Bangladexx

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Repubblika Popolari tal-Bangladexx
গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ
Gônoprojatontri Bangladesh
গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ Gônoprojatontri Bangladesh – Bandiera গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ Gônoprojatontri Bangladesh – Emblema
Innu nazzjonali: Amar Shonar Bangla
Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Dhaka
Lingwi uffiċjali Bengali
Gvern Demokrazija Parlamentari Unitarja
 -  President Zillur Rahman
 -  Prim Ministru Sheikh Hasina
 -  Kelliem Abdul Hamid
Indipendenza (mil-Pakistan)
 -  Iddikjarat 26 ta Marzu, 1971 
Erja
 -  Total 13,878 km2 (160)
5,358 km2 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 28%
Popolazzjoni
 -  stima tal-popolazzjoni 161,083,804 (9)
 -  ċensiment tal-/
 -  Densità 1,033.5/km2 (9)
2,676.8/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2011
 -  Total $282.229 biljun (44)
 -  Per capita $1,790.26 (193)
PGD (nominali) stima tal-2011
 -  Total $113.032 biljun (57)
 -  Per capita $700.59 (161)
IŻU (2011) 0.500 (bax) (146)
Valuta Taka (BDT)
Żona tal-ħin BST (UTC+6)
Kodiċi telefoniku 880
TLD tal-internet .bd
Organizzazzjoni territorjali
Bini tal-Parlament tal-Bangladexx
Mappa
Keokradong​ (Bengali: কেওক্রাডাং) hija quċċata li tinsab fil-Bangladexx, b'altitudni skond xi sorsi ta' 1,230 metru (4,035 pied), u li tinsab eżatt fuq il-fruntiera bejn il-Bangladexx u l-Mjanmar (also magħrufa bħala Burma). Xi sorsi jsostnu li huwa l-ogħla punt fil-Bangladexx.
Tempju Nazzjonali ta' Dhakeshwari (ঢাকেশ্বরী জাতীয় মন্দির)
Tempju Ramna Kali Mandir (রমনা কালী মন্দির) (Ħallieq: Rani Vilasmani Devi (l-aħħar żviluppatur ewlieni), Data stabbilita: Seklu 16, Għoli (massimu): 96 pied, Żona tas-sit: 2.25 acres (9,100 m2), Deity: Kali (Induiżmu))
Inċiżjoni tal-1823 ta' Bara Katra, jew Karavanserai l-Kbir, f’Dhaka, il-Bangladexx; Mibnija mill-Prinċep Mughal Shah Shuja, kienu bini fit-triq fejn il-vjaġġaturi (karavanners) setgħu jistrieħu u jirkupraw mill-vjaġġ tal-ġurnata.
Skeċċ tal-1817 tal-karavanserai Choto Katra f'Dhaka, il-Bangladexx; Mibnija mill-Viciroy Mughal Shaista Khan, kienu bini maġenb it-triq fejn il-vjaġġaturi (karavanners) setgħu jistrieħu u jirkupraw mill-vjaġġ tal-ġurnata.
Anderkilla f'Chittagong, il-Bangladexx, kienu bini maġenb it-triq fejn il-vjaġġaturi (karavaners) setgħu jistrieħu u jirkupraw mill-vjaġġ tal-ġurnata.
Evoluzzjoni storika tal-PGD reali per capita fil-Pakistan, il-Bangladexx u l-Indja mill-1950
Il-fruntiera bejn il-Bangladexx u l-Burma ħdejn il-BGB Ghat, Teknaf

Il-Bangladexx (Bengali: বাংলাদেশ) huwa nazzjon fl-Asja, Tmiss mal-Indja lejn il-Punent u t-Tramuntana (bl-Stat tal-Bengal tal-Lvant), Burma lejn il-Lvant (minn ħafna refuġjati Musulmani ġejjin) u l-Oċean Indjan fin-Nofsinhar..

Fruntieri totali tal-Bangladexx: 4,413 km, pajjiżi tal-fruntiera (2): Burma 271 km; Indja 4,142 km.

