Pressjoni tad-demm

Sfigmomanometru, strument li jkejjel il-pressjoni arterjuża

Il-Pressjoni tad-demm (Ptad-D) hi l-pressjoni li jeżerċita d-demm fuq il-ħitan tal-kanali tad-demm meta jkun qiegħed jiċċirkola, u hi waħda mis-sinjali vitali (jew ta' ħajja) ewlenin. Ma' kull taħbita tal-qalb il-Ptad-D tvarja bejn pressjoni massima (sistolika) u minima (dijastolika). Il-Ptad-D medja, dovuta għat-taħbit tal-qalb u r-reżistenza fil-kanali tad-demm, tonqos meta d-demm li jkun jiċċirkola jgħaddi mill-arterji u jitbiegħed mill-qalb. Tonqos l-iżjed fl-arterji ż-żgħar u l-arterjoli, u tibqa' tonqos meta d-demm jgħaddi mill-kapillari u lura lejn il-qalb mill-vini. Il-gravità, il-valvoli fil-vini u l-ippumpjar mill-kontrazzjoni tal-muskoli skeletali jinfluwenzaw ukoll il-Ptad-D f'bosta postijiet fil-ġisem.

It-terminu pressjoni tad-demm is-soltu jirreferi għall-pressjoni meta titkejjel fil-parti ta' fuq ta' driegħ ta' persuna. Titkejjel fuq ġewwa tal-minkeb fuq l-arterja brakjali, li hi l-usa' kanal fil-parti ta' fuq tad-driegħ li jġib id-demm mill-qalb. Il-Ptad-D ta' bniedem is-soltu nesprimuha billi ngħatu l-pressjoni sistolika u l-pressjoni dijatolika, pereżempju 120/80.

Klassifikazzjoni

Din il-klassifikazzjoni li ġejja tapplika għal adulti ta' tmintax-il sena u 'l fuq. Hi bbażata fuq il-medja tal-qari tal-Ptad-D ta' pazjenti bilqiegħda imkejla sewwa waqt żewġ żjarat jew iżjed fil-klinika.

Klassifikazzjoni tal-pressjoni tad-demm fl-adulti

Kategorija	sistolika, mmHg	dijastolika, mmHg
Ipotensjoni	< 90	< 60
Normali	90 – 119	u 60 – 79
Preipertensjoni	120 – 139	jew 80 – 89
L-ewwel fażi tal-Ipertensjoni	140 – 159	jew 90 – 99
It-tieni fażi tal-Ipertensjoni	160 – 179	jew 100 – 109
Kriżi Ipertensiva	≥ 180	jew ≥ 110

Normali

Filwaqt li l-valuri medji għall-pressjoni arterjuża jistgħu jiġu kkalkulati għal popolazzjoni partikolari, sikwit ikun hemm varjazzjoni kbira minn persuna għall-oħra; il-pressjoni arterjuża tvarja wkoll fl-individwi minn mument għall-ieħor. Barra minn hekk, il-medja ta' popolazzjoni partikolari jista' jkollha korrelazzjoni mas-saħħa ġenerali tagħha, b'hekk ir-rilevanza ta' valuri medji bħal dawn huwa dubjużi. Madankollu, fi studju ta' 100 suġġett bla ebda storja magħrufa ta' pressjoni għolja, instabet il-Ptad-D tad-demm medja ta' 112/64 mmHg, li huma l-valuri normali.

Diversi fatturi jinfluwenzaw il-Ptad-D medja ta' persuna u l-varjazzjonijiet. Fatturi bħall-età u s-sess jinfluwenza il-valuri medji. Fit-tfal, il-meded normali huma inqas minn tal-adulti u jiddependu fuq it-tul. Fl-adulti, iktar ma jikbru fl-età, il-pressjoni sistolika aktarx togħla u d-dijastolika tinżel. Fl-anzjani, il-Ptad-D aktarx tkun 'il fuq mill-medda ta' adult normali, il-biċċa l-kbira minħabba li tonqos il-flessibilità tal-arterji. Il-Ptad-D tal-individwu tvarja wkoll bl-eżerċizzju, ir-reazzjonijiet emozzjonali, l-irqad, id-diġestjoni u l-ħin tal-ġurnata.

Il-pressjoni tad-demm medja f'mmHg:

sena	6 snin - 9 snin	adulti
95/65	100/65	110/65 - 140/90

Patofiżjoloġija

Hemm ħafna fatturi fiżiċi li jinfluwenzaw il-pressjoni arterjuża. Kull wieħed minn dawn jista' mbagħad jiġi influwenzat minn fatturi fiżjoloġiċi oħra, bħad-dieta, eżerċizzju, mard, drogi jew alkoħol, tensjoni, obeżità, u oħrajn.

