Hideki Shirakawa
| Hideki Shirakawa | |
|---|---|
 | |
| Ħajja | |
| Twelid | Tokjo, 20 Awwissu 1936 (88 sena) |
| Nazzjonalità | Ġappun |
| Residenza |
Tokyo Prefecture (en)  Takayama (en) Manchukuo (en) Taiwan under Japanese rule (en) |
| L-ewwel lingwa | Ġappuniż |
| Familja | |
| Familja |
uri
|
| Edukazzjoni | |
| Alma mater |
Tokyo Institute of Technology (en) Università ta' Pennsylvania |
| Direttur tat-teżi |
Shū Kanbara (en) |
| Lingwi |
Ġappuniż Ingliż |
| Okkupazzjoni | |
| Okkupazzjoni |
kimiku inġinier professur akkademiku |
| Impjegaturi |
University of Tsukuba (en) |
| Premjijiet |
List
|
| Influwenzat minn |
Alan MacDiarmid (en) |
| Sħubija | Akkademja tal-Ġappun |
Hideki Shirakawa (bil-Ġappuniż: 白川 英樹, Shirakawa Hideki, twieled fl-20 ta' Awwissu 1936) huwa kimiku, inġinier u Professur Emeritu Ġappuniż tal-Università ta' Tsukuba, il-Ġappun, u tal-Università ta' Zhejiang, iċ-Ċina. Huwa magħruf l-iktar għall-iskoperta li għamel tal-polimeri konduttivi. Huwa ngħata l-Premju Nobel għall-Kimika b'mod konġunt flimkien ma' Alan MacDiarmid u Alan Heeger.
Ħajja bikrija u edukazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Hideki Shirakawa twieled f'Tokjo, il-Ġappun, u kien it-tieni iben ta' tabib militari. Huwa kellu ħuh ikbar minnu u ieħor iżgħar minnu, u oħtu.[1] Iċ-ċampjin Olimpiku tal-maratoni Naoko Takahashi hija s-sekondokuġina tiegħu.[2] Huwa għex f'Manchukuo u f'Taiwan fi tfulitu. Għall-ħabta tat-tielet sena tal-iskola primarja, huwa ttrasferixxa ruħu lejn Takayama, Gifu, li huwa raħal twelid ommu.
Shirakawa ggradwa mill-Istitut tat-Teknoloġija ta' Tokjo (Tokyo Tech) b'baċellerat fl-inġinerija kimika fl-1961, u għamel id-dottorat tiegħu fl-1966. Imbagħad, huwa kiseb il-kariga ta' assistent fil-Laboratorju tar-Riżorsi Kimiċi f'Tokyo Tech.
Karriera
[immodifika | immodifika s-sors]
Meta kien impjegat bħala assistent fl-Istitut tat-Teknoloġija ta' Tokjo (Tokyo Tech) fil-Ġappun, Shirakawa żviluppa l-poliaċetilen, li għandu dehra metallika. Dan ir-riżultat interessa lil Alan MacDiarmid meta MacDiarmid żar lil Tokyo Tech fl-1975.
Fl-1976, huwa ġie mistieden jaħdem fil-laboratorju ta' Alan MacDiarmid bħala membru postdottorali fl-Università ta' Pennsylvania, l-Istati Uniti. Flimkien huma żviluppaw il-konduttività elettrika tal-poliaċetilen flimkien mal-fiżiku Amerikan Alan Heeger.[3][4]
Fl-1977 skoprew li d-doping bil-fwar tal-jodju seta' jtejjeb il-konduttività tal-poliaċetilen. It-tliet xjenzati ngħataw il-Premju Nobel għall-Kimika fis-sena 2000 bħala rikonoxximent għall-iskoperta tagħhom. Fir-rigward tal-mekkaniżmu tal-konduttività elettrika, huwa maħsub li l-eċċitamenti nonlineari fil-forma ta' solitoni għandhom rwol importanti.
Fl-1979, Shirakawa sar assistent professur fl-Università ta' Tsukuba; tliet snin wara, avvanza għal professur. Fl-1991 inħatar bħala l-Kap tad-Dipartiment tax-Xjenza u l-Inġinerija tal-Università ta' Tsukuba (sa Marzu 1993), u bħala l-Kap tal-Grupp tal-Kategorija 3 ta' Tsukuba (sa Marzu 1997).
