Esperanto

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Esperanto (')
Mitkellma:
Reġjuni: Dinjija
Kelliema:
Familja: Lingwi Internazzjonali Awżiljari
Uffiċjali
Lingwa uffiċjali ta':
Regolati: Akademio de Esperanto
Kodiċijiet
ISO 639-1: eo
ISO 639-2: epo
ISO 639-3: epo
Ara ukoll: Lingwa

Esperanto ((/ˌɛspəˈrɑːntoʊ, -ˈræn-/) hija l-aktar mitkellma mibnija lingwa awżiljarju internazzjonali. Inħoloq mill-oftalmologu Pollakk LL Zamenhof fl-1887. Zamenhof l-ewwel iddeskriva l-lingwa f'International Language, li ppubblika f'ħames lingwi taħt il-psewdonimu "Doktoro Esperanto". (Dan il-ktieb ħafna drabi huwa mlaqqam bl-Esperanto bħala la Unua Libro jiġifieri L-Ewwel Ktieb.) Il-kelma esperanto tittraduċi bl-Ingliż bħala "wieħed li jittama". [1]

L-għan ta' Zamenhof kien li joħloq lingwa faċli u flessibbli li sservi bħala t-tieni lingwa universali biex trawwem il-paċi fid-dinja u l-għarfien internazzjonali, u biex tibni "komunità ta' kelliema", għax hu jemmen li wieħed ma jistax ikollu lingwa mingħajr komunità bħal din.  

Frażijiet sempliċi[immodifika | immodifika s-sors]

Hawn taħt huma elenkati xi kliem u frażijiet utli tal-Esperanto flimkien ma 'traskrizzjonijiet tal- IPA :

English Esperanto IPA
Hello Eo-saluton.ogg Saluton [sa.ˈlu.ton]
Iva Eo-jes.ogg Jes [ˈjes]
Le Eo-ne.ogg Ne [ˈne]
Bongu Eo-bonan matenon.ogg Bonan matenon [ˈbo.nan ma.ˈte.non]
Bonswa Eo-bonan vesperon.ogg Bonan vesperon [ˈbo.nan ves.ˈpe.ron]
Il-lejl it-tajjeb Eo-bonan nokton.ogg Bonan nokton [ˈbo.nan ˈnok.ton]
Saħħa Eo-ĝis la revido.ogg Ĝis (la) revido [ˈdʒis (la) re.ˈvi.do]
X'jismek? Eo-kio estas via nomo.ogg Kio estas via nomo?

Kiel vi nomiĝas?
[ˈki.o ˌes.tas ˌvi.a ˈno.mo]

[ˈki.εl vi nɔ.ˈmi.dʒas]
Jisimni Marco. Eo-mia nomo estas marko.ogg Mia nomo estas Marko [ˌmi.a ˈno.mo ˌes.tas ˈmar.ko]
Kif int? Eo-kiel vi fartas.ogg Kiel vi fartas? [ˈki.el vi ˈfar.tas]
Jien tajjeb Eo-mi fartas bone.ogg Mi fartas bone [mi ˈfar.tas ˈbo.ne]
Int titkellem Esperanto? Cu vi parolas esperanton.ogg Ĉu vi parolas Esperanton? [ˈtʃu vi pa.ˈro.las ˌes.pe.ˈran.ton]
Mhux nifmek Eo-mi ne komprenas vin.ogg Mi ne komprenas vin [mi ˌne kom.ˈpre.nas ˌvin]
Kollox sew Eo-bone.ogg Bone / En ordo [ˈbo.ne] / [en ˈor.do]
Okay
Grazzi Eo-dankon.ogg Dankon [ˈdan.kon]
You're welcome Eo-ne dankinde.ogg Ne dankinde [ˌne.dan.ˈkin.de]
Jekk jogħġbok Eo-bonvolu.ogg Bonvolu / Mi petas [bon.ˈvo.lu] / [mi ˈpε.tas]
Aħfirli/Skuzani Eo-pardonu min.ogg Pardonu min [par.ˈdo.nu ˈmin]
Eviva! Eo-sanon.ogg Sanon! [ˈsa.non]
Awguri Eo-gratulon.ogg Gratulon [ɡra.ˈtu.lon]
Nħobbok Eo-mi amas vin.ogg Mi amas vin [mi ˈa.mas ˌvin]
Birra waħda jekk jogħġbok Eo-unu bieron mi petas.ogg Unu bieron, mi petas [ˈu.nu bi.ˈe.ron, mi ˈpe.tas]
Where is the toilet? Eo-kie estas la necesejo.ogg Kie estas la necesejo? [ˈki.e ˈes.tas ˈla ˌne.tse.ˈse.jo]
X'inhu dak? Eo-kio estas tio.ogg Kio estas tio? [ˈki.o ˌes.tas ˈti.o]
Dak huwa kelb Eo-tio estas hundo.ogg Tio estas hundo [ˈti.o ˌes.tas ˈhun.do]
Aħna ħa nħobbu Eo-ni amos.ogg Ni amos! [ni ˈa.mos]
Paċi Eo-pacon.ogg Pacon! [ˈpa.tson]
Jien prinċipjant fl'Esperanto. Eo-mi estas komencanto de esperanto.ogg Mi estas komencanto de Esperanto [mi ˈes.tas ˌko.men.ˈtsan.to de ˌes.pe.ˈran.to]

Awturi notevoli fl-Esperanto[immodifika | immodifika s-sors]

Xi awturi ta 'xogħlijiet bl-Esperanto huma:

  • Muztar Abbasi (tradott il-Quran għall-Esperanto)
  • William Auld
  • Julio Baghy
  • Kazimierz Bein (Kabe)
  • Marjorie Boulton
  • Jorge Camacho
  • Fernando de Diego (prinċipalment traduzzjonijiet)
  • Vasili Eroshenko
  • Jean Forge
  • Antoni Grabowski
  • Kalman Kalocsay
  • Anna Löwenstein
  • Kenji Miyazawa (Ittraduċiet ix-xogħlijiet tiegħu pre-eżistenti fl-Esperanto)
  • Nikolai Nekrasov
  • István Nemere
  • Claude Piron
  • Edmond Privat
  • Frederic Pujulà i Vallès
  • Baldur Ragnarsson
  • Reto Rossetti
  • Raymond Schwartz
  • Tibor Sekelj
  • Soros Tivadar
  • Spomenka Štimec
  • Éva Tófalvi
  • Vladimir Varankin
  • Gaston Waringhien
  • LL Zamenhof
  • Þórbergur Þórðarson
  1. ^ [1]