidu tal-karriera tagħha, Alcott kultant kienet tagħmel użu mill-psewdonimu A. M. Barnard; kitbet stejjer qosra u rumanzi għall-adulti li jqajmu sensazzjoni u jiffokaw fuq il-passjoni u l-vendetta.[4]
Little Women, li ġie ppubblikat fl-1868, huwa ambjentat fid-dar tal-familja Alcott, Orchard House, f'Concord, Massachusetts. Huwa bbażat fuq l-esperjenzi tat-tfulija ta’ Alcott mat-tliet aħwa tagħha, Abigail May Alcott Nieriker, Elizabeth Sewall Alcott, u Anna Alcott Pratt. Ir-rumanz intlaqa’ tajjeb u għadu popolari sal-lum il-ġurnata, kemm fost it-tfal kif ukoll fost l-adulti. Ġie adattat bosta drabi għall-palk, għall-films u għat-televixin.
Alcott, abolizzjonista u femminista, baqgħet xebba ħajjitha kollha. Hija kienet attiva f'movimenti ta' riforma għad-dritt tal-vot tan-nisa.[5] Mietet f’Boston fis-6 ta’ Marzu, 1888, b’puplesija, jumejn biss wara li miet missierha.
Suċċess letterarju[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-1860, Alcott bdiet tikteb għall-Atlantic Monthly. Meta faqqgħet il-Gwerra Ċivili, hija serviet bħala infermiera f’Union Hospital f'Georgetown, DC, għal sitt ġimgħat bejn l-1862 u l-1863.[6] Hija kellha l-ħsieb li taħdem għal tliet xhur bħala infermiera, iżda mardet bid-deni tat-tifojde u spiċċat fil-periklu tal-mewt. Madanakollu, hija eventwalment irkuprat. L-ittri li bagħtet id-dar ġew riveduti u ppubblikati f’Commonwealth, gazzetta kontra l-iskjavitù. Fl-1863 kienu miġbura bħala Hospital Sketches u ppubblikati mill-ġdid fl-1869.[6] Ingħatat l-ewwel rikonoxximent kritiku għall-osservazzjonijiet u l-umoriżmu f’dan ix-xogħol.[7] Hospital Sketches ġie ispirat mill-esperjenza tagħha fl-armata.[8] Alcott kitbet dwar il-ġestjoni ħażina tal-isptarijiet, l-apatija u l-indifferenza ta’ wħud mill-kirurgi u kif ukoll, dwar il-passjoni tagħha sabiex tesperjenza l-gwerra direttament.[9] Fit-tranżizzjoni tiegħu mill-innoċenza għall-maturità, il-protagonist tagħha, Tribulation Periwinkle huwa “xhud serju u elokwenti”.[10] Ir-rumanz Moods (1864) huwa wkoll ibbażat fuq l-esperjenza tagħha.[11]
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ Cullen-DuPont, Kathryn (2000). Encyclopedia of women's history in America. New York: Facts On File. pp. 8–9.
- ^ "Humanity, Said Edgar Allan Poe, Is Divided Into Men, Women, And Margaret Fuller". AMERICAN HERITAGE (bl-Ingliż). Miġbur 2023-03-23.
- ^ "Louisa May Alcott | American Masters | PBS". American Masters (bl-Ingliż). Miġbur 2023-03-23.
- ^ "Publishers' Bindings Online: Louisa May Alcott". bindings.lib.ua.edu. Miġbur 2023-03-23.
- ^ Norwich, John Julius (1990). Oxford illustrated encyclopedia. Oxford [England]: Oxford University Press. p. 11. ISBN 978-0-19-869137-2.
- ^ a b Richardson, Charles F. (1911). "Alcott, Louisa May" . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 1 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 529.
- ^ Peck, Garrett (2015). Walt Whitman in Washington, D.C. : the Civil War and America's great poet. Charleston, SC: The History Press. pp. 73–76. ISBN 978-1626199736.
- ^ Johnson, Rossiter (1906). "Alcott, Louisa May". The Biographical Dictionary of America. Vol. 1. Boston: American Biographical Society. pp. 68–69.
- ^ Dromi, Shai M. (2020). Above the fray : the Red Cross and the making of the humanitarian NGO sector. Chicago. p. 26. ISBN 9780226680101.
- ^ Alcott, Louisa May (1988). Alternative Alcott. Rutgers University Press. ISBN 978-0813512723.
- ^ Elbert, Sarah (1984). A Hunger for Home: Louisa May Alcott and Little Women. Temple UP.