Fost il-fatturi fiżiċi insibu:

• Ir-rata tal-ippumpjar. Fis-sistema ċirkolatorja, din ir-rata tissejjaħ ir-rata tal-qalb, ir-rata li biha d-demm (il-fluwidu) jiġi ppumpjat mill-qalb. Il-volum tal-fluss tad-demm li joħroġ mill-qalb jissejjaħ il-fluss kardijaku, li huwa l-rata tal-qalb (ir-rata ta' kontrazzjoni) immultiplikata bil-volum tal-kontrazzjoni (l-ammont ta' demm ippumpjat 'il barra mill-qalb ma' kull kontrazzjoni). Iżjed ma tkun għolja r-rata tal-qalb, iżjed togħla l-pressjoni arterjuża, jekk nassumu li m'hemm l-ebda tnaqqis fil-volum tal-kontrazzjoni.
• Il-volum tal-fluwidu jew il-volum tad-demm, l-ammont ta' demm li hemm fil-ġisem. Iżjed ma jkun hemm demm fil-ġisem, iżjed togħla r-rata ta' ritorn tad-demm lejn il-qalb u l-fluss kardijaku li jirriżulta. Hemm relazzjoni bejn il-konsum tal-melħ fid-dieta u l-volum tad-demm, li jista' jirriżulta fi pressjoni arterjuża ogħla, għalkemm din tvarja skond l-individwu u tiddipendi ħafna mir-rispons tas-sistema awtonomika nervuża u s-sistema renin-anġjotensin.
• Ir-reżistenza. Fis-sistema ċirkolatorja, din hi r-reżistenza tal-kanali tad-demm. Iżjed ma jkun hemm reżistenza, iżjed ma togħla l-pressjoni arterjuża 'l hemm mill-qalb minħabba r-reżistenza għall-fluss tad-demm. Ir-reżistenza hija relatata mar-raġġ tal-kanali (akbar ma jkun ir-raġġ, inqas tkun ir-reżistenza), it-tul tal-kanali (itwal ma jkun il-kanal, iżjed ma togħla r-reżistenza), kif ukoll kemm ikunu lixxi l-ħitan arterjużi. Il-ħitan arterjużi jsiru anqas lixxi mill-akkumulazzjoni ta' depożiti xaħmija fuqhom. Xi sustanzi msejħa vażokostritturi jistgħu inaqqsu l-wisgħa tal-kanali tad-demm, u hekk iżidu l-Ptad-D. Il-vażodilataturi (bħan-nitrogliċerina) iwessgħu il-kanali tad-demm, u b'hekk inaqqsu l-pressjoni arterjuża. Ir-reżistenza, u r-relazzjoni tagħha mar-rata volumetrika tal-fluss (Q) u d-differenza fil-pressjoni bejn iż-żewġt itruf ta' kanal huma deskritti mill-Liġi ta' Poiseuille.
• Il-viskożità, jew il-ħxuna tal-fluwidu. Jekk id-demm jeħxien, il-pressjoni arterjuża tiżdied. Ċerti kundizzjonijiet mediċi jistgħu jbiddlu l-viskożità tad-demm. Pereżempju, livell baxx fil-konċentrazzjoni taċ-ċelluli ħomor tad-demm (anemija) inaqqas il-viskosità, waqt li żieda fil-konċentrazzjoni taċ-ċelluli ħomor tad-demm iżied il-viskożità. Kienu jaħsbu li l-aspirina u d-drogi relatati li "jraqqu d-demm" inaqqsu l-viskożità tad-demm, iżda xi istudji sabu li minflok dawn jaġixxu billi jnaqqsu t-tendenza tad-demm li jagħqad.

Fil-prattika, is-sistema awtonomika nervuża ta' kull individwu tirreaġġixxi għal dawn il-fatturi interattivi u tirregolhom b'tali mod li, għalkemm il-kwistjonijiet imsemmija hawn fuq huma importanti, ir-reazzjoni attwali mill-pressjoni arterjuża ta' individwu partikolari tvarja ħafna kemm minħabba reazzjonijiet ta' frazzjoni ta' seconda u kemm minħabba reazzjonijiet bil-mod tas-sistema nervuża u l-organi fit-tarf. Dawn ir-reazzjonijiet huma effettivi ħafna fit-tibdil tal-varjabbli u tal-Ptad-D li jirriżultaw minn mument għall-ieħor.

Barra minn hekk, il-Ptad-D hi r-riżultat tal-fluss kardijaku 'l barra mqawwija mir-reżistenza periferika: Il-pressjoni tad-demm= il-fluss kardijaku 'l barra X ir-reżistenza periferika. Allura, bidla anormali fil-Ptad-D hija, sikwit, indikazzjoni ta' problema li taffettwa il-fluss 'l barra mill-qalb, ir-reżistenza tal-kanali tad-demm, jew it-tnejn. Għalhekk, huwa importanti ħafna li nkunu nafu l-Ptad-D tal-pazjent kull meta nqisu xi patoloġija li għandha x'taqsam mal-fluss 'l barra u r-reżistenza.