Ekonomija[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Bangladexx qabel kien ekonomikament dipendenti fuq pjantaġġuni tal-ġuta u tar-ross matul l-era Brittanika u l-era tal-Pakistan tal-Lvant iżda bħalissa jiddependi fuq l-Industrija tat-Tessuti u l-pjantaġġuni tar-ross.

Klima u Ġeografija[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Bangladexx għandu klima tropikali u l-biċċa l-kbira tax-xita sseħħ bejn Ġunju u Ottubru. Il-pajjiż ibati mid-deforestazzjoni u huwa suxxettibbli li jiġi affettwat mit-Tornadoes u l-Uragani.

L-altitudni normali hija 0 metri 'l fuq mil-livell tal-baħar u tagħmilha suxxettibbli għall-għargħar mix-xmajjar multipli konnessi max-xmajjar importanti Ganges u Bramaphutra li jgħaddu wkoll mill-Indja.

L-agħar diżastru li qatt sofra l-Bangladexx kien id-Daulatpur-Saturia Tornado (imsemmi għall-belt li l-aktar affettwat) kien tornado estremament distruttiv u letali fil-Bangladexx u fid-dinja fis-26 ta' April, 1989. L-aktar tornado fatali ġiet iffurmata fid-distrett ta' Manikganj taċ-ċentru tal-Bangladexx fl-1989. Il-forza tagħha kienet tali li qerdet żewġt irħula u ħalliet 80,000 ruħ bla dar. Huwa stmat li ħalliet total ta’ 1,300 mejta u aktar minn 12,000 midruba.

Demografija[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Bangladexx huwa l-aktar pajjiż b'popolazzjoni densa fid-dinja.

98% tal-popolazzjoni tal-Bangladexx hija ta' oriġini etnika Bengali, għalhekk huwa pajjiż omoġenju.

Immigrazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Skont dejta mill-Bank Dinji fl-2019: kien hemm 7,800,152 Bengali jgħixu barra, minn dan it-total kien hemm 66.57% irġiel u 33.42% nisa.

Id-destinazzjonijiet ewlenin għall-migranti huma l-Indja, Arabja Sawdija, Emirati Għarab Magħquda, Malasja, Kuwajt, Oman, Qatar, Renju Unit, u Stati Uniti.

Lingwi[immodifika | immodifika s-sors]

Il-lingwa uffiċjali (il-Bengali) hija mitkellma prinċipalment, l-Ingliż huwa wkoll użat ħafna (speċjalment fl-edukazzjoni universitarja u fin-negozju), u sa ċertu punt l-Urdu (li hija l-lingwa uffiċjali waqt li kienet parti mill-Pakistan, fejn hu mitkellem l-Urdu).)

Storja[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Bangladexx tal-lum kien diversi Renji Buddisti Indo-Asjatiċi maħkuma minn renji akbar sal-wasla tal- Indjan tal-Lvant Brittaniku (British East India Company) plus kienet ikkontrollata direttament mill-Imperu Brittaniku bħala parti mill-Imperu tal-Indja minn Fl-1858 bħala konsegwenza tar-Ribelljoni Indjana li ġiet imrażżna fl-1857, fis-snin kolonjali Brittaniċi, multipli Iżlamiċi popli li għexu flimkien mal-Buddisti stabbilixxew fiż-żona, fil-Qasam tal-Indja Brittanika wara l-Elezzjonijiet u d-definizzjoni tal-Fruntieri bir-Reliġjon u Referemdums, saret amministrata mid-Dominju tal-Pakistan indipendenti wara l-14 ta' Awissu, 1947 bħala Pakistan Orient, Urdu kien impost bħala l-lingwa uffiċjali iżda minħabba l-popolazzjoni Buddista taż-żona mill-1956 kien uffiċjali wkoll bil-Bengali, kien hemm ħafna repressjoni lejn il-Buddiżmu u l-popli li kienu jużawha.ppriedkaw dak li wassal għal skuntentizza soċjali għalkemm ekonomikament kien tagħmel bl-istess mod bħall-Pakistan tal-Punent, minħabba t-tensjonijiet tal-poplu mal-Gvern faqqgħet il-Gwerra tal-Indipendenza tal-Bangladexx (26 ta' Marzu, 1971 - 16/17 ta' Diċembru, 1971) fejn il-Milizja Bengali bl-appoġġ tal-poplu Bengali u l-Indja (Pajjiż ta' maġġoranza Busita b’tensjonijiet politiċi-reliġjużi mal-Pakistan), Din il-gwerra ntrebħet mill-Milizja u l-poplu Bengali bl-Istrument u Tispiċċa bl-Istrument ta' Ċessjoni ffirmat mill-Kmandant Kap tal-Kmand tal-Lvant ta' l-Armata Indjana u l-Logutenent Ġenerali Amir Abdullah Khan Niazi, Kmandant tal-Forzi Pakistani fil-Bangladexx, bħala l-att formali ta' konsenja tal-forzi Pakistani kollha fl-ex Pakistan tal-Lvant. L-iffirmar tad-dokument temm il-gwerra u wassal għall-formazzjoni tal-Bangladexx tal-lum.

