Piramidi Eġizzjani: Differenza bejn il-verżjonijiet
Linja 187: | Linja 187: | ||
Pjuttost milli trasport fuq l-art tal-ġebla tal-franka użata fil-bini tal-piramida, hemm evidenza - fid-Djarju ta’ Merer u minn fdalijiet ippreservati ta’ kanali antiki u dgħajjes tat-trasport - li blokki tal-franka ġew trasportati tul ix-Xmara Nil. Huwa possibbli li blokki tal-barrieri mbagħad ġew ittrasportati lejn is-sit tal-kostruzzjoni minn slitti tal-injam, bir-ramel quddiem l-islitta mxarrba biex tnaqqas il-[[frizzjoni]]. Qtar ta' ilma ħoloq pontijiet bejn il-ħbub tar-ramel, u għinhom jeħlu flimkien. |
Pjuttost milli trasport fuq l-art tal-ġebla tal-franka użata fil-bini tal-piramida, hemm evidenza - fid-Djarju ta’ Merer u minn fdalijiet ippreservati ta’ kanali antiki u dgħajjes tat-trasport - li blokki tal-franka ġew trasportati tul ix-Xmara Nil. Huwa possibbli li blokki tal-barrieri mbagħad ġew ittrasportati lejn is-sit tal-kostruzzjoni minn slitti tal-injam, bir-ramel quddiem l-islitta mxarrba biex tnaqqas il-[[frizzjoni]]. Qtar ta' ilma ħoloq pontijiet bejn il-ħbub tar-ramel, u għinhom jeħlu flimkien. |
||
<br clear=all> |
|||
== Referenzi == |
== Referenzi == |
||
{{Referenzi}} |
{{Referenzi}} |
Reviżjoni ta' 18:49, 22 Ottubru 2020
Il-piramidi Eġizzjani huma strutturi antiki tal-ġebel f'forma ta' piramida li jinsabu fl-Eġittu. Minn Novembru 2008, is-sorsi jiċċitaw li jew 118 jew 138 bħala n-numru ta' piramidi Eġizzjani identifikati. [1] [2] Ħafna nbnew bħala oqbra għall-faraoni tal-pajjiż u l-konsorti tagħhom matul il-perjodi tar-Renju l-Qadim u Nofsani. [3] [4] [5]
L-ewwel piramidi Eġizzjani magħrufa jinstabu f’Saqqara, fil-majjistral ta’ Memphis, għalkemm instabet mill-inqas struttura waħda bħal piramida ta’ skala waħda f’Saqqara, li tmur għall-Ewwel Dinastija : Mastaba 3808, li ġiet attribwita għar-renju tal-Fargħun Anedjib, bl-iskrizzjonijiet, u fdalijiet arkeoloġiċi oħra tal-perjodu, li jissuġġerixxu li seta 'kien hemm oħrajn. [6] L-iktar mod bikri fost dawn huwa l-Piramida ta' Djoser mibnija Mudell:Circa 2630-2610 QK matul it-Tielet Dinastija . [7] Din il-piramida u l-kumpless tal-madwar tagħha huma ġeneralment meqjusa bħala l-eqdem strutturi monumentali tad-dinja mibnija minn ġebel imlibbes. [8]
L-iktar piramidi Eġizzjani famużi huma dawk li jinstabu f'Giza, fil-periferija tal-Kajr. Bosta mill-piramidi ta' Giza huma magħduda fost l-akbar strutturi li qatt inbnew. [9] Il-Piramida ta’ Khufu hija l-akbar piramida Eġizzjana. Hija l-unika waħda mis-Seba' Għeġubijiet tad-Dinja Antika għadha teżisti. [10]
Żvilupp storiku
Id-disinn tal-piramida Eġizzjana jidher li kien progressjoni miż- żigurat Sumerjan, struttura piramidali mtarrġa bi tempju fuq nett, li kienet datata sa mill-4000–3500 QK. [11]
Minn żmien il-Perjodu Dinastiku Bikri (c. 3150-2686 QK), l-Eġizzjani b'mezzi suffiċjenti ġew midfuna fi strutturi bħal bank magħrufa bħala mastabas. [12] [13] Fis-Saqqara, il-Mastaba 3808, li tmur mill-aħħar parti ta' l-1 Dinastija, ġiet skoperta li fiha struttura kbira, mibnija b'mod indipendenti, li tixbah il-piramida tat-tarġa magħluqa fil-mastaba tal-faċċata tal-palazz ta' barra. Il-fdalijiet arkeoloġiċi u l-iskrizzjonijiet jissuġġerixxu li seta’ kien hemm strutturi oħra simili li jmorru għal dan il-perjodu. [14]
