Aragua
 |
Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal-istandard tal-Wikipedija. B'mod partikolari, dan l-artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il-fatti u perspettivi dwar is-suġġett. Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l-artiklu skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
 |
Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi mtejjeb f'xi wħud minn dawn: il-grammatika, l-istil u/jew it-ton. Inti tista' tagħti daqqa t'id billi timmodifikah. |
| Aragua | |||
|---|---|---|---|
| Mudell:Dati pajjiż Venezwela | |||
 | |||
| |||
| Amministrazzjoni | |||
| Stat sovran | Venezwela | ||
| Ġeografija | |||
| Koordinati | 9°57′N 67°03′W / 9.95°N 67.05°WKoordinati: 9°57′N 67°03′W / 9.95°N 67.05°W | ||
.svg)  Aragua Aragua (Venezuela) | |||
 | |||
| Superfiċjenti | 7,014 kilometru kwadru | ||
| Għoli | 559 m | ||
| Fruntieri ma' |
Carabobo (en)  , Guárico (en) , Miranda (en) u Vargas (en) | ||
| Demografija | |||
| Popolazzjoni | 1,629,433 abitanti (2005) | ||
| Informazzjoni oħra | |||
| Fondazzjoni | 1899 | ||
| Żona tal-Ħin |
UTC−04:00 (en) | ||
| aragua.gob.ve | |||
Aragua —uffiċjalment l-Istat Bolivarian ta’ Aragua— huwa wieħed mit-tlieta u għoxrin stat li, flimkien mad-Distrett Kapitali u d-dipendenzi federali, jiffurmaw il-Venezwela. Il-kapitali tagħha hija Maracay. Hija tinsab fiċ-ċentru-tramuntana tal-pajjiż, fir-reġjun Ċentrali. Hija tillimita lejn it-tramuntana mal-Baħar Karibew, lejn il-lvant ma' La Guaira (Vargas) u Miranda, (li tkun qrib ħafna tad-Distrett Kapitali), fin-nofsinhar ma' Guárico u lejn il-punent ma' Carabobo. 2,338,820 abitant fl-2018, skont il-projezzjonijiet tal-INE, huwa l-ħames stat l-aktar popolat —wara Zulia, Miranda, Carabobo u Lara—, b’7,014 km², u r-raba’ l-inqas estensiv — wara Carabobo, La Guaira u Nueva Esparta, l-inqas estensiv. — u b'235.6 abitant/km², il-ħames l-aktar densament popolati, wara Carabobo, Nueva Esparta, Miranda u La Guaira.
Għandu tmintax-il muniċipalità awtonoma u ħamsin parroċċa ċivili. L-ibliet ewlenin tagħha huma: Maracay, Turmero, La Victoria, Villa de Cura, Santa Rita, Cagua u El Limón. Barra minn hekk, l-Istat Aragua għandu postijiet turistiċi inklużi: Cata, Chuao, Choroní, Ocumare de la Costa, Cuyagua u Colonia Tovar.
Etimoloġija[immodifika | immodifika s-sors]
L-isem tal-istat ġej minn kelma indiġena ta' oriġini cumanagoto (Karibew) li tirreferi għall-chaguaramo, tip ta' palm mir-reġjun.[citazzjoni meħtieġa] Madankollu, skond Carlos Blanco Galeno, kronikatur Turmero, ġej mill-Karibew. aregua, u dan ta’ are ('post') u gua li min-naħa tiegħu ġej minn ogun ('ħaġa tiegħi'), għalhekk ikun ifisser 'post tiegħi, pajjiż tiegħi'. Dak l-istess ispira l-isem tax-xmara Aragua, tributarju importanti tal-Lag ta’ Valencia.
Storja[immodifika | immodifika s-sors]
L-art fejn tinsab il-belt ta’ Maracay illum ġiet mogħtija lil Sebastián Díaz Alfaro fis-seklu 16. Wara mewtu l-artijiet għaddew f’idejn ibnu Mateo. Dak iż-żmien, dawn l-artijiet kienu magħrufa bħala Valle de Tucupío y Tepatopo u kienu jintużaw bħala artijiet li jirgħu l-baqar. Lejn Tucupío, Tapatapa, Guey u El Rincón, tħawlu l-kannamieli u l-kawkaw.
Sas-sena 1700 madwar 40 familja abitaw il-wied, li marru għand l-Isqof Diego de Baños y Sotomayor biex jagħżel parruċċan, li kien ekwivalenti għal konsistenza liċ-ċentru popolat uffiċjalment.
Fil-5 ta’ Marzu, twaqqfet il-belt ta’ Maracay, li ħadet isimha mix-Xmara Maracay. Maracay sofra l-viċissitudini tar-rivoluzzjoni emanċipatorja, li kienu ta’ interess speċjali l-ġrajjiet tal-1812-13 li seħħew fil-hacienda La Trinidad. Aktar tard, fl-1816 u fl-1818, kien hemm l-assalt fuq La Cabrera u l-battalja ta’ Maracay fejn it-truppi patrijottiċi ġew megħluba. Il-Gwerra Federali ħalliet ukoll il-konsegwenzi tagħha fil-belt, u affettwat serjament l-għelieqi tal-madwar. Ma 'dan tiżdied epidemija tal-pesta terribbli, apparentement ikkawżata mid-dekompożizzjoni ta' indigo iffermentat, li titlob bosta vittmi.
