Flora ta' Malta
Id-distribuzzjoni tal-flora tal-gżejjer Maltin f' habitats differenti tista’, bejn wieħed u ieħor, tiġi klassifikata hekk - 40% tal-flora kollha tikber fuq art imqallba jew raba', 40% tikber fuq artijiet bil-blat (fosthom widien, truf tal-iskarpi, xagħri tal-korallina) u l-20% li jifdal tinsab f' habitats partikolari bħal xtajtiet ramlija, rdumijiet tal-korallina, bwar salmastri, eċċ
Il-ġabriet tal-flora ġeneralment jistgħu jiġu kategorizzati f'waħda minn tliet tipi, li ta' spiss jidħlu fuq xulxin:
- 1. Il-veġetazzjoni li tifforma parti minn komunità fis-sensiela naturali, jiġifieri msaġar, makkji, garigi u steppi
- 2. Komunitajiet ta' veġetazzjoni ta' habitats speċjalizzati:
- żoni rupestri
- komunitajiet kostali, pereżempju duni tar-ramel, xtut bil-blat, artijiet mistagħdra mielħa u bassasa kostali tranżitorji
- widien
- 3.kommuntajiet ta' flora f'art imqallba.
Fl-imsaġar
[immodifika | immodifika s-sors]L-imsaġar jew iżjed eżatt il-Foresti Sklerofilli tal-Mediterran, huma l-habitat l-iżjed tipiku tar-reġjun kollu tal-Mediterran u dan hu kkaratterizzat minn siġar u arbuxxelli sempreverdi b'weraq ħoxnin. Dawn huma l-quċċata tas-sensiela tal-veġetazzjoni (steppa –> gariga –> makkja –> msaġar).
F'Malta dan il-habitat inqered kważi għal kollox u illum baqa' ftit imsaġar żgħar. Il-ftit irqajja' li baqa' huma s-soltu dominati mill-Ballut (Quercus ilex) u huma meqjusin bħala fossili ħajjin ta' foresti antiki. L-ikbar erja hi dik tal-Ballut tal-Wardija li fiha siġar li hu maħsub li għandhom bejn 500 u 900 sena.
Il-Buskett, li l-parti kbira minnu tħawwel min-nies, illum kiseb ix-xeħta ta' masġar semi-naturali fejn is-siġar jirreġeneraw ruħhom b'mod naturali. Is-siġar ewlenin f'dawn l-erji huma ż-Żnuber (Pinus halepensis), il-Ballut (Quercus ilex), iż-Żebbuġ (Olea europea) u l-Ħarrub (Ceratonia siliqua).
Fil-makkji
[immodifika | immodifika s-sors]Il-habitat li jmiss fis-sensiela hu l-makkja, karatterizzata minn siġar żgħar u arbuxxelli kbar. Dan il-habitat hu relattivament mifrux fil-gżejjer Maltin u ta' nisel sekondarju. Xi makkji artifiċjali jistgħu jiżviluppaw fi msaġar. Il-komunitajiet tal-makkja aktarx insibuhom mal-ġnub tal-widien jew fil-qiegħ tal-wieden l-iżjed fondi, ma' blat imżerżaq jew taħt irdumijiet ta' ġewwa mill-baħar. Fost l-ispeċi tal-makkja insibu d-Deru (Pistacia lentiscus), ir-Rand (Laurus nobilis) u l-Ħarrub (Ceratonia siliqua) u ż-Żebbuġ (Olea europea) li daħħluhom il-bnedmin. Hemm grupp ta' siġar tal-Għargħar (Tetraclinis articulata) li jikbru f'komunità tat-tip tal-makkja li jistgħu ikunu l-fdal ta' msaġar antiki.
Fil-garigi
[immodifika | immodifika s-sors]Il-gariga hi eko-sistema li tiżviluppa fuq xagħri tal-ġebla tal-ġir li jkun fihom ħafna ħofor u xquq. Hi kkaratterizzata minn arbuxxelli folti, baxxi u aromatiċi bħas-Sagħtar (Thymbra capitata) u l-Erika (Erica multiflora). Xi komunitajiet naturali tal-gariga jiffurmaw fuq art karsika waqt li oħrajn jiffurmaw bħala r-riżultat ta' degradazzjoni tal-komunitajiet tal-makkja. Fost l-ispeċi l-oħra tal-gariga hemm il-Klin (Rosmarinus officinalis), it-Tengħud tax-xagħri (Euphorbia melitensis), xitla endemika u bosta orkidi bħall-Orkida piramidali ta’ Malta (Anacamptis urvilleana).
Fl-isteppi
[immodifika | immodifika s-sors]Il-komunitajiet tal-isteppi, li huma komuni mal-gżejjer, is-soltu jiffurmaw minn makkji jew garigi li jiddegradaw minħabba raġunijiet differenti fosthom wisq bhejjem jirgħu fuqhom jew ħruq jew bħala komuntajiet naturali tal-isteppi li jinstabu pereżempju fuq art imżerżqa taflija. Fl-aħħar każ l-isteppi naturali qatt ma jsiru garigi għax ikunu laħqu l-ogħla li jistgħu jilħqu skont il-fatturi ambjentali tagħhom. Iż-żrieżaq taflin huma ddominati mill-Ħalfa (Lygeum spartum). Fost l-ispeċi tal-isteppi hemm ix-xtieli erbaċej, l-iżjed il-Poaceae, l-Apiaceae, il-Fabaceae u l-ispeċi tuberużi u bulbużi bħall-Berwieq Asphodelus aestivus u l-Għansar 'Urginea maritima.