Il-pressjoni arterjuża medja

Il-pressjoni arterjuża medja (PAM) hija l-medja fuq iċ-ċiklu kardijaku u hi ddeterminata mill-fluss kardijaku 'l barra (FK), ir-reżistenza tas-sistemika vaskulari (RSV), u l-pressjoni venuża ċentrali (PVC),

$\!{\text{PAM}}=({\text{FK}}\cdot {\text{RSV}})+{\text{PVC}}.$

Il-PAM tista' titqis bejn wieħed u ieħor mill-kejl tal-pressjoni sistolika $\!P_{\text{sis}}$  u l-pressjoni dijastolika $\!P_{\text{dijas}}$  filwaqt li jkun hemm rata tal-qalb normali fil-mistrieħ,

$\!{\text{PAM}}\approxeq P_{\text{dijas}}+{\frac {1}{3}}(P_{\text{sis}}-P_{\text{dijas}}).$

Il-pressjoni pulsatorja

Il-fluttwazzjoni 'l fuq u 'l isfel tal-pressjoni arterjuża ġejja min-natura pulsanti tal-fluss kardijaku 'l barra, jiġifieri it-taħbit tal-qalb. Il-pressjoni pulsatorja hi ddeterminata mill-interazzjoni tal-volum tal-fluss li joħroġ ma' taħbita tal-qalb, l-elastiċità tal-aorta (abbiltà li tespandi) u r-reżistenza għall-fluss fis-siġra arterjuża. Meta tespandi taħt il-pressjoni, l-aorta tassorbi xi ftit mill-forza tal-mewġa tad-demm ħierġa mill-qalb matul taħbita. B'dan il-mod il-pressjoni pulsatorja ssir inqas minn kemm kienet tkun kieku l-aorta ma kinitx terħi. It-tnaqqis fl-elastiċità arterjuża li ġġib magħha x-xjuħija tispjega l-pressjoniji pulsatorja għolja li nsibu fil-pazjenti anzjani.

Il-pressjoni pulsatorja nistgħu nikkalkolawha sempliċement mid-differenza bejn il-pressjoni sistolika u dik dijastolika,

$\!P_{\text{puls}}=P_{\text{sis}}-P_{\text{dijas}}.$

Il-gradjent driegħ-riġel

Il-gradjent (fil-Ptad-D) driegħ-riġel hu d-differenza bejn il-Ptad-D mkejla fid-dirgħajn u dik imkejla fir-riġlejn. Normalment hi inqas minn 10 mmHg, imma tista' tiżdied pereżempju meta jkun hemm koartazzjoni tal-aorta.

Ir-reżistenza vaskulari

L-arterji mdaqqsin, inklużi dawk li huma l-kbar biżżejjed li nistgħu narawhom mingħajr tkabbir, huma kanali li għandhom reżistenza vaskulari baxxa (nassumu li m'hemmx bidliet aterosklerotiċi avvanzati) b'rati għolja ta' fluss li jiġġeneraw tnaqqis żgħir biss fil-pressjoni. L-arterji iżgħar u l-arterjoli għandhom reżistenza ogħla, u huma l-kawża tat-tnaqqis prinċipali fil-Ptad-D matul is-sistema ċirkolatorja.

Il-mewġa tal-pressjoni vaskulari

Il-fiżjoloġija moderna żviluppat il-kunċett tal-mewġa tal-pressjoni vaskulari. Din il-mewġa tinħoloq mill-qalb waqt is-sistole u toriġina fl-aorta axxendenti. Din hi ħafna aktar mgħaġġla mill-fluss tad-demm stess u tiġi ttrasportata permezz tal-ħitan tal-kanali għall-arterji periferiċi. Hemm il-mewġa tal-pressjoni tista' tinħass bħala l-polz periferiku. Meta l-mewġa tiġi riflessa fil-vini periferiċi tmur lura b'mod ċentripet. Fejn il-quċċati tal-mewġa riflessa u tal-mewġa oriġinali jiltaqgħu, il-pressjoni ġewwa l-kanal hi ogħla mill-pressjoni veru fl-aorta. Dan il-kunċett jispjega għaliex il-pressjoni arterjuża ġewwa l-arterji periferiċi tar-riġlejn u d-dirgħajn hi ogħla mill-pressjoni arterjali fil-aorta, u wkoll għaliex il-pressjonijiet li nsibu fil-għaksa huma għoljin imqabblin mal-valuri normali tal-indiċi tal-pressjoni brakjali fl-għaksa.

Il-kontroll

Il-kontroll endoġenu tal-pressjoni arterjuża mhuwiex mifhum kompletament. Sa issa, tliet mekkaniżmi għall-kontroll tal-pressjoni arterjuża ġew karatterizzati sewwa:

• Ir-rifless baroreċettorjali: Il-baroreċetturi jħossu l-bidliet fil-pressjoni arterjali u mbagħad jibgħatu sinjali lill-medulla taz-zokk tal-moħħ, lill-medulla ventrolaterali rostrali biex inkunu preċiżi. Il-medulla, permezz tas-sistema nervuża awtonomika, tirranġa l-pressjoni arterjuża medja billi tbiddel fl-istess ħin il-forza u l-veloċità tal-kontrazzjonijiet tal-qalb, kif ukoll ir-reżistenza periferika totali. Il-baroreċetturi arterjużi l-iżjed importanti jinsabu fil-seni karotidej tax-xellug u tal-lemin es u fl-ark aortika.
• Is-sistema renina-anġjotensina (SRA): Din is-sistema hi ġeneralment magħrufa għal kif maż-żmien tikkontrolla l-pressjoni arterjuża. Din is-sistema tħalli lill-kliewi jikkumpensaw għat-telf fil-volum tad-demm jew għat-tbaxxija fil-pressjoni arterjuża bl-attivazzjoni ta' vażokostrittur endoġenu magħruf bħala anġjotensina II.
• L-Aldosterun: Dan l-ormon sterojdi joħrog mill-korteċċja adrenali b'reazzjoni għall-anġjotensina II jew livell għoli ta' potassju fis-sieru. L-aldosterun jistimula ż-żamma tas-sodju u l-eskrezzjoni tal-potassju mill-kliewi. Peress li s-sodju huwa il-jone prinċipali li jiddetermina l-ammont ta' fluwidu fil-kanali permezz tal-ożmożi, l-aldosterun iżid iż-żamma ta' fluwidu, u indirettament, il-pressjoni arterjuża.

