Karavanseraj Persjani
Il-Karavanseraj Persjani huma Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO magħmul minn 54 komponent fl-Iran. Il-karavanseraj kienu qishom bereġ tul ir-rotot tal-ivvjaġġar, li kienu jipprovdu kenn, ikel u ilma għall-karovani, għall-pellegrini u għal vjaġġaturi oħra. Ir-rotot u l-pożizzjonijiet tal-karavanseraj kienu jiġu ddeterminati mill-preżenza tal-ilma, mill-kundizzjonijiet ġeografiċi u mit-tħassib dwar is-sigurtà. L-54 komponent ta' dan is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO huma persentaġġ żgħir ħafna tal-bosta karavanseraj li nbnew tul ir-rotot antiki tal-Iran. Dawn jitqiesu bħala l-iżjed eżempji influwenti u siewja tal-karavanseraj tal-Iran, u joħorġu fid-dieher firxa wiesgħa ta' stili arkitettoniċi, l-adattament għall-kundizzjonijiet klimatiċi, u l-materjali tal-kostruzzjoni. Huma mifruxa tul eluf ta' kilometri u nbnew matul diversi sekli. Flimkien juru l-evoluzzjoni u n-network tal-karavanseraj fl-Iran, fi stadji storiċi differenti.[1][2][3][4]
Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Karavanseraj Persjani ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2023.[1]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; u l-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet".[1]
Komponenti[immodifika | immodifika s-sors]
| ID (UNESCO) | Ritratt | Isem | Provinċja |
|---|---|---|---|
| 1668-001 | 
|
Deyr-e Gachin | Qom |
| 1668-002 | 
|
Noushirvān | Semnan |
| 1668-003 | _%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C_-%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C-_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A2%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%86_-_panoramio.jpg)
|
Āhovān | Semnan |
| 1668-004 | 
|
Parand | Tehran |
| 1668-005 | 
|
Robāt-e Sharaf | Razavi Khorasan |
| 1668-006 | Anjireh Ājori | Yazd | |
| 1668-007 | Anjireh Sangi | Yazd | |
| 1668-008 | .jpg)
|
Abbās Ābād Tāybād | Razavi Khorasan |
| 1668-009 | 
|
Jamāl Ābād | East Azerbaijan |
| 1668-010 | Qelli | North Khorasan | |
| 1668-011 | 
|
Fakhr-e Dāvūd | |
| 1668-012 | 
|
Sheikhali Khān | |
| 1668-013 | 
|
Maranjāb | |
| 1668-014 | 
|
Amin Ābād | |
| 1668-015 | Gabr Ābād | ||
| 1668-016 | 
|
Mahyār | |
| 1668-017 | 
|
Gaz | |
| 1668-018 | Kūhpāyeh | ||
| 1668-019 | 
|
Mazinān | |
| 1668-020 | 
|
Mehr | |
| 1668-021 | 
|
Zafarāniyeh | |
| 1668-022 | Fakhr Ābād | ||
| 1668-023 | Sarāyān | ||
| 1668-024 | 
|
Qasr-e Bahrām | |
| 1668-025 | 
|
Mayāmey | |
| 1668-026 | 
|
Abbās Ābād | |
| 1668-027 | 
|
Miāndasht | |
| 1668-028 | 
|
Zeynoddīn | |
| 1668-029 | 
|
Meybod | |
| 1668-030 | 
|
Farasfaj | |
| 1668-031 | 
|
Īzadkhāst | |
| 1668-032 | 
|
Bisotūn | |
| 1668-033 | 
|
Ganjali Khān | |
| 1668-034 | 
|
Yengeh Emām | |
| 1668-035 | 
|
Khājeh Nazar | |
| 1668-036 | Goujebel | ||
| 1668-037 | 
|
Sāeen | |
| 1668-038 | 
|
Titi | |
| 1668-039 | Dehdasht | ||
| 1668-040 | Khoy | ||
| 1668-041 | Bāgh-e Sheikh | ||
| 1668-042 | Neyestānak | ||
| 1668-043 | Chehel Pāyeh | ||
| 1668-044 | 
|
Khān | |
| 1668-045 | Deh Mohammad | ||
| 1668-046 | 
|
Tāj Ābād | |
| 1668-047 | .jpg)
|
Chāh kūrān | |
| 1668-048 | 
|
Kharānaq | |
| 1668-049 | 
|
Rashti | |
| 1668-050 | 
|
Borāzjān | |
| 1668-051 | Chameshk | ||
| 1668-052 | 
|
Afzal | |
| 1668-053 | 
|
Bastak | |
| 1668-054 | 
|
Saʿadossaltaneh |
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "The Persian Caravanserai". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-12-28.
- ^ AFP (2023-09-18). "Tell Al Sultan, Iran's caravanserais added to world heritage list". DAWN.COM (bl-Ingliż). Miġbur 2023-12-28.
- ^ "Iran submits UNESCO dossier on collective caravanserais". Tehran Times (bl-Ingliż). 2021-02-26. Miġbur 2023-12-28.
- ^ "UNESCO assessors to examine centuries-old Iranian caravanserai". Tehran Times (bl-Ingliż). 2021-08-27. Miġbur 2023-12-28.