Ara s-sors ta' Gowler (futbol)

[[Stampa:Soccer goalkeeper.jpg|thumb|220px|Gowler tal-futbol]]
Fil-[[futbol]], il-'''gowler''' jokkupa [[pożizzjonijiet tal-futbol|pożizzjoni]] li tirrapreżenta l-aħħar linja difensiva bejn l-attakk tat-tim avversarju u l-[[gowl|lasta]] tat-tim tiegħu. L-irwol primarju tal-gowler hu li jiddefendi l-lasta tat-tim tiegħu u jevita li l-oppożizzjoni tiskorja. Il-gowler huwa l-uniku plejer li għandu permess li jmiss il-ballun b'idejh waqt il-logħba. Madanakollu dan jista' jsir biss fil-[[kaxxa tal-''penalty'']]. Kull tim għandu bżonn li jkollu gowler fil-grawnd il-ħin kollu matul il-partita. Jekk gowler ikun imġiegħel li jħalli l-grawnd minħabba li jew ikun weġġa' jew kien imkeċċi, plejer ieħor irid jieħu l-pożizzjoni tiegħu, anki jekk it-tim ma jkollux gowler bħala sostitut u/jew ikunu wżaw is-sostituzzjonijiet kollha.

Meta jingħataw in-numru tal-flokk lill-plejers tat-tim, jekk ma tkunx użata s-sistema tan-numru tal-iskwadra, in-numru 1 hu ġenerlament riservat għall-gowler. Eċċezzjonijiet sinjifikanti jinkludu lill-[[Arġentina|Arġentin]] [[Ubaldo Fillol]], li libes in-numru 5 u 7 fit-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol 1978|Tazza tad-Dinja 1978]] u fl-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol 1982|1982]], u [[Vítor Baía]], il-gowler [[Portugall|Portugiż]] li libes in-numru 99 fl-aħħar parti tal-karriera.

== Il-figura tal-gowler fil-kultura popolari ==
[[Stampa:Juventus FC - 1970s - Dino Zoff.jpg|225px|thumb|left|[[Dino Zoff]], ikkunsidrat bħala wieħed mill-aqwa gowlers fuq livell mondjali]]

Il-gowler hu figura separata mill-kumplament tat-tim. Minkejja li jkun 'il bogħod mill-azzjoni tal-attakk, hu hu dedikat għall-protezzjoni ta' żona definita tal-grawnd, dik tal-aħħar sittax-il metru ta' logħob, fejn hemmhekk hu hu – jew aħjar, ikun – il-kap assolut. Minkejja li ħafna jaħsbu li l-gowler hu plejer spettakolari u, f'ċertu sensi, drammatiku, kuntrarjament dan l-irwol għandu jittrażmetti trankwilità għad-difiża kollha.

L-ewwel gowler ta' importanza mondjali kien l-Ispanjol [[Ricardo Zamora]], imsejjaħ ''id-Divin'', li kien mogħni bi stil elastiku imma sigur. Wara l-gwerra, gowlers ta' valur kbir kienu s-Sovjetiku [[Lev Yashin]], magħruf aktar bħala il-''Brimba Sewda'' minħabba l-kuluri tal-ilbies tiegħu, l-Ingliż [[Gordon Banks]], magħruf bħala ''Banks of England'', il-Ġermaniż [[Sepp Maier|"Sepp" Maier]], it-Taljan [[Dino Zoff]] u l-Arġentin [[Ubaldo Matildo Fillol]] magħruf aktar bħala ''el Pato'' (il-papra).