Dawn il-mekkaniżmi differenti mhumiex neċessarjament indipendenti minn xulxin, kif turi r-rabta bejn is-SRA u l-ħruġ tal-aldosterun. Bħalissa, is-SRA hija ttrattat farmakoloġikament bl-inibituri ACE u antagonisti tar-riċettur tal-anġjotensina II. Is-sistema tal-aldosterun hi ttrattata direttament bl-ispironolakton, antagonist tal-aldosterun. Ir-ritenzjoni tal-fluwidu tista' tiġi kkurata bid-dijuretiċi; l-effett anti-ipertensiv tad-dijuretiċi hu dovut għall-effett tagħhom fuq il-volum tad-demm. Ġeneralment, ir-rifless baroriċettiv ma jitmissx fl-ipertensjoni għaliex jekk dan jiġi mblukkat, l-individwu jistgħu jsofri ipotensjoni ortostatika u ħass ħażin.

Kejl

Student tal-mediċina jiċċekkja l-Ptad-D permezz ta' sfigmomanometru u stetoskopju

Il-pressjoni arterjuża titkejjel l-iżjed permezz ta' sfigmomanometru, li fl-imgħoddi kellu kolonna bil-merkurju li l-għoli tagħha kien juri l-Ptad-D jiċċirkola. Il-Ptad-D għadna s'issa nkejluha b'millimetri tal-merkurju (mmHg), allavolja l-istrument li jintużaw illum ma jużawx il-merkurju.

Għal kull taħbita tal-qalb, il-Ptad-D tvarja bejn il-pressjoni sistolika u d-dijastolika. Il-pressjoni sistolika hi l-ogħla pressjoni fl-arterji. Din tintlaħaq lejn l-aħħar taċ-ċiklu kardijaku meta l-ventrikli jkunu jikkontrattaw. Il-pressjoni dijastolika hi l-iżjed pressjoni baxxa fl-arterji. Din tintlaħaq lejn il-bidu taċ-ċiklu kardijaku meta l-ventrikli jkunu mimlijin bid-demm. Il-valuri ta' dawn għal bniedem adult f'saħħtu huma madwar 120 mmHg sistolika u 80 mmHg dijastolika (niktbu 120/80 mmHg, u ngħidu "mija u għoxrin fuq tmenin").

Il-Ptad-D artejuża sistolika u dik dijastolika mhumiex statiċi imma jġarrbu varjazzjonijiet naturali minn taħbita tal-qalb għal oħra u matul il-jum (f'ritmu ċirkadjan). Jinbidlu wkoll b'riazzjoni għat-tensjoni, fatturi nutrittivi, mediċini, mard u għal mument meta nqumu bil-wieqfa. Xi minn daqqiet il-varjazzjonijiet ikunu kbar. Ipertensjoni tirreferi għal pressjoni arterjuża li tkun normalment għolja, u bil-kuntrarju, l-Ipotensjoni tirreferi għal pressjoni arterjuża li tkun normalment baxxa. Flimkien mat-temperatura tal-ġisem, ir-rata tar-respirazzjoni, u r-rata tal-polz, il-Ptad-D hi waħda mill-parametri fiżjoloġiċi li l-iktar li jitkejlu.

Il-pressjoni arterjuża s-soltu titkejjel b'mod mhux invażiv, mingħajr il-penetrazzjoni tal-ġilda jew l-arterja. Il-kejl tal-pressjoni b'mod invażiv, bil-penetrazzjoni tal-ħajt tal-arterja, hu inqas komuni u s-soltu jsir fl-ambjent tal-isptar.

Kejl mhux invażiv

Il-metodi mhux invażivi awskultatorji u oxxillometriċi huma iżjed sempliċi u ta' ħeffa mill-metodi invażivi, jeħtieġu inqas sengħa, kważi m’għandhom komplikazzjonijiet xejn u l-pazjent idejquh u jweġġgħuh mill-inqas. Però, il-metodi mhux invażivi jistgħu jgħatu riżultati inqas eżatti u differenzi żgħar sistematiċi fir-riżultati numeriċi. Il-kejl mhux invażiv is-soltu jintuża l-iżjed għall-kontroll u għal eżamijiet ta' rutina.