Fl-irdumijiet
[immodifika | immodifika s-sors]Il-veġetazzjoni rupestra, li hu t-terminu mogħti lil dawk l-ispeċi tax-xtieli li jgħixu mal-uċuħ tal-irdumijiet, hi waħda mill-habitats l-iżjed importanti għall-veġetazzjoni lokali billi tipprovdi l-aħħar refuġju mill-indħil mill-bniedem. L-irdumijiet li jinsabu man-naħat tan-nofsinhar u l-punent tal-gżejjer jgħixu fihom ħafna speċi endemiċi l-iżjed dawk li għandhom affinità mal-Afrika ta' Fuq. Mal-irdumijiet ix-xtieli jadattaw ruħhom biex jgħixu f'postijiet esposti ħafna u melħin u fuq l-uċuħ weqfin tal-irdumijiet jisfruttaw l-iċken irqajja' ta' ħamrija u sediment li jinqabdu fix-xquq jew xfar. Ix-xtieli li jikbru fl-irdumijiet qalb blat imfarrak jużaw il-kenn li jipprovdu xi ġebel kbar u xi xquq. Fost l-ispeċi endemiċi li jikbru mal-uċuħ tal-irdumijiet insibu l-Widnet il-baħar (Palaeocyanus crassifolius) u l-Bjanka ta’ l-irdum (Cremnophyton lanfrancoi) flimkien max-Xebb (Darniella melitensis), il-Limonju ta’ Malta (Limonium melitensis), il-Tulliera ta’ Malta (Chiliadenus bocconei) u s-Sempreviva t’Għawdex (Helichrysum melitense). Fost l-speċi li mhumiex ristretti għall-Gżejjer Maltin, insibu xi wħud li huma mifruxin biss madwar il-Mediterran, bħall-Fexfiex tal-irdum (Triadenia aegyptica), il-Kruċanella (Crucianella rupestris), is-Siġra tal-ħarir (Periploca angustifolia) u l-Papoċċa bajda (Antirrhinum siculum).
Ma' xatt il-baħar
[immodifika | immodifika s-sors]Il-gżejjer Maltin, kif inhuma mdawwrin bil-baħar, fihom ħafna habitats kostali karatterizzati mill-alofili, jiġifieri xtieli li jistgħu jinqdew b'ammonti żgħar ta' ħamrija mielħa. Fost dawn insibu xi wħud li huma endemiċi, ristretti għal dan it-tip ta' ambjent, bħall-Limonju ta’ Zerafa (Limonium zeraphae) u l-Bebuna tal-baħar (Anthemis urvilleana). Insibu wkoll is-Siġra tal-bruk (Tamarix africana), l-Almeridja tal-blat (Arthrocnemum macrostachyum), ix-Xorbett (Inula crithmoides) u l-Ħaxixa tal-irmied (Salsola soda).
Fil-bwar salmastri
[immodifika | immodifika s-sors]F'bosta postijiet max-xtajta, nistgħu insibu wkoll għadd ta' rqajja' baxxi li jimtlew bl-ilma matul ix-xita. It-taħlita tal-ilma mielaħ mat-tajn u l-ilma ħelu tifforma art mistgħadra salmastra. L-evaporazzjoni tal-ilma fis-sajf iżżid ħafna l-imluħa tal-ilma u tista' tnixxef il-bur għal kollox u tħalli għadajjar ta' tajn mielaħ. Però, minkejja dawn il-kundizzjonijiet ħorox u ibsin xi speċi ta' xtieli jgħixu f'dan il-habitat. Hemm wieħed minn dawn il-habitats Marsaxlokk, u dan ġie ddikjarat riżerva naturali fl-1993. Dan il-habitat jagħmilha ta' interfaċċja bejn l-ambjenti tal-baħar, tal-ilma ħelu u tal-art u hu kkolonizzat minn xtieli alofili bħall-Limonju tal-baħar (Limonium virgatum) u t-tliet speċi tal-Juncus – Is-Simar niggież (J. acutus), is-Simar tal-ilma (J. subulatus) u s-Simar tal-baħar (J. maritimus).
Fid-duni tar-ramel
[immodifika | immodifika s-sors]Ftit 'l bogħod mill-ftit xtut bir-ramel li għandhom il-gżejjer, l-aħħar qabda ta' duni jew għaram li baqa' jissaraw kontra l-indħil tal-bnedmin biex jibqgħu ħajjin. Dawn id-duni sofrew ħafna degradazzjoni u taqlib u saru habitats mhedda għall-aħħar li fihom xi xtieli rari ħafna. Xi wħud bħall-ħaxix Ammophila littoralis diġà saru estinti. Illum dawn il-habitats saru ddominati mill-ħxejjex tad-duni Elytrigia juncea u Sporobolus arenarius. Nistgħu ngħidu l l-quċċata hi s-siġra tal-Bruk Tamarix africana li tikber ftit 'il ġewwa mill-baħar. Fost l-ispeċi l-oħra nsibu l-Cakile maritima, l- Eryngium maritimum u l-Pankrazju Pancratium maritimum.
Fl-ilma ħelu
[immodifika | immodifika s-sors]Habitats tal-ilma ħelu huma skarsi f'Malta u Għawdex l-iżjed fix-xhur tas-sajf. Fix-xitwa l-ilma jinġabar ġo għadajjar żgħar fil-blat u xi speċi tal-ilma ħelu jgħixu fihom għal żmien qasir. F'xi widien insibu wkoll xi għadajjar u għejun u dawn jista' jkun fihom speċi li huma meqjusin bħala rari minħabba l-iskarsezza ta' dawn il-habitats. Il-maġġoranza tax-xtieli Maltin li jgħixu f' habitats tal-ilma ħelu aktarx insibuhom fil-qigħan tal-widien meta dawn ikun mimlijin bl-ilma fix-xitwa. Il-Qasba l-kbira, Arundo donax insubuha fejn ikun hemm l-ilma.
Fl-art imqallba
[immodifika | immodifika s-sors]Billi l-gżejjer Maltin għandhom densità ta' popolazzjoni għolja ħafna u kważi l-art kollha hi wżata, dan it-tip ta' komunità hu mifrux ħafna. Il-habitats imsemmijin iżjed 'l fuq kollha ġew affettwati ftit jew wisq minn fatturi antropoġeniċi u għalhekk l-ebda parti mill-gżejjer ma nistgħu ngħidu li hi fi stat tassew naturali. B'art imqallba hawn infissru art li soffriet ħafna degradazzjoini minħabba l-impatt uman dirett. Hawn insibu xi speċi reżistenti li jistgħu jibqgħu jgħixu f'kondizzjonijiet fqar u speċi barranin li kellhom suċċess rimarkabbli fil-kolonizzazzjoni ta' art bħal din, u jużawha biex minnha jinfirxu ma' ħafna postijiet għad-dannu tal-ispeċi indiġeni. Fix-xhur tax-xita nistgħu naraw b'mod partikulari l-varjetà kbira ta' xtieli li sfruttaw l-art imqallba. Maż-żmien jista' jkun li dawn il-habitats jibdew irabbu xi speċi ħatbin u jerġgħu lura għal stat semi-narurali.