Il-bidu tat-trasformazzjoni urbana u ekonomika ta 'Maracay jibda matul l-amministrazzjoni tal-Ġeneral Juan Vicente Gómez, li kien joqgħod fil-belt mill-bidu tal-gvern tiegħu. Fl-1898, La Victoria ġiet innominata l-kapitali tal-istat, u mbagħad, fl-1917, ġiet trasferita għal Maracay, rank li għadha żżomm.
Konkwista u era kolonjali Spanjola[immodifika | immodifika s-sors]
Aragua kienet parti mill-Provinċja ta’ Caracas mill-1555.
Il-gruppi Ewropej ippenetraw iż-żona Aragua aktar tard minn dak li bħalissa huwa Carabobo jew Miranda. Kien fl-aħħar għaxar snin tas-seklu 16 meta l-Ispanjoli bdew iwaqqfu pakketti fil-Valles de Aragua. Sal-1620 l-artijiet kollha ta’ Aragua kienu mqassma fost xi 40 encomenderos, li kienu jgħixu primarjament fil-Wied ta’ Caracas.
Maracay twaqqfet fl-1701.
Sal-1780, La Victoria kienet belt b’madwar 800 Indjan li jitkellmu biss bl-Ispanjol u aktar minn 4,000 ruħ minn gruppi oħra, inklużi Spanjoli, Kreoli, mestizos, suwed, u zambos.4
Alejandro de Humboldt irrapporta li l-popolazzjoni fl-1800 fiż-żona tal-widien ta’ Aragua - li dak iż-żmien kienet tinkludi ż-żewġ naħat tal-Lag ta’ Valencia - kienet magħmula l-aktar minn pardos u criollos, minbarra zambos u skjavi, u li kien għad hemm madwar 5,000 ruħ indiġeni reġistrati u li l-maġġoranza kienu kkonċentrati f'Turmero u Guacara. Ħadd ma tkellem aktar il-lingwi antenati tiegħu.
Seklu XIX[immodifika | immodifika s-sors]
Aragua inħoloq bħala provinċja nħoloq fil-11 ta’ Frar 1848 meta ġiet mifruda minn Caracas, b’territorju simili għal dak li llum ikopri l-istat attwali ta’ Aragua u magħmul minn La Victoria, Turmero, Maracay, Villa de Cura u San Sebastjan, li għandu l-belt ta’ La Victoria bħala l-kapitali tagħha.5
Fl-1864 Aragua sar stat indipendenti sal-1866, meta ingħaqad ma' Guárico biex jifforma l-istat Guzmán Blanco. Il-kapitali tagħha nbidlet għal Villa de Cura fl-1881. Fl-aħħar fl-1899 Aragua irkupra l-istatus tagħha bħala stat indipendenti.
Ġeografija[immodifika | immodifika s-sors]
Ġeoloġija[immodifika | immodifika s-sors]
Erba' reġjuni naturali jistgħu jiġu distinti fl-entità: il-firxa tal-muntanji Litoral, id-depressjoni tal-Lag ta 'Valencia, il-firxa tal-muntanji Intern, u ċ-Ċentrali Rolling Plains. Formazzjonijiet sedimentarji riċenti jippredominaw fid-depressjoni tal-lag ta' Valencia, filwaqt li ż-żoni muntanjużi jippreżentaw oħrajn affettwati ħafna minn proċessi metamorfiċi, għalkemm fil-preżenza ta' qlub b'blat igneju u sedimentarju aktar konservat. Fil-firxiet tal-muntanji tal-katina ta' l-Intern, jidhru kċejjen, bħall-għoljiet ta' dik il-firxa tal-muntanji fejn insibu l- arja pura tal-Park Henri Pittier, li jrattbu l-forom tagħhom lejn in-Nofsinhar sakemm jidħlu fil-formazzjoni tal-muntanji. pjanuri.
Erja[immodifika | immodifika s-sors]
Il-provinċja għandha erja ta '7,014 km². It-terren tiegħu huwa l-aktar muntanjuż, u jirrappreżenta 0.76% tat-territorju tal-Venezwela. Il-kosta marittima tal-istat testendi minn Turiamo Bay fil-punent sa Puerto Maya fil-lvant, li tikkorrispondi għall-medda ċentrali tal-Medda Kostali. Iż-żona tan-Nofsinhar tal-istat tmur mill-għoljiet tan-Nofsinhar tal-firxa tal-muntanji tal-Karibew, tgħaddi mill-linja tal-kontorn ta '100 metru li tifred il-Llanos Altos mill-Llanos Bajos għad-dipressjoni tax-Xmara Unare u x-Xmara San Carlos li tifredha. tal-Pjanuri Għolja tal-Punent.
Eżenzjoni[immodifika | immodifika s-sors]
Wieħed mill-akbar eżenzjonijiet fid-dinja jaqsam l-istat ta 'Aragua, f'direzzjoni lvant-punent, żewġ firxiet ta' muntanji paralleli, separati minn xulxin b'dipressjoni ċentrali, li tiddetermina l-eżistenza ta 'tliet reġjuni fiżjografiċi differenzjati sew, li jsegwu wieħed. ieħor mit-tramuntana għan-nofsinhar. It-tarf tat-tramuntana huwa imħatteb mill-medda ċentrali tal-Kosta li tilħaq il-qofol tagħha fil-quċċata ta’ El Cenizo f’2,436 m a.s.l. le. m., u l-quċċata Codazzi, 2,426 m s. le. m..