Il-metodu tal-palpazzjoni

Il-valur minimu sistoliku jista' jiġi stimat bejn wieħed u ieħor, mingħajr apparat permezz tal-palpazzjoni jew il-ħass tal-polz. Dan isir l-iżjed f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza. Fl-imgħoddi l-istudenti tal-mediċina kienu jitgħallmu li jekk jinħass polz radjali dan juri Ptad-D minima ta' 80 mmHg, polz femorali juri mill-inqas 70 mmHg, u l-polz karotidu juri minimu ta' 60 mmHg. Però mill-inqas studju wieħed wera li dan il-metodu spiss jgħati stima għolja tal-Ptad-D sistolika tal-pazjent. Wieħed jista' jikseb valur iżjed preċiż tal-Ptad-D sistolika permezz ta' sfigmomanometru billi jħoss meta l-polz radjali jerġa' jibda. Il-Ptad-D dijastolika ma tistgħax tinkiseb b'dan il-metodu. Xi minn daqqiet il-palpazzjoni tintuża biex tinkiseb stima qabel jintuża il-metodu awskulatorju.

Il-metodu awskulatorju

Sfigmomanometru anerojde u stetoskopju użati fil-metodu awskulatorju

Manometru tal-merkurju

Il-metodu awskulatorju (mill-kelma Latina għas-smiegħ) juża stetoskopju u sfigmomanometru. Dan hu magħmul minn manikott jintefaħ (ta' Riva-Rocci) li jitqiegħed madwar id-driegħ 'il fuq mill-minkeb fil-livell tal-qalb bejn wieħed u ieħor, konness ma' manometru jew tal-merkurju jew anerojde. Il-manometru tal-merkurju ikejjel l-għoli ta' kolonna tal-merkurju u jgħati riżultat assolut mingħajr il-ħtieġa ta' kalibrazzjoni, u għalhekk mhux suġġett għall-iżbalji u l-bdil fil-kalibrazzjoni li jaffettwaw il-metodi l-oħra. L-użu tal-manometru tal-merkurju sikwit jinħtieġ fi studji kliniċi u għall-kejl tal-ipertensjoni f'pazjenti f'periklu serju bħan-nisa fit-tqala.

Il-persuna li tkun qiegħda tkejjel il-pressjoni tgerbeb sewwa manikott ta' daqs xieraq madwar id-driegħ mingħajr issikkar, imbagħad tonfħu ftit ftit billi tagħfas ballun tal-lastiku sakemm il-pressa fuq l-arterja twaqqaf il-fluss tad-demm għal kollox. Waqt li bl-istetoskopju tissemma' fil-minkeb għall-arterja brakjali, terħi l-pressjoni fil-manikott bilmod. Malli d-demm jibda jiskolji fl-arterja, il-fluss turbulenti joħloq ħoss ta' "ċaffċif" jew tħabbit (l-ewwel ħoss ta' Korotkoff). Il-pressjoni fil-punt meta jinstema' l-ewwel ħoss hi il-Ptad-D sistolika. Il-pressjoni fil-manikott tintreħa iżjed sakemm ma jinstema' l-ebda ħoss (il-ħames ħoss ta' Korotkoff), u din tkun il-pressjoni arterjuża dijastolika.

Il-metodu awskultatorju ilu predominanti minn meta bdiet titkejjel il-Ptad-D imma qegħdin jintużaw metodi mhux invażivi oħra f'xi każijiet.

Metodi Oxxillometriċi

Il-metodu oxxillometriku kien ivvintat fl-1876 u jinvolvi l-osservazzjoni ta' oxxillazzjonijiet fil-pressjoni tal-manikott tal-isfigmomanometru li huma kkawżati mill-oxxillazzjonijiet tal-fluss tad-demm, jiġifieri l-polz. Il-verżjoni elettronika ta' dan il-metodu xi minn daqqiet tintuża fil-kejl fuq żmien twil u fil-mediċina ġenerika. Din tuża manikott ta' sfigmomanometru bħal fil-metodu awskultatorju, imma b'sensur elettroniku biex josserva l-oxxillazzjonijiet fil-pressjoni tal-manikott, apparat elettroniku biex jinterpretahom awtomatikament u inflazzjoni u defalzzjoni tal-manikott awtomatika. Is-sensur tal-pressjoni jrid jiġi kkalibrat kultant biex jibqa' eżatt.

Il-kejl oxxilometriku jeħtieġ inqas sengħa mill-metodu awskultatorju u jista' jiġi adattat għall-użu minn staff mhux imħarrġin u għall-monitoraġġ awtomatizzat mill-pazjenti f'darhom.

L-ewwel il-manikott jintefaħ sa pressjoni naqra ogħla mill-pressjoni arterjuża sistolika u mbagħad imniżżel għal pressjoni taħt id-dijastolika fuq perjodu ta' madwar 30 sekonda. Meta ma jkunx hemm iżjed fluss tad-demm (il-pressjoni tal-manikott taqbeż il-pressjoni sistolika) jew il-fluss ma jkollux ostakli (il-pressjoni tal-manikott tkun taħt il-pressjoni dijastolika), il-pressjoni tal-manikott se tkun essenzjalment kostanti. Hu importanti li l-manikott ikun ta' daqs tajjeb: jekk ikun issikkat jista' jagħti pressjoni ogħla milli suppost u jekk ikun merħi jagħti pressjoni baxxa. Meta jkun hemm fluss tad-demm, iżda dan ikun ristrett, il-pressjoni tal-manikott, li hi kkontrollata mis-sensur tal-pressjoni, tvarja perjodikament f'sinkronija mal-espansjoni u kontrazzjoni ċiklika tal-arterja brakjali, jiġifieri toxxilla. Il-valuri tal-pressjoni sistolika u dijastolika jiġu kkalkulati bl-użu ta' algoritmu u jintwerew ir-riżultati kkalkulati.