Fost l-ispeċi barranin li jikbru fl-art imqallba bħall-ġnub tat-toroq u l-għelieqi mitluqin insibu l-Ħaxixa Ingliża Oxalis pes-caprae, is-siġra tar-Riġnu Ricinus communis, is-Settembrina salvaġġa Aster squamatus, il-Lellux Chrysanthemum coronarium, il-Ġarġir isfar Diplotaxis tenuifolia u l-Bajtar tax-xewk Opuntia ficus-indica, flimkien mal-ispeċi tal-Akaċja u l-Ewkaliptu. Fl-art imqallba nsibu wkoll il-Buqexrem Verbena officinalis, il-Fidloqqom Borago officinalis, ix-Xewk tal-Madonna Silybum marianum, il-Leblieb tax-xagħri Convolvulus althaeoides u l-Pepprin Papaver rhoeas.
Fil-bini antik
[immodifika | immodifika s-sors]Il-bini antik bħas-swar u l-fossijiet spiss joffru refuġju għall-flora lokali li mingħajru ma jistgħux ikomplu. Il-ħitan għoljin is-soltu ma jistgħux jintlaħqu (jekk ma jitnaddfux) u jħallu xi xtieli jikbru ( li jistgħu ikunu ta' ħsara għall-bini jew le). Fuq is-swar insibu xi speċi partikulari bħall-Papoċċi ta’ Malta Linaria pseudolaxiflora, ix-Xewk Malti Centaurea melitensis u x-Xebb Darniella melitensis.
Il-forestazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-imgħoddi xi programmi ta' forestazzjoni ħalqu imsaġar zgħar bħal tal-Miżieb, tal-Aħrax tal-Mellieħa, ta' tal-Pietà, ta' Fort Chambray (l-Imġarr) u ta' Kennedy Grove (is-Salini). Però l-ebda wieħed minn dawn l-imsaġar ma nistgħu ngħidulhom naturali u f'xi każi l-għażla ta' siġar u l-metodi li ntużaw ma kinux adattati. Forestazzjoni fuq skala iżgħar qed issir ukoll fir-Riżerva Naturali ta' Wied Għollieqa.
Lista tal-flora ta' Malta
[immodifika | immodifika s-sors]Lista alfabetika skont l-isem Malti
[immodifika | immodifika s-sors]Hemm xi 16-il speċi ta' xtieli vaskulari li jinstabu biss f'Malta fosthom il-pjanta nazzjonali ta' Malta, Widnet il-baħar. Fost ix-xtieli endemiċi l-oħra insibu it-Tewm irqieq ta' Malta, il-Bjanka tal-irdum, il-Kurrat selvaġġ ta' Malta, il-Bebuna tal-baħar, it-Tulliera ta’ Malta, is-Sempreviva ta' Għawdex, it-Tengħud tax-Xagħri, iż-Żagħfran tal-blat, iż-Żigland ta' Għawdex, il-Brimba sewda, l-Orkida piramidali ta' Malta, ix-Xebb, il-Limonju ta’ Malta, il-Limonju ta’ Zerafa, u l-Ħarira tal-ilma.
Dawn huma mmarkati b' E
-
Alaternu
Rhamnus alaternus -
Almeridja tal-blat
Arthrocnemum macrostachyum
-
Bagular
Celtis australis -
Bajdet il-fenek
Spiranthes spiralis -
Bajtar tax-Xewk
Opuntia ficus-indica -
Ballun tas-siġar
Daldinia concentrica -
Ballut
Quercus ilex -
Basal il-ħnieżer
Muscari comosum -
Bebuna
Bellis annua -
Bebuna tal-baħar
Anthemis urvilleana
Sin. Anthemis secundiramea
E -
Bebuna tar-raba'
Anthemis arvensis -
Bellus
Iris pseudopumila -
Beżżulet il-qattusa
Briza maxima -
Beżżul il-baqra
Sedum caeruleum -
Biżbula komuni
Plantago lagopus -
Biżbula tal-ilma
Alisma plantago-aquatica -
Biżbula tas-snien
Plantago serraria -
Bjanka tal-irdum
Cremnophyton lanfrancoi
E -
Bordi
Cyperus longus -
Borgħom komuni
Teucrium flavum -
Brimba Sewda
Ophrys sphegodes
E -
Bruk
Tamarix africana -
Budebbus tal-Ingliża/Budebbus ikħal
Orobanche muteli -
Buqexrem
Verbena officinalis -
Burikba
Mercurialis annua -
Busieq
Colchicum cupanii -
Buttuniera
Lobularia maritima -
Bużbież
Foeniculum vulgare
-
Ċentawrija
Centaurium erythrea -
Ċikwejra
Cichorium intybus -
Ċipress
Cupressus sempervirens -
Ċistu isfar
Fumana arabica -
Ċistu roża
Cistus creticus -
Ċistu żgħir
Fumana thymifolia -
Ċfolloq
Ranunculus bullatus -
Ċfolloq tal-ilma
Ranunculus aquatilis/saniculaefolius/trichophillus
-
Daħnet l-art
Fumaria capreolata -
Damasonju
Damasonium bourgei -
Denb il-ħaruf
Reseda alba -
Denb il-kelb
Cynosurus cristatus -
Denb il-liebru kbir
Lagurus ovatus -
Denb iż-żiemel
Equisetum ramosissimum -
Deru
Pistacia lentiscus -
Deru bagħal
Pistacia x saportae -
Dielja
Vitis vinifera -
Dubbiena kaħla
Ophrys speculum
-
Efedra
Ephedra fragilis -
Elitriġja
Elytrigia juncea -
Erika
Erica multiflora -
Erinġju tal-baħar
Eryngium maritimum -
Evaks
Evax pygmaea
-
Faqqiegħ ta' Malta (In fatti dan mhux faqqiegħ)
Cynomorium coccineum -
Faqqus il-ħmir
Echallium elaterium -
Ferla
Ferula communis -
Fexfiex sufi
Hypericum pubescens -
