Ara s-sors ta' San Injazju ta' Loyola

{{Infobox bijografija}}
'''Injazju ta' Loyola''' (Bask: ''Ignazio Loiolakoa'', Spanjol: ''Ignacio de Loyola''; c.  23 ta' Ottubru 1491 – 31 ta' Lulju 1556) kien qassis u teologu Bask, li waqqaf is-soċjetà reliġjuża magħrufa bħala s-[[Soċjetà ta' Ġesù]] (il-[[Ġiżwiti]]) u sar l-ewwel Superjur Ġenerali tagħha. Il-Ġiżwiti servew lill-Papa bħala missjunarji, u huma marbutin b'vot speċjali ta' ubbidjenza lejn il-Papa fejn jidħlu missjonijiet. Kienu forza importanti fi żmien il-Kontro-Riforma.
[[File:Ignatius of Loyola.jpg|thumb]]
Injazju jibqa' msemmi bħala direttur spiritwali ta' ħila. Il-metodu tiegħu jinsab fl-''Eżerċizzji Spiritwali'', sett sempliċi ta' meditazzjonijiet, talb u eżerċizzji mentali oħra, mitbugħ għall-ewwel darba fl-1548.

== Tfulija ==

Twieled f'kastell f'Loyola, belt żgħira fuq ix-xmara Urola fil-Biskajja, fi [[Spanja]]. Sitt xhur qabel ma twieled, l-armata tar-Re Ferdinandu u Isabella kien irnexxielha tkeċċi lill-Mori minn Spanja u sena biss wara twelidu, [[Kristofru Kolombu]] kixef il-kontinent ġdid tal-[[Amerika]]. 

Missier u  omm Injazju, Don Beltram Ibanjez u Dona Marina Sanchez, kellhom familja numeruża ta' tmien subien u ħamest ibniet. Injazju kien is-seba' wieħed fost is-subien. Missier Injazju, Don Beltram, ma kienx ikun fil-kastell. Kien ikun jitqabad mal-armata tar-Re Ferdinandu fil-ġlied tal-Ispanjoli kontra l-Mori. Fid-dar kienet tmexxi kollox Dona Marina, omm Injazju.

Meta Injazju kellu tmien snin, safa ltim minn ommu. Ftit wara, minn [[Napli]] waslet l-aħbar ħażina tal-mewt ta' ħuh il-kbir, Juan, li kien qed jiġġieled kontra l-[[Franza|Franċiżi]] f'Napli. Ħabib tal-familja, Don Juan Velaquez, li kien it-teżorier tar-Re Ferdinandu, offra lil missier Injazju biex jieħu għandu lil Injazju fil-kastell tiegħu ta' Arevalo f'Kastilja biex hemm iħarrġu fis-sengħa nobbli bħala kavallier u Injazju sab ruħu ma' xi żgħażagħ oħra sħabu f'Kastilja fejn dam għaxar snin.

== Il-Battalja ta' Pamplona ==

Injazju kien tgħallem sewwa s-sengħa ta' Kavallier, u ingaġġa ma' Don Manrik de Lara kaptan fl-armata u ħabib ta' Ferdinandu. Dan malajr bagħtu jiddefendi belt żgħira fuq il-fruntiera bejn Franza u Spanja, jisimha Pamplona. Il-Franċiżi kienu diġa' dawru Pamplona bir-riġmenti tagħhom u mmiraw għal fuqha mat-tletin kanun.

Fil-battalja, Injazju  ntaqat b'balla. Tertqitlu rkobbtu l-leminija u ħadet sbrixx lil siequ x-xellugija. Stabat mal-art u l-Ispanjoli fil-pront tellgħu bandiera bajda bħala sinjal biex jieqaf f'daqqa l-ġlied.

L-infermiera, xħin raw sieq Injazju, qegħdulu l-għadmiet ta' rkopptu f'posthom u rabtuhielu b' faxex twal ma' njama. Meddewh fuq friex merfugħ bejn  żewġt ibsaten u telqu bih lejn daru xi sittin mil 'il bogħod. Imma, sa ma wassluh ġewwa Loyola u sa ma waslu tobba mħarrġin minn Burgos, kien laħaq għadda ż-żmien u l-għadam kien beda jagħqad ma' xulxin. It-tobba sabu li l-leminija kienet  ftit qasira u kellu għadma mqabbża taħt irkopptu. Beżgħu jmissuh. Imma Injazju insista li ma riedx jibqa' zopp. Reġgħu kisrulu rkopptu biex itawluhielu. Imbagħad dendlulu ma' siequ piż mehmuż bil-lenza u telqu. Il-kura ħadet iktar minn ħames xhur.

