Kolugo

Kolugi
	Tpinġija ta' kolugo
Klassifikazzjoni xjentifika
Renju:	Animalia;
Phylum:	Chordata;
Sottodiviżjoni:	* Cynocephalus Galeopterus; †Dermotherium; ;
Klassi:	Mammalia;
Sottoklassi:	Theria;
Infraklassi:	Eutheria;
Superordni:	Euarchontoglires;
Ordni:	Dermoptera; Illiger, 1811
Familja:	Cynocephalidae; Simpson, 1945
	Firxa tal-kolugi. Il-kolugo tal-Filippini bl-aħmar u l-kolugo ta' Sunda bl-iswed.

Il-kolugi, imsejħa bħala kobegi jew lemuri li jtiru (għalkemm, dawn la huma lemuri u l-anqas itiru), huma mammiferi erbivori notturni ta' daqs żgħir mifruxin mal-foresti tropikali fin-naħa tax-Xlokk tal-Asja. Jeżistu biss żewġ speċi f'żewġ ġeneri, li jiffurmaw il-familja Cynocephalidae u l-ordni Dermoptera. Għalkemm huma l-aktar mammiferi kapaċi mill-mammiferi li jipplanaw, dawn xorta ma jistgħux itiru ta' vera.

Il-kolugi, għalkemm ta' daqs żgħir, huma pjuttost kbar bħala mammiferi tas-siġar: b'daqs ta' bejn 35 u 40 ċentimetru fit-tul u minn 1 sa 2 kilogrammi fil-piż. Is-saqajn u l-idejn huma rqaq, ta' tul moderat bl-istess qies, denb ta' daqs medju u korporatura ħafifa. Ir-ras hi ċkejkna, b'par għajnejn kbar iħarsu 'l quddiem b'viżjoni binokulari u b'par widnejn żgħar u tondi.

Dawn il-mammiferi għandhom membrana ta' ġilda mifruxa bejn il-vojt tal-appendiċi kollha li fl-ebda mammiferu ieħor ma laħqet din il-firxa. Din il-membrana, jew pataġjum, hi mifruxa wkoll bejn is-swaba' tal-idejn u tas-saqajn, bejn id-denb u s-saqajn u saħansitra bejn l-idejn u l-għonq. Ġeometrikament, din il-membrana mhijiex possibli tkun akbar jew aktar mifruxa minn hekk.

Klassifikazzjoni

Ordni Dermoptera
- Familja Cynocephalidae
  - Ġeneru Cynocephalus
    - Kolugo tal-Filippini, Cynocephalus volans
  - Ġeneru Galeopterus
    - Kolugo ta' Sunda, Galeopterus variegatus

Il-Mixodectidae jidher li hu fossilu tal-ordni Dermoptera. Madanakollu, għalkemm hemm mammiferi oħra tal-Paleogene li ġew interpretati bħala relatati mad-dermopteri, l-evidenza turi li hemm inċertezzi u ħafna minn dawn il-fossili m'għadhomx interpretati aktar bħala mammiferi planarji.

Il-kolugi darba kienu jagħmlu parti mal-ordni Insectivora, madanakollu, l-aħħar studji tal-filoġenija molekulari wrew li l-kolugi għandhom jiġu kklassifikati f'ordni għalihom — id-Dermoptera — u flimkien mal-ordnijiet Primates u Scandentia jiffurmaw il-klad Euarchonta. Il-klad Euarchonta jiġi ħu l-klad Glires li huwa ffurmat mill-ordnijiet Lagomorpha u Rodentia, u ż-żewġ kladi flimkien jiffurmaw is-superordni Euarchontoglires.