Ħadit
Il-Ħadit (Għarbi: حديث, ħadīṯ, pl. أحاديث, aħādīth/Aħadit, litteralment "taħdita" jew "diskors") jew Atar [1] (Għarbi: أثر, Athar, litteralment "fdal" jew "effett") jirreferi għal dak li l-biċċa l-kbira tal-Misilmin u l-iskejjel prinċipali tal-ħsieb Iżlamiku jemmnu li huwa rekord tal-kliem, l-azzjonijiet, u l-approvazzjoni siekta tal-profeta Iżlamiku Muħammad kif trażmessi permezz ta’ ktajjen ta’ narraturi. Fi kliem ieħor, il-Ħadit huma rapporti trażmessi attribwiti għal dak li qal u għamel Muħammad.[2]
Il-Ħadit ġew imsejħa minn xi wħud bħala "is-sinsla" taċ-ċiviltà Iżlamika,[3] u għal ħafna l-awtorità tal-Ħadit hija sors għal gwida reliġjuża u morali magħrufa bħala Sunna, li hija t-tieni post biss għal dik tal-Quran[4] (lil-Misilmin jqisu li hi l-kelma ta' Alla rrivelata lil Muħammad). Ħafna mill-Misilmin jemmnu li l-awtorità skritturali għall-Ħadit ġejja mill-Quran, li jordna lill-Misilmin biex jimitaw lil Muħammad u jobdu l-ġudizzji tiegħu (f'versi bħal 24:54, 33:21).
Filwaqt li n-numru ta’ versi li jappartjenu għal-liġi fil-Quran huwa relattivament ftit, il-Ħadit huma kkunsidrati minn ħafna li jagħtu direzzjoni fuq kollox minn dettalji ta’ obbligi reliġjużi (bħal Ghusl, ħasil bil-Malti jew Wudu, abluzzjonijiet [5] għall-qima tas-Sala), sal-forom korretti tat-tislija[6] u l-importanza tal-benevolenza lejn l-iskjavi.[7] Għalhekk għal ħafna, "il-biċċa l-kbira" tar-regoli tax-Xarija (il-liġi Islamika) huma derivati mill-Ħadit, aktar milli mill-Quran.[8]
Il-Ħadit huwa l-kelma Għarbi għal xi bħal, rapport, kont, u narrattiva.[9][10][11]: 471 B'differenza mill-Quran, mhux il-Misilmin kollha jemmnu li l-kontijiet tal-Ħadit (jew għall-inqas mhux il-kontijiet kollha tal-Ħadit) huma rivelazzjoni divina. Kollezzjonijiet differenti ta' Ħadit kienu jaslu biex jiddifferenzjaw il-fergħat differenti tal-Islam.[12]
Xi Misilmin jemmnu li l-gwida Islamika għandha tkun ibbażata fuq il-Quran biss, u b'hekk tiċħad l-awtorità tal-Ħadit; xi wħud ikomplu jsostnu li l-biċċa l-kbira tal-Aħadit huma fabbrikazzjonijiet (pseudepigrapha)[13] maħluqa fis-sekli 8 u 9 EK, u li huma attribwiti b’mod falz lil Muħammad.[13][14][15] Storikament, il-Mugħtażilin irrifjutaw wkoll l-Aħadit bħala l-bażi għal-liġi Islamika, filwaqt li fl-istess ħin aċċettaw is-Sunna u l-Iġmagħ (kunsens tal istudjużi Islamika ġmigħ).[16]
Minħabba li xi Aħadit fihom dikjarazzjonijiet dubjużi u saħansitra kontradittorji, l-awtentikazzjoni tal-Ħadit saret qasam ewlieni ta 'studju fl-Islam.[17] Fil-forma klassika tiegħu, il-Ħadit jikkonsisti f’żewġ partijiet—il-katina ta’ narraturi li jkunu bagħtu r-rapport (l-isnad), u t-test ewlieni tar-rapport (il-matn).[18][9][9][19][20] Il-Ħadit individwali huma kklassifikati minn Fuqaha (ġuristi Misilmin) f'kategoriji bħal sħiħ (awtentiku), ħasan (tajjeb), jew dgħif (dgħajjef).[21] Madankollu, gruppi differenti u studjużi differenti jistgħu jikklassifikaw Ħadit b'mod differenti.