Is-snin sebgħin raw jifjorixxu ġenerazzjoni ta' gowlers tal-istil aktar disinvolt milli dak formali bħal Zoff u Maier. Fost dawn insibu lill-Iżvediż [[Ronnie Hellström]], li kellu teknika kbira madanakollu ma tantx kellu l-aqwa atteġġjamenti kemm ġewwa u barra l-grawnd, u l-Olandiż [[Jan Jongbloed]], famuż li kien iħalli spiss l-lasta u jipproponi l-logħob tiegħu għal sħabu. Fi żmien aktar riċenti, gowler li kien iġib ispirazzjoni u jentużjażma lil sħabu kien il-Kolombjan [[René Higuita]], li fil-grawnd kien jesebixxi xi drabi bil-parata msejjħa "tal-iskorpjun", fejn hu jistrieħ fuq idejh waqt li jolqot il-ballun b'għarqubu.

Minkejja li minn dejjem kien hemm gowlers li kienu speċjalizzati li jagħtu l-''penalties'', huwa rari li wieħed isib l-isem ta' gowler fil-kategorija tal-gowls skurjati. Aktar rari minn hekk, jekk mhux ukoll singulari, li ssib gowler li skorja f'okkażjonijiet diversi minn ''penalty''. Min-naħa l-oħra, ċerti gowlers bħal [[Rogério Ceni]] u [[José Luis Chilavert]] huma esperti minn ''free-kicks''. Fil-fatt, Ceni skorja iktar minn 100 gowl għal [[São Paulo FC|São Paulo]].

== Rekords ==

L-aktar gowler li qatt sewa flus kien [[Gianluigi Buffon]], meta [[Juventus FC|Juventus]] kienu ħallsu [[Ewro|€]]52.29 miljun lil [[Parma FC|Parma]]. Ir-rekord Brittaniku hu miżmum mill-Ispanjol [[David de Gea]] li iffirma ma' [[Manchester United FC|Manchester United]] minn  [[Atlético Madrid]] għas-somma ta' €22 miljun fl-2011.

L-aktar gowl veloċi skurjat minn gowler kien minn [[Paul Daniel Smith|Paul Smith]] ta' [[Nottingham Forest FC|Nottingham Forest]] wara 23 sekonda, fit-18 ta' Settembru 2007, meta [[Leicester City FC|Leicester City]] qablu li jagħtu gowl lil Nottingham Forest f'partita valida mit-tieni rawnd tal-[[Football League Cup]]. Dan wara li l-partita oriġinali kienet abbandunata minħabba li l-plejer ta' City [[Clive Clarke]] kien sofra attakk ta' qalb fi tmiem l-ewwel taqsima meta Forest kienu 1–0 minn fuq. Nottingham Forest tilfu l-logħba 3–2.

Xi gowlers saru prominenti minħabba n-numru ta' gowls li skurjaw; per eżempju, [[José Luis Chilavert]] hu l-uniku gowler li skorja [[tripletta]] f'partita waħda, u dan għamlu permezz ta' tliet [[penalty|''penalties'']]. Hu kien espert ukoll fil-''free-kicks''. [[Rogério Ceni]] iżomm ir-rekord tal-ikbar ammont ta' gowls skorjati minn gowler, bil-100 gowl tiegħu jasal fis-27 ta' Marzu 2011.

== Gowlers popolari ==

=== Elezzjonijiet Ċentinarji tal-IFFHS ===

Il-lista segwenti turi l-aqwa 20 gowler minn sondaġġ tal-[[IFFHS]] għall-aqwa gowlers tas-seklu 21 (2001–2011).<ref>{{Ċita web |url=http://www.iffhs.de/?d85ff8b00388f05e91a01bccdc4205fdcdc3bfcdc0aec70aeedb883910 |titlu=The World‘s best Goalkeeper of the 21st Century |pubblikatur=IFFHS |data-aċċess=2012-04-12 |lingwa=Ingliż }}</ref>

