Niġerja

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Ir-Repubblika Federali tan-Niġerja
Ir-Repubblika Federali tan-Niġerja – Bandiera Ir-Repubblika Federali tan-Niġerja – Emblema
Mottu: "Unità u Fidi, Paċi u l-Progress"
Innu nazzjonali: "Arise, O Compatriots"
Belt kapitaliAbuja
L-ikbar belt Lagos
Lingwi uffiċjali l-Ingliż
Gvern Repubblika Federali Presidenzjali
 -  President Muhammadu Buhari
 -  Viċi President Yemi Osinbajo
Indipendenza
 -  Unifikazzjoni ta ' Nofsinhar u Tramuntana tan-Niġerja 1 ta' Jannar, 1914 
 -  Indipendenza 1 ta' Ottubru, 1960 
 -  Repubblika 1 ta' Ottubru, 1963 
Erja
 -  Total 923,768 km2 (32)
356,667 km2 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 1.4
Popolazzjoni
 -  stima tal-2016 186,053,386 (7)
 -  ċensiment tal-2006 140,431,790 
 -  Densità 184.2/km2 (71)
477.0/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2008
 -  Total $413.402 biljun (30)
 -  Per capita $2,578 (137)
PGD (nominali) stima tal-2010
 -  Total $238.920 biljun (40)
 -  Per capita $1,490 (138)
IŻU (2006) 0.459 (għoli) (152)
Valuta Naira (₦) (NGN)
Żona tal-ħin WAT (UTC+1)
Kodiċi telefoniku 234
TLD tal-internet .ng
Organizzazzjoni territorjali
Mappa tas-36 Stat tan-Niġerja (Map of the 36 States of Nigeria)
Mappa Topografika tal-Niġerja
Chappal Waddi hija muntanja fil-pajjiż Afrikan tan-Niġerja u, f'2,419 metru, hija l-ogħla punt f'dak in-nazzjon. Hija tinsab fl-Istat ta' Taraba, ħdejn il-fruntiera mal-Kamerun, fir-Riżerva tal-Foresti Gashaka (Park Nazzjonali Gashaka-Gumpti). Chappal Wadi kultant jiġi ċċitat bħala l-ogħla punt fl-Afrika tal-Punent, jekk il-Kamerun ma jitqiesx parti mir-reġjun.
Mappa tal-Lag Ċad (Chad Lake Map)

In-Niġerja, uffiċjalment ir-Repubblika Federali tan-Niġerja, hija nazzjoni fl-Afrika. In-Niġerja hi repubblika kostituzzjonali federali tinkludi 36 stat u Territorju Kapitali Federali. In-Niġerja tinsab fl-Afrika tal-Punent u taqsam il-fruntieri tal-art mal-Benin fil-punent, iċ-Ċad u l-Kamerun fil-lvant, u n-Niġer fit-tramuntana. Kosta tagħha fin-nofsinhar tinsab fuq il-Golf tal-Guinea fl-Oċean Atlantiku.

In-Niġerja tal-lum kienet is-sit ta' bosta renji u stati tribali fi żmien ta' iktar minn millennju. L-istat preżenti għandu l-oriġini tagħhu fil-kolonizzazzjoni mill-Ingliżi matul is-seklu dsatax u s-seklu għoxrin, bil-amalgamazzjoni tal-Protettorati tan-Niġerja tan-Nofsinhar u u tan-Niġerja tat-Tramuntana. Matul il-perjodu kolonjali, l-Ingliżi waqqfu strutturi amministrattivi u legali ġodda, filwaqt li żammew ukoll xi stituzzjonijiet tradizzjonali. In-Niġerja kisbet l-indipendenza fl-1960, iżda ftit snin wara bdiet il-Gwerra tal-Biafra. Mis-sebgħinijiet 'il quddiem, in-Niġerja alternat bejn gvernijiet ċivili eletti demokratikament u dittatorjati militari, bl-elezzjonijiet presidenzjali tal-2011 meqjusin bħala l-ewwel elezzjonijiet li kienu ġusti.

In-Niġerja hi spiss magħrufa bħala l-"Ġgant tal-Afrika", minħabba l-popolazzjoni kbira u l-ekonomija tagħha. Bl madwar 186 miljun abitant, in-Niġerja hija l-aktar pajjiż popolat fl-Afrika u s-seba' pajjiż l-aktar popolat fid-dinja. In-Niġerja għandha wkoll waħda mill-akbar popolazzjonijiet ta' żgħażagħ fid-dinja. Fil-pajjiż hemm aktar minn 500 gruppi etniċi differenti, li minnhom l-akbar tlieta huma l-Hausa, Igbo u Joruba. Rigward ir-reliġjon, in-Niġerja huwa maqsum bejn wieħed u ieħor min-nofs bejn Insara, li jgħixu aktar fil-partijiet tan-Nofsinhar u ċentrali tal-pajjiż, u l-Musulmani, li huma kkonċentrati l-aktar fir-reġjuni tat-Tramuntana u lbiċ. Minoranza tan-nies jipprattikaw reliġjonijiet indiġeni, bħal dawk tal-popli Igbo u Joruba.

Fl-2014, l-ekonomija tan-Niġerja saret l-akbar fl-Afrika, bi PGD ta' aktar minn $500 biljun, u għaddiet lil dik tal-Afrika t'Isfel bħala l-21 l-akbar ekonomija fid-dinja. Barra minn hekk, il-proporzjon tad-dejn mal-PGD huwa biss 11%. Sal-2050, in-Niġerja hija mistennija li ssir waħda mill-aqwa 20 ekonomija tad-dinja. Ir-riżervi taż-żejt kellhom rwol ewlieni fil-ġid tal-pajjiż. In-Niġerja hija kkunsidrata bħala suq emerġenti mill-Bank Dinji u hi kkunsidrata bħala potenza reġjonali fl-Afrika.

Total tal-fruntieri tan-Niġerja: 4,477 km, pajjiżi tal-fruntiera (4): Benin 809 km; Kamerun 1,975 km; Ċad 85 km; Niġer 1,608 km.

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

In-Niġerja hija magħmula minn 36 Stat Federat u t-Territorju Kapitali Federali, Abuja. L-Istati għandhom setgħat estensivi ta' awto-gvern f’ħafna livelli, u huma mmexxija minn gvernatur, elett b'vot kull erba' snin.