Kappella ta' Santa Marija Maddalena, Ħad-Dingli
| Data meta nħoloq | 15 April 1646  |
|---|---|
| Imsemmi għal | Marija Maddalena |
| Pajjiż | Malta |
| Entità amministrattiva territorjali fejn tinstab | Dingli |
| Koordinati | 35°51′6″N 14°23′8″E |
| Iddedikata lil | Marija Maddalena |
| Materjal użat | ġebla tal-ġir |
| Stil arkitettoniku | arkitettura spontanja |
Il-Kappella ta' Santa Marija Maddalena hija kappella Kattolika Rumana fil-limiti ta' Ħad-Dingli, Malta, iddedikata lil Marija Maddalena. Il-binja tagħti fuq l-Irdumijiet ta’ Ħad-Dingli, u għalhekk komunement magħrufa bħala l-kappella tal-irdum . Il-kappella nbniet fl-1646 fuq il-post fejn qabel kien hemm oħra, li kienet teżisti mill-inqas mis-seklu 15. L-arkitettura sempliċi tagħha hija tipika tal-kappelli Maltin fil-kampanja.
Storja
[immodifika | immodifika s-sors],_interior.jpg)
Mhux magħruf eżatt meta nbniet din il-kappella, iżda l-eqdem referenza għall-binja hija fl-1446. Hija tinsab fuq l-Irdumijiet ta' Ħad-Dingli, bogħod mir-raħal innifsu, u kienet tintuża l-aktar mill-bdiewa li kienu jgħixu fl-irziezet ta' dik in-naħa. Il-kappella kienet tinstab fi stat ħażin sal-1575 u ftit wara ġġarrfet. Inbniet mill-ġdid fis-seklu 17, u nfetħet għal darb' oħra mill-Isqof Miguel Juan Balaguer Camarasa fil-15 ta' April 1646. Ir-rikostruzzjoni hija kkommemorata fi skrizzjoni bil-Latin li hemm inċiża fuq id-daħla prinċipali.[1]
Fl-1777, ġiet installata plakka li tgħid non gode l'immunita ecclesias ħdejn il-bieb biex tindika li l-kappella ma kellhiex immunità ekkleżjastika.[2]
Il-kappella ġiet dekonsagrata mill-Isqof Gaetano Pace Forno fis-seklu 19, iżda aktar tard ġiet ikkonsagrata mill-ġdid.[3] Fl-4 ta’ Frar 1936 ntlaqtet minn sajjetta, li għamlet ħsara lit-tieqa ċirkolari fuq il-faċċata, iżda din ġiet imsewwija aktar tard.[1]
F’Mejju 2005, il-kappella bdiet tiġi restawrata mir-Restoration Unit tal-Ministeru tar-Riżorsi u l-Infrastruttura, taħt is-superviżjoni tal-perit David Vassallo. Ix-xogħlijiet ta’ restawr kienu jinkludu t-tisħiħ tas-saqaf, il-bdil tas-siment antik bil-ġir idrawliku, u l-installazzjoni ta’ pavimentar ġdid għall-kappella u ż-zuntier tagħha. Ġiet installata wkoll plakka replika non gode l'immunita ecclesias, wara li l-oriġinal kien insterqet. Il-parroċċa ta’ Ħad-Dingli kkummissjonat ukoll artal ġdid, filwaqt li Dun Ġwann Abela u l-familja tiegħu għamlu donazzjoni ta’ artal. Il-kappella restawrata ġiet inawgurata fl-20 ta’ Mejju 2007.[1]
Il-kappella reġgħet intlaqtet minn sajjetta waqt maltempata bir-ragħad fl-10 ta’ Diċembru 2014, li għamlet ħsara lit-tieqa u fil-parti ta’ fuq tal-faċċata. Xi debris laqat l-artal, u saritlu xi ħsara.[4] Il-ħsara sussegwentement ġiet imsewwija mid-Direttorat tar-Restawr,[5] u l-kappella reġgħet infetħet f'April 2015.[6]
Il-kappella hija mniżżla fl-Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin . [7]
Arkitettura
[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Kappella ta’ Santa Marija Maddalena għandha disinn sempliċi, tipiku tal-kappelli Maltin fil-kampanja. Għandha struttura rettangolari, u il-faċċata fiha bieb wieħed u tieqa ċirkolari. Iskrizzjoni bil-Latin tinsab eżatt fuq il-bieb, filwaqt li ċangatura li oriġinarjament fiha stemma tinsab fuq it-tieqa. A zuntier żgħir jinsab barra l-knisja, u puġġaman fil-qrib jipproteġi lill-viżitaturi tal-kappella milli jaqgħu mill-irdumijiet.[1]
Il-knisja għandha artal mibni bil-ġebla tal-franka Maltija. Il-kwadru titulari huwa Kristu Rxoxt ta' Pawlu Camilleri Cauchi, li juri lil Ġesù jaħfer lil Marija Maddalena penitenti wara l-qawmien tiegħu mill-mewt.[1]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ a b ċ d e Brincat, Joe. "Il-knisja tal-Maddalena ~ Ħad-Dingli ~". Kappelli Maltin . Arkivjat minn l-oriġinal fl-24 January 2015.Manutenzjoni CS1: lingwa mhix magħrufa (link)
- ^ "St. Mary Magdalene Chapel". Dingli Local Council. Arkivjat minn l-oriġinal fl-16 March 2016.
- ^ Scerri, John. "Dingli". malta-canada.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-26 February 2010.
- ^ "Lightning strike damages chapel". Times of Malta. 10 December 2014. Arkivjat minn l-oriġinal fl-13 August 2015.
- ^ "Steeple struck". Times of Malta. 11 December 2014. Arkivjat minn l-oriġinal fl-31 May 2016.
- ^ Zammit, Marion (21 April 2015). "Il-kappella tal-Maddalena f'Ħad-Dingli se terġa' tiftaħ il-bibien tagħha". newsbook.com.mt . Arkivjat minn l-oriġinal fl-31 May 2016.Manutenzjoni CS1: lingwa mhix magħrufa (link)
- ^ "Chapel of Mary Magdalene" (PDF). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands. 28 March 2014. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-17 July 2016.
 |
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Kappella ta' Santa Marija Maddalena, Ħad-Dingli (St. Mary Magdalene Chapel (Dingli)) |