# {{flagicon|ITA}} [[Gianluigi Buffon]] (199)
# {{flagicon|ESP}} [[Iker Casillas]] (197)
# {{flagicon|CZE}} [[Petr Cech]] (154)
# {{flagicon|NED}} [[Edwin van der Sar]] (116)
# {{flagicon|GER}} [[Oliver Kahn]] (99)
# {{flagicon|BRA}} [[Nélson de Jesus Silva|Dida]] (90)
# {{flagicon|ESP}} [[Víctor Valdés]] (82)
# {{flagicon|BRA}} [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio César]] (76)
# {{flagicon|GER}} [[Jens Lehmann]] (72)
# {{flagicon|ARG}} [[Roberto Abbondanzieri]] (68)
# {{flagicon|FRA}} [[Fabien Barthez]] (55)
# {{flagicon|ESP}} [[Pepe Reina]] (54)
# {{flagicon|BRA}} [[Rogério Ceni]] (53)
# {{flagicon|ITA}} [[Francesco Toldo]] (52)
# {{flagicon|RUS}} [[Igor Akinfeev]] (47)
# {{flagicon|POL}} [[Jerzy Dudek]] (42)
# {{flagicon|USA}} [[Tim Howard]] (36)
#<li value="17"> {{flagicon|GER}} [[Manuel Neuer]] (36)</li>
#<li value="19"> {{flagicon|ESP}} [[Santiago Cañizares]] (35)</li>
# {{flagicon|PAR}} [[Justo Villar]] (34)

=== L-Aqwa Gowler tas-Sena tal-IFFHS===

Din hi lista tal-aqwa gowlers magħżula mill-IFFHS kull sena mill-1987.<ref>{{Ċita web |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/iffhs-gkoy.html |titlu=IFFHS' World's Best Goalkeeper of the Year |pubblikatur=RSSSF |isem=José Luis |kunjom=Pierrend |lingwa=Ingliż }}</ref>

{|
|- style="vertical-align: top;"
|
* 1987 – {{flagicon|BEL}} [[Jean-Marie Pfaff]]
* 1988 – {{flagicon|URS}} [[Rinat Dasaev]]
* 1989 – {{flagicon|ITA}} [[Walter Zenga]]
* 1990 – {{flagicon|ITA}} [[Walter Zenga]]
* 1991 – {{flagicon|ITA}} [[Walter Zenga]]
* 1992 – {{flagicon|DEN}} [[Peter Schmeichel]]
* 1993 – {{flagicon|DEN}} [[Peter Schmeichel]]
* 1994 – {{flagicon|BEL}} [[Michel Preud'homme]]
* 1995 – {{flagicon|PAR}} [[José Luis Chilavert]]
* 1996 – {{flagicon|GER}} [[Andreas Köpke]]
|
* 1997 – {{flagicon|PAR}} [[José Luis Chilavert]]
* 1998 – {{flagicon|PAR}} [[José Luis Chilavert]]
* 1999 – {{flagicon|GER}} [[Oliver Kahn]]
* 2000 – {{flagicon|FRA}} [[Fabien Barthez]]
* 2001 – {{flagicon|GER}} [[Oliver Kahn]]
* 2002 – {{flagicon|GER}} [[Oliver Kahn]]
* 2003 – {{flagicon|ITA}} [[Gianluigi Buffon]]
* 2004 – {{flagicon|ITA}} [[Gianluigi Buffon]]
* 2005 – {{flagicon|CZE}} [[Petr Cech]]
* 2006 – {{flagicon|ITA}} [[Gianluigi Buffon]]
|
* 2007 – {{flagicon|ITA}} [[Gianluigi Buffon]]
* 2008 – {{flagicon|ESP}} [[Iker Casillas]]
* 2009 – {{flagicon|ESP}} [[Iker Casillas]]
* 2010 – {{flagicon|ESP}} [[Iker Casillas]]
* 2011 – {{flagicon|ESP}} [[Iker Casillas]]
|}

== Referenzi ==
{{referenzi}}

== Ħoloq esterni ==

* {{en}} [http://www.goalkeepersaredifferent.com/ Goalkeepers Are Different]

[[Kategorija:Pożizzjonijiet tal-futbol]]
[[Kategorija:Terminoloġija tal-futbol]]

[[da:Fodboldpositioner#Målmand]]
[[de:Torwart#Torwarte im Fußball]]