Fost l-istudjużi tal-Islam ta' Ahl is-Sunna u l-Ġmiegħa t-terminu Ħadit jista' jinkludi mhux biss il-kliem, pariri, prattiċi, u oħrajn ta' Muħammad, iżda wkoll dawk ta' Sħabu.[22][23] Fl-Islam ix-Xigħa, il-Ħadit huma l-inkarnazzjoni tas-Sunna, il-kliem u l-azzjonijiet ta' Muħammad u l-familja tiegħu, l-Ahl il-Bejt (It-Tnax l-A'imma [sg. Imam] u t-tifla ta' Muħammad, Fatima).[24]
Etimoloġija u defnizzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Ħadit (mill-Għarbi: حَدِيث, Ħadīth) huwa sinonimu ma' diversi termini, inkluż Sunna, aħbar, u l-athar (fdal, nħass, jew traċċi tal-Profeta lis-segwaċi tiegħu). Il-Ħadit f'termini tal-Għarbi hija "xi ġdida", jew l-aħbarijiet.[25] Il-forma plural hija Aħadit. Ħadit jista' jfisser wkoll id-diskors li jiġi mitkellem, u huwa mwassal bil-vuċi u bil-kitba. Bil-Malti, il-kelma ħadit, mill-għerq (ħ-d-t),[26] jfisser "tkellem" jew "diskors",[27] relatata bill-forma verbali tiegħu tħaddet[28] u bill-kelma ħduti.[29]
Imma bħala terminu Islamiku, il-Ħadit huwa dwar dak li huwa attribwit lill-Profeta Muħammad, f'termini ta' kliem, atti, rapporti, jew deskrizzjonijiet.[30] Aħbarijiet u athar huma żewġ kelmiet oħra li jintużaw fis-sens eżatt ta' Ħadit (bl-Għarbi), u dan huwa dak li l-maġġoranza tal-Għulama (Islamika istudjużi) jużaw bħala terminoloġija.[31]
Iżda skont Juan Campo, fit-terminoloġija Iżlamika, it-terminu Ħadit jirreferi għal rapporti ta' dikjarazzjonijiet jew azzjonijiet ta' Muħammad, jew tal-approvazzjoni taċita jew kritika tiegħu ta 'xi ħaġa li ntqal jew li sar fil-preżenza tiegħu.[20]
L-ispeċjalista tal-Ħadit klassiku Iben Ħaġar L-Asqalani jgħid li t-tifsira maħsuba tal-Ħadit fit-tradizzjoni reliġjuża hija xi ħaġa attribwita lil Muħammad iżda li ma tinstabx fil-Quran.[32]
L-istudjuża Patricia Crone tinkludi rapporti minn oħrajn minbarra Muħammad fid-definizzjoni tagħha tal-Ħadit: "rapporti qosra (xi kultant biss linja jew tnejn) li jirreġistraw dak li qal jew għamel figura bikrija, bħal Sieħeb tal-Profeta jew Muħammad innifsu, f'okkażjoni partikolari, preċeduta minn katina ta’ trasmettituri”. Madankollu, hija żżid li "illum il-ġurnata, ħadit kważi dejjem tfisser Ħadit minn Muħammad innifsu."[33]
Il-Ħadit skont Ahl is-Sunna u l-Ġmiegħa huwa dak li ġie rrappurtat minn Muħammad, f’termini ta’ qal, att, rapport, karatteristika morali jew etika, jew bijografija, kemm qabel il-missjoni (jiġifieri l-bidu tar-rivelazzjoni u l-profezija) jew wara.[34][35][36] Il-Ħadit huwa wkoll it-tieni sors ta' leġiżlazzjoni Islamika wara l-Quran.[37]
B'kuntrast, skont Ahl il-Bejt il-Proġett tal-Librerija Diġitali tal-Islam ix-Xigħi, "... meta ma jkun hemm l-ebda dikjarazzjoni Quranika ċara, u lanqas ma jkun hemm Ħadit li l-iskejjel Misilmin qablu miegħu... Xigħa... irreferi għal Ahl il-Bejt [il-familja ta’ Muħammad] biex tidderiva s-Sunna tal-Profeta”—li jimplika li filwaqt li l-Ħadit hija limitata għat-“Tradizzjonijiet” ta’ Muħammad, is-Sunna tax-Xigħa tislet fuq il-kliem, u oħrajn ta' Ahl il-Bejt jiġifieri l-A'imma (pl. għal Imam) tal-Islam ix-Xigħa. [38]
Distinzjoni minn Sunna
[immodifika | immodifika s-sors]Il-kelma Sunna tintuża wkoll b'referenza għal drawwa normattiva ta' Muħammad jew il-komunità Mislem bikrija.[20]
Joseph Schacht jiddeskrivi l-Ħadit bħala li jipprovdi "id-dokumentazzjoni" tas-Sunna. [39]
Sors ieħor (Joseph A. Islam) jiddistingwi bejn it-tnejn li jgħid:
"Filwaqt li l-'Ħadit' hija komunikazzjoni orali li allegatament hija derivata mill-Profeta jew mit-tagħlim tiegħu, is-'Sunna' (pjuttost litteralment: mod ta' ħajja, imġieba jew eżempju) tfisser id-drawwiet prevalenti ta' komunità jew poplu partikolari. ...'Sunna' hija prattika li ġiet mgħoddija minn komunità minn ġenerazzjoni għal oħra b'mod massiv, filwaqt li l-Ħadit huma rapporti miġbura minn kompilaturi aktar tard ħafna drabi sekli mneħħija mis-sors. ...Prattika li tinsab fi ħdan il-Ħadit tista' tkun meqjusa bħala Sunna, iżda mhux meħtieġ li Sunna jkollha Ħadit ta' appoġġ li tissanzjonaha."[40]
Xi sorsi (Khaled Abou El Fadl) jillimitaw il-Ħadit għal rapporti verbali, bl-atti ta Muħammad u r-rapporti dwar Sħabu jkunu parti mis-Sunna, iżda mhux il-Ħadit.[41]
Distinzjoni minn letteratura oħra
[immodifika | immodifika s-sors]Klassifiki letterarji Islamiċi simili għall-Ħadit (iżda mhux Sunna) huma maghazi u sira. Huma differenti mill-Ħadit peress li huma organizzati "relattivament b'mod kronoloġiku" aktar milli skont is-suġġett.
- Sīrat (litteralment "mod kif tmur" jew "kondotta"), bijografiji ta' Muħammad, miktuba minn nofs it-tmien seklu. Kitbiet simili msejħa maghazi (litteralment "rejd/attaki") ippreċedew il-letteratura sīrat, li jiffokaw fuq azzjonijiet militari ta' Muħammad, iżda kienu jinkludu wkoll aspetti mhux militari ta' ħajtu.[42] Għalhekk, hemm koinċidenza fit-tifsira tat-termini, għalkemm maghazi jissuġġerixxi aspetti militari aktar milli dawk biografiċi ġenerali.