Fexfiex tal-irdum
Triadenia aegyptica
Sin. Hypericum aegypticum -
Fexfiex tar-raba'
Hypericum triquetrifolium -
Fidloqqom
Borago officinalis -
Fiġġiela ħamra
Lotus tetragonolobus -
Fillirja
Phillyrea media -
Fillirja ta’ werqa wiesgħa
Phillyrea latifolia -
Fjurdulis salvaġġ
Gynandriris sisyrinchium -
Fomm-il-għeliem
Ranunculus ficaria -
Frawli selvaġġ
Potentilla reptans -
Fraxxnu tal-werqa dejqa/Siġra tal-paċenzja
Fraxinus angustifolia -
Friżja
Freesia refracta -
Ful tal-klieb
Anagyris foetida
-
Ġarġir abjad/tal-ġojjin
Diplotaxis erucoides -
Ġarġir il-ġemel
Capsella bursa-pastoris -
Ġarġir isfar
Diplotaxis tenuifolia -
Ġenistra safra
Spartium junceum -
Ġilbiena sewda
Vicia sativa -
Ġilbiena tas-serp
Lathyrus clymenum (sin: articulatus) -
Ġiżi tal-baħar
Matthiola tricuspidata -
(Siġra ta') Ġuda
Cercis siliquastrum
-
Gladjoli
Gladiolus communis subsp. byzantinus -
Garni
Arum italicum -
Garni tal-pipi
Arisarum vulgare -
Gazzija
Acacia cyanophylia -
Girlanda tal-wied
Rosa sempervirens -
Gummar safrani
Chamaerops humilis
Għ
[immodifika | immodifika s-sors]-
Għajn il-baqra tax-xatt
Nauplius aquaticus -
Għajn il-baqra xewwikija
Palienis spinosa -
Għallet is-Serduq
Adonis microcarpa -
Għansar
Urginea maritima
(Sin. Drimia maritima) -
Għansar ikħal
Scilla sicula -
Għansar tal-ħarifa
Scilla autumnalis -
Għanzalor
Crataegus azarolus -
Għargħar
Tetraclinis articulata -
Għawseġ
Lycium intricatum -
Għeneb id-dib
Solanum nigrum -
Għobbejra
chenopodium sp. -
Għollieq
Rubus ulmifolius
-
Ħabb il-qamħ
Gladiolus italicus -
Ħafur kbir
Avena sterilis -
Ħajja u mejta
Anacamptis pyramidalis -
Ħalfa
Lygeum spartum -
Ħalib it-tajr kbir
Ornithogalum arabicum -
Ħalib it-tajr żgħir
Ornithogalum narbonense -
Ħannewija
Acanthus mollis -
Ħarira bajda
Stellaria pallida -
Ħarira ħamra
Anagallis arvensis phoenicea -
Ħarira kaħla
Anagallis arvensis caerulea -
Ħarira tal-ilma
Zanichellia melitensis
E -
Ħarrub
Ceratonia siliqua -
Ħarxajja roża
Sherardia arvensis -
Ħass il-Bir
Petalophyllum ralfsii -
Ħatba sewda
Anthyllis hermanniae -
Ħaxixa Ingliża/Qarsu
Oxalis pes-caprae -
Ħaxixa tal-misk
Erodium moschatum -
Ħaxixet it-trieraħ
Tordylium apulum -
Ħobbejża Komuni
Malva sylvestris -
Ħobbejża tal-warda kbira
Lavatera trimestris -
Ħobbejża tas-sigra
Lavatera arborea -
Ħobbejża wieqfa
Lavatera cretica -
Ħurrieq
Urtica dubia -
Ħommejr
Mirabilis jalapa
-
Ilsien il-fart abjad
Echium italicum -
Ilsien il-fart ikħal
Anchusa azurea -
Ilsien il-fart ikħal ta' fjura kbira
Echium plantagineum L. -
Ilsien il-fart żgħir
Echium parviflorum
foto. Jeroen Willemsen -
Ilsien l-għasfur
Silene colorata -
Ilsien il-kelb
Cynoglossum creticum
-
Kafè Messikan
Astragalus boeticus -
Kaħwiela
Anemone coronaria -
Kalluwa
Aeonium arboreum (Sempervivum arboreum) -
Kammilta
Calamintha nepeta -
Kappar
Capparis spinosa ssp. orientalis -
Kapuċċinell
Tropaeleum majus -
Kara
Chara spp. -
Karfus il-ħmir
Smyrnium olusatrum -
(Il-)Kiesħa
Clematis cirrhosa -
Kittien salvaġġ
Linum angustifolium/Linum bienne -
Klin
Rosmarinus officinalis -
Kristallina komuni/Kristallina tal-blat
Mesembryanthemum nodiflorum -
Kromb il-baħar isfar
Senecio bicolor -
Kruċanella
Crucianella rupestris
Crucianella maritima -
Ksantorja
Xanthoria sp -
Kubrita
Senecio vulgaris -
Kurrat selvaġġ ta' Malta
Allium melitense
E
-
Lanġas selvaġġ
Pyrus pyraster -
Lanġas lewżi
Pyrus amygdaliformis -
Lanġas bagħal
Pyrus syriaca -
Leblieb tal-blat
Convolvulus oleifolius -
Leblieb
Convulvulus sp. fosthom Convulvulus cantabrica u Convulvulus pentapetaloides -
Leblieb tar-raba'
Convolvulus arvensis -
Leblieb tax-Xagħri
Convolvulus althaeoides -
Lellux
Chrysanthemum coronarium -
Lewż
Prunus dulcis -
Liedna
Hedera helix -
Liftija
Brassica rapa -
Limonju tal-baħar
Limonium virgatum -
Limonju ta’ Malta
Limonium melitensis
E -
Limonju ta’ Zerafa
Limonium zeraphae
E -
Litrum tal-ilma
Lythrum junceum -
Litrum tal-għadajjar
Lythrum hyssopifolia -
Lixka
Ganoderma sp -
Lixka komuni
Phagnalon graecum ssp. ginzbergeri -
Luq
Populus alba
-
Margerita selvaġġa
Bellis sylvestris -
Miskta tar-ramel
Erodium laciniatum -