Il-monituri oxxillometriċi jistgħu jgħatu qari mhux eżatt f'pazjenti bi problemi tal-qalb u taċ-ċirkolazzjoni, fosthom sklerożi arterjuża, aritmija, preeclampsia, alternans pulsus, u pulsus paradoxus.

Fil-prattika l-metodi differenti ma jagħtux riżultati identiċi; jintużaw algoritmu u koeffiċjenti miksubin sperimentalment biex jirregolaw ir-riżultati oxxillometriċi biex jagħtu qari li jaqbel kemm jista' jkun mar-riżultati awskultatorji. Xi apparat juża analiżi megħjuna mill-kompjuter tal-mewġa istantanja tal-pressjoni arterjuża biex jiddetermina l-punt sistoliku, il-punt medju, u l-punt dijastoliku. Peress li ħafna apparati oxxillometriċi ma ġewx validati, wieħed irid joqgħod attent għax il-parti l-kbira minnhom mhumiex adattati għal ambjent kliniku u ta' kura akuta.

L-ipertensjoni minħabba l-biża' mit-tabib

Għal xi pazjenti, il-kejl Ptad-D fl-uffiċċju tat-tabib jista' jkun li ma jurix eżatt il-Ptad-D tipiku tagħhom. Fi 'l fuq minn 25% tal-pazjenti, il-kejl fl-uffiċċju huwa ogħla mill-Ptad-D tipiku tagħhom. Dan l-iżball jista' jkun ġej mill-biża' assoċjata mal-eżami minn professjonista tas-saħħa. Id-dijanjożi żbaljata ta' pressjoni għolja f'dawn il-pazjenti tista' jirriżulta f'medikazzjoni bla bżonn u forsi ta' ħsara. Din il-biża' tista' titnaqqas (mhux għal kollox) bil-kejl Ptad-D awtomatizzat matul 15 sa 20 minuta f'parti kwieta tal-uffiċċju jew klinika.

Id-dibattitu rigward is-sinifikat ta' dan l-effett għadu sejjer. Xi pazjenti reattivi jirreaġixxu għal ħafna stimuli matul il-ħajja ta' kuljum tagħhom u jeħtieġu kura. F'xi każijiet il-kejl tal-Ptad-D jagħti valur iżjed baxx għand it-tabib.

Monitoraġġ f’dar il-pazjenti

Il-problemi tal-ipertensjoni minħabba l-biżgħa għand it-tabib jistgħu jiġu identifikati u mnaqqsa bl-użu tal-apparati tal-Ptad-D ambulatorji li jieħdu qari kull nofs siegħa matul il-ġurnata u bil-lejl. Minflok il-monitoraġġ ambulatorju tal-Ptad-D, ħlief fl-irqad, jista' jintuża l-monitoraġġ fid-dar għal dan l-għan.

Il-monitoraġġ f'dar il-pazjent jista' jintuża biex itejjeb il-kontroll tal-ipertensjoni u biex jimmonitorja l-effetti tal-bidliet fl-istil tal-ħajja u tal-mediċini li għandhom x'jaqsmu mal-Ptad-D. Instab li mqabbel mal-kejl ambulatorju tal-Ptad-D il-monitoraġġ f'dar il-pazjent hu alternattiva effettiva li hi orħos.

Apparti mill-effett tal-biżgħa mit-tabib, il-kejl tal-Ptad-D barra l-ambjent kliniku s-soltu hu kemm xejn aktar baxx fil-maġġoranza tan-nies. L-istudji li ħarsu lejn ir-riskji mill-ipertensjoni u l-benefiċċji tat-tnaqqis fil-Ptad-D fil-pazjenti affettwati kienu bbażati fuq kejl f'ambjent kliniku.

Biex il-kejl tal-Ptad-D ikun eżatt jeħtieġ li l-pazjent ma jixrobx kafè, ipejjep is-sigaretti, jew jagħmel eżerċizzju vigoruż għal 30 minuta qabel isir il-kejl. Jekk il-bużżieqa tal-awrina tkun mimlija din tista' jkollha xi effett żgħir fuq qari tal-Ptad-D, allura jekk wieħed iħoss li għandu bżonn jgħaddi l-awrina, għandu jagħmel hekk qabel isir l-qari. Għal 5 minuti qabel il-qari, wieħed għandu joqgħod bilqiegħda wieqaf fis-siġġu b'saqajh ċatti mal-art, b'dirajh u riġleh mhux marbutin. Il-manikott tal-Ptad-D għandu dejjem ikunu imiss mal-ġilda għax il-qari meħud bil-manikott fuq il-komma jkun inqas preċiż. Matul il-qari, il-driegħ li tkun qiegħda tintuża għandha tkun merħija u miżmuma fil-livell tal-qalb, pereżempju tistrieħ fuq mejda.