Chittagon ilha università mill-1966.

Mappa kompluta tal-exclaves. Il-Lvant jinsab fil-quċċata tal-mappa, l-Indja hija oranġjo u l-Bangladexx huwa ċjan.
Mappa tad-Distrett ta' Koch Bihar fil-Bengal tal-Lvant li turi l-enklavi.
L-enklavi numru 51, Dahala Khagrabari, l-uniku enklavi tat-tielet ordni qabel ma l-Indja ċedietha lill-Bangladexx fl-2015. Kienet parti mill-Indja fil-Bangladexx, fl-Indja u fi ħdan il-Bangladexx, għalqa tal-ġuta ta' inqas minn 7000 m².

Sal-2015 kien hemm problemi f'diversi enklavi fl-Indja u l-Bangladexx magħrufa wkoll bħala chitmahals (Bengali: ছিটমহল chitmôhol) u (Ċensiment konġunt fl-2010 magħduda 51,549 persuna li joqogħdu f'dawn l-enklavi: 37,334 f'enklavi Indjani fil-Bangladexx u 14,215 fl-enklavi Indjani fil-Bangladexx), (enklavi Indjani qabel l-enklavi fil-Bangladexx) meta r-renju Som u l-Imperu Mughal skambjaw l-artijiet, wara gwerra fis-seklu 17 jew 18) peress li ċ-ċittadini ta' dawn l-enklavi l-aktar rurali ma setgħux jirċievu s-servizzi ta' pajjiżhom sakemm inħallu kollha (ingħaqdu fil-pajjiż fejn kienu). jinsab u ċ-ċittadini kellhom 2 għażliet, jitilqu u jżommu n-nazzjonalità tagħhom jew jibqgħu u jaċċettaw in-nazzjonalità l-ġdida) ħlief l-akbar waħda, li hija Bengali u hija mdawra minn territorju Indjan, iżda l-Indja mikrijaha għal dejjem passaġġ (triq) sabiex Il-Beengalies u l-Indjani jistgħu jgħaddu għall-Bangladesh kontinentali u jopera 23 siegħa kuljum (qabel kien inqas) peress li f'siegħa jagħlaq u tittella' l-bandiera Indjana.

L-iskambju fiżiku ta' enklavi ġie implimentat f’fażijiet bejn il-31 ta' Lulju 2015 u t-30 ta' Ġunju 2016.7 L-enklavi ġew skambjati f'nofs il-lejl tal-31 ta' Lulju 2015 u t-trasferiment tar-residenti tal-enklavi seħħ fit-30 ta' Novembru 2015. Wara l-Ftehim tal-Konfini, l-Indja tilfet madwar 40 km² li tat lill-Bangladexx. Dan fisser li sparixxa l-Enclave numru 51, Dahala Khagrabari, l-uniku enklavi tat-tielet ordni qabel ma l-Indja ċedietha lill-Bangladexx fl-2015. Kienet parti mill-Indja fil-Bangladexx, fi ħdan l-Indja u fi ħdan il-Bangladexx, qasam ta' żona tal-ġuta ta' inqas minn 7000 m², li kienu jappartjenu lil persuna ta' etniċità Bengali u ċittadinanza Bengali li għexet fl-enklavi Bengali tat-tieni saff li kien madwaru.