"Tradizzjonijiet" oħra tal-Islam relatati mal-Ħadit jinkludu:
- Khabar (litteralment aħbar/ħabar, informazzjoni, pl. akhbar) jista' jintuża bħala sinonimu għal Ħadit, iżda xi studjużi jużawha biex jirreferu għal tradizzjonijiet dwar is-Sħab ta' Muħammad u s-suċċessuri tagħhom mill-ġenerazzjoni ta' wara, b'kuntrast mal-Ħadit kif definit bħala tradizzjonijiet dwar Muħammad. Definizzjoni oħra (minn Iben Warraq) tiddeskrivihom bħala "ġrajjiet jew rapporti diskreti" mill-Iżlam bikri li "jinkludi dikjarazzjonijiet sempliċi, stqarrijiet ta’ studjużi awtorevoli, qaddisin, jew statisti, rapporti ta’ avvenimenti, u stejjer dwar avvenimenti storiċi kollha li jvarjaw fit-tul minn wieħed. linja għal diversi paġni."[43]
- Bil-maqlub, athar (traċċa, fdal) normalment jirreferi għal tradizzjonijiet dwar is-Sħab u s-suċċessuri, għalkemm xi kultant jikkonnota tradizzjonijiet dwar Muħammad.
Kumpilazzjoni Ħadit
[immodifika | immodifika s-sors]Il-letteratura tal-Ħadit li qed tintuża llum hija bbażata fuq rapporti mitkellma fiċ-ċirkolazzjoni wara l-mewt ta' Muħammad. B'differenza mill-Quran, il-Ħadit ma ġewx miktuba fil-pront matul il-ħajja ta' Muħammad jew immedjatament wara mewtu. [9] Ħadit ġew evalwati bil-fomm għal miktub u miġbura f'kollezzjonijiet kbar matul is-sekli 8 u 9, ġenerazzjonijiet wara l-mewt ta' Muħammad, wara tmiem l-era tal-Kalifat Raxidin, aktar minn 1,000 km (600 mi) minn fejn għex Muħammad.
"Ħafna eluf ta' drabi" aktar numerużi mill-versi tal-Quran,[44] il-Ħadit ġew deskritti bħala li jixbħu saffi madwar il-"qalba" tat-twemmin Islamiku (il-Quran). Ħadit magħrufa sew u aċċettata b'mod wiesa' tagħmel is-saff ta' ġewwa dejjaq, b'Ħadit li ssir inqas affidabbli u aċċettata b'kull saff li jiġġebbed 'il barra. [12]
Ir-rapporti tal-imġieba ta’ Muħammad (u xi drabi ta’ Sħabu) miġbura minn kompilaturi tal-Ħadit jinkludu dettalji ta’ prattika reliġjuża ritwali bħall-ħames is-Sala (talb/qima Islamiku obbligatorju) li ma jinstabux fil-Quran, kif wkoll imġieba ta’ kuljum bħal manjieri fuq il-mejda,[45] libsa,[46] u qagħda.[47] Ħadit huma wkoll meqjusa mill-Musulmani bħala għodda importanti biex jifhmu l-affarijiet imsemmija fil-Quran iżda mhux spjegati, sors għal tafsir (kummentarji jew tfissir miktuba fuq il-Quran).
Xi elementi importanti, li llum huma meqjusa bħala parti fit-tul tal-prattika u t-twemmin Islami ma jissemmewx fil-Quran, iżda huma rrappurtati fil-Aħadit.Għalhekk, il-Misilmin ġeneralment isostnu li l-Aħadit huma rekwiżit meħtieġ għall-prattika vera u xierqa tal-Islam, peress li tagħti lill-Misilmin d-dettalji sfumati tal-prattika u t-twemmin Islami f’oqsma fejn il-Quran huwa sieket. Eżempju huwa t-talb obbligatorju, li huwa kmandat fil-Quran, iżda spjegat fil-Ħadit.
Dettalji tal-movimenti u l-kliem preskritti tas-Sala (magħrufa bħala rakgħa) u kemm-il darba għandhom isiru, jinsabu fil-Ħadit. Madankollu, il-Aħadit ivarjaw fuq dawn id-dettalji u konsegwentement Sala titwettaq b'mod differenti minn tifriq l-Islami l-Ħaditi differenti. [a] Il-Quranin, min-banda l-oħra, jemmnu li jekk il-Quran huwa sieket fuq xi materja, huwa għaliex Alla ma żammx id-dettall tiegħu bħala konsegwenza; u li xi Ħadit jikkontradixxu l-Quran, li jipprova li xi Aħadit huma sors ta' korruzzjoni u ma jaqbilx bil-Quran.[50]
Ħadit mhux profetiku
[immodifika | immodifika s-sors]Joseph Schacht jikkwota Ħadit ta' Muħammad li huwa użat "biex jiġġustifika referenza" fil-liġi Islamika għass- Sħab ta' Muħammad bħala awtoritajiet reliġjużi—"Is-Sħabi huma bħal stilla gwida."[51][52][53]
Skont Schacht, (u studjużi oħra) [54] [55] fl-ewwel ġenerazzjonijiet wara l-mewt ta' Muħammad, użu ta' Ħadit minn Sħab ta' Muħammad) u Tabigħin ("suċċessuri" tas-Sħab) "kienet ir-regola", filwaqt li l-użu ta' Ħadit ta' Muħammad innifsu mill-Misilmin kienet "l-eċċezzjoni". [39] Schacht jikkredita lix-Xafigħi — fundatur tal-Madhab (l-iskola ta' Fiqh) ix-Xafigħi — billi stabbilixxa l-prinċipju tal-użu tal-Ħadit ta' Muħammad għal-liġi Islamika, u jenfasizza l-inferjorità tal-Ħadit ta' xi ħadd ieħor, billi qal Aħadit:
"...minn persuni oħra huma ta' ebda kunsiderazzjoni fil-wiċċ ta' tradizzjoni mill-Profeta, kemm jekk jikkonfermaw jew jikkontradixxuha; li kieku l-persuni l-oħra kienu konxji tat-tradizzjoni mill-Profeta, kienu segwewha".[56][57]
Dan wassal għat-“negliġenza kważi sħiħa” tat-tradizzjonijiet miss-Sħab u oħrajn.[58]
Kollezzjonijiet ta' Ħadit kultant iħalltu dawk ta' Muħammad mar-rapporti ta' oħrajn. Muwatta Imam Malik huwa normalment deskritt bħala "l-ewwel ġabra miktuba ta' Ħadit" iżda kliem ta' Muħammad huma "imħallta mal-kliem tas-Sħab",[59] (822 Aħadit minn Muħammad u 898 Aħadit minn oħrajn, skont l-għadd ta' edizzjoni waħda ).[60][61] Fl-Introduzzjoni għall-Ħadit minn Għabd il-Hadi L-Fadli, Kitab Għali jissejjaħ "l-ewwel ktieb tal-Ħadit tal-Ahl il-Bejt (familja ta' Muħammad) li għandu jinkiteb fuq l-awtorità tal-Profeta".[62] Madankollu, l-atti, id-dikjarazzjonijiet jew l-approvazzjonijiet tal-Profeta Muħammad jissejħu "Marfugħ (المرفوع, reċipjent nom għal refa') Ħadit", filwaqt li dawk tas-Sħab jissejħu "mawquf (موقوف, reċipjent nom għal waqaf) Ħadit", u dawk ta' Tabigħin jissejħu "maqtugħ (مقطوع, reċipjent nom għal qata') Ħadit".
