Aqbeż għall-kontentut

Monasteru ta' Horezu

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Il-Monasteru ta' Horezu.

Il-Monasteru ta' Horezu huwa binja reliġjuża li ġiet stabbilita fl-1690 mill-Prinċep Constantin Brâncoveanu fil-belt Rumena ta' Horezu, fil-Wallakja, u li tlestiet fl-1709. Il-monasteru jitqies bħala wieħed mill-aqwa eżempji tal-istil Brâncovean[1], magħruf għall-purezza arkitettonika u r-rikkezza fid-dettalji mnaqqxa, ir-ritratt ex voto u l-pitturi ornamentali. Il-kumpless jinkludi l-knisja, it-torri tal-kampnar, il-kappella u r-refettorju.[2]

Fl-1993 il-Monasteru ta' Horezu tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[3]

X'aktarx li isem is-sit oriġina minn isem l-għasafar tal-priża tipiċi tal-inħawi, li jinsabu fil-foresti madwar il-monasteru (huhurezi). Sal-1862 il-monasteru kien għall-irġiel biss. Wara li l-patrijiet tal-monasteru ġew ittrasferiti lejn Bistriţa, il-monasteru beda jintuża minn 48 soru. Il-kumpless kien fih ukoll sptar rurali b'50 sodda. Il-monasteru nbena bl-istil Brâncoveanu, u fl-1993 tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[3] Il-monasteru ġie rrestawrat diversi drabi mill-1827 u jitqies bħala binja storika nazzjonali tar-Rumanija.

Il-kumpless monastiku jinsab fuq għolja u huwa mdawwar minn żewġ fortifikazzjonijiet. Fuq barra hemm sur żgħir madwar it-territorju kollu tal-kumpless tal-monasteru. Imbagħad hemm sur ieħor iffurmat fuq tliet naħat minn binjiet b'għoli differenti u fil-Lvant minn ħajt. Id-daħla tal-monasteru tinsab fuq in-naħa tan-Nofsinhar, minn ġo torri tal-kampnar, li għandu bieb tal-injam mastizz b'qafas tal-azzar. Il-knisja tal-monasteru, Sfinţii Împaraţi Constantin şi Elena, tinsab fil-qalba tal-kumpless, u għandha pjanta b'għamla ta' salib, b'tul ta' 32 metru u b'għoli ta' 14-il metru. Din il-knisja nbniet bejn l-1693 u l-1697. Fil-vestibolu tal-knisja hemm xi oqbra, li l-biċċa l-kbira tagħhom huma mżejnin b'mod mirqum bl-irħam u huma mgħottijin b'ħaġar skolpit għall-Prinċep Brâncoveanu, iżda huma vojta. L-ikonostażi l-kbira tal-knisja huma mnaqqxa bl-injam tat-tilju u ndurata bid-deheb.

Il-kappella kwadra b'torri ottagonali, bi twieqi li minnhom tiddawwal il-kappella kollha, tinsab fuq in-naħa tal-Punent tad-daħla tal-knisja u nbniet fl-1697. L-affreski tal-kappella saru bejn l-1705 u l-1706 u jinsabu f'kundizzjoni tajba. Minbarra l-knisja, fil-monasteru nbnew tliet kappelli esterni. Fil-Lvant tal-monasteru hemm il-knisja żgħira ta' Adormirea Maicii Domnului, li ġiet stabbilita fl-1699 mill-Prinċipessa Marija, mart il-Prinċep Brâncoveanu, li hija magħrufa wkoll bħala Bolniţa. Din hija mdawra b'ċirku sħiħ ta' ħitan. Barra minn hekk, hemm ukoll il-fdalijiet ta' eks infermerija. Madwar 500 metru lejn it-Tramuntana tal-monasteru hemm il-Kappella tal-Appostli, li nbniet fl-1698, u madwar 500 metru lejn il-Punent, lil hinn min-nixxiegħa ta' Romani, hemm il-Kappella ta' San Stiefnu, li nbniet fl-1703.

Sit ta' Wirt Dinji

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Monasteru ta' Horeżu ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1993.[3]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ".[3]

  1. ^ "welcome2romania.ro". www.welcome2romania.ro. Miġbur 2023-06-13.
  2. ^ "La lista dei siti protetti dall'UNESCO in Romania". www.ciaoromania.com. Miġbur 2023-06-13.
  3. ^ a b ċ d Centre, UNESCO World Heritage. "Monastery of Horezu". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-06-13.