Billi l-Ptad-D tvarja matul il-ġurnata, il-kejl maħsub biex jimmonitorja l-bidliet matul intervalli ta' żmien daqsxejn twil għandu jittieħed fl-istess ħin kuljum biex jiġi żgurat li l-qari tal-ġranet differenti huma komparabbli. Dawn huma xi ħinijiet tajbin:

• Immedjatament wara l-qawmien (qabel wieħed jinħasel/jilbes u jieħu l-kolazzjoni/jixrob), filwaqt li l-ġisem ikun għadu mistrieħ,
• Immedjatament wara li wieħed jispiċċa mix-xogħol.

Il-monituri awtomatiċi u indipendenti tal-Ptad-D jistgħu jinxtraw bi prezzijiet raġonevoli. Xi wħud minnhom huma kapaċi li jgħamlu l-kejl ta' Korotkoff barra l-metodi oxxillometriċi, u b'hekk jippermettu l-pazjenti li qalbhom tħabbat b'mod irregolari li jkejlu b'mod preċiż il-Ptad-D f'darhom.

Kejl invażiv

L-iżjed metodu eżatt għall-kejl tal-pressjoni tad-demm arterjuża huwa b'mod invażiv permezz ta' katetere arterjuża. Il-metodu invażiv għall-kejl tal-pressjoni arterjuża permezz ta' kannuli intravaskulari juża kejl dirett tal-pressjoni arterjuża bit-tqegħid ta' labra kannula fl-arterja (normalment fir-radjali, femorali, dorsalis pedis jew brakjali).

Il-kannula tiġi konnessa ma' sistema mimlija b'fluwidu sterili, li tkun konnessa ma' trasduttur tal-pressjoni elettroniku. Il-vantaġġ ta' din is-sistema hija li l-pressjoni tiġi ssorveljata kontinwament taħbita b'taħbita, u joħroġ grafiku tal-pressjoni kontra l-ħin. Din it-teknika invażiva tintuża regolarment fil-mediċina tal-kura intensiva umana u veterinarja, anesteżjoloġija, u għal skopijiet ta' riċerka.

F'xi okkażjonijiet rari kien hemm xi biżgħa li matul il-monitoraġġ invażiv tal-pressjoni vaskulari, il-kannullazzjoni setgħet ikkawżat komplikazzjonijiet bħal trombożi, infezzjoni, u emorraġija. Meta jkun qiegħed isirilhom monitoraġġ arterjuż invażiv il-pazjenti jeħtieġu sorveljanza mill-eqreb, billi hemm periklu ta' emorraġija severa jekk fil-linja jkun hemm xi skonnessjoni. Il-metodu invażiv hu ġeneralment użat biss fuq il-pazjenti li jkunu mistennijin li jkollhom varjazzjonijiet mgħaġġlin fil-pressjoni arterjużà.

F'postijiet oħra

Il-pressjoni tad-demm ġeneralment tirreferi għall-pressjoni arterjuża fiċ-ċirkolazzjoni sistemika. Però, il-kejl tal-pressjoni fis-sistema venuża u fil-kanali pulmonari għandu parti importanti fil-kura intensiva, iżda jeħtieġ katetere venuża ċentrali invażiva.

Il-pressjoni venuża

Il-pressjoni venuża hija l-pressjoni vaskulari ġo vina jew fl-atriji tal-qalb. Hi ferm iżjed baxxa mill-pressjoni arterjuża, b'valuri komuni ta' 5 mmHg fl-atriju tal-lemin u 8 mmHg fl-atriju tax-xellug.

Il-pressjoni pulmonari

Normalment, il-pressjoni fl-arterja pulmonari hi madwar 15 mmHg fil-mistrieħ.

Ptad-D għolja fil-kapillari pulmonari tikkawża ipertensjoni pulmonari, b'edema interstizjali jekk il-pressjoni togħla 'l fuq minn 20 mmHg, u b'edema pulmonari meta tkun 'l fuq minn 25 mmHg.

Il-pressjoni tad-demm fetali

Fit-tqala, hi l-qalb tal-fetu u mhux il-qalb tal-omm li tipprovdi l-Ptad-D fetali biex tmexxi d-demm maċ-ċirkolazzjoni fetali.

Il- Ptad-D fl-aorta tal-fetu hija madwar 30 mmHg fl-20 ġimgħa tat-tqala, u tiżdiet għal madwar 45 mmHg fl-40 ġimgħa tat-tqala.
Il-Ptad-D medja ta' tarbija lesta biex titwieled:

• Sistolika 65-95 mm Hg,
• Dijastolika 30-60 mm Hg.

Mard

Pressjoni għolja

Ħarsa ġenerali tal-komplikazzjonijiet ewlenin ta' pressjoni tad-demm għolja persistenti

L-ipertensjoni arterjuża tista' tkun sinjal ta' problemi oħra u jista' jkollha effetti ħżiena fit-tul. Kultant tista' tkun problema akuta, per eżempju pressjoni għolja ta' emerġenza.

Ikun xi jkun il-livell tal-pressjoni arterjuża dejjem ikun hemm forza fuq il-ħitan arterjużi. Iżjed ma tkun għolja l-pressjoni iżjed trid taħdem il-qalb u iżjed jikber it-tessut ħażin (ateroma) li jiżviluppa mal-ħitan tal-arterji. Iżjed ma tkun għolja l-pressjoni, iżjed ikun hemm tensjoni u aktar tiżviluppa l-ateroma u l- muskolu tal-qalb maż-żmien jeħxien, jikber u jiddgħajjef.