Mombreżja
Crocosmia x aurea -
Moxt
Erodium malacoides
-
Naħla
Ophrys bombyliflora -
Narċis
Narcissus tazetta -
Narċis imwaħħar
Narcissus serotinus -
Nemmiesa/Siġar tan-nemus
Ulmus canescens [=Ulmus minor subsp. canescens] -
Niġem
Cynodon dactylon -
Nittiena
Scrophularia peregrina -
Nixxief komuni/Bunexxief
Hordeum leporinum
-
Oljandru
Nerium oleander -
Orkida ħamra
Orchis collina -
Orkida piramidali ta' Malta
Anacamptis urvilleana
E -
Orkida tat-tikek
Orchis conica
-
Pajżana
Smilax aspera -
Pankrazju
Pancratium maritimum -
Papoċċa Bajda
Antirrhinum siculum -
Papoċċa ħamra
Antirrhinum majus subsp. tortuosum -
Papoċċa rqiqa
Misopates orontium -
Papoċċi ta’ Malta
Linaria pseudolaxiflora -
Peprin
Papaver rhoeas -
Pepprin isfar
Glaucium flavum -
Perlina safra
Parentucellia viscosa -
Pikris
Picris echioides -
Plejju
Mentha pulegium -
Perlina bajda
Bellardia trixago -
Prajn tax-xewk
Prunus spinosa
-
Qanfuda
Cichorium spinosum -
Qaqoċċ tax-Xewk
Cynara cardunculus -
Qarn il-mogħża
Lonicera implexa -
Qarsajja tal-ilma
Rumex conglomeratus -
Qasba l-Kbira
Arundo donax -
Qażqajża
Silene vulgris -
Qniepen
Cerinthe major -
Qrempuċ
Lotus edulis -
Qrempuċ tal-mogħoż
Lotus ornithopodioides
-
Rand
Laurus nobilis -
Ravanell salvaġġ
Raphanus raphanistrum -
Ravastrell/Kromb il-baħar
Cakile maritima -
Riġnu
Ricinus communis -
Riħan
Myrtus communis -
Robbja selvaġġa
Rubia peregrina -
Rummien
Punica granatum
-
Sabbara
Aloe vera (Aloe barbadensis) -
Sabbara tal-Amerka
Agave americana -
Safsaf kbir/Żafżaf kbir
Salix alba -
Safsaf żgħir/Żafżaf żgħir
Salix pedicellata -
Sajtun
Carlina involucrata -
Salvja tal-Madonna
Phlomis fruticosa -
Salvja selvaġġa
Salvia verbenaca -
Sagħtar
Thymus capitatus -
Sedum
Sedum sediforme -
Sempreviva ta' Għawdex
Helichrysum melitense
E -
Settembrina selvaġġa
Aster squamatus -
Sieq il-brimba
Nigella damascena -
Sieq il-ħamiema
Fedia graciliflora -
Sieq il-ħamiema vjola
Delphinium halteratum -
Siġra tal-ħarir
Periploca angustifolia -
Sigriet ir-rizzi
Datura innoxia -
Silla
Hedysarum coronarium -
Silla tal-blat
Anthyllis vulneraria -
Silla tal-bżieżel ]
Physantylla tetraphyllis -
Silla tal-mogħoż
Psoralea bituminosa -
Simar niggież
Juncus acutus -
Simar tal-baħar
Juncus maritimus -
Simar tal-boċċi
Holoschoenus vulgaris -
Simar tal-ilma
Juncus subulatus -
Skabjoża
Scabiosa marittima -
Skornabekk/Terebintu/Siġra tat-trementina
Pistacia terebinthus -
Sprag xewwieki
Asparagus aphyllus -
Suffejra tar-raba'
Calendula arvensis
-
Tabakk tas-swar
Nicotiana glauca -
Te sqalli
Prasium majus -
Tengħud komuni
Euphorbia pinea -
Tengħud tas-siġra
Euphorbia dendroides -
Tengħud tax-Xagħri
Euphorbia melitensis
E -
Tengħud tax-xemx
Euphorbia helioscopia -
Tewm ħamrani
Allium roseum -
Tewm irqieq ta' Malta
Allium lojaconoi
E -
Tewm muswaf
Allium subhirsutum -
Tfief
Sonchus Olearceus/Tenerrinus -
Tfief xewwieki
Urospermum picroides -
Tina
Ficus carica -
Tuffieħ is-serp
Solanum villosum -
Tulipan Salvaġġ
Tulipa sylvestris -
Tulliera komuni
Dittrichia viscosa -
Tulliera salvaġġa
Chiliadenus saxatilis -
Tulliera ta’ Malta
Chiliadenus bocconei
E -
Turnasol
Chrozophora tinctoria -
Tursin il-bir
Adiantum capillus-veneris -
Tursin il-għul
Sanguisorba minor sottosp. muricata (Poterium sanguisorba) -
Tursin il-għul xewwieki
Sarcopoterium spinosum (Poterium spinosum) -
Tursin ir-riħ
Anogramma leptophylla (Gymnogramma leptophylla) -
Tursin xewwieki
Torilis nodosa -
Tut
Morus nigra
-
Ulmu komuni
Ulmus minor[=Ulmus minor subsp. minor]
-
Vanilja bajda
Heliotropium europaeum -
(Siġra tal-)Virgi/Għadib
Vitex agnus-castus
-
Widna
Scorpiurus sp. -
Widnet il-baħar
Palaeocyanus crassifolius
E
-
Xaħxieħ vjola
Papaver setigerum -
Xantkura
Ajuga iva -
Xatbet l-andar
Verbascum sinuatum -
Xatbet l-art
Kickxia elatine -
Xebb
Darniella melitensis
E -
Xeħt ir-Riħ
Parietaria Judaica -
Xewk Abjad
Galactites tomentosa -
Xewk isfar tar-ramel
Scolymus hispanicus -
Xewk Malti
Centaurea melitensis -
Xewk ta' Kristu
Carthamus lanatus ssp. baeticus -
Xewk tal-Kuruna
Paliurus spina-christi -
Xewk tal-għotba
Centaurea nicaeensis -
