Dar tal-Ammiraljat (il-Belt Valletta)
| Pajjiż | Malta  |
|---|---|
| Entità amministrattiva territorjali fejn tinstab | Valletta |
| Triq fejn jinstab | Triq Nofs-in-Nhar |
| Koordinati | 35°53′54″N 14°30′33″E |
| Propjetarju | Gvern ta' Malta |
| Arkitett | Andrea Belli |
| Stil arkitettoniku | arkitettura barokka |
| Category for the interior of the item | Category:Interior of Admiralty House (Valletta) |
Admiralty House, [1] qabel magħruf bħala Casa Miari, Palazzo Don Raimondo u b'bosta ismijiet oħra, huwa palazz fil- Belt Valletta, Malta . Oriġinarjament inbniet fl-1569–70 bħala żewġ djar privati minn Fra Jean de Soubiran dit Arafat, kavallier tal- Ordni ta’ San Ġwann . Iktar tard id-djar ġew mikrija lil diversi sidien, fosthom Fra Raimondo de Sousa y Silva, li reġa’ benahom residenza waħda bejn l-1761 u l-1763.
Fl-1808, Louis Charles, Konti ta’ Beaujolais ġie milqugħ fid-dar, fejn miet bit-tuberkulożi. Mill-1821 sal-1961, il-bini kien ir-residenza uffiċjali tal-Kmandant Kap tal- Flotta tal-Mediterran, u għalhekk isimha. Il-bini kien fih il- Mużew Nazzjonali tal-Belle Arti mill-1974 sal-2016. Bħalissa hemm pjanijiet biex tiġi restawrata l-Admiralty House u tinbidel fl-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali.
Storja
[immodifika | immodifika s-sors]Il-Ħakma tal-Ospitalarji
Is-sit tal-Ammiraljat kien oriġinarjament okkupat minn żewġ djar li nbnew mill-kavallier Franċiż Fra Jean de Soubiran magħruf bħala Arafat fl-1569-1570. Il-proprjetajiet ġew mgħoddija lil kavallier ieħor François le Petit de la Guerche, u ttieħdu mit-Teżor tal-Ordni ta’ San Ġwann mal-mewt tiegħu fl-1663. Mill-1668 id-djar ġew mikrija lil diversi kavallieri.
L-okkupazzjoni Franċiża u l-ħakma Brittanika
Matul l-okkupazzjoni Franċiża ta’ Malta, il-gvern offra l-bini lill-Isqof Vincenzo Labini bħala seminarju, iżda dawn il-pjanijiet qatt ma ġew implimentati minħabba r-rewwixta u l-imblokk tal-Maltin tal-1798–1800. F’dan il-punt, l-armamenti fuq il-faċċata kienu mħassra skont ordnijiet maħruġa minn Napuljun.
Wara li Malta saret protettorat Brittaniku fl-1800, id-dar kienet okkupata mill-Kummissarju Ċivili Alexander Ball. Imbagħad kien mikrija lil Alexander Macaulay, Segretarju tal-Kummissarju Ċivili, bejn Awwissu 1802 u Ġunju 1803. Fl-1808, il-palazz irċieva lil Louis Philippe, Duka ta’ Orléans u Louis Charles, Konti ta’ Beaujolais waqt iż-żjara tagħhom f’Malta. Louis Charles miet bit-tuberkulosi hemmhekk fid-29 ta’ Mejju 1808, u ġie midfun fil-Kon-Katidral ta’ San Ġwann fil-Belt Valletta.
Mill-1808 sal-1820, l-awtoritajiet militari Ingliżi okkupaw il-bini mingħajr ma ħallsu l-ebda kera. Fl-1821, il-binja ġiet mikrija uffiċjalment lill-awtoritajiet navali bħala r-residenza uffiċjali tal-Kmandant Kap tal-Flotta tal-Mediterran, li saret magħrufa bħala Admiralty House. Il-bini rċieva diversi personalitajiet notevoli bħala residenti jew mistednin, fosthom Lord Mountbatten, Winston Churchill, ir-Re Ġorġ V u r-Reġina Eliżabetta. Il-binja ngħatat f’idejn il-Gvern ta’ Malta fl-1961.
