Gwerra Anglo-Żanżibarjana
| Gwerra Anglo-Żanżibarjana | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Il-ħarem tas-sultan wara l-bombardamenti | |||||||
| |||||||
| Belliġeranti | |||||||
.svg){kind=small} Imperu Britanniku
|
 Żanżibar
| ||||||
| Kmandanti | |||||||
| Harry Rawson, Lloyd Mathews |
Khalid bin Bargash, Saleh | ||||||
| Saħħa | |||||||
| 900 suldat tal-armata regolari ta' Żanżibar; 150 150 Marini Rjali u baħħara fuq l-art; HMS Philomel; HMS Thrush; HMS Sparrow; HMS Racoon; HMS St George | 2,800 truppa; HHS Glasgow; diversi mijiet ta' skjavi u servjenti preżenti f'dak il-post | ||||||
| Korruti | |||||||
| Baħħar wieħed imweġġa' | Madwar 500 persuna maqtula u korruta | ||||||
Il-Gwerra Anglo-Żanżibarjana kienet miġġielda bejn ir-renju Unit u Żanżibar fis-27 t'Awwissu 1896. B'ħin kumplessiv ta' 45 minuta biss, din il-gwerra għandha r-rikordju tal-iqsar gwerra fl-istorja.
Il-gwerra faqqgħet wara li s-Sultan Hamad bin Thuwaini, li bil-qalb kollha kien qiegħed jikkoopera mal-amministrazzjoni kolonjali tal-Brittanja, miet fil-25 t'Awwissu, u n-neptui tiegħu, Khalid bin Bargash, ħataf il-poter b'kolp ta' stat. Il-Britanniċi kienu jappoġġjaw kandidat ieħor, Hamud bin Muhammed, għax kienu jemmnu li setgħu jaħdmu u jmorru tajjeb miegħu, u b'hekk taw ultimatum lil Bargash biex jabdika. Bargash irrifjuta u minflok għaqqad armata ta' madwar 2,800 ruħ flimkien mal-jott armat tas-Sultan, l-H.H.S. Glasgow li kien ankrat fil-port. Filwaqt li t-truppo ta' Bargash bdew jiffortifikaw il-palazz, il-Marina Rjali ġabret ħames vapuri tal-gwerra fil-port qudddiem il-palazz (tliet krużers moderni, l-Edgar class krużer armat HMS St George, il-Pearl class krużer protett HMS Philomel, l-Archer class cruiser HMS Racoon, u żewġ gunboats HMS Thrush; HMS Sparrow). Il-Britanniċi wkoll kellhom gruppi ta' Marini Rjali biex jagħtu s-support lill-armata regolari "lealista" ta' Żanżibar, li kienet tammonta għal 900 ruħ f' żewġ battaljuni mmexxija mill-Ġeneral Lloyd Mathews, li għamel żmien bħala logutenen tal-Marina Rjali.
Allavolja s-Sultan fl-aħħar, iddeċieda li jinneggoza l-paċi permezz tar-rappreżentant tal-Istati Uniti li kien hemm fuq il-gżira, il-vapuri tal-Marina Rjali fetħu n-nar fuq il-palazz fid-9 ta' filgħodu tas-27 t'Awwissu, hekk kif għalaq l-ultimatum. Il-Glasgow ġie mgħarraq fi ftit ħin, u l-palazz waqa'. Kif ra hekk, Bargash irtira malajr lejn il-konsulat Ġermaniż fejn ingħata asylum. Il-bumbardament waqaf wara 45 minuta.
Il-Britanniċi ordnaw lill-Ġemaniżi biex jagħtuhom jeħilsu lis-sultan tagħhom, iżda dan irnexxielu jaħrab bil-baħar fit-2 t'Ottubru. Huwa baqa' jgħix f'eżilju f'Dar es Salaam sakemm inqabad mill-Britanniċi fl-1916. Wara ngħata l-permess biex jgħix f'Mombasa, fejn eventwalment miet fl-1925.
Ara wkoll
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-Gwerra tat-Tliet Mija u Ħamsa u Tletin Sena: probabbilment l-itwal gwerra fl-istorja.