Xewk tal-Madonna
Silybum marianum -
Xewk tal-miskta
Carlina gummifera -
Xewk tax-xitan
Notobasis syriaca -
Xkupilja
Lamarckia aurea -
Xorbett
Inula crithmoides -
Xnien abjad
Trifolium nigrescens -
Xpakkapietra
Micromeria microphylla -
Xrika komuni
Setaria adhaerens -
Xumakk tal-konz
Rhus coriaria
-
Żagħfran tal-blat
Romulea melitensis
E -
Żagħfran Salvaġġ
Crocus longiflorus -
Żagħrun
Crataegus monogyna -
Żagħżigħa selvaġġa
Conyza bonariensis -
Żebbuġ
Olea europea -
Żebbugija
Teucrium fruticans -
Żiju
Rhamnus oleoides -
Żigland ta' Għawdex
Hyoseris frutescens
E -
Żigland tal-għerq
Leontodon tuberosus -
Żigland tal-pizzi
Hyoseris radiata -
Żnuber
Pinus halepensis
-
Zunnarija selvaġġa
Daucus carota
Mingħajr isem bil-Malti
[immodifika | immodifika s-sors]-
Geranium purpureum -
Epilobium tetragonum -
Asperula cynanchica -
Sporobolus arenarius -
Stachys ocymastrum -
Sideritis romana -
Lamium maculatum
Lista alfabetika skont l-isem bil-Latin
[immodifika | immodifika s-sors]L.A
[immodifika | immodifika s-sors]Acacia cyanophylia Gazzija
Acanthus mollis Ħannewija
Adiantum capillus-veneris Tursin il-bir
Adonis microcarpa Għallet is-serduq
Aeonium arboreum (Sempervivum arboreum) Kalluwa
Agave americana Sabbara tal-Amerka
Ajuga iva Xantkura
Alisma plantago-aquatica Biżbula tal-ilma
Allium lojaconoi Tewm irqieq ta' Malta
Allium melitense Kurrat selvaġġ ta' Malta
Allium roseum Tewm ħamrani
Allium subhirsutum Tewm muswaf
Aloe vera (Aloe barbadensis) Sabbara
Anacamptis pyramidalis Ħajja u mejta
Anacamptis urvilleana Orkida piramidali ta' Malta
Anagallis arvensis caerulea Ħarira kaħla
Anagallis arvensis phoenicea Ħarira ħamra
Anagyris foetida Ful tal-klieb
Anchusa azurea Ilsien il-fart ikħal
Anemone coronaria Kaħwiela
Anogramma leptophylla (Gymnogramma leptophylla) Tursin ir-riħ
Anthemis arvensis Bebuna tar-raba'
Anthemis urvilleana Bebuna tal-baħar
Anthyllis hermanniae Ħatba sewda
Anthyllis vulneraria Silla tal-blat
Antirrhinum majus subsp. tortuosum Papoċċa ħamra
Antirrhinum siculum Papoċċa bajda
Arisarum vulgare Garni tal-pipi
Arthrocnemum macrostachyum Almeridja tal-blat
Arum italicum Garni
Arundo donax Qasba l-kbira
Asparagus aphyllus Sprag xewwieki
Asperula cynanchica
Asphodelus aestivus/ramosus/microcarpus Berwieq
Asphodelus fistulosus Berwieq żgħir
Aster squamatus Settembrina selvaġġa
Astragalus boeticus Kafè Messikan
Atriplex halimus Bjanka
Avena sterilis Ħafur kbir
L.B
[immodifika | immodifika s-sors]Bellardia trixago Perlina bajda
Bellis annua Bebuna
Bellis sylvestris Margerita selvaġġa
Borago officinalis Fidloqqom
Brassica rapa Liftija
Briza maxima Beżżulet il-qattusa
L.C
[immodifika | immodifika s-sors]Cakile maritima Ravastrell/Kromb il-baħar
Calamintha nepeta Kammilta
Calendula arvensis Suffejra tar-raba'
Capparis spinosa ssp. orientalis Kappar
Capsella bursa-pastoris Ġarġir il-ġemel
Carlina gummifera Xewk tal-miskta
Carlina involucrata Sajtun
Carthamus lanatus Xewk ta' Kristu
Carthamus lanatus ssp. baeticus Xewk ta' Kristu
Celtis australis Bagular
Centaurea melitensis Xewk Malti
Centaurea nicaeensis Xewk tal-għotba
Centaurium erythrea Ċentawrija
Ceratonia siliqua Ħarrub
Cercis siliquastrum Siġra ta' Ġuda
Cerinthe major Qniepen
Chamaerops humilis Gummar safrani
Chara spp. Kara
Chenopodium sp. Għobbejra
Chiliadenus bocconei Tulliera ta' Malta
Chiliadenus saxatilis Tulliera salvaġġa
Chrozophora tinctoria Turnasol
Chrysanthemum coronarium Lellux
Cichorium intybus Ċikwejra
Cichorium spinosum Qanfuda
Cistus creticus Ċistu roża
Clematis cirrhosa Il-kiesħa
Colchicum cupanii Busieq
Convolvulus althaeoides Leblieb tax-xagħri
Convolvulus arvensis Leblieb tar-raba'
Convolvulus oleifolius Leblieb tal-blat
Convulvulus sp. (fosthom cantabrica u pentapetaloides) Leblieb
Conyza bonariensis Żagħżigħa selvaġġa
Crataegus azarolus Għanzalor
Crataegus monogyna Żagħrun
Cremnophyton lanfrancoi Bjanka tal-irdum
Crocosmia x aurea Mombreżja
Crocus longiflorus Żagħfran salvaġġ
Crucianella rupestris Kruċanella
Cupressus sempervirens Ċipress
Cynara cardunculus Qaqoċċ tax-xewk
Cynodon dactylon Niġem