Malta Indipendenti
Sussegwentement il-bini ġie restawrat u fis-7 ta’ Mejju 1974 ġie inawgurat mill-Ministru Agatha Barbara bħala l-Mużew Nazzjonali tal-Belle Arti. Fost dawk preżenti kien hemm id-direttur tal-mużew, Francis Mallia, u l-President ta’ Malta, Anthony Mamo. Fl-2013 bdew il-pjanijiet biex il-mużew jiġi mċaqlaq minn Admiralty House għall-Berġa tal-Italja, u tħabbar uffiċjalment li ċ-ċaqliq se jseħħ u l-mużew il-ġdid se jissejjaħ MUŻA (mill-akronimu Malti Mużew Nazzjonali tal-Arti) f’Settembru tal-2014.
Fil-bidu tal-2013, saru pjanijiet biex il-Ministeru għat-Turiżmu u l-Awtorità Maltija għat-Turiżmu jiġu trasferiti f’Dar tal-Ammiraljat u żewġ binjiet fil-qrib (Casa Scaglia u 8, Triq iż-Zekka l-Qadima) wara t-trasferiment tal-mużew. F’Novembru, ta’ dik is-sena, ġie konkluż li aktar żvilupp tal-binjiet ma jkunx xieraq u t-tliet djar magħqudin mhumiex adegwati biex jospitaw il-ministeru kollu bil-ħtiġijiet tiegħu u biex jakkomodaw madwar 200 persuna bħala ħaddiema tax-xogħol. Il-Ministeru għat-Turiżmu tmexxa f’bini ġdid f’233, Triq ir-Repubblika, u l-Awtorità Maltija għat-Turiżmu hija lesta li tiċċaqlaq fi Smart City, u għalhekk l-użu ta’ Admiralty House wara li l-mużew ikun trasferit ma kienx ċar sa Novembru 2013.
Il-Mużew Nazzjonali tal-Belle Arti għalaq fit-2 ta’ Ottubru 2016. Hemm pjanijiet biex il-bini jiġi restawrat u jinbidel fl-uffiċini tal-Avukat Ġenerali, li bħalissa jinsab f’parti mill-Palazz tal-Granmastru[2].
Admiralty House hija monument Grad 1 u hija wkoll imniżżla fl-Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin[3].
Arkitettura
[immodifika | immodifika s-sors]
Admiralty House hija eżempju ta 'arkitettura Barokk tard, għalkemm ġiet deskritta wkoll bħala Taljanate jew Rococo. Il-bini jikkonsisti fi swali mibnija madwar bitħa ċentrali, u għandu żewġ sulari fuq l-art flimkien ma’ kantina.
Il-faċċata oriġinarjament kienet imżejna bi skutri li kien fihom l-armati tal-Ordni u tal-Gran Mastru Manuel Pinto da Fonseca, iżda dawn ġew imżejna matul l-okkupazzjoni Franċiża tal-1798–1800.
Il-bini għandu taraġ monumentali weqfin, li jingħad li hu wieħed mill-ifjen f’Malta. Seta’ kien influwenzat mit-taraġ fil-Berġa ta’ Kastilja fil-Belt Valletta, ir-Residenza Würzburg fil-Bavarja u Palais Kinsky u l-Belvedere ta’ Fuq fi Vjenna.
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Guillaumier, Alfie (2005). Bliet u Rħula Maltin. Klabb Kotba Maltin. p. 938. ISBN 99932-39-40-2.
- ^ Vassallo, Alvin (2019-05-07). "Admiralty House undergoing restoration with a $4.3m investment" (bl-Ingliż). Miġbur 2025-01-13.
- ^ (PDF) https://web.archive.org/web/20160204085335/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/01133.pdf. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-02-04. Miġbur 2025-01-13.
|title=nieqes jew vojt (għajnuna)Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)