Impatt, tipoloġija u komponenti
[immodifika | immodifika s-sors]Impatt
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Ħadit kellu influwenza profonda u kontroversjali fuq tafsir (kummentarji/tfissir tal-Quran). L-ewwel it-tafsir tal-Quran magħruf bħala Tafsir Iben Għabbas ġieli jiġi attribwit liss-Sieħeb Iben Għabbas.
Il-Ħadit intużaw bħala l-bażi tax-Xarija (is-sistema tal-liġi reliġjuża li tifforma parti mit-tradizzjoni Islamika), u fiqh (ġurisprudenza Islamika). Il-Ħadit huma l-għerq ta' għaliex m'hemm l-ebda sistema waħda fiqh, iżda pjuttost ġabra ta' sistemi paralleli fl-Islam.
Ħafna mill-istorja Islamika bikrija disponibbli llum hija bbażata wkoll fuq il-Ħadit, għalkemm ġiet ikkontestata għan-nuqqas ta 'bażi tagħha fil-materjal ta' sors primarju u l-kontradizzjonijiet interni ta' materjal sekondarju disponibbli.[63]
Tipi
[immodifika | immodifika s-sors]Ħadit jista' jkun Il-Ħadit Il-Qudsi (il-Ħadit divini) — li xi Misilmin jqisu bħala l-kliem ta' Alla — jew Il-Ħadit Ix-Xarif (il-Ħadit nobbli), li huma kliem Muħammad stess.[64]
Skont ix-Xarif il-Ġurġani:
Il-Ħadit il-Qudsi hija f'termini ta' tifsira, tfisser ħadit minn Allah li Jista' Kollox u f'termini tal-kliem mirr-Rasulullah (Salla t'Allah għalih u s-sliem), għalhekk huwa dak li Allah li Jista' Kollox qal lill-Profeta tiegħu billi nebbaħ jew fil-ħolma, għalhekk hu, għalih is-sliem, qallu dwar dik it-tifsira bi kliemu stess, iżda l-Quran huwa aktar preferibbli minnu għalkemm it-tnejn huma kliem imnebbaħ.[65]
Filwaqt li l-aħħar huma l-"kliem dirett ta 'Alla". Il-Ħadit Il-Qudsi m'għandux għalfejn ikun saħiħ (awtentika/sħiħ), iżda jista' jkun dagħief (dgħief) jew saħansitra mawdugħ (iffabbrikat).[66]
Eżempju tal-Ħadit Il-Qudsi huwa l-Ħadit ta' Abu Hurajra li qal li Muħammad qal:
Meta Allah ddekreta l-Ħolqien Huwa wiegħed lilu nnifsu billi kiteb fil-ktieb Tiegħu li huwa stabbilit miegħu: Il-Ħniena Tiegħi tirbaħ fuq Ir-Rabja Tiegħi.[67]
Fix-Xigħi Madahib (sg. Madhab), hemm żewġ opinjonijiet fundamentali tal-Ħadit: Il-fehma Usuli u l-fehma Akhbari. L-istudjużi Usuli jenfasizzaw l-importanza ta' eżami xjentifiku tal-Aħadit permezz tal-iġtihad (l-awtorità li toħroġ deċiżjonijiet fiqhi) filwaqt li l-istudjużi Akhbari jqisu l-Aħadit kollha mill-erba' kotba x-Xigħi bħala awtentiċi.[68]
Komponenti
[immodifika | immodifika s-sors]Iż-żewġ aspetti ewlenin ta' Ħadit huma t-test tar-rapport (il-matn), li fih in-narrattiva attwali, u l-katina ta' narraturi (l-isnad), li tiddokumenta r-rotta li biha ġie trażmess ir-rapport.[9][20] L-isnad kien sforz biex jiddokumenta li Ħadit fil-fatt ġiet minn Muħammad, u studjużi Misilmin mit-tmien seklu sal-preżent qatt ma waqfu jirrepetu l-mantra "L-isnad hija parti mir-reliġjon - jekk mhux għal l-isnad, min ried seta jgħid li jrid."[9] L-isnad litteralment ifisser "appoġġ", u jissejjaħ hekk għaliex speċjalisti tal-Ħadit jiddependu fuqu biex jiddeterminaw l-awtentiċità jew id-dgħufija ta' Ħadit.[69] L-isnad jikkonsisti f’lista kronoloġika tan-narraturi, kull wieħed isemmi lil dak li minnu semgħu l-Ħadit, sakemm isemmi l-oriġinatur tal-matn flimkien mal- matn innifsu.