Cynoglossum creticum Ilsien il-kelb
Cynomorium coccineum Faqqiegħ ta' Malta
Cynosurus cristatus Denb il-kelb
Cyperus longus Bordi
L.D
[immodifika | immodifika s-sors]Daldinia concentrica Ballun tas-siġar
Damasonium bourgei Damasonju
Darniella melitensis Xebb
Datura innoxia Sigriet ir-rizzi
Daucus carota Zunnarija selvaġġa
Delphinium halteratum Sieq il-ħamiema vjola
Diplotaxis erucoides Ġargir abjad
Diplotaxis erucoides Ġarġir abjad/tal-ġojjini
Diplotaxis tenuifolia Ġarġir isfar
Dittrichia viscosa Tulliera komuni
L.E
[immodifika | immodifika s-sors]Echallium elaterium Faqqus il-ħmir
Echium italicum Ilsien il-fart abjad
Echium plantagineum L. Ilsien il-fart ikħal ta' fjura kbira
Echium parviflorum Ilsien il-fart żgħir
Elytrigia juncea Elitriġja
Ephedra fragilis Efedra
Epilobium tetragonum
Equisetum ramosissimum Denb iż-żiemel
Erica multiflora Erika
Erodium laciniatum Miskta tar-ramel
Erodium malacoides Moxt
Erodium moschatum Ħaxixa tal-misk
Eryngium maritimum Erinġju tal-baħar
Euphorbia dendroides Tengħud tas-siġra
Euphorbia helioscopia Tengħud tax-xemx
Euphorbia melitensis Tengħud tax-xagħri
Euphorbia pinea Tengħud komuni
Evax Evaks
L.F
[immodifika | immodifika s-sors]Fedia graciliflora Sieq il-ħamiema
Ferula communis Ferla
Ficus carica Tina
Foeniculum vulgare Bużbież
Fraxinus angustifolia Fraxxnu tal-werqa dejqa/Siġar tal-paċenzja
Freesia refracta Friżja
Fumana arabica Ċistu isfar
Fumana thymifolia Ċistu żgħir
Fumaria capreolata Daħnet l-art
L.G
[immodifika | immodifika s-sors]Galactites tomentosa Xewk abjad
Ganoderma sp Lixka
Geranium purpureum
Gladiolus communis subsp. byzantinus Gladjoli
Gladiolus italicus Ħabb il-qamħ
Glaucium flavum Pepprin isfar
Gynandriris sisyrinchium Fjurdulis salvaġġ
L.H
[immodifika | immodifika s-sors]Hedera helix Liedna
Hedysarum coronarium Silla
Helichrysum melitense Sempreviva ta' Għawdex
Heliotropium europaeum Vanilja bajda
Holoschoenus vulgaris Simar tal-boċċi
Hordeum leporinum Nixxief komuni/Bunexxief
Hyoscyamus albus Mammażejża
Hyoseris frutescens Żigland ta' Għawdex
Hyoseris radiata Żigland tal-pizzi
Hypericum pubescens Fexfiex sufi
Hypericum triquetrifolium Fexfiex tar-raba'
L.I
[immodifika | immodifika s-sors]Inula crithmoides Xorbett
Iris pseudopumila Bellus
L.J
[immodifika | immodifika s-sors]Juncus acutus Simar niggież
Juncus maritimus Simar tal-baħar
Juncus subulatus Simar tal-ilma
L.K
[immodifika | immodifika s-sors]Kickxia elatine Xatbet l-art
L.L
[immodifika | immodifika s-sors]Lagurus ovatus Denb il-liebru kbir
Lamarckia aurea Xkupilja
Lamium maculatum
Lathyrus clymenum (sin: articulatus) Ġilbiena tas-serp
Laurus nobilis Rand
Lavatera arborea Ħobbejża tas-siġra
Lavatera cretica Ħobbejża wieqfa
Lavatera trimestris Ħobbejża tal-warda kbira
Leontodon tuberosus Żigland tal-għerq
Limonium melitensis Limonju ta’ Malta
Limonium virgatum Limonju tal-baħar
Limonium zeraphae Limonju ta’ Zerafa
Linum angustifolium/Linum bienne Kittien salvaġġ
Linaria pseudolaxiflora Papoċċi ta’ Malta
Lobularia maritima Buttuniera
Lonicera implexa Qarn il-mogħża
Lotus edulis Qrempuċ
Lotus ornithopodioides Qrempuċ tal-mogħoż
Lotus tetragonolobus Fiġġiela ħamra
Lycium intricatum Għawseġ
Lygeum spartum Ħalfa
Lythrum hyssopifolia Litrum tal-għadajjar
Lythrum junceum Litrum tal-ilma
L.M
[immodifika | immodifika s-sors]Malva sylvestris Ħobbejża komuni
Matthiola tricuspidata Ġiżi tal-baħar
Mentha pulegium Plejju
Mercurialis annua Burikba
Mesembryanthemum nodiflorum Kristallina komuni/Kristallina tal-blat
Mespilus germanica Fomm il-lipp/Naspli Tedeski
Micromeria microphylla Xpakkapietra
Mirabilis jalapa Ħommejr
Misopates orontium Papoċċa rqiqa
Morus nigra Tut
Muscari comosum Basal il-ħnieżer
Myrtus communis Riħan
L.N
[immodifika | immodifika s-sors]Narcissus serotinus Narċis imwaħħar
Narcissus tazetta Narċis
Nauplius aquaticus Għajn il-baqra tax-xatt
Nerium oleander Oljandru
Nicotiana glauca Tabakk tas-swar
Nigella damascena Sieq il-brimba
Notobasis syriaca Xewk tax-xitan
L.O
[immodifika | immodifika s-sors]Olea europea Żebbuġ
Ophrys bombyliflora Naħla
Ophrys speculum Dubbiena kaħla