Mill-2016, il-Bangladexx aċċetta Musulmani tal-grupp etniku Ronhynga biex joqgħodu f'kampijiet tar-refuġjati fil-Provinċja ta' Chittagon (l-akbar fid-dinja) minħabba l-persekuzzjoni tagħhom mill-Gvern Buddista ta' Burma.

Gver u politika[immodifika | immodifika s-sors]

Fil-Bangladexx hemm żewġ partiti politiċi l-aktar importanti: il-Partit Nazzjonalista tal-Bangladexx (Bengali: বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী দল Bangladexx Jatiotabadi Dôl, Ingliż: Bangladesh Nationalist Party, BNP) u l-Awami League (AL), dan tal-aħħar inħoloq fi żmien il-Pakistan (1949) u kien dak li ppromwova l-indipendenza filwaqt li l-Partit Nazzjonalista nħoloq aktar tard. Aktar tard, iż-żewġ partiti rrikonċiljaw il-politika tal-pajjiż b’mod demokratiku mal-votazzjoni universali wara diversi kolpijiet ta' stat fis-sebgħinijiet. Il-president elett demokratikament huwa inkarigat li jagħżel il-Prim Ministru.

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Bangladexx huwa maqsum fi 8 Diviżjonijiet li jaġixxu bħala Provinċji:

  • Diviżjoni ta' Dhaka (Kapital: Dhaka (28.300.000 hab., 2023))
  • Diviżjoni ta' Chittagon (Kapital: Chittagon ( 8.440.000, 2016))
  • Diviżjoni ta' Barisal (Kapital: Barisal (328 278 habitant fl-2011 Il-belt tinsab fid-delta tal-Ganges)) Żona: 13297 kilometru kwadru; Popolazzjoni: 7,757,000 habitant; Zilas: Bhola, Barisal, Patuakhali, Barguna, Jhalakati, Pirojpur.
  • Diviżjoni ta' Khulna (Kapital: Khulna (2.984.000 hab., 2020))
  • Diviżjoni ta' Rajshahi (Kapital: Rajshahi (449 756 hab., 2011)) 2 763 424 hab. (2011)
  • Diviżjoni ta' Mymensingh (Kapital: Mymensingh (Żona: 91.32 km²; Altitudni Medja: 19 m 'il fuq. n. m.; Popolazzjoni (2011): 258,040 abitant, Densità: 2825.82 abitant/km².) 5 196 494 hab. (2011)
  • Diviżjoni ta' Sylhet (Kapital: Sylhet (Għoli Medja: 35 m 'il fuq. n. m; Popolazzjoni (2011): 434,188 abitant, Densità: 18,107.06 abitant/km²) 12.100.000 hab. (2016)
  • Diviżjoni ta' Rangpur (Kapital: Rangpur (Għoli Medja: 34 m 'il fuq. n. m.; Popolazzjoni (2011): 294,265 abitant; Kodiċi Postali: 5400.)

li għandha subs huma maqsuma f'Distretti. Id-diviżjonijiet huma suddiviżi f'64 distrett. Kull distrett huwa mmexxi minn Deputat Kummissarju (popolarment imqassar bħala "DC") li jinħatar mill-gvern minn fost deputat segretarju fil-qafas amministrattiv tas-Servizz Ċivili tal-Bangladexx.

Reliġjon[immodifika | immodifika s-sors]

Reliġjon (fl-2023 Stima)[immodifika | immodifika s-sors]

Reliġjon (fl-1947)[immodifika | immodifika s-sors]

Gallery[immodifika | immodifika s-sors]