L-ewwel nies li semgħu l-Ħadit kienu s-Sħab li ppreservawh u mbagħad wassluha lil dawk ta’ warajhom. Imbagħad il-ġenerazzjoni ta’ warajhom irċevietu, u b’hekk twassalha lil dawk ta’ warajhom u l-bqija. Mela Sieħbu kien jgħid, "Smajt lill-Profeta jgħid hekk u hekk." Is-Segwaċi mbagħad jgħid, "Smajt Sieħbu jgħid, 'Smajt lill-Profeta.'" Dak warajh imbagħad kien jgħid, “Smajt lil xi ħadd jgħid, ‘Smajt lil Kumpann jgħid, ‘Smajt lill-Profeta...’’” u l-bqija.[70]
Kotba tal-Ħadit skont fergħa jew denominazzjoni tal-Islam
[immodifika | immodifika s-sors]Fergħat differenti tal-Islam jirreferu għal kollezzjonijiet differenti ta' Ħadit, għalkemm l-istess inċident jista' jinstab fil-Ħadit minn kollezzjonijiet differenti. B'mod ġenerali, id-differenza bejn il-kollezzjonijiet ix-Xigħa u s-Sunnija hija lix-Xigħi jagħtu preferenza lill-Aħadit attribwiti lill-familja ta' Muħammad u sħabu qrib (Ahl il-Bejt), filwaqt li Sunni ma jqisux nisel tal-familja fl-evalwazzjoni tal-Ħadith u s-Sunna narrati minn xi wieħed minn tnax elf is-Sħab ta’ Muħammad. [71]
Ahl is-Sunna u l-Ġmiegħa
[immodifika | immodifika s-sors]- Fil-fergħa s-Sunni, il-kollezzjonijiet kanoniċi tal-Ħadit huma l-Kotba S-Sitta, li minnhom Sħiħ il-Bukhari u Sħiħ Muslim ġeneralment għandhom l-ogħla status. Il-kotba l-oħra tal-Aħadit huma Sunan Abu Dawud, Ġmigħ it-Tirmidi, Is-Sunan Is-Sughra u Sunan Iben Maġah . Madankollu l-Malikin waħda mill-erba’ madahib (skejjel tal-ħsieb fil-ġurisprudenza Islamika) is-Sunni, tradizzjonalment jirrifjutaw Sunan Iben Maġah u jasserixxu l-istatus kanoniku ta' Muwatta Imam Malik.
Xigħa
[immodifika | immodifika s-sors]- Fil-fergħa x-Xigħi t-Tnaxi, il-kollezzjonijiet kanoniċi tal-Ħadit huma l-Kotba L-Erbgħa: Kitab il-Kafi, Man la yahduruhu l-Faqih, Tahdib L-Aħkam, u L-Istibsar.
- Is-settet ix-Xigħi Ismagħeli jużaw id-Dagħa'im il-Islam bħala l-kollezzjoni tal-Ħadit tagħhom.
Ibadi
[immodifika | immodifika s-sors]- Fil-fergħa Ibadi, il-kollezzjoni kanonika ewlenija hija t-Tartib il-Musnad. Din hija espansjoni tal-kollezzjoni preċedenti Ġmigħ Sħiħ, li żżomm l-istatus kanoniku fiha nnifisha.
Oħrajn
[immodifika | immodifika s-sors]- Xi gruppi minuri, magħrufa kollettivament bħala Quranin, jirrifjutaw għal kollox l-awtorità tal-kollezzjonijiet tal-Ħadit.[14][15]
Studji u awtentikazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]L-awtentiċità ta' Ħadit hija primarjament verifikata mill-katina ta' trażmissjoni tagħha (isnad). Minħabba li katina ta' trażmissjoni tista' tkun falsifikazzjoni, l-istatus ta 'awtentiċità mogħti mill-Għulama (studjużi Misilmin), mhuwiex aċċettat minn Orjentalisti jew storiċi. Ignaz Goldziherr wera li diversi Aħadit ma jaqblux mal-ħin ta' Muħammad kronoloġikament u bil-kontenut. Bħala riżultat, ħafna Orjentalisti qiesu l-Ħaditġeneralment bħala kostruzzjonijiet ta' perjodu ta' żmien aktar tard, temporanjament. Din l-attitudni kritika żżejjed mhijiex in-norma llum. It-tqabbil u l-analiżi ta' Aħadit differenti juri li ħafna Aħadit għandhom ikunu nkitbu sa mill-seklu 7. Liema l-Aħadit huma awtentiċi u liema mhumiex ma jistgħux jiġu determinati. [72] Skont Bernard Lewis, "fis-sekli Iżlamiċi bikrija ma setax ikun hemm mod aħjar ta' promozzjoni ta' kawża, opinjoni, jew fazzjoni milli tiċċita azzjoni jew kelma xierqa tal-Profeta." Biex tiġġieled dawn il-falsifikazzjonijiet, ix-xjenza elaborata tal-Istudji tal-Ħadit ġiet imfassla[73] biex jawtentika l-Ħadit magħrufa bħala l-Għilm il-Ġarh jew l-Għilm il-Diraja.[74]
Studji Ħadit jużaw numru ta 'metodi ta' evalwazzjoni żviluppati mill-Għulama (studjużi Misilmin) bikrija biex jiddeterminaw il-veraċità tar-rapporti attribwiti lil Muħammad. Dan jinkiseb billi:
- in-narraturi individwali involuti fit-trażmissjoni tiegħu,
- l-iskala tat-trażmissjoni tar-rapport,
- l-analiżi tat-test tar-rapport, u
- ir-rotot li permezz tagħhom ġie trażmess ir-rapport.