Ophrys sphegodes Brimba Sewda
Opuntia ficus-indica Bajtar tax-Xewk
Orchis collina Orkida ħamra
Orchis conica Orkida tat-tikek
Ornithogalum arabicum Ħalib it-tajr kbir
Ornithogalum narbonense Ħalib it-tajr żgħir
Orobanche muteli Budebbus tal-Ingliża
Oxalis pes-caprae Ħaxixa Ingliża/Qarsu
L.P
[immodifika | immodifika s-sors]Palaeocyanus crassifolius Widnet il-baħar
Palienis spinosa Għajn il-baqra xewwikija
Paliurus spina-christi Xewk tal-Kuruna
Pancratium maritimum Pankrazju
Papaver rhoeas Peprin
Papaver setigerum Xaħxieħ vjola
Parentucellia viscosa Perlina safra
Parietaria Judaica Xeħt ir-riħ
Periploca angustifolia Siġra tal-ħarir
Petalophyllum ralfsii Ħass il-bir
Phagnalon graecum ssp. ginzbergeri Lixka komuni
Phillyrea latifolia Fillirja ta’ werqa wiesgħa
Phillyrea media Fillirja
Phlomis fruticosa Salvja tal-Madonna
Physantylla tetraphyllis Silla tal-bżieżel
Picris echioides Pikris
Pinus halepensis Żnuber
Pistacia lentiscus Deru
Pistacia x saportae Deru bagħal
Pistacia terebinthus Skornabekk/Terebintu/Siġra tat-trementina
Plantago lagopus Biżbula komuni
Plantago serraria Biżbula tas-snien
Populus alba Luq
Potentilla reptans Frawli selvaġġ
Prasium majus Te sqalli
Prunus dulcis Lewż
Prunus spinosa Prajn tax-xewk
Psoralea bituminosa Silla tal-mogħoż
Punica granatum Rummien
Pyrus amygdaliformis Lanġas lewżi
Pyrus pyraster Lanġas selvaġġ
Pyrus syriaca Lanġas bagħal
L.Q
[immodifika | immodifika s-sors]Quercus ilex Ballut
L.R
[immodifika | immodifika s-sors]Raphanus raphanistrum Ravanell salvaġġ
Ranunculus aquatilis/saniculaefolius/trichophillus Ċfolloq tal-ilma
Ranunculus bulbosus Ċfolloq
Ranunculus ficaria Fomm-il-għeliem
Reseda alba Denb il-ħaruf
Rhamnus alaternus Alaternu
Rhamnus oleoides Żiju
Rhus coriaria Xumakk tal-konz
Ricinus communis Riġnu
Romulea columnae Żagħfran tal-blat
Romulea melitensis Żagħfran tal-blat
Rosa sempervirens Girlanda tal-wied
Rosmarinus officinalis Klin
Rubia peregrina Robbja selvaġġa
Rubus ulmifolius Għollieq
Rumex conglomeratus Qarsajja tal-ilma
L.S
[immodifika | immodifika s-sors]Salix alba Safsaf kbir/Żafżaf kbir
Salix pedicellata Safsaf żgħir/Żafżaf żgħir
Salvia verbenaca Salvja selvaġġa
Sanguisorba minor sottosp. muricata (Poterium sanguisorba) Tursin il-għul
Sarcopoterium spinosum (Poterium spinosum) Tursin il-għul xewwieki
Scabiosa marittima Skabjoza
Scilla autumnalis Għansar tal-ħarifa
Scilla sicula Għansar ikħal
Scolymus hispanicus Xewk isfar tar-ramel
Scopiurus sp. Widna
Scrophularia peregrina Nittiena
Sedium sediforme Sedum
Sedum caeruleum Beżżul il-Baqra
Sedum sediforme Sedum
Senecio bicolor Kromb il-baħar isfar
Senecio vulgaris Kubrita
Setaria adhaerens Xrika komuni
Sherardia arvensis Ħarxajja roża
Sideritis romana
Silene colorata Ilsien l-Għasfur
Silene vulgris Qażqajża
Silybum marianum Xewk tal-Madonna
Smilax aspera Pajżana
Smyrnium olusatrum Karfus il-ħmir
Solanum nigrum Għeneb id-dib
Solanum villosum Tuffieħ is-serp
Sonchus Olearceus/Tenerrinus Tfief
Spartium junceum Ġenistra safra
Spiranthes spiralis Bajdet il-fenek
Sporobolus arenarius
Stachys ocymastrum
Stellaria pallida Ħarira bajda
L.T
[immodifika | immodifika s-sors]Tamarix africana Bruk
Tetraclinis articulata Għargħar
Teucrium flavum Borgħom komuni
Teucrium fruticans Żebbuġija
Thymus capitatus Sagħtar
Tordylium apulum Ħaxixet it-trieraħ
Torilis nodosa Tursin xewwieki
Triadenia aegyptica Fexfiex ta’ l-irdum
Trifolium nigrescens Xnien abjad
Tropaeleum majus Kapuċċinell
Tulipa sylvestris Tulipan salvaġġ
Typha domingensis Buda
L.U
[immodifika | immodifika s-sors]Ulmus canescens [=Ulmus minor subsp. canescens] Nemmiesa/Siġar tan-nemus
Ulmus minor[=Ulmus minor subsp. minor] Ulmu komuni
Urginea maritima Għansar
Urospermum picroides Tfief xewwieki
Urtica dubia Ħurrieq
L.V
[immodifika | immodifika s-sors]Verbascum sinuatum Xatbet l-andar
Verbena officinalis Buqexrem
Vicia sativa Ġilbiena sewda
Vitex agnus-castus Sigra tal-virgi/Għadib
Vitis vinifera Dielja
L.X
[immodifika | immodifika s-sors]Xanthoria sp Ksantorja
L.Z
[immodifika | immodifika s-sors]Zanichellia melitensis Ħarira tal-ilma