L-ewwel piramida Eġizzjana dokumentata storikament hija attribwita mill-Eġitoloġisti lill-faraon Djoser tat-Tielet Dinastija. Għalkemm l-Eġitoloġisti spiss jikkreditaw lill-vizir tiegħu Imhotep bħala l-perit tiegħu, l-Eġizzjani dinastiċi nfushom, fl-istess ħin jew f’ħafna kitbiet dinastiċi sussegwenti dwar il-karattru, ma akkreditawhx la bid-disinn tal-piramida ta’ Djoser u lanqas bl-invenzjoni tal-arkitettura tal-ġebel. [15] Il-Piramida ta’ Djoser l-ewwel inbniet bħala struttura kwadra li tixbah mastaba, li bħala regola kienet magħrufa li inkella kienet rettangolari, u ġiet estiża diversi drabi permezz ta’ serje ta’ saffi ta’ akkrezzjoni, biex tipproduċi l-istruttura piramidali imtarrġa li naraw illum. [16] L-Eġitoloġisti jemmnu li dan id-disinn serva bħala taraġ ġiganteski li bih ir-ruħ tal-faraon mejjet tista’ titla’ lejn is-smewwiet. [17]
Għalkemm piramidi oħra ġew ippruvati fit-3 Dinastija wara Djoser, kienet ir-4 Dinastija, li għamlet transizzjoni mill-piramida tat-tarġa għal forma vera ta' piramida, li tat lok għall-piramidi l-kbar ta' Meidum, Dahshur, u Giza. L-aħħar faragħun tar-4 Dinastija, Shepseskaf, ma beniex piramidi. Fil-5 Dinastija ; għal diversi raġunijiet, l-iskala massiva u l-preċiżjoni tal-kostruzzjoni naqsu b'mod sinifikanti u ħallew dawn il-piramidi ta' wara iżgħar, inqas mibnija tajjeb, u spiss mibnija bil-għaġġla. Sa tmiem is-Sitt Dinastija, il-bini tal-piramida kien spiċċa fil-biċċa l-kbira tiegħu u ma kienx qabel ir-Renju Nofsani li reġgħu nbnew piramidi kbar, għalkemm minflok bil-ġebel, il-briks tat-tajn kienu l-materjal tal-kostruzzjoni ewlieni. [18]
Ħafna wara t-tmiem tal-perjodu tal-bini tal-piramidi tal-Eġittu stess, faqqgħet il-bini tal-piramida f’dak li hu s- Sudan tal- lum, wara li ħafna mill-Eġittu ġew taħt it-tmexxija tar-Renju ta’ Kush, li dak iż-żmien kienet ibbażata f’Napata. Il-ħakma ta’ Napatan, magħrufa bħala l-25 Dinastija, damet mis-750 QK sas-664 QK, u matul dak iż-żmien il-kultura Eġizzjana ħalliet impressjoni li ma titħassarx fuq il-Kushites. Il-perjodu Meroitiku tal-istorja Kushite, meta s-saltna kienet iċċentrata fuq Meroë, (bejn wieħed u ieħor fil-perjodu bejn it-300 Q.E.K u t-300 QK), esperjenzat qawmien mill-ġdid tal-bini tal-piramida, li ra aktar minn mitejn piramida rjali indiġena ispirata mill-Eġittu. Oqbra mibnija fil-viċinanza tal-bliet kapitali tar-renju.
Al-Aziz Uthman (1171–1198), it-tieni Sultan Ayyubid tal-Eġittu, ipprova jeqred il-kumpless tal-piramida ta’ Giza. Huwa ċeda wara li għamel biss ħsara lill-Piramida ta' Menkaure minħabba li l-kompitu wera li kien kbir wisq. [19]
Simboliżmu piramidali
Huwa maħsub li l-forma tal-piramidi Eġizzjani tirrappreżenta l-munzell primordjali li minnu l-Eġizzjani emmnu li nħolqot l-art. Il-forma tal-piramida hija wkoll maħsuba li hija rappreżentattiva tar-raġġi dixxendenti tax-xemx, u ħafna mill-piramidi kienu ffaċċjati b'ġebla tal-franka bajda illustrata, li tirrifletti ħafna, sabiex tagħtihom dehra brillanti meta titqies mill-bogħod. Il-piramidi ħafna drabi kienu msemmija wkoll b'modi li jirreferu għal-luminexxenza solari. Pereżempju, l-isem formali tal-Piramida Bent f'Dahshur kien Il-Piramida li Tiddi Nofsinhar, u dak ta' Senusret II f'El Lahun kien Senusret Shines .