L-ipertensjoni persistenti hija wieħed mill-fatturi ta' riskju għal puplesiji, attakki tal-qalb, insuffiċjenza tal-qalb u anewriżmi arterjużi, u hija l-kawża ewlenija tal-insuffiċjenza renali kronika. Anki tlugħ moderat fil-pressjoni arterjuża jwassal għal għomor iqsar. Meta l-pressjoni tkun għolja sewwa, jiġifieri l-pressjoni arterjuża medja tkun għolja mill-medja b'50% jew iżjed, wieħed ma jistenniex li jgħix aktar minn ftit snin sakemm ma jieħux il-kura adattata.

Fl-imgħoddi, aktar attenzjoni kienet tingħata lill-pressjoni dijastolika; iżda llum huwa rikonoxxut li kemm pressjoni sistolika għolja u kemm pressjoni tal-polz (id-differenza numerika bejn il-pressjoni sistolika u dijastolika) għolja huma fatturi ta' riskju oħra. F'xi każijiet, jidher li tnaqqis żejjed fil-pressjoni dijastolika jista' jżid ir-riskju, x'aktarx minħabba li jkun hemm żieda fid-differenza bejn il-pressjoni sistolika u dijastolika.

Fin-nies li jkollhom rigurġitu fil-valvoli kardijaċi, meta dan jonqos jista' jkun hemm bidla fil-pressjoni dijastolika. Fi studju ta' nies b'rigurġitu fil-valvoli kardijaċi, li qabbel żewġ kejlijiet imbegħdin b'ġimgħatejn għal kull ruħ, kien hemm żieda fis-severità ta' aortika u rigurġitu mitrali meta żdiedet il-pressjoni tad-demm dijastolika, filwaqt li meta l-pressjoni tad-demm dijastolika naqset, naqset is-severità.

Pressjoni baxxa

L-istat ta' pressjoni tad-demm baxxa hu magħrufa bħala ipotensjoni. Ix-xebh fil-pronunzja ma' ipertensjoni jista' joħloq konfużjoni. L-ipotensjoni tqajjem tħassib mediku fil-każ biss li tikkawża sinjali jew sintomi, bħal sturdament, ħass ħażin, jew f'każijiet estremi, xokk.

Meta l-pressjoni arterjuża u l-fluss tad-demm jonqsu taħt ċertu punt, il-perfużjoni tal-moħħ tonqos kritikament (jiġifieri, il-provista tad-demm ma' tkunx biżżejjed), u tikkawża sturdament li jista' jkun ħafif, debolizza jew ħass ħażin.

Kultant il-pressjoni arterjuża taqa' b'mod sinifikanti meta l-pazjent ikun bilqiegħda u jqum bil-wieqfa. Dan hu magħruf bħala ipotensjoni ortostatika (ipotensjoni posturali); il-gravità tnaqqas ir-rata ta' ritorn tad-demm mill-vini tal-ġisem taħt il-qalb lura 'l fuq lejn il-qalb, u b'hekk tnaqqas il-volum ta' kull taħbita u l-fluss mill-qalb.

Fin-nies b'saħħithom, il-vini ta' taħt qalbhom malajr isru idjaq u r-rata tal-qalb tiżdied biex tnaqqas u tikkumpensa għall-effett tal-gravità. Dan isir involontarjament mis-sistema nervuża awtonomika. Is-sistema normalment tieħu ftit sekondi biex tlaħħaq u jekk il-kumpens ikun bil-mod wisq jew mhux biżżejjed, l-individwu jkollu fluss tad-demm baxx lejn il-moħħ, sturdament u forsi ħass ħażin. Meta jkun hemm żieda fil-forza-G, bħal ma jħossu l-piloti fl-aerobatika jew il-kumbatt, dan l-effett jiżied ħafna. Wieħed jista' jelimina l-problema kważi għal kollox bill jqiegħed ġismu perpendikularment mal-gravità.

Fost il-kawżi l-oħra ta' pressjoni arterjuża baxxa nsibu:

• Sepsi
• Emorraġija – fasda jew telf ta' demm
• Tossini, fosthom dożi tossiċi ta' mediċina għall-Ptad-D
• Anomaliji ormonali, bħall-marda ta' Addison
• Diżfunzjoni alimentari, partikolarment anoressija nervuża u bulimija

Ix-xokk hu kundizzjoni komplessa li twassal għal perfużjoni kritikament baxxa. Il-mekkaniżmi tas-soltu huma telf ta' volum tad-demm, ġabra ta' demm fil-vini li ma jkunx demm biżżejjed sejjer lura lejn il-qalb u/jew ippumpjar effettiv baxx. Pressjoni arterjuża baxxa, speċjalment pressjoni tal-polz baxxa, hi sinjal ta' xokk u tikkontribwixxi għal perfużjoni mnaqssa u tirriflettiha.

Jekk ikun hemm differenza sinifikanti fil-pressjoni minn driegħ għall-oħra, dan jista' jindika tidjiq (per eżempju, minħabba l-koartazzjoni aortika, dissezzjoni aortika, trombożi jew embolja) ta' arterja.