Ibbażat fuq dawn il-kriterji, ġew żviluppati diversi klassifikazzjonijiet tal-Ħadit. L-ewwel xogħol komprensiv fl-istudji tal-Ħadit kien il-Muħaddit il-Fasil ta' Abu Muħammad ir-Ramahurmuzi, filwaqt li xogħol sinifikanti ieħor kien il-Magħrifa Għulum Il-Ħadit tal-Ħakim in-Naysaburi. Għulum il-Ħadit ta' Iben is-Salaħ hija meqjusa bħala r-referenza klassika standard dwar studji tal-Ħadit.[20] Xi skejjel tal-metodoloġija l-Aħadit japplikaw sa sittax-il test separat.[75]
Evalwazzjoni bijografika
[immodifika | immodifika s-sors]Analiżi bijografika (Għilm ir-Riġāl, lit. "xjenza tar-rġiel", wkoll "xjenza ta' Ismijiet Ir-Rġiel jew Għilm il-Ġarħ wa t-Tagħdīl ("xjenza ta' skreditazzjoni u akkreditazzjoni"), li fiha dettalji dwar il-trasmettitur huma skrutinizzati. Dan jinkludi l-analiżi tad-data u l-post tat-twelid tagħhom; konnessjonijiet familjari; għalliema u studenti; reliġjożità; imġieba morali; produzzjoni letterarja; il-vjaġġi tagħhom; kif wkoll id-data tal-mewt tagħhom. Fuq il-bażi ta' dawn il-kriterji, tiġi vvalutata l-affidabbiltà (thiqāt) tat-trasmettitur. Jiġi determinat wkoll jekk l-individwu kienx fil-fatt kapaċi jittrasmetti r-rapport, li jiġi dedott mill-kontemporanjetà u l-prossimità ġeografika tagħhom mat-trasmettituri l-oħra fil-katina.[76][75] Eżempji ta' dizzjunarji bijografiċi jinkludu: Il-Kamal fi Asma' ir-Riġāl ta' Għabd il-Ghani l-Maqdisi, Tahdhīb it-Tahdhīb ta' Iben Haġar L-Asqalani u Tadhkirat il-Ħuffad tad-Dahabi.[77]
Skala ta' trażmissjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Ħadit dwar kwistjonijiet ta' importanza meħtieġa biex jiġu permezz ta' numru ta' ktajjen indipendenti,[75] dan kien magħruf bħala l-iskala ta' trasmissjoni. Rapporti li għaddew minn ħafna trasmettituri affidabbli f'ħafna isnad sal-ġbir u t-traskrizzjoni tagħhom huma magħrufa bħala mutawātir (mgħoddi minn persuna għal oħra). Dawn ir-rapporti huma kkunsidrati l-aktar awtorevoli peress li jgħaddu minn rotot tant differenti li kollużjoni bejn it-trasmettituri kollha ssir impossibbli. Rapporti li ma jilħqux dan l-istandard huma magħrufa bħala āħād, u huma ta' diversi tipi differenti.[20]
L-analiżi tat-test
[immodifika | immodifika s-sors]Skont Muħammad Xafigħi, il-Ħadit li l-isnad tiegħu ġie skrutinizzat imbagħad it-test jew il-matn tagħhom jiġi eżaminat għal:
- kontradizzjoni tal-Quran;[75]
- kontradizzjoni ta' Ħadit affidabbli;[75]
- tagħmel sens, tkun loġika;[75]
- li jkun rapport dwar l-importanza ta’ individwu (jew individwi) li jiġi trażmess biss permezz tal-partitarji jew tal-familja tagħhom, u li ma jkunx sostnut minn rapporti minn kanali indipendenti oħra.[75]
Madankollu, Joseph Schacht jiddikjara li "l-kritika teknika kollha tat-tradizzjonijiet ... hija bbażata prinċipalment fuq kritika tal-isnad", li hu (u oħrajn) jemmnu li huma ineffettivi fl-eliminazzjoni tal-Ħadit frawdolenti.[78]
Terminoloġija: Aħadit ammissibbli u inammissibbli
[immodifika | immodifika s-sors]Wara li ġie evalwat, il-Ħadit jista' jiġi kategorizzat. Żewġ kategoriji huma:
- Saħīħ (sħiħ, awtentiku)
- Dagħīf (dgħajjef)
Klassifiki oħra jinkludu:
- Ħasan (tajjeb), li jirreferi għal rapport sħiħ li jsofri minn defiċjenza minuri, jew rapport dgħajjef imsaħħaħ minħabba bosta rapporti oħra korroboranti;
- Mawdūgħ (fabbrikat),
- Munkar (denunzjat) li huwa rapport li huwa miċħud minħabba l-preżenza ta' trasmettitur mhux affidabbli li jikkontradixxi narratur ieħor aktar affidabbli.[79]
Kemm ir-rapporti sħih u kif wkoll ħasan huma kkunsidrati aċċettabbli għall-użu fid-diskors legali Islami.
Kritika
[immodifika | immodifika s-sors]Il-kritiċi lmentaw li, kuntrarjament għad-deskrizzjoni ta’ hawn fuq fejn il-matn jiġi skrutinizzat, il-proċess ta’ awtentikazzjoni tal-Ħadit “kien limitat għal eżami bir-reqqa tal-katina ta’ trasmettituri li rrakkuntaw ir-rapport u mhux jirrapportaw innifsu. 'Sakemm il-katina ma kinitx interrotta u r-rabtiet individwali tagħha meqjusa bħala persuni affidabbli, il-Ħadit ġiet aċċettata bħala liġi vinkolanti. Ma jista', skont it-termini tal-fidi reliġjuża nnifisha, ma jkun hemm ebda dubju dwar il-kontenut tar-rapport; għax din kienet is-sustanza tar-rivelazzjoni divina u għalhekk mhux suxxettibbli għall-ebda forma ta' kritika legali jew storika,'" skont l-akkademiku N.J. Coulson.[80]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Azami, Muhammad Mustafa (1978). Studies in Hadith Methodology and Literature. American Trust Publications. p. 3. ISBN 978-0-89259-011-7. Miġbur 16 December 2022.