Filwaqt li huwa ġeneralment miftiehem li l-piramidi kienu monumenti tad-dfin, hemm nuqqas ta' qbil kontinwu dwar il-prinċipji teoloġiċi partikolari li setgħu wasslu għalihom. Suġġeriment wieħed huwa li kienu ddisinjati bħala tip ta' '"magna tal-irxoxt." [20]
L-Eġizzjani emmnu li ż-żona mudlama tas-sema tal-lejl li madwarha jidher li jduru l-istilel kienet il-portal fiżiku lejn is-smewwiet. Waħda mix-xaftijiet dojoq li jestendu mill-kamra tad-dfin ewlenija mill-ġisem kollu tal-Piramida l-Kbira tipponta direttament lejn iċ-ċentru ta’ din il-parti tas-sema. Dan jissuġġerixxi li l-piramida setgħet ġiet iddisinjata biex isservi bħala mezz biex titnieda magikament ir-ruħ tal-faraon mejjet direttament fir-residenza tal-allat. [20]
Il-piramidi Eġizzjani kollha nbnew fuq ix-xatt tal-punent tan-Nil, li, bħala s-sit tax-xemx li kienet niżlet, kienet assoċjata mal-isfera tal-mejtin fil-mitoloġija Eġizzjana . [21]
Numru u lok tal-piramidi
Fl-1842, Karl Richard Lepsius ipproduċa l-ewwel lista moderna ta’ piramidi - issa magħrufa bħala l-lista ta’ piramidi Lepsius - li fiha għadd 67. Minn dakinhar ġew skoperti ħafna oħrajn. Minn Novembru 2008, ġew identifikati 118-il piramida Eġizzjana. Il-lokazzjoni tal-Piramida 29, li Lepsius sejjaħ il-"Piramida Bla Kap", intilfet għat-tieni darba meta l-istruttura ġiet midfuna mir-ramel tad-deżert wara l-istħarriġ ta' Lepsius. Instab mill-ġdid biss waqt tħaffier arkeoloġiku li sar fl-2008.
Ħafna piramidi jinsabu fi stat ħażin ta’ preservazzjoni jew midfuna mir-ramel tad-deżert. Jekk jidhru fil-livelli kollha, jistgħu jidhru bħala ftit iktar minn munzelli ta' terrapien. Bħala konsegwenza, l-arkeoloġi qed ikomplu jidentifikaw u jistudjaw strutturi piramidi kif qabel ma kienu misjuba.
L-iktar piramida riċenti li ġiet skoperta kienet dik ta' Sesheshet f'Saqqara, omm il-faraon Teti tas-Sitt Dinastija, imħabbra fil-11 ta' Novembru 2008. [4] [22]
Il-piramidi kollha tal-Eġittu, minbarra l-piramida żgħira tat-Tielet Dinastija f'Zawyet el-Maiyitin, jinsabu fuq ix-xatt tal-punent tan-Nil, u l-biċċa l-kbira huma miġbura flimkien f'numru ta' għelieqi tal-piramida. L-aktar importanti minn dawn huma elenkati ġeografikament, mit-tramuntana għan-nofsinhar, hawn taħt.
Abu Rawash
Giza
Abusir
Saqqara
Dahshur
Mazghuna
Meidum
Hawara
El Lahun
El-Kurru
Nuri
Taharqa, ħakkiem Kushite tal-Ħamsa u Għoxrin Dinastija, bena l-piramida tiegħu f'Nuri. Kien l-ikbar fiż-żona (is-Sudan tat-Tramuntana).
Dati u għoli tal-kostruzzjoni
It-tabella li ġejja tistabbilixxi l-kronoloġija tal-kostruzzjoni tal-biċċa l-kbira tal-piramidi ewlenin imsemmija hawn. Kull piramida hija identifikata permezz tal-pharaoh li ordnaha tinbena, ir-renju approssimattiv tiegħu, u l-post tagħha.