== Il-Konverżjoni ==

Biex jgħaddi l-ħin kemm dam jiddewwa, Injazju talab lil oħtu Madalen iġġiblu xi rumanz x'jaqra. Għax kellu kilba biex jaqra r-rumanzi kavallereski ta' Amadis u l-maħbuba tiegħu Orjana. Imma f'Loyola ma kienx hemm rumanzi.  Fis-senduq sabitlu ''Ħajja ta' Kristu'' oriġinarjament miktuba bil-Latin minn Patri Ludolf ta' Sassonja. Sabitlu wkoll ktieb ieħor iżgħar tal-''Ħajjiet tal-Qaddisin'' li fih il-kittieb kien pinġa l-qaddisin bħala kavallieri ta' [[Ġesù|Kristu]].

Injazju beda jaqra l-ewwel dan il-ktejjeb tal-Ħajjiet tal-Qaddisin. Beda jgħid: “Kos, dawn il-qaddisin kienu nies qalbiena! Daqs kavallieri tħabtu għas-sultan tagħhom! Jekk għamel hekk [[San Franġisk t'Assisi|Franġisku]] u hekk [[Duminku ta' Guzmán|Duminku]], l-istess irrid li nagħmel  jien għal Kristu. Għax bħal Franġisku mmur ġo l-[[Iżrael|Art Imqaddsa]] u bħal Duminku 'l ħadd ma nħalli jkasbar il-ġieħ li jixraq lis-Sultan tas-Slaten!"

Meta fieq għamel pellegrinaġġ lis-Santwarju tal-Madonna f’Montserrat.  Is-sentejn ta’ wara għaddiehom f’Manresa.  Kien f’dawn is-sentejn ta’ talb u ġabra li hu beda jikteb il-ktieb famuż tiegħu ”L-Eżerċizzi Spiritwali”. Fl-1523 telaq minn Manresa u mar jagħmel pellegrinaġġ għall-Art Imqaddsa.   

== Studji ==
Meta reġa lura Spanja fl-1524, ra li mingħajr edukazzjoni soda ma setax iwettaq il-missjoni tiegħu, u telaq lejn [[Barċellona]] biex jibda jistudja l-Latin. 

Fl-1528, mar l-Universita’ ta’ Pariġi.  Hawnhekk iltaqa’ u sar ħabib kbir ma’ sitt studenti li wieħed minnhom kien [[San Franġisk Saverju]], u ieħor San Pietru Faber. 

== Is-Soċjetà ta' Ġesù ==
Fl-1534, San Injazju u sħabu għamlu l-vot tal-kastita’ u tal-poverta’ fil-kappella ta’ Montmartre, u wegħdu li jmorru jippridkaw il-Vanġelu fil-Palestina u joffru s-servizzi tagħhom dirett lill [[Papa Pawlu III]].  Hekk twaqqfet is-Soċjeta’ ta’ Ġesù, jew il-Ġiżwiti kif huma magħrufin illum.

Fl-1537, San Injazju u l-kumpanni tiegħu li issa kienu saru disgħa, marru Venezja u ġew ordnati saċerdoti.  Billi ma setgħux imorru l-Art Imqaddsa, marru Ruma u offrew lilhom infushom lill-Papa Pawlu III.  Hekk l-Ordni ġie uffiċjalment imwaqqaf fl-1540. Fl-1541, San Injazju ġie magħżul biex ikun l-ewwel Superjur Ġenerali, u għadda l-kumplament ta’ ħajtu f’Ruma, imexxi s-Soċjeta’ ta’ Ġesù.  

== L-Aħħar Snin ==

Fil-Kongregazzjoni Ġenerali tal-l551, li ltaqgħet biex tapprova l-Kostituzzjonijiet, talab lid-Delegati biex jirriżenja minn Superjur Ġenerali għal raġunijiet ta' saħħa. Imma d-Delegati ma laqgħux it-talba tiegħu u kellu jkompli jmexxi l-Kumpanija bħala Ġeneral sakemm miet fil-31 ta' Lulju tal-1556. Kellu 65 sena.

F'mewtu, il-Kumpanija kienet tgħodd ftit iżjed minn 1000 ruħ, imqassmin f'aktar minn 100 dar, fi 12-il Provinċja.

== Kanonizzazzjoni ==

Ġie ddikjarat Beatu mill-Papa Pawlu V fis-27 ta' Lulju 1609 u ddikjarat Qaddis mill-Papa Gregorju XV fit-12 ta' Marzu, 1622. 

Fl-1922, ġie magħżul bħala l-Patrun Speċjali tal-Eżerċizzi Spiritwali u tal-Irtiri.

[[Kategorija:Qaddisin]]
{{DEFAULTSORT:Injazju ta' Loyola}}