- ^ "Are Hadith Necessary? An Examination of the Authority of Hadith in Islam". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-12-16. Miġbur 2023-09-07.
- ^ J.A.C. Brown, Misquoting Muhammad, 2014: p.6
- ^ "Hadith". Encyclopaedia Britannica. Miġbur 31 July 2020.
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: p.203
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: p.168
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: p.229
- ^ Forte, David F. (1978). "Islamic Law; the impact of Joseph Schacht" (PDF). Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review (bl-Ingliż). 1: 2.
- ^ a b ċ d e f Brown 2009.
- ^ "Hans Wehr English&Arabic Dictionary".
- ^ Mohammad Taqi al-Modarresi (26 March 2016). The Laws of Islam (PDF) (bl-Ingliż). Enlight Press. ISBN 978-0994240989. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2 August 2019. Miġbur 22 December 2017.
- ^ a b J.A.C. Brown, Misquoting Muhammad, 2014: p.8
- ^ a b "Hadith and the Corruption of the great religion of Islam | Submission.org - Your best source for Submission (Islam)". submission.org. Miġbur 2020-01-23.
- ^ a b Aisha Y. Musa, The Qur’anists, Florida International University, accessed May 22, 2013.
- ^ a b Neal Robinson (2013), Islam: A Concise Introduction, Routledge, ISBN 978-0878402243, Chapter 7, pp. 85-89 Żball fl-użu tar-referenzi: Invalid
<ref>
tag; name "Neal Robinson 2013 pp. 85-89" defined multiple times with different content - ^ Deen, Sayyed M. (2007). Science Under Islam: Rise, Decline and Revival. Lulu.com. ISBN 9781847999429.
- ^ Lewis, Bernard (1993). Islam and the West. Oxford University Press. p. 44. ISBN 9780198023937. Miġbur 28 March 2018.
hadith.
- ^ "Surah Al-Jumu'a, Word by word translation of verse number 2-3 (Tafsir included) | الجمعة - Quran O". qurano.com (bl-Ingliż). Miġbur 2021-01-31.
- ^ Islahi, Amin Ahsan (1989). Mabadi Tadabbur-i-Hadith (translated as: "Fundamentals of Hadith Interpretation") (bl-Urdu). Lahore: Al-Mawrid. Miġbur 2 June 2011.
- ^ a b ċ d e f Campo, Juan Eduardo (2009). "Hadith". Encyclopedia of Islam. Infobase. ISBN 9781438126968.
- ^ The Future of Muslim Civilisation by Ziauddin Sardar, 1979, page 26.
- ^ Motzki, Harald (2004). Encyclopedia of Islam and Muslim World.1. Thmpson Gale. p. 285.
- ^ Al-Bukhari, Imam (2003). Moral Teachings of Islam: Prophetic Traditions from Al-Adab Al-mufrad By Muḥammad ibn Ismāʻīl Bukhārī. Rowman Altamira. ISBN 9780759104174.
- ^ al-Fadli, Abd al-Hadi (2011). Introduction to Hadith (2nd ed.). London: ICAS Press. p. vii. ISBN 9781904063476.
- ^ لسان العرب - ابن منظور
- ^ Category:Maltese terms belonging to the root ħ-d-t (bl-Ingliż). 2022-01-20. Page Version ID: 65389468. Miġbur 2023-08-30.
- ^ ħadit (bl-Ingliż). 2022-01-17. Page Version ID: 65363887. Miġbur 2023-08-30.
- ^ tħaddet (bl-Ingliż). 2022-04-29. Page Version ID: 66537912. Miġbur 2023-08-30.
- ^ ħduti (bl-Ingliż). 2022-01-17. Page Version ID: 65363889. Miġbur 2023-08-30.
- ^ شرح اللؤلؤ المكنون في أحوال الأسانيد والمتون - حافظ بن أحمد بن علي الحكمي
- ^ الحديث النبوي: مصطلحه، بلاغته، كتبه - محمد بن لطفي الصباغ
- ^ al-Asqalani, Ahmad ibn 'Ali (2000). Fath al-Bari (bl-Għarbi). 1. Egypt: al-Matba'ah al-Salafiyyah. p. 193. ISBN 978-1-902350-04-2.
- ^ Crone, Patricia. (bl-Ingliż) https://www.opendemocracy.net/faith-europe_islam/Muhammad_3866.jsp. Parametru mhux magħruf
|access-date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|title=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|website=
injorat (għajnuna); Ċitazzjoni għandu parametrs mhux magħruf u vojt:|first1=
u|last1=
(għajnuna);|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ شرح المنظومة البيقونية - محمد حسن عبد الغفار
- ^ شرح المنظومة البيقونية -عبد الكريم بن عبد الله الخضير
- ^ نظرة المستشرقين للسنة النبوية المطهرة - مثنى الزيدي
- ^ العدة في أصول الفقه - القاضي أبو يعلى، محمد بن الحسين بن محمد بن خلف ابن الفراء
- ^ "The Major Difference Between the Shi'a and the Sunni". Ahlul Bayt Digital Library Project. 2013-11-12. Miġbur 28 March 2018.
- ^ a b Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 3.
- ^ Islam, Joseph A. "THE DIFFERENCE BETWEEN HADITH AND SUNNA". The Quran and Its Message. Miġbur 26 March 2018.
- ^ http://www.abc.net.au/religion/articles/2011/03/22/3170810.htm. Parametru mhux magħruf
|journal=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|first1=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|access-date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|last1=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|title=
injorat (għajnuna); Ċitazzjoni journal għandha bżonn|journal=
(għajnuna);|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Pierce, Matthew (2016). Twelve Infallible Men. Harvard University Press. pp. 17–18. ISBN 9780674737075. Miġbur 26 October 2019.