Premju Nobel
[immodifika | immodifika s-sors]
Shirakawa ngħata l-Premju Nobel għall-Kimika fis-sena 2000 flimkien mal-professur tal-fiżika Alan J. Heeger u mal-professur tal-kimika Alan G. MacDiarmid tal-Università ta' Pennsylvania, "għall-iskoperta u għall-iżvilupp tal-polimeri konduttivi".[5] Huwa sar ukoll l-ewwel rebbieħ Ġappuniż tal-Premju Nobel li ma ggradwax minn waħda mis-seba' universitajiet nazzjonali u t-tieni rebbieħ Ġappuniż tal-Premju Nobel għall-Kimika.
Matul is-snin, Shirakawa stqarr li ma jridx il-Premju Nobel sabiex ma jingħatax trattament daqstant speċjali mill-mezzi tax-xandir tal-massa (speċjalment il-mezzi tax-xandir Ġappuniżi). Huwa jittama li bosta oqsma vitali li mhumiex parti mill-kategoriji tal-Premju Nobel isiru magħrufa iktar ukoll.[6]
Rikonoxximenti
[immodifika | immodifika s-sors]- 1983 – il-Premju tas-Soċjetà tax-Xjenza tal-Polimeri, il-Ġappun
- 2000 – il-Premju SPSJ għal Kisba Straordinarja fix-Xjenza tal-Polimeri u t-Teknoloġija
- 2000 – il-Premju Nobel għall-Kimika
- 2000 – l-Ordni tal-Kultura u r-rikonoxximent bħala Persuna ta' Mertu Kulturali
- 2000 – Professur Emeritu tal-Università ta' Tsukuba
- 2001 – il-Premju Speċjali tas-Soċjetà Kimika tal-Ġappun
- 2001 – Membru tal-Akkademja tal-Ġappun[7]
- 2006 – Professur Emeritu tal-Università ta' Zhejiang, iċ-Ċina.
Qrabat
[immodifika | immodifika s-sors]Wieħed mill-qrabat tiegħu, Hitomi Yoshizawa, huwa membru tal-grupp tal-kant Morning Musume Morning Girls. Huwa jiġu wkoll minn Naoko Takahashi, ir-rebbieħa tal-medalja tad-deheb tal-maratoni tan-nisa tal-Logħob Olimpiku tas-Sajf tas-sena 2000.
Kwistjonijiet pubbliċi
[immodifika | immodifika s-sors]Fis-6 ta' Diċembru 2013, il-Kamra tal-Kunsilliera tal-Ġappun approvat l-abbozz dwar il-Liġi tas-Segretezza tal-Istat. Shirakawa u r-rebbieħ tal-Premju Nobel għall-Fiżika Toshihide Maskawa ħarġu stqarrija fejn qalu li l-liġi:
"thedded il-prinċipji paċifisti u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem stabbilit fil-kostituzzjoni u għandha tiġi rrifjutata minnufih... Anke fi żminijiet diffiċli, il-protezzjoni tal-libertà tal-istampa, tal-ħsieb u tal-espressjoni, u tar-riċerka akkademika hija indispensabbli".[8]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Shirakawa, Hideki; 白川英樹 (2001). Kagaku ni miserarete. Iwanami Shoten. p. 156. ISBN 4-00-430709-0.
- ^ "Chubu Honsha-ban". Asahi Shimbun. 2000-10-12. p. 20.
- ^ Shirakawa, Hideki; Louis, Edwin J.; MacDiarmid, Alan G.; Chiang, Chwan K.; Heeger, Alan J. (1977). "Synthesis of electrically conducting organic polymers: Halogen derivatives of polyacetylene, (CH) x". Journal of the Chemical Society, Chemical Communications (16): 578.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2000". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-20.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2000". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-20.
- ^ Thomas, Ben (2013-05-10). "Article expired". The Japan Times (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-20.
- ^ "会員情報 - 白川英樹｜日本学士院". www.japan-acad.go.jp. Miġbur 2022-08-20.
- ^ "Updated: Over Scientists' Objections, Japan Adopts State Secrets Law". www.science.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-20.