Piramida / Fargħun | Isaltan | Qasam | Għoli |
---|---|---|---|
Djoser | c. 2670 QK | Saqqara | 62 metru (203 pied) |
Sneferu | c. 2612–2589 QK | Dashur | 104 metri (341 pied) |
Sneferu | c. 2612–2589 QK | Meidum | 65 metru (213 pied) (imħassar)
* Kien ikun 91.65 metru (301 pied) jew 175 kubitu Irjali Eġizzjan. |
Khufu | c. 2589–2566 QK | Giza | 146.7 metri (481 pied) jew 280 kubitu Irjali Eġizzjan |
Djedefre | c. 2566–2558 QK | Abu Rawash | 60 metru (197 pied) |
Khafre | c. 2558–2532 QK | Giza | 136.4 metri (448 pied)
* Oriġinarjament: 143.5 m jew 471 pied jew 274 kubitu Irjali Eġizzjan |
Menkaure | c. 2532-2504 QK | Giza | 65 metru (213 pied) jew 125 kubitu Irjali Eġizzjan |
Userkaf | c. 2494–2487 QK | Saqqara | 48 metru (161 pied) |
Sahure | c. 2487–2477 QK | Abusir | 47 metru (155 pied) |
Neferirkare Kakai | c. 2477–2467 QK | Abusir | 72.8 metri (239 pied) |
Nyuserre Ini | c. 2416–2392 QK | Abusir | 51.68 m (169.6 pied) jew 99 Royal Eġizzjan cubits |
Amenemhat I | c. 1991–1962 QK | Lisht | 55 metru (181 pied) |
Senusret I | c. 1971–1926 QK | Lisht | 61.25 metru (201 pied) |
Senusret II | c. 1897–1878 QK | el-Lahun | 48.65 m (159.6 pied; 93 kubitu Rjali Eġizzjani) jew
47.6 m (156 pied; 91 kubitu Irjali Eġizzjan) |
Amenemhat III | c. 1860–1814 QK | Hawara | 75 metru (246 pied) |
Khendjer | c. 1764–1759 QK | Saqqara | 37.35 m (122.5 pied), issa 1 m (3.3 piedi) |
Piye | c. 721 QK | El-Kurru | 20 metru (66 pied) jew
30 metru (99 pied) |
Taharqa | c. 664 QK | Nuri | 40 metru (132 pied) jew
50 metru (164 pied) |
Tekniki ta' kostruzzjoni
Il-bini tal-piramidi kien jinvolvi ċ-ċaqliq ta ’kwantitajiet kbar ta’ ġebel. Fl-2013, papiri skoperti fid-deżert Eġizzjan ħdejn il-Baħar l-Aħmar mill-arkeologu Pierre Tallet żvelaw id-Djarju ta’ Merer, uffiċjal tal-Eġittu involut fit-trasport tal-ġebla tal-franka max-Xmara Nil. Dawn il-papiri jiżvelaw proċessi fil-bini tal-Piramida l-Kbira f'Giza, il-qabar tal-Fargħun Khufu, eżatt barra l-Kajr modern. [24]
Pjuttost milli trasport fuq l-art tal-ġebla tal-franka użata fil-bini tal-piramida, hemm evidenza - fid-Djarju ta’ Merer u minn fdalijiet ippreservati ta’ kanali antiki u dgħajjes tat-trasport - li blokki tal-franka ġew trasportati tul ix-Xmara Nil. Huwa possibbli li blokki tal-barrieri mbagħad ġew ittrasportati lejn is-sit tal-kostruzzjoni minn slitti tal-injam, bir-ramel quddiem l-islitta mxarrba biex tnaqqas il-frizzjoni. Qtar ta' ilma ħoloq pontijiet bejn il-ħbub tar-ramel, u għinhom jeħlu flimkien.
Referenzi
- ^ https://www.nytimes.com/2008/11/17/world/middleeast/17cairo.html.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://books.google.com/books?id=nNVsHwAACAAJ.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://www.reuters.com/article/us-egypt-pyramid/egypt-says-has-found-pyramid-built-for-ancient-queen-idUSTRE4AA3ID20081111.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ a b https://www.nytimes.com/2008/11/17/world/middleeast/17cairo.html.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://www.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/connections/connections_dating_pyramids.html.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Archaic Egypt, Walter B Emery p144-145
- ^ . ISBN 0-15-503758-7.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ . ISBN 978-0-500-05084-2.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ . ISBN 978-1-85669-459-9 https://books.google.com/books?id=39T1zElEBrQC&q=giza+pyramids+largest+structures&pg=PA14.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://osf.io/gnw3k/. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=
(għajnuna);|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ . ISBN 978-1-4339-4137-5 https://books.google.com/books?id=0KQCscrPDgUC&pg=PA23.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ [1] Burial customs: mastabas. University College London (2001) Retrieved 14 April 2005
- ^ http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk/burialcustoms/earlydynastic.html.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Archaic Egypt, Walter B Emery p144-145
- ^ A History of Ancient Egypt: From the First Farmers to the Great Pyramid, John Romer p294-295
- ^ The Pyramids, Miroslav Verner p109-124
- ^ Quirke, Stephen (2001). The Cult of Ra: Sun Worship in Ancient Egypt. Thames & Hudson, pp. 118–120.
- ^ https://www.ancient.eu/Old_Kingdom_of_Egypt/.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ Lehner, Mark. The Complete Pyramids, London: Thames and Hudson (1997), p.41. ISBN 0-500-05084-8
- ^ a b . ISBN 978-90-429-1469-8.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://www.discoverychannel.co.uk/hiddenhistoryofegypt/feature6.shtml.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ http://news.nationalgeographic.com/news/2008/11/081111-new-pyramid-egypt.html.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2014/05/02/the-surprisingly-simple-way-egyptians-moved-massive-pyramid-stones-without-modern-technology/.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ https://www.smithsonianmag.com/history/ancient-egypt-shipping-mining-farming-economy-pyramids-180956619/ancient-egypt.
|title=
nieqes jew vojt (għajnuna)