- ^ Ibn Warraq, "Studies on Muhammad and the Rise of Islam", 2000: p.66
- ^ J.A.C. Brown, Misquoting Muhammad, 2014: p.94
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: chapter 100
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: chapters 117-122
- ^ An-Nawawi, Riyadh As-Salihin, 1975: chapters 127,128,310
- ^ J.A.C. Brown, Misquoting Muhammad, 2014: p.65
- ^ https://ahlulhadeeth.wordpress.com/2015/05/28/shaikh-shah-waliullahs-dehlawis-1176h-inclination-in-fiqh-and-his-hanafiyyah-al-allamah-shaikh-muhammad-ismaeel-salafi-1378h/. Parametru mhux magħruf
|website=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|title=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|access-date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|date=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|last1=
injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|last2=
injorat (għajnuna);|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Tschalaer, Mengia Hong (2017). Muslim Women's Quest for Justice: Gender, Law and Activism in India. Cambridge University Press. p. 31. ISBN 9781108225724. Miġbur 26 February 2020.
- ^ Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 19.
- ^ Shafi'i. "Kitab Ikhtilaf Malid wal-Shafi'i, 57, 148". Kitab al-Umm vol. vii. p. 248.
- ^ see also Haddad, GF; Hajj Gibril. "The Hadith: "My Companions Are Like The Stars"". living islam.
- ^ Ignaz Goldziher, The Zahiris: Their Doctrine and their History, trans and ed. Wolfgang Behn (Leiden, 1971), 20 ff
- ^ Brown, Rethinking tradition in modern Islamic thought, 1996: p.7
- ^ Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 12.
- ^ Shafi'i. "Introduction. Kitab Ikhtilaf Malid wal-Shafi'i". Kitab al-Umm vol. vii.
- ^ Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 4.
- ^ al-Fadli, Abd al-Hadi (2011). Introduction to Hadith (2nd ed.). London: ICAS Press. p. 59. ISBN 9781904063476.
- ^ Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. p. 22.
- ^ Zurqani (d.1122 (1310). Commentary on Malik's Muwatta', 4 vols. i. Cairo. p. 8.
- ^ al-Fadli, Abd al-Hadi (2011). Introduction to Hadith (2nd ed.). London: ICAS Press. p. 62. ISBN 9781904063476.
- ^ https://www.britannica.com/topic/Hadith#ref351492.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Glasse, Cyril (2001). The New Encyclopedia of Islam. Altamira. p. 159.
- ^ كتاب التعريفات - علي بن محمد بن علي الجرجاني
- ^ "Qu'est-ce que le hadith Qudsi ?". aslamna.info.
- ^ Related by al-Bukhari, Muslim, an-Nasa'i and Ibn Majah.
- ^ al-Kulayni, Muhammad ibn Ya'qub (2015). Al-Kafi (Volume 6 ed.). New York: Islamic Seminary Incorporated. ISBN 9780991430864.
- ^ Tadrib al-Rawi, vol. 1, pp. 39–41 with abridgement.
- ^ Ilm al-Rijal wa Ahimiyatih, by Mualami, p. 16, Dar al-Rayah.
- ^ "Religions. Sunni and Shi'a". BBC. Miġbur 28 March 2018.
- ^ Lutz Berger "Islamische Theologie",Facultas Verlags- und Buchhandels AG 2010 isbn 978-3-8252-3303-7 p. 29
- ^ Lewis, Bernard (2011). The End of Modern History in the Middle East. Hoover Institution Press. pp. 79–80. ISBN 9780817912963. Miġbur 28 March 2018.
- ^ Nasr, S.H. Ideals and Realities of Islam, 1966, p.80
- ^ a b ċ d e f ġ Shafi, Mohammad. "The HADITH - How it was Collected and Compiled" (PDF). Dar al-Islam. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-1 November 2019. Miġbur 26 October 2019.
- ^ Berg (2000) p. 8
- ^ See:
- ^ Schacht, Joseph (1950). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford: Clarendon. p. 163.
- ^ See:
- ^ N.J. Coulson, "European Criticism of Hadith Literature, in Cambridge History of Arabic Literature: Arabic Literature to the End of the Umayyad Period, editor A.F.L. Beeston et al. (Cambridge, 1983)
Aktar qari
[immodifika | immodifika s-sors]- Encyclopedia of Sahih Al-Bukhari by Arabic Virtual Translation Center (New York 2019, Barnes & Noble ISBN 9780359672653 )
- TEnglish Translation of over 60,000 Basic Ahadith Books from Ahl Al-Bayt, https://www.hubeali.com/ (inkluż Bihar ul-Anwaar})
- 1000 Qudsi Hadiths: An Encyclopedia of Divine Sayings; New York: Għarbi Virtual Translation Center; (2012) ISBN 978-1-4700-2994-4
- Musa, A. Y. Hadith as Scripture: Discussions on The Authority Of Prophetic Traditions in Islam, New York: Palgrave, 2008.ISBN 0-230-60535-4ISBN 0-230-60535-4
- Fred M. Donner, Narratives of Islamic Origins (1998)
- Tottoli, Roberto, "Hadith", in Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God (2 vols.), Edited by C. Fitzpatrick and A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol I, pp. 231–236.
- Hadith Islam, f'Encyclopædia Britannica Online, minn Albert Kenneth Cragg, Gloria Lotha, Marco Sampaolo, Matt Stefon, Noah Tesch u Adam Zeidan
Noti
[immodifika | immodifika s-sors]
Żball fl-użu tar-referenzi: It-tikketti <ref>
jeżistu għal grupp bl-isem "lower-alpha" imma l-ebda tikketta <references group="lower-alpha"/>
rispettiva ma nstabet