Ara s-sors ta' Ħelsinki

{{Infobox city}}

'''Ħelsinki''' hija l-[[belt kapitali]] u l-akbar belt tal-[[Finlandja]]. Qiegħda fir-reġjun ta' Uusimaa, li jinsab fin-nofsinhar tal-Finlandja, fuq il-kosta tal-[[Golf tal-Finlandja]], fergħa tal-[[Baħar Baltiku]]. Ħelsinki għandha popolazzjoni ta' 605,523 (28 ta' Frar 2013), popolazzjoni urbana ta' 1,159,211 (31 ta' Diċembru 2011)<ref name="pxweb2.stat.fi">[http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=160_vaerak_tau_340_fi&ti=Taajamat+v%E4kiluvun+ja+v%E4est%F6ntiheyden+mukaan+31%2E12%2E2011&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&multilang=fi Taajamat väkiluvun ja väestöntiheyden mukaan 31.12.2011]</ref> u popolazzjoni metropolitana ta' 1,361,506 li jagħmluha l-muniċipju u żona urbana l-aktar popolata fil-Finlandja. Ħelsinki tinsab xi 80 kilometru (50 mi) mit-tramuntana ta' [[Tallinn]], l-[[Estonja]], 400 kilometru (250 mi) fil-lvant ta' [[Stokkolma]], l-[[Żvezja|Iżvezja]], u 300 kilometru (190 mi) fil-punent ta' [[San Pietruburgu]], r-[[Russja]]. Ħelsinki għandha konnessjonijiet storiċi ma' dawn it-tliet ibliet.

Il-belt b'aktar minn 500,000 abitant l-eqreb lejn il-pol tat-tramuntana hija Ħelsinki b'620,000 abitant 
u huwa fil-60 parallel.

Ħelsinki, il-kapitali tal-Finlandja fin-Nofsinhar tal-pajjiż, tinsab fuq peniżola fil-Golf tal-Finlandja. L-avenue ċentrali tagħha, Mannerheimintie, hija miksija b'istituzzjonijiet bħall-Mużew Nazzjonali, li jittraċċa l-storja tal-Finlandja mill-Età tal-Ġebel sal-lum. F'Mannerheimintie hemm ukoll il-Kamra tal-Parlament imponenti u l-mużew tal-arti kontemporanja Kiasma. Il-Katidral ta' Uspenski bil-briks aħmar jeronimo jagħti fuq il-port.
Imwaqqfa: 12 ta' Ġunju, 1550; Żona: 213.8 km²; Elevazzjoni: 26m; Popolazzjoni: 631,695 (2016) Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti; Popolazzjoni metropolitana: 1,559,558 (Żona Metropolitana ta' Ħelsinki); Temp: -9°C, riħ minn N għal 29 km/h, umdità 74% weather.com; Ħin lokali: it-Tnejn, 10:18p.m..

== Trasport ==
Ħelsinki għandha linja tal-metro parzjalment elevata li tinqasam f'żewġ fergħat fl-istazzjon Itäkeskus u taqsam il-belt mil-lvant għall-punent. Din il-linja tal-metro se tkun estiża fis-snin li ġejjin lejn il-punent lejn Espoo u lejn il-lvant lejn Sipoo.

Minbarra n-netwerk tagħha ta’ linji tal-metro u tal-karozzi tal-linja li jaqdu l-belt kif ukoll ċerti muniċipalitajiet ġirien, Ħelsinki għandha wkoll lanċa muniċipali li tipprovdi l-qsim lejn il-fortizza ta’ Suomenlinna u netwerk tat-tramm li jaqdi prinċipalment iċ-ċentru tal-belt. Dan in-netwerk għandu 10 linji: 1, 1 A, 2, 3, 4, 6, 7 A, 7B, 8, 9, 10) għal 71 km ta’ binarji.

'''<big>Trasport marittimu</big>'''

Ħelsinki hija konnessa bil-lanċa ma' [[Stokkolma]] (l-I[[Żvezja|svezja]]), [[Tallinn]] (l-[[Estonja]]), [[San Pietruburgu]] ([[Russja]]), [[Rostock]] u [[Travemünde]] (il-[[Ġermanja]]), b'total ta' traffiku ta' 12.3 miljun passiġġier fl-2017.

It-traffiku jsir mit-terminals differenti tal-port ta’ Ħelsinki skont il-kumpanija: id-dgħajjes [[Silja Line]] u [[Viking Line]] rispettivament jitilqu mit-terminals Olympia u [[Katajanokka]] tal-[[Port tan-Nofsinhar]], filwaqt li d-dgħajjes Tallink jitilqu mill-Port tal-Punent.

Kull xitwa, il-[[port ta’ Ħelsinki]] jiġi ffriżat fis-silġ. Madankollu, il-ħajja fil-kapitali Finlandiża mhix paralizzata. Il-konnessjonijiet marittimi ta’ kuljum mal-bliet ewlenin tal-Baltiku huma żgurati grazzi għall-azzjoni ta’ flotta ta’ icebreakers.

'''<big>Trasport bl-ajru</big>'''

L-[[ajruport ta' Helsinki-Vantaa]] huwa l-ajruport internazzjonali ewlieni tal-[[Finlandja]]. Hija tinsab 5 km miċ-ċentru tal-belt ta 'Vantaa u 20 km fit-tramuntana taċ-ċentru tal-kapitali Ħelsinki. Huwa bil-bosta l-ajruport ewlieni fil-pajjiż. Fl-2007 rat 13,090,744 passiġġier transitu, jew aktar minn 75% tal-vjaġġaturi totali li għaddew minn ajruport fil-pajjiż, u kważi 16-il darba aktar mit-tieni ajruport fil-pajjiż, l-ajruport ta’ Oulu.

L-[[ajruport ta' Helsinki-Malmi]] huwa ajruport fid-distrett ta' Malmi, li jinsab madwar 10 km fil-grigal ta' Helsinki. Sal-1952, kien l-ajruport ewlieni ta’ Ħelsinki. Issa huwa użat mill-avjazzjoni ġenerali. Għal żmien twil, il-belt ta’ Helsinki ilha tippjana li tagħlaq l-ajruport ta’ Malmi u tibni djar minflokha.

== Referenzi ==
{{Referenzi}}

== Ħoloq esterni ==
{{commons|Helsinki}}
* [https://www.hel.fi/ Sit uffiċjali]

{{Bliet kapitali tal-UE}}
{{Lista ta' kapitali Ewropej skont ir-reġjun}}

[[Kategorija:Bliet kapitali fl-Ewropa]]
[[Kategorija:Bliet tal-Finlandja]]